Suy nghĩ về câu nói “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” - Bài văn mẫu số 1
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết: “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên.
Cuộc sống luôn tồn tại hai mặt: tốt và xấu. Con người cũng có mặt hoàn thiện và mặt chưa hoàn thiện. Vì thế, trong cuộc sống con người không ngừng đấu tranh vươn lên để hoàn thiện nhân cách của mình. Câu nói của Trương Ba trong vở kịch nổi tiếng “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” đã phần nào nói lên được nội dung ấy: “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”.
“Bên trong” là tất cả những gì không thể nhìn thấy được, đó là suy nghĩ, tư tưởng, khát vọng,… “Bên ngoài” là tất cả những gì có thể thấy được, cảm nhận được, đó là hành động, cách hành xử, ứng xử… “Toàn vẹn” - con người là thể thống nhất có sự hòa hợp giữa thể xác và tâm hồn, giữa ý chí và hành động. Sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo” nghĩa là sống không thực với con người của mình. Con người bị chi phối bởi những nhu cầu bản năng của thân xác, chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ biết hưởng thụ, thoả mãn nhu cầu của bản thân. Con người vốn là một thể thống nhất giữa tinh thần và thể xác, và nếu không sống thật với chính mình, con người sẽ gây ra đau khổ, tai hoạ cho gia đình, cho những người xung quanh, làm cho chính mình bị tổn thương. Như vậy thì làm sao có thể mang đến hạnh phúc cho những người thương yêu xung quanh. Ví dụ như Trương Ba, phải sống nhờ thân xác kẻ khác nên tâm hồn bị tha hóa, bị vấy bẩn phải chạy theo những dục vọng thấp hèn. Hay nhiều sinh viên nghèo tỉnh lẻ lên học đại học ở thành phố, vì sĩ diện với bạn bè nên bề ngoài thể hiện sự khá giả, ăn chơi bằng cách lừa dối bố mẹ: xin tiền học phí để lấy tiền đi chơi. Một thầy giáo ở Quảng Ngãi, ban ngày đi dạy học, ban đêm là đại ca của một băng cướp…Hiệu trưởng Sầm Đức Xương mua dâm nữ sinh…là những hiện tượng xã hội gây nhức nhối trong thời gian gần đây. Người có lối sống như vậy là người không đáng tin cậy. Bởi vì bản thân những người đó đều là những kẻ sống không thành thực, những người gian dối, cần cảnh giác!
“Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” là một người hoàn thiện, một người có suy nghĩ và hành động đồng nhất. Trong ngữ cảnh này, một người toàn vẹn là một người sống thật với bản thân mình, chấp nhận sự thật về bản thân mình. Sống mà không làm hại đến người khác, sống không lừa lọc, sống không dối trá, giả tạo, hai mặt.
Mỗi một người khi được sinh ra trong đời đều được tạo hóa ban cho thể xác và linh hồn riêng. Thể xác và linh hồn là hai phần tuy khác nhau nhưng hợp nhất với nhau và cùng nhau tồn tại hình thành nên con người. Vì vậy hãy sống là chính mình, đừng bao giờ lừa dối bản thân hay người khác, cũng đừng sống chia đôi mình ra để rồi lời nói, hành động không khớp với nhau. Hãy là một cái tôi toàn vẹn. Không nên sống nhờ vả vào người khác. Bởi tạo hoá sinh ra chúng ta, cuộc sống này là của chúng ta, vì vậy phải do chính ta quyết định. Không ai có thể quyết định nên số phận cho ta, chính chúng ta phải làm nên số phận của chính bản thân mình. Đúng vậy không bạn ?
Cần làm gì để để thật sự là một con người toàn vẹn, ngay từ khi còn trên ghế nhà trường, bạn hãy luyện tập thói quen sống có cùng một suy nghĩ và hành động, phải hài hòa giữa suy nghĩ và hành động. Hãy sống thành thật với cộng đồng sống phải thành thật với chính bản thân mình!
