Chúng tôi xin giới thiệu phương trình Ca + 4HNO3 → Ca(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học của Canxi. Mời các bạn đón xem:
Phương trình Ca + 4HNO3 → Ca(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
1. Phương trình phản ứng hóa học:
Ca + 4HNO3 → Ca(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
2. Hiện tượng nhận biết phản ứng
- Cho canxi tác dụng với HNO3 tạo thành Ca(NO3)2 và khí NO2 bay lên.
3. Điều kiện phản ứng
- Dung dịch HNO3 đậm đặc
4. Tính chất hóa học
- Ca là chất khử mạnh, mạnh hơn Na và Mg. Trong hợp chất chúng tồn tại dưới dạng ion M2+.
M → M2+ + 2e
a. Tác dụng với phi kim
2 Ca + O2 → 2 CaO + Q
- Trong không khí, Ca tác dụng mạnh với oxi, khi đốt nóng Ca bị cháy trong oxi nhuốm ngọn lửa đèn khí thành màu đỏ - nâu.
Ca + H2 → CaH2 .
b. Tác dụng với axit
Ca + 2HCl → CaCl2 + H2
- Với dung dịch HNO3:
Ca + 4HNO3 đặc → Ca(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O.
c. Tác dụng với nước
- Ở nhiệt độ thường, Ca khử nước mạnh.
Ca + 2H2O → CaOH)2 + H2
5. Cách thực hiện phản ứng
- Cho canxi tác dụng với axit nitric đậm đặc.
6. Bạn có biết
- Tương tự như canxi, khi các kim loại tác dụng với dung dịch HNO3 đặc thì sản phẩm khử tạo thành là NO2.
- Chú ý: Fe, Al, Cr không tác dụng với HNO3 đặc nguội.
7. Bài tập liên quan
Ví dụ 1: Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, kim loại Ca thuộc nhóm
A. IA.
B. IIIA.
C. IVA.
D. IIA.
Đáp án D
Hướng dẫn giải:
Canxi là một kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA
Ví dụ 2: Kim loại Ca được điều chế bằng phương pháp điện phân
A. nóng chảy Ca(OH)2.
B. dung dịch CaCl2.
C. nóng chảy CaO.
D. nóng chảy CaCl2.
Đáp án D
Hướng dẫn giải:
Phương pháp cơ bản điều chế canxi cũng như các kim loại kiềm thổ khác là điện phân nóng chảy muối của chúng.
Ví dụ 3: Có thể dùng CaO (ở thể rắn) để làm khô các chất khí nào sau đây?
A. NH3, O2, N2, CH4, H2.
B. NH3, SO2, CO, Cl2
C. N2, NO2, CO2, CH4, H2.
D. N2, Cl2, O2, CO2
Đáp án A
Hướng dẫn giải:
CaO là oxit bazo, nếu khí có nước sẽ tạo ra Ca(OH)2, nên các khí thỏa mãn cần không tác dụng với bazo.
8. Một số phương trình phản ứng hoá học khác của Canxi và hợp chất:
3Ca + 2H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 3H2 ↑
Ca + 2HCOOH → (HCOO)2Ca + H2 ↑
