Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của dân tộc ta đã kết thúc vẻ vang bằng chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng làm chấn động thế giới. Trong suốt chín năm trường kỳ gian khổ, Việt Bắc đã trở thành chiến khu vững chắc của Đảng, Chính phủ và quân đội ta. Đồng bào các dân tộc thiểu số ở đây đã hết lòng hết sức đùm bọc, giúp đỡ cán bộ, chiến sĩ và góp phần rất lớn vào thắng lợi huy hoàng.
Hòa bình lập lại, mở ra một thời kỳ mới của đất nước. Hồ Chủ tịch cùng các cán bộ, chiến sĩ chúng tôi về lại Thủ đô Hà Nội. Giờ chia tay đã đến. Đồng bào ra tiễn chúng tôi rất đông; giữa kẻ ở, người đi biết bao là vấn vương, lưu luyến, ông ké trưởng bản lưng còng tóc bạc, nắm lấy tay tôi mà mắt rưng rưng: “Cán bộ về xuôi hãy thưa giùm với Bác là đồng bào Việt Bắc không nguôi nhớ Bác! Kính chúc Bác mạnh khỏe, sống lâu!”. Tôi xúc động gật đầu nhận lời và siết chặt bàn tay thô ráp của ông. Đoàn xe đã khởi hành mà đồng bào vẫn vẫy tay theo, hẹn ngày gặp lại.
Chúng tôi không thể nào quên những kỉ niệm gắn bó với thiên nhiên và con người Việt Bắc. Thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp; người dân chất phác, nặng nghĩa nặng tình. Nhớ những ngày mưa nguồn suối lũ, đường dây tiếp tế lương thực từ miền xuôi lên bị quân thù bao vây, cắt đứt; cán bộ, chiến sĩ ta được đồng bào chia sẻ từ miếng cơm, hạt muối… Cuộc sống tuy gian nan vất vả mà ấm áp tình người. Chúng tôi đã in dấu chân trên khắp các nẻo đường Việt Bắc và hình ảnh của cây đa Tân Trào, mái đình Hồng Thái, ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê, Phủ Thông, đèo Giàng, sống Lô, phố Ràng, Cao- Lạng Nhị Hà… sẽ mãi mãi in sâu trong ký ức một thời đánh Tây đuổi Nhật.
Có những nỗi nhớ da diết như nhớ người yêu. Ấy là nỗi nhớ những đêm trăng lên đầu núi, tỏa ánh sáng dịu dàng, êm mát xuống núi rừng thơ mộng. Là nỗi nhớ những chiều nắng trải vàng rực trên nương và những hoàng hôn bản làng chìm trong sương khói, những đêm khuya bập bùng ánh lửa ngóng đợi người thương đi về. Nhớ những ngày củ sắn lùi chia đôi, bát cơm sẻ nửa, tấm chăn sui đắp cùng trong những đêm đông giá rét. Nhớ những người mẹ nắng cháy lưng, địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô để góp phần nuôi quân đánh giặc. Nhớ những lớp học i tờ mái đầu xanh kề bên đầu bạc, tiếng đánh vần râm ran rộn rã, những buổi liên hoan đồng khuya đuốc sáng, thắm thiết tình quân dân cá nước. Nhớ những ngày tháng ở cơ quan, gian nan là vậy mà chúng tôi vẫn ca vang núi đèo. Nhớ sao tiếng mõ trâu lốc cốc lốc cốc chiều chiều vang xa trong rừng vắng và tiếng chày giã gạo đêm đêm nện cối đều đều suối xa.
Cảnh rừng Việt Bắc với màu hoa chuối đỏ tươi nổi bật trên nền xanh của lá. Ánh nắng lấp lánh trên chiếc dao người đi rừng giắt ngang lưng. Bốn mùa, thiên nhiên Việt Bắc đều là những bức tranh đẹp đẽ sống động, cuốn hút hồn người. Ngày xuân, hoa mơ nở trắng rừng. Mùa hè, tiếng ve ngân vang như tiếng đàn trong rừng phách nở hoa vàng thắm. Bóng cô em gái lúi húi hái măng giữa không gian vắng lặng. Mùa thu, ánh trăng rọi sáng nơi nơi, tạo nên vẻ thanh bình, thơ mộng. Tiếng hát ân tình thủy chung cứ ngân nga mãi trong nỗi nhớ của chúng tôi.
Khí thế của cuộc kháng chiến càng ngày càng lên cao. Sức mạnh chính nghĩa của quân dân ta như triều dâng bão cuốn. Trên các nẻo đường Việt Bắc, đêm đêm quân ta đi điệp điệp trùng trùng, ánh đuốc rừng rực soi sáng ngôi sao trên mũ và những đầu súng nhấp nhô theo bước quân hành. Dân công từng đoàn, từng đoàn nối nhau vận chuyển lương thực, thuốc men ra mặt trận. Ánh lửa, ánh đèn pha xua tan màn sương u ám của đêm dày. Từ khắp các chiến trường Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên… tin chiến thắng dồn dập bay về khiến quân dân cả nước càng thêm phấn khởi và tin tưởng.
Giữa khói lửa kháng chiến, Hồ Chủ tịch cùng Trung ương Đảng và Chính phủ vẫn bình tĩnh, sáng suốt luận bàn việc dân, việc nước; lãnh đạo quân dân ta vừa đánh giặc vừa đấu tranh chống phong kiến, địa chủ bóc lột ô nông thôn; vừa mở mang đường sá, trường học ở khắp nơi để nâng cao dân trí. Biết bao kỉ niệm vui buồn trong suốt chín năm kháng chiến đã in đậm trong tâm hồn mỗi con người. Những lần giặc lùng sục, càn quét, bắt bớ hòng tiêu diệt lực lượng của bộ đội ta, cả rừng cây, núi đá cùng người đánh Tây. Núi giăng thành lũy thép dày, rừng che chở bộ đội, ngăn bước quân thù, bủa vây và tiêu diệt chứng.
Chiến khu Việt Bắc đã trở thành điểm tựa tinh thần thiêng liêng cho cả dân tộc Việt Nam vì ở đó có Bác Hồ – vị Cha già kính yêu, có ánh sáng cách mạng của Đảng soi đường dẫn lối để sự nghiệp đấu tranh giải phóng tiến tới thành công. Việt Bắc thực sự là quê hương của cách mạng, của kháng chiến. Ngay từ những năm 1941, Bác Hồ đã kiên trì vượt qua bao gian nan, thử thách, hiểm nguy để cùng với Đảng khai sinh ra Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với đầy đủ chủ quyền tự do, độc lập. Thiên nhiên và con người Việt Bắc một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ kính yêu. Điều đó đã để lại trong tâm khảm mỗi cán bộ, chiến sĩ chúng tôi tình cảm thật sâu sắc, tốt đẹp, không thể nào quên.