Không chỉ có ý nghĩa triết lí về nhân sinh, về hạnh phúc con người, câu nói của Lưu Quang Vũ còn muốn góp phần phê phán một số biểu hiện tiêu cực trong lối sống lúc bấy giờ: Thứ nhất, con người đang có nguy cơ chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ thích hưởng thụ đến nỗi trở nên phàm phu, thô thiển. Thứ hai, lấy cớ tâm hồn là quý, đời sống tinh thần là đáng trọng mà chẳng chăm lo thích đáng đến sinh hoạt vật chất, không phấn đấu vì hạnh phúc toàn vẹn. Cách sống trên là cực đoan, đáng phê phán. Ngoài ra , câu nói còn đề cập đến một vấn đề cũng không kém phần bức xúc, đó là tình trạng con người phải sống giả, không dám và cũng không được sống là bản thân mình. Đấy là nguy cơ đẩy con người đến chỗ bị tha hóa do danh và lợi.
Suy nghĩ về câu nói “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” - Bài văn mẫu số 2
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết: “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên.
Xã hội rất phức tạp và muôn màu, muôn vẻ. Bởi lẽ trong xã hội luôn tồn tại người tốt, kẻ xấu, có những người không sống thực với mình, không hành động như suy nghĩ và đôi khi làm hại đến người khác. Chính những thành phần này là nhân tố góp phần hình thành nên xã hội như hiện nay. Một xã hội với nhiều kiểu người và điển hình nhất là kiểu người “sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”
Sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo nghĩa là sống không thực với con người của mình. Người có lối sống như vậy là người không đáng tin cậy. Bởi vì bản thân những người đó đều là những kẻ sống không thành thực, những người gian dối, hay là kẻ luôn tự lừa dối bản thân.Còn một con người toàn vẹn là một người hoàn thiện, một người có suy nghĩ và hành động đồng nhất. Trong ngữ cảnh này, một người toàn vẹn là một người sống thật với bản thân mình, chấp nhận sự thật về bản thân mình.
Quan niệm sống này của nhà văn Lưu Quang Vũ là rất đúng. Bởi lẽ, mỗi một người khi được sinh ra trong đời đều có thể xác và linh hồn riêng. Thể xác và linh hồn là hai phần tử tuy khác nhau nhưng hợp nhất với nhau và cùng nhau tồn tại hình thành nên con người. Sở dĩ con người khác với loài vật là vì con người có cuộc sống và cách suy nghĩ của riêng mình, biết tôn trọng cuộc sống của nhau, tôn trọng bản chất riêng của từng cá nhân. Người biết sống thành thực với bản thân và biết tôn trọng cái “tôi” cá nhân của người khác sẽ được mọi người trong xã hội tôn trọng.
Nhờ quan niệm sống trên, mỗi người càng hiểu thêm tầm quan trọng của việc sống sao cho thực với bản thân mình, sống mà không làm hại đến người khác, sống không lừa lọc, sống không dối trá. Tuy nhiên, trong thực tế, cuộc sống không phải lúc nào cũng màu hồng, không phải ai cũng là người sống thành thật, không phải ai cũng sống mà không dối trá, lừa lọc. Bởi vì xã hội vốn phức tạp theo đúng nghĩa của nó nên con người ta đôi khi phải chuyển biến theo chiều hướng của sự phát triển của xã hội. Chính trong quá trình phát triển và đào thải đầy gay gắt của xã hội, con người lựa chọn cách sống cho riêng mình và trong số những người sống chân thật, hết mình vẫn có những người chọn đường tắt thay vì đường thẳng bằng cách sống giả dối. Điều đó liệu là có thật sự tốt đẹp không khi mà một lúc nào đó, họ sẽ nhận ra rằng xã hội cũng sẽ sớm đào thải mình. Hay nói theo một cách, khi con người lựa chọn cách sống không trọn vẹn, không thật với con người mình thì họ sẽ tự sớm đào thải mình ra khỏi xã hội.
