Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân chi tiết nhất – Bài văn mẫu số 1
A, Mở bài:
-Giới thiệu tác giả và tác phẩm
– Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”. Tâm trạng của Mị trước đêm xuân.
B, Thân bài:
– Phân tích tâm trạng Mị trong đêm mùa xuân.
+ Trước đêm mùa xuân, do bị đày đoạ, áp chế, Mị trở thành một người phụ nữ “vô hồn”, mất hết ý niệm về thời gian lẫn không gian. Kiếp sống của Mị lúc đó chẳng khác nào kiếp sống con trâu, con ngựa trong nhà thống lí Pá TraNhưng có thể nói sức sống trong Mị chưa hoàn toàn lụi tắt.
->Sức sống trong Mị có thể bị dập tắt vĩnh viễn, nhưng cũng có thể sẽ trỗi dậy khi có điều kiện.
+ Do sự tác động của bối cảnh bên ngoài đối với Mị trong đêm mùa xuân. Mùa xuân năm ấy ở Hồng Ngài đẹp và gợi cảm biết bao
-->Chính không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết lơ lửng kia đã đánh thức con người Mị ngày xưa. Tiếng sáo vvo tình hay cố ý chạm vào nỗi nhớ “ Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bổi hồi”. “Mị ngồi nhẩm lại bài hát của người đang thổi”…
- Mùa xuân đó đầy sắc màu, rộn rã âm thanh. Điều ấy xa lạ với không gian trong căn phòng bé nhỏ của Mị, nhưng gần gũi với thế giới mà Mị đã từng sống rất hạnh phúc. Chúng gợi cho Mị nhớ lại thời xa xưa. Ngày xưa, Tết Mị uống rượu. Bây giờ, Mị cũng uống rượu. Rồi Mị say.
- Rượu – chất men đánh thức phần đời đã mất của Mị. “Khi uống rượu say, Mị lại được sống về những ngày trước. Ngày trước Mị vui sướng biết bao. Tai Mị vẳng nghe tiếng sao vọng lại đầu làng. Đấy là tiếng sáo của tình duyên, của tuổi thanh xuân căng đầy sức sống. Mị không còn là cô con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra nữa. Mị đang uống rượu bên bếp và thổi sáo rồi Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Ra thế, Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ.”
- Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân, giữa thế giới được đánh thức với cuộc sống thực tại: Khi say, Mị nhớ và sống lại với ngày xưa, nhưng thực ra, Mị vẫn đang ở nhà thống lý Pá Tra. Mị vẫn đang sống kiếp đoạ đày với A Sử. Sự đối lập giữa một bên là hạnh phúc tuổi trẻ với một bên là kiếp sống trâu ngựa đã khiến Mị suy nghĩ đến việc kết liễu đời mình như ngày mới về làm dâu nhà thống lý. Mị lại ước gì có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Càng nhớ lại chỉ thấy nước mặt ứa ra. Ôi chao, tiếng sáo ấy, tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường. Mị đang muốn quên đi, Mị không muốn nhớ lại cái ngày trước mà không được. Tiếng sáo ấy lửng lơ, tiếng sáo ấy làm Mị thiết tha bổi hổi. Mị muốn đi chơi. Mị muốn thoát ra ngoài cái ô cửa ô mờ đục, trăng trắng này!
Nhưng Mị lại thực hiện một sự giải thoát bằng cách khác. Đó là bỏ nhà đi chơi như những người trẻ trung đang dập dìu ngoài làng. Mị đã ý định giải thoát một cách lặng lẽ mà mãnh liệt: Mị đến góc nhà, tay lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng…Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở trong vách… Mị rút thêm cái áo. Mị làm tất cả, thật bình thản và quyết liệt như ngày xưa, khi trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo.
- Ý định giải thoát của Mị không thành: Trông thấy Mị, A Sử lấy làm lạ. Nó chỉ biết rằng Mị muốn đi chơi. Thằng chồng ác hơn con hổ ấy không biết trước mặt mình đã là một cô Mị khác, cô Mị của ngày xưa mà hắn đã từng lừa lọc để đánh cắp đem về. Hắn thẳng tay vùi dập tàn nhẫn sự trở về đó: A Sử bước lại, nắm lấy Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trói Mị đứng vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống mặt, A Sử quấn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa…
C, Kết luận
Thành công của nhà văn Tô Hoài là đã khắc hoạ một nhân vật sống chủ yếu bằng tâm trạng, với tâm trạng. Cả đêm mùa xuân, Mị hành động được rất ít, nhưng người đọc vẫn thực sự hấp dẫn với một con người đang từ cõi âm u mơ hồ trỗi dậy. Không gian, thời gian, giọng kể của tác phẩm theo một tiết tấu của chính tâm trạng ấy. Hẳn Tô Hoài đã đặt cả tấm lòng của mình vào tâm trạng của Mị, để người đọc dõi theo tâm trạng ấy, khi tha thiết, khi nghẹn ngào xót xa.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Bài văn mẫu số 2
1. Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ. Tâm trạng của Mị trước đêm xuân.
2. Phân tích tâm trạng Mị trong đêm mùa xuân.
· Trước đêm mùa xuân, do bị đày đoạ, áp chế, Mị trở thành người phụ nữ “vô hồn”, mất cả cảm giác về thời gian lẫn không gian. Kiếp sống của Mị chẳng khác nào kiếp sống con trâu, con ngựa trong nhà thống lí Pá Tra. Tuy nhiên, sức sống trong Mị chưa hoàn toàn lụi tắt. Mỗi khi bước vào buồng, Mị lại ngồi xuống giường trông ra cửa sổ. Điều ấy cho thấy Mị luôn hướng ra bên ngoài, ẩn chứa một khát khao, dù khá mong manh và mơ hồ. Sức sống có thể bị dập tắt vĩnh viễn, nhưng cũng có thể sẽ trỗi dậy khi có điều kiện.
· Sự tác động của bối cảnh bên ngoài đối với Mị trong đêm mùa xuân. Mùa xuân năm ấy ở Hồng Ngài đẹp và gợi cảm biết bao: Trên đầu núi, các nương ngô, nương lúa gặt xong, ngô lúa xếp yên đầy các nhà kho. Trẻ con đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đã đốt những lều canh nương để sưởi lửa... Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa lúc gió thổi và cỏ ranh vàng ửng... Trong các làng Mèo, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xoè như con bướm, sặc sỡ... Đám trẻ đợi Tết, chơi quay, cười ầm trên sân trước nhà. Ngoài đầu núi lấp ló đã co tiếng ai thổi sáo tủ bạn đi chơi... Chính không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết đã đánh thức cô Mị ngày xưa. Tiếng sáo như chạm vào nỗi nhớ. Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi. Mị ngồi nhẩm lại bài hát của người đang thổi...
o Mùa xuân đó đầy sắc màu, rộn rã âm thanh. Điều ấy xa lạ với không gian trong căn phòng bé nhỏ của Mị, nhưng gần gũi với thế giới mà Mị đã từng sống rất hạnh phúc. Chúng gợi cho Mị nhớ lại thời xa xưa. Ngày xưa, Tết Mị uống rượu. Bây giờ, Mị cũng uống rượu. Rồi Mị say.
