Bài văn mẫu số 1
Hê-minh-uê sinh là một nhà văn người Mĩ. Ông là người đề xướng và trung thành với nguyên lí tảng băng trôi trong sáng tác văn học. Là tác giả của hàng loạt tác phẩm xuất sắc như: giã từ quá khứ, chuông nguyện hồn ai, ông già và biển cả. Trong đó tác phẩm “ông già và biển cả” tạo được rất nhiều tiếng vang và được coi là kiệt tác văn chương của thế giới.
Tác phẩm nói về ông lão Xantiagô đánh cá ở vùng nhiệt lưu, nhưng đã lâu không kiếm được con cá nào. Đêm ngày ông mơ về thời trai trẻ với tiếng sóng gào, hương vị biển những con tàu và cả những đàn sư tử. Trong một lần ra biển khi ông thả mồi, một con cá lớn tính khí kì quặc mắc mồi. Đây là một con cá kiếm to lớn mà ông hằng mong ước. Sau cuộc vật lộn cực kì căng thẳng ông đã giết được con cá. Nhưng lúc ông quay vào bờ thì từng đàn cá mập hung dữ đuổi theo rỉa thịt con cá kiếm và ông đã phải đơn độc chiến đấu đến kiệt sức. Tuy vậy ông vẫn nghĩ “không ai cô đơn nơi biển cả”. Khi ông già mệt mỏi quay vào bờ thì con cá kiếm chỉ còn trơ lại bộ xương.
Hình ảnh con cá kiếm, được tác giả miêu tả là khi còn sống là một thực thể rất, rất đẹp. Vẻ đẹp lấp lánh, vây đen có pha sọc màu tím của nó khiến Xantiago phải thán phục. Ông đã từng thốt lên “ Tao chưa thấy ai hùng dũng, cao thượng hơn mày”. Ông phải giết con cá nhưng lại tha thiết cầu khẩn “Đến đây! Đến đây để giết ta này, ta không quan tâm việc ai giết ai nữa” cứ như kiểu ông đang bị vẻ đẹp của con cá làm cho say mê vậy nhưng ông vẫn muốn giết nó, ông cho rằng nó chính là công sức lao động của ông bao nhiêu ngày nay không thể nào dễ dàng bỏ qua được.
Khi lão chiến đấu với con cá kiếm, lão phi lao vào con cá, và nó lao vút mình lên khỏi mặt nước để phô diễn vẻ đẹp của mình lần cuối cùng, rồi nằm lặng lẽ trong một vũng máu loang lổ, thì Xantiago lại thấy nuối tiếc. Cái ông nhận được là một cái xác cá, một thứ rất tầm thường, nếu có khác chỉ là một cái con cá to mà thôi, nó không còn đẹp nữa, cho dù vẫn là vẻ lấp lánh ấy, cái vây đen có pha sọc màu tím ấy, nó không còn vẻ bí ẩn như những ngày đầu, giống như việc con cá bây giờ đã có một chiều dài chính xác, chứ không còn hùng vĩ khó đoán định như ở những vòng lượn đầu tiên, lại khiến trong lòng ông lão dâng lên một sự nuối tiếc, lại muốn con cá sống tiếp để thấy vẻ đẹp mà mình chinh phục.
Cuộc đối đầu giữa ông lão và con cá kiếm cho ta thấy sự cảm nhận của ông lão đối với con cá kiếm không chỉ dừng lại ở mức độ của một người đi săn đối với một con mồi mà cao hơn nữa là sự cảm thông bộc lộ ở những lời đối thoại của ông lão đối với con cá. Những lời lẽ và ý nghĩ này đã biến con cá trở thành một nhân vật có linh hồn. Những đối thoại mối quan hệ giữa con cá và ông lão là mối quan hệ giữa người đi câu với con cá câu được, quan hệ giữa hai kì phùng địch thủ cân sức ngang tài.
Hình ảnh ông lão đánh cá Xantiago, chính là biểu tượng của những người lao động, những con người luôn luôn hăng hái đi tìm kiếm và chinh phục ước mơ của bản thân mình, họ đi tìm kiếm những thứ thuộc về mình bù đắp cho công sức mình mà khi lao động mới tìm thấy chúng. Họ mưu trí, gan dạ, bản lĩnh, dám đương đầu với những thách thức trong thiên nhiên, cuộc sống và không chùn bước trước khó khăn để đến được với giấc mơ.