Để thật sự là một con người toàn vẹn, ngay từ khi còn trong ghế nhà trường, chúng ta hãy luyện tập thói quen sống có cùng một suy nghĩ và hành động, sống thành thật không chỉ với cộng đồng mà còn phải thành thật với chính bản thân. Chúng ta hãy đừng để cho cuộc sống của chúng ta giống như nhân vật Trương Ba để rồi phải hối tiếc vì đã không thành thật với bản thân, vì dã lựa chọn lối sống hồn người này, xác kẻ kia, một cuộc sống không trọn vẹn.
Không ai có quyền chọn cho mình một thể xác nhưng vẫn có quyền làm cho tâm hồn mình trong sạch. Chính một tâm hồn trong sạch sẽ giúp cho suy nghĩ và hành động của ta có sự đồng nhất. Sự đồng nhất về hành động và suy nghĩ chính là minh chứng chứng tỏ bản thân là một người trọn vẹn, một cái tôi trọn vẹn. Hãy sống là chính mình, đừng bao giờ lừa dối bản thân hay người khác, cũng đừng sống chia đôi mình ra để rồi lời nói, hành động đều là của người khác trong khi tâm hồn lại là của chính mình. Hãy là một cái tôi toàn vẹn.
Suy nghĩ về câu nói “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” - Bài văn mẫu số 3
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết: “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên.
Giữa cuộc đời tấp nập, xô bồ và vội vã ta tự hỏi rằng phải sống sao cho đúng? Làm thế nào để có một cuộc sống tốt đẹp? Như ta biết, cuộc sống luôn tồn tại hai gam màu tối-sáng và đầy rẫy những nghịch lí. Con người cũng thế, sẽ có những mặt hoàn hiện và tồn tại những khuyết điểm. Vậy thì nên làm gì để bản thân cảm thấy thoải mái và yêu đời hơn? Hãy sống là chính mình, trung thực và giàu lòng nhân ái. Luôn nổ lực, đấu tranh không ngừng để vươn lên hoàn thiện nhân cách của mình. Trong vỡ kịch Hòn Trương Ba, da hàng thịt Lưu Quang Vũ đã để nhân vật Trương Ba bày tỏ quan niệm sống cua mình "Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn".
Lưu Quang Vũ là một hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch, là một nhà soạn nhạc kịch tài năng nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại, chỉ trong vòng bảy đến 8 năm ông đã viết hơn 50 vỡ kịch và hầu hết được công chiếu. Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong những vỡ kịch đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ, viết năm 1981 và công chiếu năm 1984, từ một cốt truyện dân gian. Nhà văn đã xây dựng một vỡ kịch nói hiện đại, đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa tư tưởng, triết lí nhân sinh sâu sắc. Đoạn trích được rút ra từ cảnh VII, đoạn kết của vỡ kịch.
"Bên trong" chính là thế giới nội tâm của mỗi con người, đó là suy nghĩ, là nhận thức, cũng có thể là những tư tưởng, khát vọng. Nếu thế giới bên trong có được sự toàn vẹn, con người sẽ có được những phẩm chất tốt đẹp, quý giá. Đây là phần người ta không thể nhìn thấy được bằng mắt mà chỉ có thể cảm nhận qua tiếp xúc, tìm hiểu và gắn bó. "Bên ngoài" là tất cả những cái có thể nhìn thấy được, đó là cử chỉ, hành động, cách ứng xử. Quan hệ giữa bên trong và bên ngoài thường là quan hệ thống nhất – cái bên ngoài là biểu hiện cụ thể của cái bên trong và ngược lại.