· Rượu - chất men đánh thức phần đời đã mất của Mị. Khi uống rượu say, Mị lại được sống về những ngày trước. Ngày trước Mị vui sướng biết bao. Tai Mị vẳng nghe tiếng sao vọng lại đầu làng. Đấy là tiếng sáo của tình duyên, của tuổi thanh xuân căng đầy sức sống. Mị không còn là cô con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra nữa. Mị đang uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Ra thế, Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ.
· Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân, giữa thế giới được đánh thức với cuộc sống thực tại: Khi say, Mị nhớ và sống lại với ngày xưa, nhưng thực ra, Mị vẫn đang ở nhà thống lý Pá Tra. Mị vẫn đang sống kiếp đoạ đày với A Sử. Sự đối lập giữa một bên là hạnh phúc tuổi trẻ với một bên là kiếp sống trâu ngựa đã khiến Mị suy nghĩ đến việc kết liễu đời mình như ngày mới về làm dâu nhà thống lý. Mị lại ước gì có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Càng nhớ lại chỉ thấy nước mặt ứa ra. Ôi chao, tiếng sáo ấy, tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường. Mị đang muốn quên đi, Mị không muốn nhớ lại cái ngày trước mà không được. Tiếng sáo ấy lửng lơ, tiếng sáo ấy làm Mị thiết tha bổi hổi. Mị muốn đi chơi. Mị muốn thoát ra ngoài cái ô cửa ô mờ đục, trăng trắng này!
· Nhưng Mị lại thực hiện một sự giải thoát bằng cách khác. Đó là bỏ nhà đi chơi như những người trẻ trung đang dập dìu ngoài làng. Mị đã ý định giải thoát một cách lặng lẽ mà mãnh liệt: Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng... Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở trong vách... Mị rút thêm cái áo. Mị làm tất cả, thật bình thản và quyết liệt như ngày xưa, khi trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo.
· Ý định giải thoát của Mị không thành: Trông thấy Mị, A Sử lấy làm lạ. Nó chỉ biết rằng Mị muốn đi chơi. Thằng chồng ác hơn con hổ ấy không biết trước mặt mình đã là một cô Mị khác, cô Mị của ngày xưa mà hắn đã từng lừa lọc để đánh cắp đem về. Hắn thẳng tay vùi dập tàn nhẫn sự trở về đó: A Sử bước lại, nắm lấy Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trói Mị đứng vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống, A Sử quấn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa...
· Nhưng A Sử chỉ trói được thể xác Mị: Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi... Mị chưa giải thoát được thể xác, nhưng Mị đã giải thoát được tinh thần, dù chỉ trong tâm tưởng: Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. Khi ấy, Mị mới biết mình đang bị trói, đang ở trong căn nhà tù ngục này. Lòng Mị đau đớn, thổn thức nghĩ mình không bằng con trâu con ngựa.
3. Kết luận
· Cuộc trỗi dậy lần thứ nhất của Mị không thành. Mị không thoát khỏi căn nhà ấy, dù chỉ một phút giây. Nhưng Mị đã không còn là con ngựa, con rùa lùi lũi nơi xó cửa nữa. Mị đã sống lại những thời khắc của tuổi thanh xuân tươi trẻ và tự do. Vì thế, khi bị A Sử trói, lúc bàng hoàng tỉnh, Mị chợt nhớ đến câu chuyện một người đàn bà trong nhà này bị trói đến chết không ai hay. Và, Mị sợ quá, Mị còn muốn sống, Mị còn ham sống.
· Cuộc trỗi dậy như một đợt sóng dâng lên rồi tràn ra. Nó không làm mảy may thay đổi cuộc đời Mị. Nhưng từ đó, sóng ngầm vẫn không mất. Nó sẽ tuôn trào thành những đợt sóng mới, mãnh liệt hơn lúc nào hết, bằng chứng là hành động cởi trói cho A Phủ và cùng anh ta trốn khỏi Hồng Ngài sau này.
· Thành công của nhà văn là khắc hoạ một nhân vật sống chủ yếu bằng tâm trạng, với tâm trạng. Cả đêm mùa xuân, Mị hành động được rất ít, nhưng người đọc vẫn thực sự hấp dẫn với một con người đang từ cõi âm u mơ hồ trỗi dậy. Không gian, thời gian, giọng kể của tác phẩm theo một tiết tấu của chính tâm trạng ấy. Hẳn Tô Hoài đã đặt cả tấm lòng của mình vào tâm trạng của Mị, để người đọc dõi theo tâm trạng ấy, khi tha thiết, khi nghẹn ngào xót xa.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Bài văn mẫu số 3
a) Mở bài
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm Vợ chồng A Phủ
- Giới thiệu về nhân vật Mị, khái quát tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân.
b) Thân bài
* Vài nét về cuộc đời Mị trước và sau khi làm dâu nhà Thống lí
- Mị là một cô gái dân tộc Mèo, xinh đẹp và tài giỏi, có đời sống nội tâm và khát vọng tự do, có tài thổi sáo “thổi lá cũng hay như thổi sáo có biết bao nhiêu người mê”
- Là con người hiếu thảo, chăm chỉ. Mị đã từng yêu, từng được yêu, luôn khao khát đi theo tiếng gọi của tình yêu
- Vì hoàn cảnh gia đình quá nghèo nên cô đã phải làm dâu gạt nợ cho nhà Thống lí Pá Tra.
- Những ngày đầu khi làm dâu “hàng mấy tháng đêm nào Mị cũng khóc”, Mị tủi nhục, xót thương cho số phận mình. Mị muốn chết nhưng thương cha nên đành chấp nhận kiếp thân trâu ngựa. Mấy năm sau, cha Mị mất, Mị đã không còn muốn chết nữa vì đã chai sạn tâm hồn: “ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi”, “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”, cuộc đời bị giam cầm trong căn phòng tối đen.
- Thống lí Pá Tra đã áp dụng cường quyền, thần quyền áp chế khiến Mị cam chịu kiếp sống nô lệ, “Mị tưởng mình là con trâu, con ngựa”.
- Sức sống trong Mị có thể bị dập tắt vĩnh viễn, nhưng cũng có thể trỗi dậy khi có điều kiện
* Tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân
- Trong đêm tình mùa xuân, khung cảnh thiên nhiên hiện lên với những âm thanh tiếng sáo, tiếng trẻ chơi quay cười vang,… Mị nghe những âm thanh đó mà bắt đầu cảm thấy bồi hồi.
- Ngày tết, Mị lén uống rượu. Rồi say, Mị lịm mặt ngồi đấy, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước…, Mị sực nhớ đến tình cảnh của mình ở hiện tại, nhớ đến A Sử, Mi muốn chết, “nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại”. Mị nhận thức sự tồn tại của bản thân, “Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”, với khát khao tự do.
- Sức sống, lòng ham sống đã thức dậy trong lòng người thiếu phụ. Nhưng sự vượt khỏi hoàn cảnh hiện tại của nhân vật không hề đơn điệu, dễ dàng. Một thời gian dài Mị sống trong sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại. Quá khứ đẩy đưa đi, hiện tại trì níu lại. Nhưng sức sống cứ lớn dần, sức ám ảnh của tuổi xuân cứ mạnh dần, cho tới khi nó chiếm trọn trong tâm hồn Mị. Phải tới lúc đó, Mị mới hành động như một kẻ mộng du, không thấy, không nghe A Sử nói.