Cuộc chiến đấu giữa ông lão và cá kiếm đã thể hiện được ý chí và nghị lực của ông lão Xantiago, đồng thời thể hiện những nghị lực của nhân dân lao động, họ sống vì ngày mai, vì tương lai tươi đẹp. Đồng thời đoạn trích còn thể hiện tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt toàn bộ sự nghiệp sáng tác của tác giả, con người luôn theo đuổi khát vọng nhưng cũng ý thức được giới hạn của mình, sống là phải có ước mơ, thành công sẽ đến với chính sức lao động của mình.
Bài văn mẫu số 2
Được biết đến là một trong những tác giả nổi tiếng của Mỹ không thể không nhắc đến Hê-minh-uê, một nhà văn Mỹ nổi tiếng cùng với tác phẩm “the old man and the sea” được dịch là ông già và biển cả, phong cách của ông rất bình thường, giản dị, không quá phức tạp, khoa trương, cùng với đó rất nhiều triết lý sâu sắc cho người đọc. Tác phẩm “ông già và biển cả” là một bản anh hùng ca, viết về nhân vật lão chài Xantiago là đại diện cho con người và sức lao động của con người.
Trong tác phẩm này ông đã triệt để dung một nguyên lý mà ông gọi là “tảng băng trôi”, chỉ mô tả ba phần nổi còn lại bảy phần chìm, khi mô tả sức mạnh của con cá, sự chênh lệch về lực lượng, về cuộc chiến đấu không cân sức giữa con cá hung dữ với ông già. Tác phẩm ca ngợi con người, sức lao động và khát vọng của con người.
Nhân vật trung tâm của các phẩm là ông lão Santiago, người đã cố gắng chiến đấu trong ba ngày đêm vật lộn với một con cá kiếm khổng lồ trên biển vùng Giếng Lớn khi ông câu được nó, ông không từ bỏ, lo sợ , mà ông đã chiến đấu với nó suốt ba ngày ba đêm , bàn tay của lão bị dây câu cứa rách nát đến nỗi ứa cả máu, không một mẩu bánh mì bỏ bụng, không có chút thức ăn để tiếp thêm sức lực, chân tay tê dại, tuy nhiên, ông lão nhất định không bỏ cuộc. Sang đến ngày thứ ba, ông dùng lao đâm chết được con cá, buộc nó vào mạn thuyền và lôi về nhưng cuộc đời đâu phải ai cũng được may mắn, khi kéo con cá kiếm về thì lại bị đàn cá mập đánh hơi thấy đã lăn xả tới, ông lại đem hết sức tàn chống chọi với lũ cá mập, phóng lao, thậm chí cả mái chèo để đánh. Ông giết được nhiều con, đuổi được chúng đi, nhưng cuối cùng khi nhìn đến con cá kiếm của mình thì nó đã bị rỉa hết thịt chỉ còn trơ lại một còn bộ xương, bao nhiêu công sức thế vậy mà lại bị những con cá mập ăn hết, ông đã cạn kiệt sức không biết nói gì hơn nữa, cuối cùng chỉ là công cốc, và rồi lão nằm vật ra lều và ngủ thiếp.
Hình ảnh con cá kiếm, được tác giả miêu tả là khi còn sống là một thực thể rất, rất đẹp. Vẻ đẹp lấp lánh, vây đen có pha sọc màu tím của nó khiến Santiago phải thán phục. Ông đã từng thốt lên “Tao chưa thấy ai hùng dũng, cao thượng hơn mày”. Ông phải giết con cá nhưng lại ta thiết cầu khẩn “Đến đây! Đến đây để giết ta này, ta không quan tâm việc ai giết ai nữa” cứ như kiểu ông đang bị vẻ đẹp của con cá làm cho say mê vậy nhưng ông vẫn muốn giết nó, ông cho rằng nó chính là công sức lao động của ông bao nhiêu ngày nay không thể nào dễ dàng bỏ qua được.
Nhưng khi lão chiến đấu với con cá kiếm, lão phi lao vào con cá, và nó lao vút mình lên khỏi mặt nước để phô diễn vẻ đẹp của mình lần cuối cùng, rồi nằm lặng lẽ trong một vũng máu loang lổ, thì Xantiago lại thấy nuối tiếc. Cái ông nhận được là một cái xác cá, một thứ rất tầm thường, nếu có khác chỉ là một cái con cá to mà thôi, nó không còn đẹp nữa, cho dù vẫn là vẻ lấp lánh ấy, cái vây đen có pha sọc màu tím ấy, nó không còn vẻ bí ẩn như những ngày đầu, giống như việc con cá bây giờ đã có một chiều dài chính xác, chứ không còn hùng vĩ khó đoán định như ở những vòng lượn đầu tiên, lại khiến trong lòng ông lão dâng lên một sự nuối tiếc, lại muốn con cá sống tiếp để thấy vẻ đẹp mà mình chinh phục.