Sống "bên trong một đằng bên ngoài một nẻo" là không có sự hài hòa giữa bên trong và bên ngoài, không sống thực với chính mình nghĩa là hành động, lời nói không thống nhất với suy nghĩ, tình cảm. Con người bị chi phối bởi những bản năng, ham muốn của thể xác, chạy theo những thứ tầm thường về vật chất, chỉ biết hưởng thụ để thỏa mãn nhu cầu của bản thân. Sự không thống nhất này khiến cho con người dễ rơi vào trạng thái mất thăng bằng, không sống thật với chính mình, gây đau khổ cho gia đình, những người xung quanh và tự làm tổn thương chính mình. Giống như Trương Ba, phải sống nhờ thân xác của người khác lâu ngày nên tâm hồn cũng bị tha hóa, vấy bẩn, chạy theo những thứ dục vọng. Trương Ba vốn là một người làm vườn chăm chỉ, cần cù, tinh tế đã nâng niu chăm sóc vườn cây. Ông là một con người mẫu mực, sống có đạo đức và giàu tình nghĩa với vợ con, với cháu nội, với láng giềng xung quanh. Chính vì những phẩm chất quý giá đó đã khiến Trương Ba được mọi người nể trọng, quý mến. Còn cái xác hàng thịt là một con người thô bạo, tham lam, chỉ biết hưởng thụ vật chất. Vì một sự nhầm lẫn nên cả hai con người này bị đẩy vào một tình huống éo le: hồn của Trương Ba phải sống nhờ trong xác anh hàng thịt. Hồn Trương Ba vẫn có những nhu cầu về tinh thần song lại không thể điều khiển xác anh hàng thịt, tuy chỉ là "xác thịt âm u đui mù" song vẫn đòi hỏi được thỏa mãn nhu cầu về vật chất. Cả nhu cầu về vật chất và nhu cầu về tinh thần đều tự nhiên, chính đáng song trong trường hợp này lại trở nên mâu thuẫn, không thể tồn tại.
"Tôi muốn được là tôi toàn vẹn" là một người có suy nghĩ và hành động đồng nhất. Một người toàn vẹn là một người sống thật với chính bản thân mình, chấp nhận sự thật về bản thân mình. Sống không làm hại đến ai, sống không lừa lọc, không dối trá, giả tạo. Ý nghĩa câu nói của Trương Ba thể hiện một quan niệm sống đúng đắn, cần phấn đấu để đạt sự hài hòa, cân bằng giữa nhận thức, hành vi, giữa cái bên trong với cái bên ngoài.
Mỗi người từ khi được sinh ra đều được tạo hóa ban cho thể xác và tâm hồn riêng. Thể xác và tâm hồn là hai phần tuy khác nhau nhưng đồng nhất với nhau, cùng nhau tồn tại hình thành nên con người. Vì thế hãy cứ sống là chính mình, đừng bao giờ lừa dối bản thân hay người khác, cũng đừng sống chia đôi mình ra để rồi lời nói, hành động không hòa hợp. Khi sống nhờ, sống gửi, sống chắp vá, khi không được là mình thì cuộc sống ấy thật vô nghĩa. Hồn Trương Ba đã nhận ra bi kịch của cuộc đời mình khi phải sống nhờ trong thân xác phàm tục của anh hàng thịt. Nhận ra bi kịch đó, chứng tỏ hồn Trương Ba không thể nào chấp nhận được sự thoả hiệp giữa hai cuộc sống này. Đồng thời, chứng tỏ bản lĩnh của nhân vật khi chấp nhận cái chết thực sự còn hơn là sống trong sự giày vò của lương tâm và sự ghẻ lạnh của người thân vì sự tha hoá của chính mình.
Chúng ta cần làm gì để trở thành một con người toàn vẹn? Tự mỗi người cần trang bị cho mình nhận thức, hiểu biết để có thể phân biệt đâu là đúng đâu là sai, rèn luyện bản lĩnh để có thể tự kiểm soát mọi hành vi của mình để không không sa đà vào lối sống dung tục. Song cũng cần quan tâm đến bản thân mình, quan tâm đến những nguyện vọng chính đáng dù là bình thường nhất để được sống một cách thoải mái, tự nhiên và có được hạnh phúc.