- Mị bị A Sử trói trong trạng thái mơ hồ, nhưng lòng Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo, tiếng hát của tình yêu. Lúc vùng bước đi nhưng tay chân đau không cựa được, Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa, cô chợt tỉnh trở về với hiện thực. Cả đêm hôm ấy, Mị lúc mê lúc tỉnh, lúc đau đớn, lúc nồng nàn tha thiết.
- Trong đêm tình mùa xuân, khát khao được sống, được yêu thương, được đi chơi, làm những gì mình muốn,… tất cả đã hiện lên trong Mị, Mị mơ ước được đi chơi như bao người. Nhưng, hiện thực thì không được như vậy. Tâm hồn chai sạn của Mị đã sống lại, Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy luôn âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ có cơ hội để bùng lên mạnh mẽ. Dù sự nổi loạn của Mị không thể giải thoát số phận cô nhưng đây là nền tảng nhóm lên thêm ngọn lửa sức sống trong cô, để sức sống không lụi tắt hẳn, chuẩn bị cho một sự phản kháng trong tương lai cắt dây trói cho A Phủ.
* Đặc sắc nghệ thuật
- Xây dựng hình tượng nhân vật, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế
- Ngôn ngữ sinh động, sáng tạo, giàu tính tạo hình
- Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn
c) Kết bài
- Khái quát lại ý nghĩa của việc miêu tả tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân.
- Cảm nhận của em.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân hay nhất – Dàn ý mẫu số 4
I. Mở bài
Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông có vốn hiểu biết sâu sắc về phong tục tập quán của nhiều vùng văn hoá khác nhau trên đất nước ta. Thành công nhất của Tô Hoài là những tác phẩm viết về hiện thực cuộc sống, con người vùng Tây Bắc. Tiêu biểu là truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ”. Tác phẩm vừa là một bức tranh chân thực về số phận bi thảm của người dân nghèo miền núi dưới ách áp bức phong kiến và thực dân, vừa là một bài ca về sức sống và khát vọng tự do, hạnh phúc của con người. Vẻ đẹp ấy đã ngời lên thật trọn vẹn qua diễn biến tâm trạng Mị và sức sống tiềm tàng mãnh liệt của nhân vật này qua đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài.
II. Thân bài
1. Khái quát
Truyện “Vợ chồng A Phủ” được nhà văn Tô Hoài sáng tác năm 1952, in trong tập “Truyện Tây Bắc”. Tác phẩm gồm hai phần: phần đầu kể về cuộc sống tủi nhục của Mị và A Phủ ở Hồng Ngài; phần sau kể về Mị và A Phủ ở Phiềng Sa, họ thành vợ chồng. Được cán bộ A Châu giác ngộ cách mạng, A Phủ trở thành tiểu đội trưởng du kích cùng Mị đánh Pháp bảo vệ dân làng. Đoạn trích trong sách giáo khoa là phần thứ nhất của tác phẩm. Trong tác phẩm này, diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân được xem là ấn tượng nhất – thể hiện tài năng nghệ thuật bậc thầy của Tô Hoài trong việc miêu tả tâm lý nhân vật.
2. Nội dung
2.1. Mị là người phụ nữ xinh đẹp, có tài năng, có nhân phẩm cao đẹp nhưng lại có cuộc sống thống khổ.
– Trước khi vào nhà thống lý Pá Tra, Mị là một cô gái trẻ đẹp: Trong tác phẩm này, nhà văn không hề dùng mỹ từ nào để tả cái đẹp của Mị, nhưng vẻ đẹp ấy vẫn hiện lên qua chi tiết: “trai đến đứng nhẵn vách đầu buồng Mị”. Mị chính là bông hoa ngát hương của núi rừng Tây Bắc. Cô có một cuộc sống tự do, hạnh phúc, vô tư giữa tháng ngày tuổi trẻ.
Cô gái vùng cao ấy, mỗi khi tết đến xuân về thường làm bao kẻ si tình chết mê, chết mệt bởi tiếng sáo. Mị thổi sáo giỏi “thổi lá cũng hay như thổi sáo, có biết bao người mê ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị”.
Không chỉ đẹp người, cô gái ấy còn đẹp nết. Mị giàu lòng hiếu thảo, có tình yêu lao động, yêu tự do, giàu lòng tự trọng. Tô Hoài đã đặt vào miệng Mị tất cả những phẩm chất cao quý ấy qua lời nói đầy tha thiết với cha già: “con nay đã biết cuốc nương làm ngô” (tình yêu lao động); “con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố” (lòng hiếu thảo); “bố đừng bán con cho nhà giàu” (giàu lòng tự trọng).
– Khi bị bắt làm dâu nhà Pá Tra: Mị có cuộc sống thống khổ, là nạn nhân của chế độ cho vay nặng lãi, bị tước đoạt tự do, hạnh phúc cá nhân: mở đầu tác phẩm, nhà văn đã giới thiệu nhân vật một cách ấn tượng: “Ai ở xa về có việc vào nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy có một cô con gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa”. Lúc nào cô ấy cũng “cúi mặt, mặt buồn rười rượi”. Dáng vẻ ấy của Mị gợi ra hình ảnh một con người có số phận đau khổ.
– Tìm hiểu vào truyện, ta thấy Mị là nạn nhân của chế độ cho vay nặng lãi, bị tước đoạt tự do, hạnh phúc cá nhân, cuộc sống tủi nhục hơn trâu ngựa: “Bây giờ thì Mị cũng tưởng mình là con trâu, mình cũng là con ngựa…”. Tâm lý cam chịu, buông xuôi, cách sống âm thầm, lặng lẽ đã in dấu sâu đậm lên dáng vẻ bên ngoài của Mị: “Mỗi ngày Mị càng không nói, cứ lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”. Cô gái trẻ ấy chỉ biết “ngồi trong cái lỗ vuông ấy trông ra đến bao giờ chết thì thôi”.
Dù cuộc sống thống khổ, trong Mị vẫn mãnh liệt một sức sống tiềm tàng và khát vọng tự do, hạnh phúc. Khát vọng ấy đã bùng cháy lên khi mùa xuân đến trên đất Hồng Ngài. Đúng như Tô Hoài nhận định “Kỳ lạ thay, dẫu trong mọi cùng cực đến thế, mọi thế lực của tội ác cũng không tiêu diệt được sức sống con người. Đói khổ, lay lắt, nhục nhã, Mị vẫn sống, âm thầm, tiềm tàng mãnh liệt”.
2.2. Sức sống tiềm tàng của Mị cũng như diễn biến tâm trạng của nhân vật này bắt đầu đến từ những tín hiệu mùa xuân, tín hiệu đêm tình:
– Thiên nhiên mùa xuân tác động đến Mị: đó là một mùa xuân rộn rã âm thanh, sắc màu của “váy hoa xoè như con bướm sặc sỡ” hoà trong “gió rét thổi vào cỏ gianh vàng ửng”; tiếng trẻ đợi tết chơi quay cười ầm trên sân trước nhà. Chính cái náo nức của đất trời cũng là cái náo nức của lòng người.