Còn hình ảnh ông lão đánh cá Xantiago, chính là biểu tượng của những người lao động – những con người luôn luôn hăng hái đi tìm kiếm và chinh phục ước mơ của bản thân mình, họ đi tìm kiếm những thứ thuộc về mình bù đắp cho công sức mình mà khi lao động mới tìm thấy chúng. Họ mưu trí, gan dạ, bản lĩnh, dám đương đầu với những thách thức trong thiên nhiên, cuộc sống và không chùn bước trước khó khăn để đến được với giấc mơ. Tuy vậy, họ phải đương đầu với giông tố cuộc đời, với những kẻ thù, với những mối nguy hiểm khó đoán định, và phải tự mình vươn lên để khẳng định chỗ đứng trong xã hội, nếu họ không dám đương đầu thì là xã hội sẽ đào thải họ, hay hiểu rằng họ sẽ bị xóa bỏ và không thể tiếp tục sống tiếp, những thử thách cho họ thêm kinh nghiệm, giúp họ trong công việc hàng ngày cũng như cuộc sống trong tương lai mà họ muốn đạt đến.
Trong cuộc chiến đấu giữa ông lão và con cá kiếm thì ông lão rất khâm phục hành động đó của con cá kiếm, ông đã phải thốt lên “Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ!” Đây chính là một trận chiến không cân sức, bởi con cá kiếm vừa to lớn, khổng lồ, vừa có một sức mạnh ghê gớm còn ông lão chỉ có một mình, giữa đại dương mênh mông và sức khỏe thì không thể như lúc đầu mới ra khơi, nhưng với bàn tay điêu luyện, đầy kinh nghiệm và niềm tin, ý chí, nghị lực phi thường của con người lao động, ông đã chiến thắng cả sức mạnh của tự nhiên. Dù trong hoàn cảnh lúc ấy rất căng thẳng, đối đầu với bao khó khăn thử thách, ông lão vẫn vững tin vào chính mình. Xantiago hiện lên như một dũng sĩ ngoan cường, người quyết tâm theo đuổi khát vọng lớn lao là bắt được con cá lớn xứng đáng với tài nghệ của mình. Ông lão đã thể hiện được điều mà ông lão tôn thờ “Con người có thể bị hủy diệt chứ không thể bị đánh bại” nhất định phải dành được chiến thắng, dành bằng được những gì mình cần phải đạt được. Lão đã khẳng định được niềm tin và sức mạnh, khả năng sinh tồn của con người trước sức mạnh của tự nhiên, dù tự nhiên có thêm nhiều bão táp thì con người vẫn kiên cường chống chọi, sống tiếp. Lão tin chắc rằng mình sẽ giết được con cá kiếm khổng lồ và ông nói với con cá “cá ơi cá, đằng nào mà mày cũng phải chết mà thôi”. Như vậy, niềm tin đã giúp ông lão nuôi vững quyết tâm chinh phục con cá khổng lồ. Nó được biểu hiện cụ thể qua ý chí, nghị lực của Xantiago.
Cuộc chiến đấu và chinh phục được cá kiếm thể hiện tài nghệ, ý chí và nghị lực của ông lao Xantiago, đồng thời thể hiện những nghị lực của nhân dân lao động, họ sống vì ngày mai, vì tương lai tươi đẹp . Đồng thời đoạn trích còn thể hiện tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt toàn bộ sự nghiệp sáng tác của Hê-minh-uê: Niềm tin bất diệt vào con người: con người luôn dũng cảm đấu tranh, luôn theo đuổi khát vọng nhưng cũng tỉnh táo ý thức được giới hạn của mình, sống là phải có ước mơ, để đạt được chúng có một cuộc sống hạnh phúc với chính sức lao động của mình.
Bài văn mẫu số 3
Hê-minh-uê (1899 - 1961) là nhà văn Mỹ, được giải thưởng Nô-ben về văn học năm 1954. Vốn là phóng viên từng tham gia hai cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất và lần thứ hai, Hê-minh-uê để lại dấu ấn sâu sắc trên mảng đề tài: Những cuộc săn bắt thú, Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai, Ông già và biển cả, … là những tác phẩm của Hê-minh-uê được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.