Câu nói của Lưu Quang Vũ trong vỡ kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt còn góp phần phê phán những biểu hiện của lối sống tiêu cực hiện nay. Con người cứ mãi miết chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ thích hưởng thụ mà không muốn làm việc. Thậm chí chà đạp lên nhau, bày đủ mưu đủ kế hại người khác chỉ để có được thứ mình muốn. Bên cạnh đó còn lấy cớ tâm hồn là quý giá nên chỉ trau chuốt cho tâm hồn mà không quan tâm gì đến bên ngoài. Biết đời sống tâm hồn là quý giá nhưng không phấn đấu để bên ngoài cân đối với bên trong thì không thể trở thành con người toàn vẹn. Ngoài ra, tác giả còn phê phán lối sống giả tạo, không phải là chính mình, không dám là chính mình. Đó cũng là nguy cơ dẫn con người đến sự tha hóa do danh lợi.
Lưu Quang Vũ đã thể hiện được cái nhìn khá sâu sắc trong đời sống tâm hồn của con người trước hiện tượng người ta sống vội, sống gấp, sống mà quên mất cả bản thân mình...Cuộc sống đầy rẫy những hố sâu của sự cám dỗ, cũng có lúc con người ta mắc phải những sai lầm, điều quan trọng là phải biết đứng lên sau vấp ngã chứ đừng bao giờ trượt dài trên những sai lầm để rồi bản thân bị tha hóa, bị cuộc đời quật ngã. Luôn phải biết đối diện với khó khăn, với sự thật để vươn lên hoàn thiện mình hơn. Luôn trung thực, thẳng thắn, không nói một đàng làm một nẻo, không lừa dối người khác và đặc biệt đừng bao giờ lừa dối chính mình. Vượt lên bản thân để chiến thắng chính mình...
Suy nghĩ về câu nói “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” - Bài văn mẫu số 4
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết: “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên.
Lưu Quang Vũ được coi là một trong những hiện tượng đáng chú ý của nền văn học dân tộc trong những năm 80 của thế kỉ XX. Không chỉ ghi dấu ấn của mình với thơ, ông còn khẳng định vị thế của mình trong thể loại kịch với số lượng vở kịch được dàn dựng hầu hết thu hút công chúng đến từ mọi miền đất nước. Kịch của Lưu Quang Vũ viết về nhiều đề tài, giàu tính triết lí và “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” cũng là một vở kịch như thế. Ở đây ta dễ dàng bắt gặp tính triết lí ấy hiển hiện ngay trên lời thoại của nhân vật trong đó câu nói “Không thể sống bên trong một đằng bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” đã thể hiện tình huống éo le của nhân vật Trương Ba.
Câu nói trên là lời nói của nhân vật Hồn Trương Ba với Đế Thích,mang đậm tính triết lí, ấy là sự hài hòa, thống nhất giữa hồn và xác trong một con người. Nó thể hiện khát vọng sống khi nhân vật ý thức được bi kịch từ cuộc sống của chính mình- phải sống gán gửi, tạm bợ trên thân xác của anh hàng thịt. Nói như thế, có nghĩa là nhân vật muốn thoát ra khỏi thực tại, mong muốn được sống là chính mình mà không bị sự điều khiển, chịu sự chi phối của thân xác vốn không phải là của mình.
Tình huống éo le của nhân vật xuất phát từ việc sai sót của Nam Tào, Bắc Đẩu khiến ông Trương Ba chết đi và Đế Thích rất có thiện ý muốn sửa sai. Đế Thích đã để ông Trương Ba sống lại trên xác anh hàng thịt vừa mới chết được một ngày. Tưởng đâu được sống lại là hạnh phúc nhưng không ông Trương Ba luôn phải sống trong đau khổ trên thân xác anh hàng thịt. Ông bị người vợ nghi ngờ vì những ham muốn, những dục vọng đối với vợ anh hàng thịt. Rồi bị cái Gái xa lánh vì cái thân xác nặng nề vốn nâng niu cây cối mà làm gãy cả chồi non, chân giẫm nát cả cây sâm mới ươm, làm hỏng cả cái diều của cu Tị. Đến người con dâu cũng nhận thấy sự xa lạ của một ông Trương Ba trước kia với bây giờ dần dà cô cũng có lúc “không nhận ra thầy nữa”.
Nhận thấy bi kịch của mình, Hồn Trương Ba thể hiện khát vọng muốn được là mình toàn vẹn giống như trước kia. Nhân vật đã nói chuyện với Đế Thích giãi bày bi kịch sống nhờ, sống không đúng là mình : “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!” và từ chối cơ hội được sống quý giá của mình. Ngay cả khi Đế Thích đề cập tới việc sống trên thân xác cu Tị trong cơn thập tử nhất sinh, ông cũng nhất mực từ chối vì ông cho rằng một ông già nhập vào xác một đứa trẻ “chưa bắt đầu cuộc đời, còn đang tuổi ăn, tuổi lớn, chạy nhảy vô tư” là không phù hợp, không tương thích.
Có thể nói, lời thoại trên của nhân vật Hồn Trương Ba đã thể hiện quan niệm của mình về hạnh phúc, về lẽ sống : Hạnh phúc không phải chỉ đơn giản là được sống mà quan trọng hơn đó là sống như thế nào. Bức thông điệp này được nhà viết kịch Lưu Quang Vũ gửi gắm thông qua bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba : Đó là con người phải được sống là chính mình, sống hòa hợp giữa hồn và xác - tâm hồn lương thiện, trong sạch và thân xác khỏe mạnh ấy mới chính là sống hạnh phúc.
Xây dựng được tình huống éo le của nhân vật trong vở kịch, Lưu Quang Vũ đã phát triển và sáng tạo cốt truyện dân gian. Chính tình huống éo le của nhân vật đã tạo nên nên khác biệt giữa cốt truyện dân gian và kịch bản của Lưu Quang Vũ. Nếu như cốt truyện dân gian hướng tới một kết thúc có hậu đó là khi Hồn Trương Ba sống trên xác anh hàng thịt hạnh phúc bên gia đình và người thân thì ở kịch của Lưu Quang Vũ, sự việc ấy lại làm nảy sinh bi kịch, những nỗi đau khổ của nhân vật. Bên cạnh đó, Lưu Quang Vũ còn dựng lên những kịch tích thông qua hành động, cử chỉ của nhân vật đặc biệt là lời nói của nhân vật vừa đậm triết lí vừa mang tầm khái quát cao.
Lời thoại trên của nhân vật đã thể hiện một quan niệm sống giàu giá trị nhân văn, không chỉ phản ánh đúng qua đời sống của nhân vật Trương Ba mà còn rất đúng đắn khi mỗi con người, mỗi cá nhân soi chiếu vào đời sống cụ thể của mình. Giờ đây, ta đã hiểu vì sao mà kịch của Lưu Quang Vũ có sức sống lâu bền, thu hút công chúng đến như vậy và chắc chắn vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” nói riêng và kịch Lưu Quang Vũ nói riêng sẽ vẫn sống mãi với thời gian.
Suy nghĩ về câu nói “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” - Bài văn mẫu số 5
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết: “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên.
Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong những tác phẩm thành công nhất của nhà soạn kịch Lưu Quang Vũ. Mượn cốt truyện dân gian, tác giả đã khám phá, thể hiện được nhiều vấn để cấp thiết của con người trong xã hội hiện đại. Để lại ấn tượng sâu sắc nhất với tôi có lẽ là khát vọng về một cuộc sống thực sự được tác giả gửi gắm qua lời nhân vật hồn Trương Ba: "Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn".
Đó là lời giải thích của hồn Trương Ba với Đế Thích khi chối từ cuộc sống vay mượn trong thân xác kẻ khác. Trước đó, vị tiên cờ đã làm phép cho hồn Trương Ba sống lại trong thân xác của anh hàng thịt. Linh hồn thanh sạch của người làm vườn, người chơi cờ đã không thể hoà hợp được với thân xác phàm tục của anh hàng thịt thô lỗ, tham lam. Sự trái ngược giữa hồn và xác không chỉ khiến hồn Trương Ba mà cả những người thân của ông phải thất vọng, đau khổ... Cuối cùng, ông đã lựa chọn cái chết để không đánh mất mình. Câu nói của hồn Trương Ba trước khi chết đã gợi nên nhiều suy ngẫm sâu xa về con nsười và cuộc sống.