– Khi nghe tiếng sáo gọi bạn “lấp ló ngoài đầu núi”: Mị thấy trái tim mình “thiết tha, bổi hổi”, Mị ngồi “nhẩm thầm” lời bài hát của người đang thổi sáo. Tiếng sáo ấy đã lâu rồi không thổi, bài hát ấy từ lâu cũng đã quên. Nhưng hôm nay Mị vẫn nhớ, vẫn thuộc, vẫn nhẩm thầm. Vậy là Mị chưa có nghĩa đã hoàn toàn vô cảm. Hay nói đúng hơn, chính tiếng sáo là tác nhân đã lay động sâu xa tâm hồn Mị và đánh thức quá khứ cùng hiện tại của Mị. Tiếng sáo là một ẩn dụ cho tự do, cho tuổi trẻ và ký ức đẹp tươi của cô gái trẻ người Mèo. Tiếng sáo cũng chính là men tình đã đánh thức tâm hồn và lý trí của Mị.
2.2. Sau khi nghe tiếng sáo: “Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát”. Đây thực chất là một “cuộc nổi loạn nhân tính” của Mị. Cách uống ấy là sự dồn nén của những ẩn ức, phẫn uất nên uống rượu mà cứ như nuốt cay nuốt hận vào lòng. Rượu làm Mị say “ngồi trơ một mình giữa nhà”. Nhưng “lòng Mị thì đang sống về ngày trước”. Mị đi đi về về giữa hai thế giới: quá khứ và hiện tại; tỉnh và say…. Mị nhớ về thời con gái của mình “ngày trước Mị thổi sáo giỏi, thổi lá cũng hay như thổi sáo, có biết bao người mê ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị”. Nhưng đối lập với ký ức tươi đẹp ấy là hiện tại đầy tủi nhục của Mị “A Sử chẳng bao giờ cho Mị đi chơi tết”.
2.3. Khát vọng tự do, hạnh phúc còn được thể hiện qua tâm trạng của Mị khi ở trong buồng.
Căn buồng là địa ngục, ngoài kia là thiên đường. Thiên đường và địa ngục chỉ cách nhau có một ô cửa bằng bàn tay. Nhưng sự tủi nhục không ngăn được lòng yêu tự do của Mị. Bởi: “đã từ nãy Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm tết ngày trước”. Những từ ngữ như “phơi phới”, “đột nhiên vui sướng”… như diễn tả tận sâu thẳm niềm khao khát của Mị. Mị nhận ra “Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. Câu văn sử dụng phép điệp: trẻ lắm, còn trẻ,…kết hợp kiểu câu đơn ngắn làm nhịp điệu câu văn dồn dập, góp phần cho thấy tình yêu tự do và ý thức về bản thân chưa bao giờ bị dập tắt trong Mị. Nó giống như hòn than âm ỉ cháy trong lớp tàn tro giờ có dịp bùng cháy.
– Mị lại tủi thân khi nghĩ về A Sử: “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra”. Như vậy, khi linh hồn đã trở về, Mị không chỉ ý thức được giá trị của tinh thần mà còn ý thức được hoàn cảnh sống nghiệt ngã. Muốn chết cũng là sự thể hiện rất mãnh liệt sức sống tiềm tàng ẩn chứa trong tâm hồn cô gái Mèo. Nhưng trong cảm xúc đầy bi kịch và sự tuyệt vọng ấy, tiếng sáo lại đến: “tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường”. Tiếng sáo đầy mê hoặc, quyến rũ, như lôi kéo Mị, đưa Mị từ vực sâu của tuyệt vọng thăng hoa trở lại cùng khát vọng tự do. Có thể nói: chính tiếng sáo làm Mị ý thức sâu sắc hơn bi kịch của mình, từ đó tự đánh thức mình bằng khát vọng tự do.
2.4. Khát vọng tự do không chỉ tồn tại trong suy nghĩ mà còn thể hiện trong hành động: “Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào dĩa đèn cho sáng… Mị muốn đi chơi, Mị cũng sắp đi chơi…Mị cuốn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách… Mị rút thêm cái áo”. Đây chính là sự “nổi loạn” trong Mị với khát vọng tự do trào sôi, mãnh liệt. Câu văn được ngắt bởi nhiều dấu phẩy, nhịp gấp, nhiều động từ được huy động: lấy, xắn, bỏ, đi chơi, cuốn lại tóc, lấy váy hoa, rút thêm cái áo… làm cho những hành động của nhân vật trở nên mạnh mẽ, cương quyết, táo bạo. Đó là lúc ngọn lửa khao khát tự do đang cháy lên trong Mị, bất chấp sự hiện diện của A Sử. Giờ đây, bóng đêm của cường quyền bạo ngược và thần quyền đã không thể nào vùi dập được Mị. Bởi khát vọng tự do trong Mị đang lớn hơn tất cả mọi nỗi sợ hãi.
– Kể cả lúc bị trói. Mị cũng không biết mình đang bị trói. Dù bị vùi dập phũ phàng, khát vọng tự do trong Mị không hề mất đi. Thể xác Mị nằm đây giữa bốn bức tường lạnh lẽo, nhưng tâm hồn Mị đã đi theo tiếng sáo mênh mang gọi bạn tình, Mị vẫn “đi theo những cuộc chơi, những đám chơi”. Bởi vậy khi tiếng sáo nhập vào hồn Mị – “vùng bước đi”. Là lúc dây trói siết lại đau nhức. Cơn đau thể xác đã đánh thức Mị, rồi Mị tỉnh. Tiếng sáo vụt biến mất, chỉ còn “tiếng chân ngựa đạp vào vách”. Tô Hoài đã khéo léo lồng vào chi tiết này âm thanh của tiếng chân ngựa. Tiếng sáo là âm thanh của giấc mơ; tiếng chân ngựa là âm thanh đau buồn của thực tại. Thực tại đập vỡ giấc mộng làm tiêu tan tiếng sáo. Âm thanh tiếng chân ngựa đánh thức Mị, đập vỡ cả giấc mơ của Mị, kéo Mị từ thiên đường trở về địa ngục. Nỗi đau thể xác ngay lập tức chuyển hoá thành nỗi đau tinh thần vì Mị chợt nhận ra: “Mình không bằng con ngựa”.
Như vậy, cuộc trỗi dậy thứ nhất của Mị không thành, Mị không thoát khỏi cảnh ngục tù trần gian nhưng ít ra Mị cũng đã sống lại những thời khắc tươi đẹp của tuổi trẻ. Sức sống của Mị, sự hồi sinh của Mị được đặt trong một thử thách khắc nghiệt, một hiện thực phũ phàng nhưng qua đó lại càng khẳng định một chân lí rằng: sức sống của con người dù bị dẫm đạp, bị trói chặt nhưng nó không chết mà luôn âm ỉ cháy, chỉ gặp dịp là bùng lên mạnh mẽ. Đúng như Lỗ Tấn đã từng nói: “Một tia lửa nhỏ hôm nay báo hiệu đám cháy ngày mai”. Hành động của Mị tuy bột phát nhưng sẽ hứa hẹn một tương lai bừng cháy ở phía trước. Đây cũng chính là giá trị nhân đạo sâu sắc của nhà văn Tô Hoài.
3. Nghệ thuật
Nhà văn Tô Hoài xây dựng nhân vật Mị với nhiều điểm nghệ thuật đặc sắc. Giới thiệu nhân vật tự nhiên mà ấn tượng, kể chuyện ngắn gọn, dẫn dắt tình tiết khéo léo. Đặc biệt tâm trạng và hành động khá phức tạp của Mị được diễn tả, lí giải một cách cụ thể, hợp lí. Biệt tài miêu tả thiên nhiên và phong tục, tập quán của người dân miền núi. Ngôn ngữ kể chuyện sinh động, chọn lọc, sáng tạo, câu văn giàu tính tạo hình, đậm chất thơ.
III. KẾT BÀI
Tự làm
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 5
1. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Tô Hoài (tiểu sử, các tác phẩm chính, phong cách nghệ thuật…)
- Giới thiệu về truyện “Vợ chồng A Phủ” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật)
2. Thân bài
* Cảnh ngộ của nhân vật Mị:
- Mị là con dâu gạt nợ của nhà Thống lí: cha mẹ nghèo, không trả được nợ (món nợ từ ngày cưới, lớn dần lên vì nặng lãi), Mị làm dâu gạt nợ cho cha mẹ.
- Mị chỉ biết làm những công việc mà quanh năm ngày tháng làm đi làm lại, làm không ngưng nghỉ: Con trâu con ngựa nó còn có lúc đứng gãi chân nhai cỏ chứ đàn bà nhà này thì làm không nghỉ tay.
- Mị sống trong một căn phòng chỉ có một ô vuông bằng bàn tay để nhìn ra ngoài cũng không thể biết được trời nắng hay mưa chỉ thấy mờ mờ, trăng trắng.
* Sự trỗi dậy của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị:
Những yếu tố tác động đến sự hồi sinh của Mị:
- Cảnh sắc của Hồng Ngài trong những ngày xuân: "Những chiếc váy hoa đã đem phơi trên mỏm đá, xòe như bướm sặc sỡ, hoa thuốc phiện vừa nở trắng lại đổi ra màu đỏ au, đỏ thậm rồi sang màu tím man mác", "Đám trẻ đợi tết chơi quay cười ầm trên sân chơi trước nhà."
- Rượu là chất xúc tác trực tiếp để tâm hồn yêu đời, khát sống của Mị trỗi dậy. "Mị đã lấy hũ rượu uống ừng ực từng bát một". Mị vừa như uống cho hả giận vừa như uổng hận, nuốt hận. Hơi men đã dìu tâm hồn Mị theo tiếng sáo.
- Trong đoạn diễn tả tâm trạng hồi sinh của Mị, tiếng sáo có một vai trò đặc biệt quan trọng: "Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha, bồi hồi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang hỏi". "Ngày trước Mị thổi sáo giỏi... Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo", "Tai Mị vang tiếng gọi bạn đầu làng", "mà tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường", "Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi", "trong đầu Mị rập rờn tiếng sáo"...
* Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân:
- Dấu hiệu đầu tiên của việc sống lại đó là Mị nhớ lại quá khứ, nhớ về hạnh phúc ngắn ngủi trong cuộc đời tuổi trẻ của mình và niềm ham sống trở lại: "Mị còn phơi phới trở lại, lòng đột nhiên vui sướng như những đêm đến ngày trước". "Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ lắm. Mị muốn đi chơi". Mị đã ý thức được tình cảnh đau xót của mình: "Nếu có nắm lá ngón trong tay Mị sẽ ăn cho chết"...
- Từ những sôi sục trong tâm tư đã dẫn Mị tới hành động "lấy ống mỡ xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa dầu". Mị muốn thắp lên ánh sáng cho căn phòng bấy lâu chỉ là bóng tối. Mị muốn thắp lên ánh sáng cho cuộc đời tăm tối của mình.
- Hành động này đẩy tới hành động tiếp: Mị "quấn tóc lại, với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách".
- Mị đang chuẩn bị sắm sửa để đi chơi nhưng rồi bị A Sử cấm, hắn nhẫn tâm trói đứng Mị vào cột nhà, Mị vẫn đang ru mình trong đêm xuân. Tiếng ngựa ngoài kia làm cho Mị tỉn giấc, nàng đã trở lại với hiện tại đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần.
3. Kết bài
- Khái quát lại vấn đề
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 6
A, MB
- giới thiệu nhà văn Tô Hoài: nhà văn lớn với số lượng tác phẩm đạt kỷ lục, Những sáng tác thiên về cuộc sống đời thường. Lối viết văn hóm hỉnh, sinh động của người từng trải
- giới thiệu truyện Vợ chồng A Phủ: người dân vùng lên ko cam chịu bọn thực dân và chúa đất áp bức
- Chi tiết nổi bật trong truyện: diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân đã thể hiện được những phẩm chât cao đẹp cũng như số phận đáng thương của cô gái.
B, TB
1, Diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị:
- Trước đêm tình mùa xuân, Mị trở thành người phụ nữ vô hồn, vì cô chấp nhận cuộc sống như trâu như ngựa như vậy. Những khát khao tự do và sống hạnh phúc đã tạm dần ngủ yên vì sự khổ sở và bất hạnh mà cô đang phải gánh chịu.
- Tuy nhiên, sức sống trong Mị chưa hoàn toàn lụi tắt. Mỗi khi bước vào buồng, Mị lại ngồi xuống giường trông ra cửa sổ. Trong Mị vẫn còn một chút gì đó khao khát sống và được tự do, hạnh phúc.
- Sự tác động của bối cảnh bên ngoài đối với Mị trong đêm mùa xuân đã làm trỗi dậy khát khao mãnh liệt của Mị. Hơi rượu và tiếng sáo làm cho Mị sống lại những tháng ngày hạnh phúc xưa kia, quên đi hiện thực khổ đau. Không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết đã đánh thức khát khao sống và tự do của Mị ngày xưa. Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thấy trong lòng thiết tha bồi hồi. và ngồi nhẩm lại bài hát của người đang thổi.
- Mị lại được sống về những ngày trước tự do và tài hoa.
2, Số phận và vẻ đẹp tâm hồn của Mị.
- Sự đối lập giữa một bên là hạnh phúc tuổi trẻ với một bên là kiếp sống trâu ngựa đã khiến Mị suy nghĩ đến việc kết liễu đời mình như ngày mới về làm dâu nhà thống lý. Mị lại ước gì có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Mị đau khổ và khát khao được sống những ngày xưa.
Ta thấy được số phận đau khổ và sự phản kháng trong tâm hồn của nhân vật Mị.
- Khi Mị quyết định đi chơi, người đọc thấy được sự phản kháng mạnh mẽ và khát khao hạnh phúc tự do đã trỗi dậy mạnh mẽ trong lòng Mị. Cô đã quên đi sự đau khổ của thực tại để hướng tới cuộc sống tự do tự tại của những ngày xưa.
- Nhưng A Sử đã bắt trói đứng Mị và làm cho ý định đi chơi của Mị không thành.
- Những sợi dây đó chỉ trói được thể xác Mị: Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi... Mị chưa giải thoát được thể xác, nhưng Mị đã giải thoát được tinh thần, dù chỉ trong tâm tưởng. Chính vì vậy, Mị mới có hành động vùng bước đi.
- Tuy nhiên nỗi đau về thể xác của những sợi dây trói mới làm cho Mị thức tỉnh và quay về tình cảnh của thực tại đau khổ biết nhường nào
- Số phận đau khổ nhưng ta cảm nhận được phẩm chất cao đẹp, khao khát tự do và hạnh phúc của Mị cũng như những người phụ nữ xưa.
C, KB
Tổng kết cảm nghĩ của em.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 7
A. Mở bài
- Tô Hoài là cây bút tiêu biểu của văn xuôi hiện đại Việt Nam Tên tuổi của ông đã được khẳng định trên văn đàn từ trước Cách mạng tháng Tám .
- Giới thiệu tác phẩm: Năm 1952, Tô Hoài đi cùng bộ đội lên giải phóng Tây Bắc và cho ra đời tập Truyện Tây Bắc. Trong đó đặc sắc nhất là truyện ngắn Vợ chồng A Phủ .
- Nêu vấn đề: Nhân vật trung tâm của tác phẩm là Mị. Lúc Mị mới về làm dâu cho nhà thống lí Pá Tra, “Có đến hàng mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc". Mị còn định ản lá ngón tự tử. Nhưng vì thương cha, Mị không đành lòng chết, Mị chết, bố Mị càng khối hơn. Thế rồi, “ Lần lần mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn tưởng đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử nữa ”. Và khi đêm tình mùa xuân đến thì tâm trạng của Mị đã thay đổi.
B. Thân bài
I. Giới thiệu khái quát về nhân vật
- Mị là cô gái Mèo tài hoa, yêu đời, có ý thức làm chủ đời mình. Vì món nợ của cha mẹ. Mị phải làm dâu trừ nợ cho nhà thống lí Pá Tra.
- Những năm tháng làm dâu trừ nợ, bị bóc lột sức lao động triệt để, bị đày đọa tàn bạo bởi cường quyền và thần quyền, Mị đã trở nên nhẫn nhục, cam chịu và vô cảm.
II. Phân tích
1. Phân tích diễn biến tâm lý của nhân vật Mị trong đêm mùa xuân
- Diễn biến tâm lí của Mị trong đêm mùa xuân:
+ Mị trước đêm mùa xuân: Mị buồn tủi, uất ức định ăn lá ngón chết nhưng vì thương cha nên phải sống khổ cực. Mị rất đau khổ muốn chết mà không chết được. Mị sống cô đơn, tủi nhục và cam chịu, thậm chí vô cảm "ở lâu trong cái khổ, Mị quen khố rồi ... Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu con ngựa. Càng ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi nơi xó cửa". Mị bị đày đọa đến mức tê liệt về tinh thần; sống không niềm vui, hy vọng, không tương lai.
- Diễn biến tâm lí của Mị khi muốn đi chơi rồi bị A Sử trói đứng vào cột:
+ Tâm trạng Mị khi mùa xuân đến: Khung cảnh thiên nhiên rực rỡ “Hồng Ngài năm ấy gió rét dữ dội, cỏ gianh vàng ửng... Những chiếc váy xòe ra... như những con bướm sặc sỡ ”. Bản làng rộn ràng tiếng hát, tiếng sáo gọi bạn tình đã khơi dậy ở Mị lòng ham sống, khát vọng được yêu thương, hạnh phúc. Tâm trạng Mị khi nghe tiếng sáo “thiết tha, bồi hồi ... ngồi nhâm thầm lời bát hát ... ” thể hiện lòng yêu đời, yêu cuộc sống trở lại. Tâm trạng ấy đầy mâu thuẫn: Mị “lén lấy hũ rượu uống ực từng bát một” để quên đi nỗi cay đắng trong lòng vì thấy cuộc sống bất hạnh. Mị đau khổ, muốn chết “Giá có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho đến chết”. Nhưng sau đó, “Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng... Mị muốn đi chơi”. Mị bộc lộ tinh thần phản kháng và khát vọng hạnh phúc, tự do mãnh liệt trong cuộc đời tăm tối.
+ Tâm trạng Mị khi bị A Sử trói đứng vào cột: Mị quên đi tình cảnh thế thảm như không biết mình bị trói, chỉ sống với không khí của tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân. Tâm trạng:“thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa ”. Mị ý thức về thân phận. Mị nhớ nghĩ đến có người bị trói cho đến chết “ Mị sợ quá ”, Mị muốn sống. Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật và miêu tả tâm lí đặc sắc, Tô Hoài đã khẳng định : cường quyền có thể trói buộc được thể xác nhưng không thể dập tắt được sức sống tiềm tàng và khát vọng hạnh phúc của con người.
- Diễn biến tâm lí của Mị trong đêm đông, cái đêm mà người đàn bà có tâm hồn tưởng như hoàn toàn tê dại ấy bất ngờ cứu thoát A Phủ và theo A Phủ trốn khỏi Hồng Ngài. Mị có tinh thần phản kháng mạnh mẽ khi cởi trói cho A Phủ:
+ Sau đêm tình xuân ấy, Mị sống trong câm lặng. Trong những đêm đông, Mị thường xuống bếp sưởi lửa, hơ tay dù có bị A Sử đánh. Mị âm thầm gìn giữ ngọn lửa – sức sống mãnh liệt.
+ Lúc đầu, nhìn cảnh A Phủ bị trói, Mị dửng dưng, vô cảm “thản nhiên thổi lửa hơ tay”. Đêm sau, Mị “thấy dòng nước mắt bò xuống hai hõm má đã xám đen lại của A Phủ ”.
- Tô Hoài miêu tả chi tiết, tinh tế diễn biến phức tạp trong tâm hồn Mị. Cuộc đời đau khổ tủi nhục của Mị tiêu biểu cho những người phụ nữ miền Tây Bắc trước Cách mạng Tháng Tám. Mị cũng là điển hình cho sức phản kháng mạnh mẽ của con người , từ trong hoàn cảnh tăm tối hướng tới ánh sáng, tự do và hạnh phúc.
2. Nhận xét
- Trong tâm hồn người phụ nữ vùng cao Tây Bắc này luôn có hai trạng thái đối cam cùng tồn tại: phản kháng và cam chịu, ích kỉ và vị tha, lạnh lùng mà yêu thương. Các cặp mâu thuẫn ấy đan lẫn vào nhau. Các mặt đối cực ấy tranh chấp nhau, khiến cho tâm lí con người thường xuyên vận động, chuyển hóa sang mặt bên kia của nó. Đúng là Mị từ dửng dưng đến xót thương, từ lãng quên đến nhớ thiết tha, từ không sợ thoắt sang hoảng hốt... Diễn biến tâm lí vừa đúng với bản chất, gần với sự thật hơn vừa luôn thú vị, bất ngờ.
C. Kết bài
-Cảm nhận được sự thay đổi trong tâm lí tâm trạng của nhân vật Mị.
- Khằng định được tài năng miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc của nhà văn Tô Hoài.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 8
Mở bài
– Giới thiệu về nhà văn Tô Hoài và tác phẩm Vợ chồng A Phủ.
– Giới thiệu về nhân vật Mị và tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân.
Thân bài
* Trước đêm tình mùa xuân
– Mị bị đày đoạ và áp chế nên sống như một người vô hồn, hoàn toàn mất đi ý thức.
– Mị sống lầm lũi qua ngày nhưng không có nghĩa là mất hẳn đi sức sống. Sức sống vẫn tiềm tàng trong con người Mị và chỉ cần có cơ hội là nó sẽ bùng cháy lên mạnh mẽ.
* Trong đêm tình mùa xuân
– Bối cảnh bên ngoài tác động lên tâm trạng của Mị. Mùa xuân nhiều màu sắc và rộn rã âm thanh khiến Mị muốn ra ngoài.
