Chúng tôi xin giới thiệu phương trình CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 → CH3-CH=CH-CH2-CH3 + H2 gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học. Mời các bạn đón xem:
Phương trình CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 → CH3-CH=CH-CH2-CH3 + H2
1. Phản ứng hóa học:
CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 
CH3-CH=CH-CH2-CH3 + H2
2. Điều kiện phản ứng
- Xúc tác, áp suất và nhiệt độ.
3. Cách thực hiện phản ứng
- Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác thích hợp n – pentan bị tách hiđro thành hiđro cacbon không no tương ứng.
4. Hiện tượng nhận biết phản ứng
- Sản phẩm thu được sau phản ứng làm mất màu dung dịch brom.
5. Tính chất hóa học
- Trong phân tử C5H12 chỉ có liên kết C-C và C-H. Đó là các liên kết xích ma bền vững, vì thế C5H12 tương đối trơ về mặt hóa học: Ở nhiệt độ thường, chúng không phản ứng với axit, bazơ và chất oxi hóa mạnh (như KMnO4) ...
- Dưới tác dụng của ánh sáng, xúc tác, nhiệt, C4H10 tham gia các phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hóa.
a. Phản ứng thế bởi halogen
- Khi chiếu sáng hoặc đốt nóng hỗn hợp pentan và clo sẽ xảy ra phản ứng thế lần lượt các nguyên tử hidro bằng clo. Tương tự như metan.
- C5H12 + Cl2 →C5H11Cl + HCl
- Phản ứng thế H bằng halogen thuộc loại phản ứng halogen hóa, sản phẩm hữu cơ có chứa halogen gọi là dẫn xuất halogen.
b. Phản ứng tách (gãy liên kết C-C và C-H)
- Dưới tác dụng của nhiệt và xúc tác (Cr2O3, Fe, Pt,...), các ankan không những bị tách hidro tạo thành các hidrocacbon không no mà còn bị gãy các liên kết C-C tạo ra các phân tử nhỏ hơn.
c. Phản ứng oxi hóa
- Khi đốt, pentan bị cháy tạo ra CO2, H2O và tỏa nhiều nhiệt 
- Nếu không đủ oxi, pentan bị cháy không hoàn toàn, khi đó ngoài CO2 và H2O còn tạo ra các sản phẩm như CO, than muội, không những làm giảm năng suất tỏa nhiệt mà còn gây độc hại cho môi trường.
6. Bạn có biết
- Phản ứng trên được gọi là phản ứng đề hidro hóa.
- Khi tách H2 từ n – pentan, ngoài sản phẩm là anken (pent – 2 – en; pent – 1 – en) còn có thể tạo ra xicloankan.
- Chỉ những ankan trong phân tử có từ 2 nguyên tử C trở lên mới có khả năng tham gia phản ứng tách H2.
- Trong phản ứng tách H2, 2 nguyên tử H gắn với 2 nguyên tử C nằm cạnh nhau tách ra cùng nhau và ưu tiên tách H ở C bậc cao.
7. Bài tập liên quan
Ví dụ 1: Tên quốc tế IUPAC của san phẩm chính khi đề hidro hóa n-pentan là?
A. N-butan
B. pent-2-en
C. isopentan
D. isobutan
Hướng dẫn:
Khi đề hidro hóa n-pentan ta thu được sản phẩm chính là pent-2-en (CH3-CH=CH-CH2-CH3)
Đáp án B.
Ví dụ 2: Đốt cháy sản phẩm là hiđrocacbon khi đề hidro hóa n-pentan ta thu được số mol khí và số mol nước có mối quan hệ như thế nào?
A. Bằng nhau
B. Số mol khí lớn hơn số mol nước
C. Số mol nước lớn hơn số mol khí
D. Không xác định được
Hướng dẫn:
Sản phẩm đề hiđro hóa ngoài pent – 2 – en là sản phẩm chính còn có pent – 1 – en, xiclo pentan … và H2.
PTTQ:
C5H12 
C5H10 + H2
→ Đốt cháy sản phẩm hiđrocacbon:
2C5H10 + 15O2 → 10CO2 + 10H2O
Vậy thu được số mol CO2 = số mol H2O.
Đáp án A.
Ví dụ 3: Cho 0,72gam n-pentan được đề hidro hóa. Đốt cháy sản phẩm thu được dẫn qua dung dịch nước vôi trong. Khối lượng kết tủa thu được là?
A. 4,5 gam
B. 6 gam
C. 5 gam
D. 10 gam
Hướng dẫn:
Số mol n-pentan(C5H12):
nC5H12 = 0,72/72 = 0,01(mol)
Khối lượng kết tủa thu được: m = 0,05.100 = 5 (gam)
Đáp án C.
