Chúng tôi xin giới thiệu phương trình nCH≡CH (-CH=CH-)n gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học. Mời các bạn đón xem:
Phương trình nCH≡CH (-CH=CH-)n
1. Phản ứng hóa học:
nCH≡CH (-CH=CH-)n (nhựa cupren)
2. Điều kiện phản ứng
- Nhiệt độ, xúc tác, áp suất.
3. Cách thực hiện phản ứng
- Trùng hợp axetilen ở nhiệt độ , áp suất và xúc tác thích hợp thu được benzen.
4. Hiện tượng nhận biết phản ứng
- Không có
5. Tính chất hóa học
a. Tác dụng với oxi
Khi đốt trong không khí, axetilen cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt
2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O
Hỗn hợp gồm C2H2và O2 theo tỉ lệ 2 : 5 là hỗn hợp nổ rất mạnh
b. Tác dụng với dung dịch brom
Ở điều kiện thích hợp, axetilen có phản ứng cộng với brom trong dung dịch
HC ≡ CH + Br2 → Br - CH = CH - Br (đibrometilen)
Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử Br2nữa
HC ≡ CH + Br2 → Br2CH - CHBr2 (tetrabrometan)
Nếu nước brom lấy dư và axetilen phản ứng hết thì viết:
HC ≡ CH + 2Br2 → Br2CH - CHBr2
Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H2, Cl2...
HC ≡ CH + H2 → CH2= CH2
HC ≡ CH + 2H2 → CH3- CH3
c. Phản ứng đime và trime hóa
Hai phân tử axetilen cộng hợp với nhau tạo thành vinylaxetilen
2CH≡CH CH ≡ C-CH=CH2
Ba phân tử axetilen cộng hợp với nhau tạo thành benzen
CH≡CH C6H6
6. Bạn có biết
- Các phản ứng trên là phản ứng trùng hợp của axetilen.
- Ở những điều kiện khác nhau ta thu được các sản phẩm trùng hợp khác nhau.
7. Bài tập liên quan
Ví dụ 1: Trùng hợp axetilen thu được sản phẩm có ứng dụng làm gì?
A. Nhựa vinyl clorua
B. Benzen
C. Vinyl axetilen
D. Nhựa cupren
Hướng dẫn
Trùng hợp axetilen thu được sản phẩm có ứng dụng làm nhựa cupren.
Đáp án D
Ví dụ 2: Điều kiện của phản ứng trùng hợp axetilen là gì?
A. Nhiệt độ
B. Áp suất
C. Xúc tác
D. Cả 3 đáp án trên
Hướng dẫn
Điều kiện của phản ứng trùng hợp axetilen là: nhiệt độ, xúc tác, áp suất.
Ví dụ 3: Trùng hợp 2,6g axetilen thì thu được bao nhiêu g nhựa cupren?
A. 2,6g
B. 5,2g
C. 7,8g
D. 10,4g
Hướng dẫn
nCH≡CH → (-CH=CH-)n (nhựa cupren)
Ta có: nC2H2 = 2,6/26 = 0,1 mol
Đáp án A
8. Một số phương trình phản ứng hoá học khác của Ankin và hợp chất: