Nếu như Quang Dũng nhớ nhung đoàn quân Tây Tiến của mình thì Nguyễn Đình Thi lại dựng lên một hình ảnh của những người dân Nam Bộ đấu tranh kiên cường trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ngoài nội dung của bài văn thì các độc giả còn ấn tượng với nghệ thuật trong tác phẩm “Những đứa con trong gia đình”.
Tính nghệ thuật thứ nhất được nhắc tới đầu tiên trong truyện ngắn này đó là nghệ thuật trần thuật, tình huống truyện đơn giản nhưng lại mang tới một sức hấp dẫn cho người đọc. Điểm nhìn trần thuật được kể theo dòng hồi tưởng đứt nối của Việt – một chiến sĩ bị trọng thương theo phương thức kể thứ 3. Người kể chuyện dấu mình để nhường lại ngòi bút cho nhân vật trong truyện, lối kể nửa trần thuật nửa trực tiếp luôn thu hút người đọc, dẫn dắt tốt từ đầu tới cuối câu truyện.
Với hình thức trần thuật này càng tạo điều kiện cho tác giả nhập sâu hơn vào thế giới nội tâm của nhân vật để dẫn dắt câu chuyện đồng thời thể hiện rõ tính cách của nhân vật. Do đó làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn sinh động hơn.
Lần thứ hai Việt tỉnh dậy trời lất phất mưa,tiếng ếch kêu ran khiến cho Việt nhớ tới chuyện bắt ếch, chú Năm và cả cuốn sổ gia đình. Lần thứ ba tỉnh dậy, cậu đã nhận ra đó là ban ngày bởi đã ngửi được mùi nắng và tiếng chim cu rừng. Lần thứ tư tỉnh dậy, Việt nghe thấy tiếng súng thì Việt lại sợ con ma cụt đầu và nhớ về chuyện hai chị em đi lính. Cứ như thế câu chuyện của gia đình đã được Việt tái hiện lên như một thước phim quay chậm mà sâu đậm ở trong tâm trí của người đọc.
Đối với chị Chiến, chị nói không muốn Việt đăng ký đi vì sợ còn nhỏ không chịu đựng được những gian khổ mà chiến trường ác liệt đang bày ra sẵn, việc khó chị nhất định sẽ giành làm với em không muốn em mình phải chịu đựng gian khổ. Còn Việt thì sao? Khi nghe chị mình nói như thế chị cũng gàn đi và giơ tay đầu tiên. Đoạn hội thoại đã làm rõ nhất về tính cách của hai chị em như “tao nói đợi năm sau thì mày đi” trong khi đó Việt lại nói “Chị sợ chớ tôi đâu có sợ”. Không những thế, Việt đang còn trẻ con trong lời đối thoại với chị, khi nghe chị nói sắp xếp nhà cửa để chuẩn bị đi tòng thì Việt cứ tưởng những điều đó là do mẹ dặn trước khi mất. Tất cả đoạn đối thoại đều cho thấy được phẩm chất đáng khen của những đứa con trong gia đình đó. Họ có chút gì đó còn trẻ con nhưng lòng yêu quê hương đất nước thì không bao giờ tắt.
Đặc biệt, nhà văn còn xây dựng nhân vật mang đậm chất Nam Bộ. Người Nam Bộ vốn rất bộc trực, sôi nổi và kiên trung bất khuất, lòng căm thù giặc sâu sắc. Tất cả những yếu tố đó hội tụ đầy đủ ở trong các tác phẩm những đứa con trong gia đình này. Bộc trực ở chỗ những người con trong gia đình ấy dám nghĩ dám làm, đặc biệt được thể hiện qua nhân vật Việt.
Như vậy, chúng ta có thể thấy được truyện ngắn những đứa con trong gia đình đã phần nào góp thêm được phẩm chất, tính các đặc biệt, tinh thần bất khuất kiên trung của những anh hùng chiến sĩ cộng sản. Đặc biệt là người dân Nam Bộ chống Mỹ, cụ thể là nhân vật Việt, cậu là người có trái tim yêu quê hương gia đình, đất nước và xuất từ tình yêu thương ấy đi đến lý tưởng cao đẹp đó là giải phóng đất nước. Đồng thời qua tác phẩm ta thấy rõ được tài năng xây dựng nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Thi.