– Mị uống rượu đến say khướt. Trong cơn say Mị nhớ lại những ngày còn được tự do.
– Thế giới được đánh thức trong lòng Mị đối lập với cuộc sống thực tại.
– Mị có ý định giải thoát mình, giải thoát khỏi cuộc sống như ngục tù.
– Mị không thực hiện được ý định vì đã bị A Sử bắt lại.
– A Sử trói thân xác Mị nhưng tâm trí của Mị vẫn lạc ra ngoài kia.
=> Mị dù không tự giải thoát được thân xác nhưng Mị đã giải thoát được tâm tưởng của mình.
Kết luận
– Nêu cảm nhận của em về tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 9
Mở bài
Giới thiệu tác phẩm và nhân vật Mị
Thân bài
* Phân tích hoàn cảnh của mị
+ Bị gán nợ làm dâu cho nhà thống lý
+ Sống tủi nhục như đang ở chốn ngục tù
* Phân tích diễn biến tâm trạng đêm tình mùa xuân của Mị
+ Tâm hồn Mị "tha thiết bổi hổi" khi nghe tiếng sáo từ đầu núi "vọng lại". Mị đã ngồi "nhẩm thầm" bài hát của người đang thổi sáo. Đây là một chi tiết hay, giàu ý nghĩa:
• Mị đã tìm thấy sự đồng điệu với chính tiếng sáo ấy nên mới khẽ khàng nhẩm theo, để tâm hồn mình cuốn theo tiếng sáo lấp ló ngoài đầu núi.
• Mị nhẩm thầm (không phải là “hát thầm”), tức là khẽ khàng nhắc lại theo sự hồi tưởng, thậm chí không liền mạch, lúc nhớ lúc quên lời bài hát của người đang thổi. Có lẽ trước đây Mị cũng đã từng thổi sáo hoặc hát bài này rồi. Giờ nghe tiếng sáo ngoài đầu núi vọng lại lúc ẩn lúc hiện, trong Mị đã thức dậy điều gì đó quen thuộc, lâu nay bị lãng quên.
+ Mị lén lấy hũ rượu "uống ực từng bát".
Cách Mị uống ực từng bát rượu khiến người đọc cảm nhận dường như không phải Mị đang uống rượu mà là uống từng bát cay đắng, uất hận vào lòng. Những cay đắng, uất hận đó chất chồng và cứ bị dồn đẩy, nghẹn ắng trong lòng Mị.
+ Men rượu đã làm Mị hồi tưởng về ngày trước. Tiếng sáo gọi bạn tình "văng vẳng" trong tai Mị. Bao nhiêu kỉ niệm đẹp thời con gái đã sống dậy trong lòng Mị đồng hiện cùng những suy nghĩ trong hiện tại (Mị lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát; Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng.; Mùa xuân này, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo.), cả trong quá khứ (lòng Mị thì đang sống về ngày trước; Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi.; Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị.).
Quá khứ đan xen với hiện tại, làm nên một dòng tâm tư đứt nối, chập chờn không liền mạch, rất phù hợp để diễn tả sự thức tỉnh của ý thức trong Mị. Nhớ về quá khứ đẹp đẽ thời con gái, dù hồi ức tươi đẹp có nhập nhòa, đứt đoạn bởi hiện tại đớn đớn, nhưng điều đó cho thấy tâm hồn Mị đang cựa quậy, đòi thức dậy sau một giấc ngủ vùi.
+ Mị "từ từ bước vào buồng" với tâm trạng "phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước".
Mị đã thức tỉnh và tự ý thức là mình "trẻ lắm", mình "vẫn còn trẻ" và khao khát đi chơi như bao người phụ nữ đã có chồng khác.
+ Khát vọng sống như ngọn lửa bùng cháy bao nhiêu thì Mị lại phẫn uất bấy nhiêu. Phẫn uất và đau khổ cho thân phận và số phận trớ trêu đầy bi kịch. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết huống chi A Sử và Mị lại "không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau". Không thể cam chịu mãi kiếp nô lệ, kiếp làm dâu gạt nợ nên Mị đã muốn ăn lá ngón cho chết ngay.
>>> Ý thức về cái chết lại xuất hiện, nhưng lần này nó có ý nghĩa khác. Suy nghĩ muốn chết của Mị trong hiện tại bộc lộ một ý thức sâu sắc về sự sống. Mị đã phân biệt được sống và tồn tại để thấy sự tồn tại của mình thật vô nghĩa.
+ Uất ức, nước mắt Mị ứa ra khi tiếng sáo gọi bạn tình "vẫn lửng lơ bay ngoài đường". Tâm hồn Mị diễn biến rất phức tạp trong quá trình thức tỉnh, nổi loạn. Mị đang sống trong nghịch lí giữa thân phận con dâu gạt nợ và niềm vui phơi phới muốn đi chơi Tết.
+ Mị vào buồng nhưng lần này không phải để nhìn qua "cái lỗ vuông" để nghĩ đến cái chết mà Mị đã hành động một cách mạnh mẽ, ngang nhiên trước mặt A Sử khi hắn xuất hiện bất ngờ trong buồng : Mị cũng chuẩn bị đi chơi Tết như bao người con gái khác. Cô đã xắn thêm miếng mỡ bỏ vào đĩa đèn cho sáng rồi quấn tóc lại, với tay lấy cái váy hoa và rút thêm cái áo.
Chi tiết Mị xắn mỡ bỏ thêm vào đĩa đèn trước hết thể hiện nhận thức của Mị về bóng tối và ánh sáng, dường như Mị đang thắp lên ánh sáng cho chính cuộc sống của mình.
Chi tiết Mị quấn tóc, với lấy cái váy hoa cho không chỉ là hành động bản năng của mỗi người con gái (thích làm đẹp) mà còn thể hiện khát vọng tình yêu, khát vọng hạnh phúc của người phụ nữ.
Hàng loạt hành động nổi loạn của Mị diễn ra liên tiếp khi tiếng sáo đang "rập rờn" trong đầu Mị. Tiếng sáo gọi bạn tình như đem đến cho Mị sức mạnh mới, khơi gợi lòng khát khao tự do, khát khao yêu đương và hạnh phúc.
+ Sự trỗi dậy mạnh mẽ của Mị đã phải trả giá hết sức nặng nề. Chỉ sau một câu hỏi: "Mày muốn đi chơi à?" thì A Sử đã trói tay Mị vào cột nhà bằng một thúng sợi đay. Hai tay Mị bị trói bằng dây thắt lưng, tóc Mị bị quấn lên cột, Mị "không cúi, không nghiêng đầu được nữa".
Trong bóng tối, Mị "đứng im lặng". Hơi rượu vẫn còn "nồng nàn" như nâng đỡ tâm hồn Mị. Quên nỗi đau khổ và đau đớn hiện tại, Mị vẫn thả hồn theo tiếng sáo và "vùng bước đi". Nhưng cuối cùng cô vẫn phải trở lại với thực tại khắc nghiệt, đau đớn, khổ nhục khi "tay chân đầu không cựa được.
