Đại cương về bất phương trình

Câu 1 Trắc nghiệm

Cho bất phương trình \({x^2} + 3x < 0\), giá trị nào của \(x\) dưới đây thuộc tập nghiệm của bất phương trình?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Với \(x = 1\) thì \({1^2} + 3.1 > 0\) nên \(x = 1\) không thuộc tập nghiệm.

Với \(x =  - 3\) thì \({\left( { - 3} \right)^2} + 3.\left( { - 3} \right) = 0\) nên \(x =  - 3\) không thuộc tập nghiệm.

Với \(x = 0\) thì \({0^2} + 3.0 = 0\) nên \(x = 0\) không thuộc tập nghiệm.

Với \(x =  - 1\) thì \({\left( { - 1} \right)^2} + 3.\left( { - 1} \right) =  - 2 < 0\) đúng nên \(x =  - 1\) thuộc tập nghiệm.

Câu 2 Trắc nghiệm

Gọi \(S\) là tập nghiệm của bất phương trình \( - 2 \le x \le 4\). Chọn mệnh đề đúng:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có: \(S = \left\{ {x \in R, - 2 \le x \ne 4} \right\} = \left[ { - 2;4} \right]\)

Câu 3 Trắc nghiệm

Điều kiện xác định của bất phương trình \(\left( {x + 1} \right)\sqrt x  \le 0\) là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Điều kiện xác định: \(x \ge 0\).

Câu 4 Trắc nghiệm

Tìm tập xác định của bất phương trình $\dfrac{{x + 1}}{{\sqrt {x - 5} }} \le 2 - \sqrt {4 - x} .$

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Bất phương trình xác định khi\(\left\{ \begin{array}{l}x - 5 > 0\\4 - x \ge 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x > 5\\x \le 4\end{array} \right. \Leftrightarrow x \in \emptyset .\)

Câu 5 Trắc nghiệm

Tìm tập xác định của bất phương trình $\sqrt {\dfrac{{x - 1}}{{{{\left( {x + 2} \right)}^2}}}}  < x + 1.$

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Bất phương trình xác định khi \(\left\{ \begin{array}{l}\dfrac{{x - 1}}{{{{\left( {x + 2} \right)}^2}}} \ge 0\\x + 2 \ne 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x - 1 \ge 0\\x + 2 \ne 0\end{array} \right.\) \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\x \ne  - 2\end{array} \right. \Leftrightarrow x \ge 1\)

Câu 6 Trắc nghiệm

Tìm tất cả các giá trị thực của tham số \(m\) để hàm số \(y = \sqrt {x - m}  - \sqrt {6 - 2x} \) có tập xác định là rỗng.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Hàm số xác định khi \(\left\{ \begin{array}{l}x - m \ge 0\\6 - 2x \ge 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge m\\x \le 3\end{array} \right..\)

  • Nếu \(m > 3\) thì tập xác định của hàm số là \(D = \emptyset .\)
  • Nếu \(m \le 3\) thì tập xác định của hàm số là \(D = \left[ {m;3} \right].\)
Câu 7 Trắc nghiệm

Bất phương trình \(2x + \dfrac{3}{{2x - 4}} < 5 + \dfrac{3}{{2x - 4}}\) tương đương với:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Điều kiện:\(x \ne 2.\)

Bất phương trình tương đương với: \(2x < 5 \Leftrightarrow x < \dfrac{5}{2}\).

Kết hợp với điều kiện ta có \(x < \dfrac{5}{2}\) và \(x \ne 2\).

Câu 8 Trắc nghiệm

Bất phương trình \(2x - 1 \ge 0\) tương đương với bất phương trình nào sau đây?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Nếu ta cộng \(\dfrac{1}{{x - 3}}\) vào hai vế bất phương trình \(2x - 1 \ge 0\) thì điều kiện của bất phương trình sẽ thay đổi suy ra đáp án A sai.

Tương tự nếu ta nhân hoặc chia hai vế bất phương trình đã cho với \(\sqrt {x - 2018} \) thì điều kiện của bất phương trình ban đầu cũng sẽ thay đổi suy ra đáp án C và D sai.

Câu 9 Trắc nghiệm

Bất phương trình \(\left( {x + 1} \right)\sqrt x  \le 0\) tương đương với                                        

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Bất phương trình \(\left( {x + 1} \right)\sqrt x  \le 0\) có điều kiện \(x \ge 0\).