Trước hết, phải nói đến sự phú định dứt khoát lối sống "bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo". Bên trong là thế giới của tâm hồn với những suy nghĩ, tình cảm, tư tưởng; cũng là bản ngã riêng của mỗi con người. Bên ngoài là lời lẽ, hành động, cách ứng xử của con người với thế giới xung quanh. Bên trong - bên ngoài còn là hai phương diện linh hồn và thể xác, tinh thần và vật chất trong cuộc sống của con người. Khi bên trong và bên ngoài trái ngược nhau nghĩa là con người phải sống một cách chấp vá, mâu thuẫn với chính mình; phái giả dối, không được là mình. Cuộc sốngđó đẩy con người vào những đau khổ, day dứt, hổ thẹn triền miên. Giống như tâm hồn trong sạch, nhân hậu, bao dung của Trương Ba lại phải trú ngụ trong hình hài thô kệch, vụng về của anh hàng thịt. Linh hồn ấy ghê sợ những ham muốn dung tục và thói thô bạo của thân xác. Trong khi thân xác kia lại khinh bỉ, chế giễu, giày vò linh hồn...
Tình trạng sống chắp vá đó hiện diện trongthực tế đời sống với nhiều dạng thức và bắt nguồn từ những nguyên nhân khác nhau. Có thể do quan niệm hẹp hòi của một thời, một xã hội, do sự ràng buộc của các mối quan hệ; cũng có khi do sự yếu đuối, hèn nhátcủa bản thân mà con người không dám sống thật với bản ngã của mình. Chẳng hạn, trong thâm tâm, ta coi thường, khinh ghét một người nào đó nhưng buộc phải nói cười, vồn vã, tay bất mặt mừng. Có khi bản tính mình sôi nổi, tinh nghịch nhưng buộc phải "đóng vai" hiền hậu, nết na; mình muốn trở thành một nhiếp ảnh gia nhưng lại bị cha mẹ bắt thi vào Đại học Luật... Hoặc khi đứng trước một sự việc, một hiện tượng mình có cách nhìn nhận, đánh giá khác hẳn mọi người nhưng ngại va chạm này nọ nên đành tỏ thái độ đồng tình. Có khi cần phải lên tiếng đấu tranh với cái xấu, cái ác nhưng vì một lẽ gì đó ta lặng im để rồi mãi ân hận, hổ thẹn. Mà nói như Nam Cao, thì trên đời này "Còn gì buồn hơn chính mình lại chán mình?" (Đời thừa)... Cũng có những con người cố tình lựa chọn kiểu sống "hai mặt" này. Họ có thể nói rất hay về tình thương, lẽ phải, về tinh thần vị tha... nhưng bản chất lại tham lam, ích kỉ, tàn nhẫn... Dù thụ động hay chủ động thì kiểu sống "bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo" ấy không thể mang đến cho con người sự bình yên, hạnh phúc. Trái lại, họ sẽ phải sống trong sự hối hận, sự day dứt, giằng xé của lương tâm hoặc trong sự khinh ghét của đồng loại. Nhà thơ Chế Lan Viên từng diễn tả bi kịch đó bằng một hình tượngthơ độc đáo: "Anh là tháp Bay-on bốn mặt - Giấu đi ba, còn lại ấy là anh - Chỉ mặt đó mà nghìn trò cười, khóc - Làm đau ba mặt kia trong cõi ẩn hình" (Tháp Bay-on bốn mặt). Kết quả của lối sống vay mượn, giả dối ấy là con người sẽ đánh mất mình hoặc rơi vào cái chết tinh thần đau đớn. Sự xuất hiện và tồn tại của nhiều cá nhân như thế cũng sẽ tạo nên một xã hội không lành mạnh, làm tha hoá con người.