* Nhận xét về giá trị nhân đạo của truyện
- Thông qua việc miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật trong đêm tình mùa xuân, Tô Hoài đã thể hiện rõ tấm lòng nhân đạo của mình:
+ Thấu hiểu, đồng cảm với cuộc đời, số phận đầy bi kịch của Mị, của những người lao động nghèo miền núi phía Bắc;
+ Tố cáo tội ác của các thế lực cường quyền, thần quyền - các thế lực đã chà đạp, bóp nghẹt quyền sống của người lao động nghèo miền núi.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 10
Mở bài
Giới thiệu về tác phẩm: Vợ chồng A Phủ là một trong hai tác phẩm phản ánh hiện thực đen tối của xã hội phong kiến miền núi Tây Bắc và thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc khi đồng cảm, bênh vực những con người bất hạnh
Thân bài
– Mị là cô gái xinh đẹp nhưng có số phận bất hạnh khi bị buộc trở thành người con dâu gạt nợ nhà thống lí.
– Mị từng có ý định ăn lá ngón để tự tử nhưng vì thương cha nên Mị đã chấp nhận cuộc sống mất tự do, đọa đầy cả về thể xác và tinh thần trong gia đình thống lí.
– Tại nhà thống lí, Mị phải làm việc quần quật ngày đêm và bị chà đạp cả về thể xác và tinh thần, lâu dần Mị đã dần quen trong cái khổ “Sống lâu trong cái khổ Mị quen rồi”.
– Trong đêm tình mùa xuân, khi nghe tiếng sáo gọi bạn tình, Mị bỗng sống lại với những tháng ngày của tuổi trẻ và khát khao tình yêu cháy bỏng.
– Mị chợt nhận ra mình vẫn còn trẻ, cảm nhận được những khát vọng thành thực nhất “Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”.
– Mị uống rượu, uống như để quên đi hiện thực tàn nhẫn và muốn đắm mình trong những cảm xúc của tuổi ter nhưng càng uống Mị càng tỉnh.
– sau đêm tình mùa xuân, Mị tiếp tục trở lại với cuộc sống của “con trâu con ngựa” sống lầm lũi như con rùa nuôi trong xó cửa nhưng đây chính là chi tiết quan trọng trong tác phẩm
– Là cơ sở cho sự sống trỗi dậy mạnh mẽ nhất trong đêm giải cứu A Phủ và giải cứu cho chính mình.
Kết luận
Nhân vật Mị điển hình cho sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ bên trong con người, nó có thể vượt qua mọi bạo tàn của cường quyền, tăm tối nhất của hoàn cảnh.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân – Dàn ý mẫu số 11
a) Mở bài: Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm và nhân vật
- Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại, có vốn hiểu biết sâu sắc về phong tục tập quán của nhiều vùng văn hoá khác nhau trên đất nước ta.
- Vợ chồng A Phủ là một trong những truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Tô Hoài, khắc họa cuộc đời những con người Tây Bắc, phản ánh chân thực hiện thực miền núi trước cách mạng.
- Mị là hình tượng nhân vật đại diện cho sức sống và vẻ đẹp con người nơi đây, đoạn miêu tả tâm lí của Mị trong đêm tình mùa xuân là đoạn cho thấy rõ nét nhất nét đẹp tâm hồn Mị.
b) Thân bài
* Vài nét về cuộc đời nhân vật Mị (trước đêm tình mùa xuân)
Trước khi làm dâu gạt nợ
- Mị vốn là một người con gái đẹp, có tài thổi sáo, thổi kèn lá, “có nhiều người mê, ngày đêm đã thổi sáo theo Mị”.
- Mị từng yêu và từng được yêu, cũng hồi hộp, khao khát trước những âm thanh hò hẹn của tình yêu.
- Hiếu thảo, chăm chỉ, ý thức được giá trị cuộc sống tự do nên sẵn sàng làm nương ngô trả nợ thay cho bố.
Khi bị bắt về làm dâu gạt nợ
- Mọi khao khát đều bị dập tắt : Mị bị đem ra cúng trình ma nhà thống lí (ách thống trị của thần quyền và cường quyền) ép Mị cam phận làm nô lệ.
- Những ngày đầu khi làm dâu “hàng mấy tháng đêm nào Mị cũng khóc”, Mị tủi nhục đắng cay, uất ức cho số phận.
- Mị muốn chết nhưng thương cha, Mị đành chấp nhận kiếp làm thân trâu ngựa.
Sau khi làm dâu vài năm
- Cha mất, Mị đã không còn muốn chết nữa vì đã chai sạn tâm hồn: “ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi”, “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”, cuộc đời bị giam cầm trong căn phòng tối đen.
- Thống lí Pá Tra đã áp dụng cường quyền, thần quyền áp chế khiến Mị cam chịu kiếp sống nô lệ: Mị tưởng mình là con trâu, con ngựa.
* Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
- Sự tác động của ngoại cảnh
+ Khung cảnh thiên nhiên nồng nàn: cỏ gianh vàng ửng, chiếc váy hoa phơi trên mỏm đá như những con bướm sặc sỡ, không khí dần ấm áp,... âm thanh bên ngoài: tiếng sáo cất lên, tiếng trẻ chơi quay cười vang,...
+ Mị nhìn khung cảnh, nghe âm thanh mà bắt đầu cảm thấy thiết tha bồi hồi, Mị bắt đầu lẩm bẩm theo lời hát gọi bạn tình,...
- Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân và cuộc sống của Mị
+ Ngày tết, Mị lén uống rượu, “uống ực từng bát”, Mị say và sống về quá khứ, say sưa trong tiếng sáo gọi bạn tình.
+ Mị sực nhớ đến tình cảnh của mình hiện tại, nhớ đến A Sử, Mị muốn chết “nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại”.
+ Mị nhận thức sự tồn tại của bản thân “thấy phơi phới trở lại”, “Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”, với khát khao tự do.
- Cuộc trỗi dậy của Mị:
+ Tinh thần phản kháng mạnh mẽ: lấy miếng mỡ để thắp sáng lên căn phòng tối, Mị vấn lại tóc, lấy cái váy hoa, nổi loạn muốn “đi chơi tết” chấm dứt sự tù đày.
+ Hiện thực không trói được trái tim Mị, khi A Sử trói, lòng Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo, tiếng hát của tình yêu đến những đám chơi.
+ Lúc vùng bước đi nhưng tay chân đau không cựa được, Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa, cô chợt tỉnh trở về với hiện thực.
+ Cả đêm hôm ấy, Mị lúc mê lúc tỉnh, lúc đau đớn, lúc nồng nàn tha thiết.
=> Tâm hồn chai sạn của Mị đã sống lại, Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy luôn âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ có cơ hội để bùng lên mạnh mẽ. Dù sự nổi loạn của Mị không thể giải thoát số phận cô nhưng đây là nền tảng nhóm lên thêm ngọn lửa sức sống trong cô, để sức sống không lụi tắt hẳn, chuẩn bị cho một sự phản kháng trong tương lai: cắt dây trói cho A Phủ.
c) Kết bài
- Đoạn văn miêu tả diễn biến tâm lí Mị trong đêm tình mùa xuân cho thấy rõ nét phẩm chất, tính cách trong Mị - người con gái Tây Bắc tiềm tàng sức sống.
- Đặc sắc nghệ thuật: khả năng phân tích tâm lí nhân vật, sự am hiểu về phong tục và con người Tây Bắc, ngôn ngữ, lối trần thuật rất tự nhiên, ...
- Vợ chồng A Phủ chứa đựng giá trị nhân đạo sâu sắc.