Khi đó \(x+1>0\) nên bpt \( \Leftrightarrow x = 0\)

Ta có: \(\sqrt {x{{\left( {x + 1} \right)}^2}}  \le 0 \Leftrightarrow x{\left( {x + 1} \right)^2} = 0 \Leftrightarrow \left[ \begin{array}{l}x =  - 1\\x = 0\end{array} \right..\) Đáp án A sai.

Ta có: \(\left( {x + 1} \right)\sqrt x  < 0\) vô nghiệm vì từ điều kiện \(x \ge 0 \Rightarrow \left( {x + 1} \right)\sqrt x  \ge 0\). Đáp án B sai.

Ta có: \({\left( {x + 1} \right)^2}\sqrt x  \le 0 \Leftrightarrow x = 0.\) Đáp án C đúng.

Bpt đáp án D vô nghiệm vì \({\left( {x + 1} \right)^2}\sqrt x  \ge 0\) với mọi x.

Câu 10 Trắc nghiệm

Bất phương trình \(\sqrt {x - 1}  \ge x\) tương đương với

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Bất phương trình $\sqrt {x - 1}  \ge x \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\x - 1 \ge {x^2}\end{array} \right.$ $ \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\{x^2} - x + 1 \le 0\end{array} \right. \Leftrightarrow x \in \emptyset $

Ta có: \(\left( {1 - 2x} \right)\sqrt {x - 1}  \ge x\left( {1 - 2x} \right)\) \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\\sqrt {x - 1}  \le x\end{array} \right.\) \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\{x^2} - x + 1 \ge 0\end{array} \right. \Leftrightarrow x \ge 1\)

Đáp án A sai.

Ta có: \(\left( {2x + 1} \right)\sqrt {x - 1}  \ge x\left( {2x + 1} \right)\) \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\\sqrt {x - 1}  \ge x\end{array} \right.\) \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge 1\\{x^2} - x + 1 \le 0\end{array} \right. \Leftrightarrow x \in \emptyset \)

Đáp án B đúng.

Câu 11 Trắc nghiệm

Với giá trị nào của $m$ thì hai bất phương trình $\left( {m + 3} \right)x \ge 3m - 6$ và $\left( {2m - 1} \right)x \le m + 2$ tương đương:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b
  • Thay \(m = 1\), thì hệ số của \(x\) ở \(\left( 1 \right)\) dương, hệ số của \(x\) ở \(\left( 2 \right)\) dương. Suy ra nghiệm của hai bất phương trình ngược chiều. Không thỏa.
  • Thay \(m = 0\), ta được $\left\{ \begin{array}{l}\left( {m + 3} \right)x \ge 3m - 6 \Rightarrow 3x \ge - 6 \leftrightarrow x \ge - 2\\\left( {2m - 1} \right)x \le m + 2 \Rightarrow  - x \le 2 \leftrightarrow x \ge  - 2\end{array} \right.$. Ta thấy thỏa mãn nhưng chưa đủ kết luận là đáp án B vì trong đáp án D cũng có \(m = 0\). Ta thử tiếp \(m = 4\).
  • Thay \(m = 4\), thì hệ số của \(x\) ở \(\left( 1 \right)\) dương, hệ số của \(x\) ở \(\left( 2 \right)\) dương. Suy ra nghiệm của hai bất phương trình ngược chiều. Không thỏa mãn.

Vậy với \(m = 0\) thỏa mãn.

Câu 12 Trắc nghiệm
Điều kiện của bất phương trình \(2\sqrt {x + 2}  > 7{x^2} + \dfrac{1}{{x - 1}}\) là:
Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Phương trình xác định  \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x + 2 \ge 0\\x - 1 \ne 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge  - 2\\x \ne 1\end{array} \right..\)

Câu 13 Trắc nghiệm

Cho bất phương trình \(3{x^2} + x > 0\), giá trị nào của \(x\) dưới đây không thuộc tập nghiệm của bất phương trình?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Với \(x = 1\) thì \({3.1^2} + 1 > 0\) đúng nên \(x = 1\) thuộc tập nghiệm.

Với \(x =  - 3\) thì \(3.{\left( { - 3} \right)^2} + \left( { - 3} \right) = 24 > 0\) đúng nên \(x = -3\) thuộc tập nghiệm.

Với \(x =  - \dfrac{1}{6}\) thì \(3.{\left( { - \dfrac{1}{6}} \right)^2} + \left( { - \dfrac{1}{6}} \right) =  - \dfrac{1}{{12}} < 0\) nên \(x =  - \dfrac{1}{6}\) không thuộc tập nghiệm.