Bị giằng xé giữa hồn và xác, nhân vật hồn Trương Ba của Lưu Quang Vũ thấm thìa hơn ai hết nỗi thống khổ của cuộc sống chắp vá kia nên đã đánh đổi cả sinh mạng để "được là tôi toàn vẹn". Đó cũng là khát vọng sống chính đáng, đẹp đẽ của con người; là cuộc sống cần có, nên có cho con người. Con người sẽ chỉ có hạnh phúc khi được sống trong sự hài hoà giữa linh hồn và thể xác; sống bằng con người thật của chính mình. Để thực hiện được khát vọng sống ấy, cần có cả những điều kiện khách quan và chủ quan. Đó là môi trường xã hội lành mạnh, công bằng, tôn trọng sự thật, thừa nhận quyền được sống "một cách toàn vẹn" của con người. Sống trong một môi trường như thế, con người sẽ không phải sợ hãi, không phải tìm cách giấu mình. Bản thân mỗi chúng ta cũng cần có "dũng khí" để dám sốngbằng con người thực của mình. Khi nào con người biết nhận thức được về mình một cách trung thực, biết khao khát lối sống chân thật thì sẽ dám nói lên sự thật, dám bộc lộ bản thân mình.
Bản thân tôi, ở một mức độ nào đó, cũng từng nếm trải nỗi khổ khi phải sống "bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo". Tôi có nãng khiếu văn nghệ, thích được khẳng định mình nhưng lại sợ bạn bè cho là "chơi trội" nên cố gắng để chìm vào số đông. Có lúc, ngồi nhìn một chương trình biểu diễn của lớp bị thất bại, trong khi mình có đủ khả năng làm tốt hơn, tôi bứt rứt, tiếc nuối, ân hận... Phải trải qua nhiều lần bị dằn vặt như thế, tôi mới dám đứng lên nói rằng tôi muốn và có thể làm tốt công việc này. Tôi đã "đạo diễn" thành công nhiều tiết mục văn nghệ cho lớp, cho trường và cảm nhận niềm hạnh phúcđược là mình, được phát huy những điều tốt đẹp trong bản thân mình. Bản tính tôi sôi nổi, thích nói cười, thích nghịch ngợm nhưng mẹ muốn tôi phải nhỏ nhẹ, dịu hiền... Tôi không muốn mẹ buồn nhưng cũng không thể "biến hoá" con người mình theo mong ước của mẹ. Mỗi lúc phải "tỏ ra" hiền lành, lặnglẽ, tôi thấy mình lúng túng, mất tự nhiên, mất luôn cả niềm vui. May mắn là cuối cùng mẹ cũng "chấp nhận" cho tôi được là tôi, tất nhiên vẫn kèm theo lời nhắc nhở: không được vui vẻ, hồn nhiên thái quá thành vô tâm, vô duyên! Khi lựa chọn nghề nghiệp, tôi cũng phải cố gắng thuyết phục gia đình để được làm công việc mình yêu thích. Tôi yêu nghề sư phạm và muốn trở thành cô giáo dạy nhạc nhưng bố mẹ tôi ngăn cản vì sợ ra trường khó có thể vào được biên chế hoặc phải đi công tác ở vùng xa. Tôi biết là có không ít khó khăn nhưng sẽ quyết tâm theo đuổi mơ ước của mình bởi "tôi muốn được là tôi toàn vẹn"... Trong các mối quan hệ xã hội, nhiều lúc tôi làm mất lòng không ít bạn bè, người thân vì lời nói thật nhưng cuối cùng hầu hết mọi người đều hiểu và không giận tôi. Và điều quan trọng là khi có thể sống thực với con người bên trong của mình, tôi thấy thật nhẹ nhõm, thanh thản. Nó cho tôi cả sức mạnh để thẳng thắn nhìn nhận và vượt qua những hạn chế của bản thân...
Không chấp nhận lối sống giả dối, vay mượn; khát khao cuộc sống hài hoà, toàn vẹn cho con người - những vấn đề mà Lưu Quang Vũ gửi gắm trong lời nhân vật hồn Trương Ba vẫn còn nguyên vẹn ý nghĩa thời sự. Tôi đã học được ở đó cách nhìn nhận con người và chính bản thân mình; cách lựa chọn một thái độ sống để có thể trở thành người hữu ích và hạnh phúc.