Với \(x =  - \dfrac{1}{2}\) thì \(3.{\left( { - \dfrac{1}{2}} \right)^2} + \left( { - \dfrac{1}{2}} \right) = \dfrac{1}{4} > 0\) nên \(x =  - \dfrac{1}{2}\) thuộc tập nghiệm.

Câu 14 Trắc nghiệm

Gọi \(S\) là tập nghiệm của bất phương trình \( - 2 < x < 4\). Chọn mệnh đề đúng:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có: \(S = \left\{ {x \in R, - 2 < x < 4} \right\} = \left( { - 2;4} \right)\)

Do đó A sai.

Đáp án B sai vì \(\left\{ 0 \right\}\) là một tập hợp thì không có quan hệ thuộc một tập hợp khác.

Đáp án D sai vì \(S = \left( { - 2;4} \right)\) chứ không phải chỉ gồm hai phần tử \( - 2;4\).

Câu 15 Trắc nghiệm

Tìm điều kiện xác định của bất phương trình $\sqrt {2 - x}  + x < 2 + \sqrt {1 - 2x} .$

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Bất phương trình xác định khi \(\left\{ \begin{array}{l}2 - x \ge 0\\1 - 2x \ge 0\end{array} \right.\) \( \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \le 2\\x \le \dfrac{1}{2}\end{array} \right. \Leftrightarrow x \le \dfrac{1}{2}.\)

Câu 16 Trắc nghiệm

Tìm điều kiện xác định của bất phương trình $x + \dfrac{{x - 1}}{{\sqrt {x + 5} }} > 2 - \sqrt {4 - x} .$

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Bất phương trình xác định khi\(\left\{ \begin{array}{l}x + 5 > 0\\4 - x \ge 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x >  - 5\\x \le 4\end{array} \right. \Leftrightarrow  - 5 < x \le 4.\)

Câu 17 Trắc nghiệm

Tìm điều kiện xác định của bất phương trình $\sqrt {\dfrac{{x + 1}}{{{{\left( {x - 2} \right)}^2}}}}  < x + 1.$

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Bất phương trình xác định khi \(\left\{ \begin{array}{l}\dfrac{{x + 1}}{{{{\left( {x - 2} \right)}^2}}} \ge 0\\x - 2 \ne 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x + 1 \ge 0\\x - 2 \ne 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge  - 1\\x \ne 2\end{array} \right..\)

Câu 18 Trắc nghiệm

Tìm tất cả các giá trị thực của tham số \(m\) để hàm số \(y = \sqrt {x - m}  - \sqrt {6 - 2x} \) có tập xác định khác rỗng.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Hàm số xác định khi \(\left\{ \begin{array}{l}x - m \ge 0\\6 - 2x \ge 0\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x \ge m\\x \le 3\end{array} \right..\)

Nếu \(m > 3\) thì tập xác định của hàm số là \(D = \emptyset .\)

Nếu \(m \le 3\) thì tập xác định của hàm số là \(D = \left[ {m;3} \right].\)

Câu 19 Trắc nghiệm

Bất phương trình \(2x + \dfrac{3}{{2x - 4}} < 3 + \dfrac{3}{{2x - 4}}\) tương đương với

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Điều kiện:\(x \ne 2\).

Bất phương trình tương đương với: \(2x < 3 \Leftrightarrow x < \dfrac{3}{2}\)(thỏa mãn điều kiện).

Câu 20 Trắc nghiệm

Cặp bất phương trình nào sau đây là tương đương?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta xét từng bất phương trình trong đáp án A:

    $x - 2 \le 0 \Leftrightarrow x \le 2.$

    ${x^2}\left( {x - 2} \right) \le 0 \Leftrightarrow x \le 2.$

Cả hai bất phương trình có cùng tập nghiệm nên chúng tương đương.

Đáp án B:

$\begin{array}{l}x - 2 < 0 \Leftrightarrow x < 2\\{x^2}\left( {x - 2} \right) > 0 \Leftrightarrow x > 2\end{array}$

Do đó hai bất phương trình không tương đương.

Đáp án C:

$\begin{array}{l}x - 2 < 0 \Leftrightarrow x < 2\\{x^2}\left( {x - 2} \right) < 0 \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}x < 2\\x \ne 0\end{array} \right.\end{array}$

Do đó hai bất phương trình không có cùng tập nghiệm.

Đáp án D:

$x - 2 \ge 0\Leftrightarrow x \ge 2$

${x^2}\left( {x - 2} \right) \ge 0\Leftrightarrow \left[ \begin{array}{l}x \ge 2\\x = 0\end{array} \right.$

Do đó hai bất phương trình không cùng tập nghiệm.