“Ông già và biển cả" là một truyện vừa, kể lại chuyên ông chài Xan-chi-a-gô trong một chuyến ra khơi may mắn đã đánh bắt được một con cá kiếm khổng lồ. Khi giong thuyền đưa cá về bến thì bị đàn cá mập đuổi theo; lão đã dùng mái chèo, dùng chày chống trả dữ dội. Thuyền cập bến, lão thiếp đi trong căn lều nhỏ. Du khách xúm quanh con thuyền ngắm nhìn con cá kiếm chi còn lại bộ xương với cái đuôi tuyệt đẹp.
Bước sang ngày thứ ba, khi mặt trời đang mọc thì con cá kiếm mắc câu đang lượn vòng vùng vẫy. Trước cái chết, con cá lượn vòng, làm căng sợi dây câu; con cá "quay tròn" tạo nên những "vòng tròn rất lớn”. Xan-chi-a-gô phải “dùng cả hai tay, lắc người, dốc hết lực của cả cơ thể, của chân trụ ra mà kéo". Có lúc lão “phải dốc sức ra mà níu", quyết "khuất phục" con mồi. Hai giờ sau, khi con cá “chậm rãi lượn vòng", các vòng tròn lượn cứa nó "đã hẹp hơn nhiều” con cá đang ngoi dần lên trong lúc bơi, thì lão chài "mồ hôi ướt đẫm... mệt thấu xương". Mọi cái giá của lao động đối với người câu cá trên biển cả, lúc này, lão chài mới thật thấm thía: hoa mắt, mồ hôi xát muối vào mắt và trán, chóng mặt, choáng váng... “khiến lão sợ". Lão muốn đọc một trăm lần kinh lậy Cha và một trăm lần kinh Mừng Đức Mẹ để cầu mong “Chúa giúp…chịu đựng".
Khi con cá "quật đột ngột" làm cho sợi dây nẩy mạnh, hình như nó đau quá "cuồng lên", lão chài bèn vốc ít nước biển vỗ lên đầu mình, rồi tì gối vào mũi thuyền, quàng sợi dây lên lưng, lão tự nhủ mình "đứng dậy chiến đấu”.
Biển dậy sóng, gió mậu dịch nổi lên. Con cá lượn vòng, lúc ở mũi thuyền, lúc ở đuôi thuyền, mãi đến vòng thứ ba, lần đầu tiên lão nhìn thấy con cá. Thoạt tiên thấy "một cái bóng đen” lão thắc mắc hỏi: "Nó không thể lớn như thế được”. Nhưng khi con cá trồi lên, lão ngạc nhiên thấy: "Cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái lớn, màu tím hồng dựng lên trên mặt đại dương xanh thẳm". Khi nó lặn xuống còn mấp mé mặt nước, ông chài chăm chú nhìn "thân hình đồ sộ và những sọc màu tía trên mình nó. Cánh vi trên lưng xếp lại, còn bộ vây to sụ bên sườn xoè rộng”.
Cuộc đấu giữa người và cá cứ diễn ra giằng co mãi. Cá mỗi lúc một đuối sức dần, nhưng vẫn cố vùng vẫy. Lão chài "toát mồ hôi” tự động viên mình: "Hãy bình tĩnh và giữ sức, lão già ạ”. Nhìn thấy lưng con cá đã nhô lên, nhìn thấy cái đuôi đồ sộ cử động, con cá "khẽ nghiêng mình", lão vừa ra sức kéo con cá vào gần thuyền vừa nói: “Ta đã di chuyển được nó... Ta đã di chuyển được nó rồi”. Một mình giữa biển cả mênh mông, như muốn xua đi nỗi cô đơn, lão "tâm sự" với tay, với chân, với đầu của mình: “Kéo đi, tay ơi... Hãy đứng vững, đôi chân kia. Tỉnh táo vì tao, đầu à. Hãy tỉnh táo vì tao. Bọn mày chưa bao giờ bại trận. Lần này ta sẽ lật được nó”.
Con cá kiếm không chỉ là "đối tượng" săn bắt, không chỉ là giằng co, mà còn là "bạn", là "người anh em" đối với lão chài. Trước lúc phóng lao, khi miệng “khô khốc”, mệt nhoài, khi đã "đuối sức”, lão nói với con cá kiếm bằng tất cả tâm tình: “Mày đang giết tao, cá à... Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ. Hãy đến và giết ta đi. Ta không quan tâm chuyện ai giết ai”...
Cái gì đến thì nhất định sẽ đến. Con cá kiếm mỗi giờ một đuối sức dần. Lúc thì nó "rướn thẳng mình”, lúc thì nó "chầm chậm bơi xa” cái đuôi đồ sộ “lắc lư trong không trung", lúc thì nó "bơi nghiêng”, mõm gần chạm tới mạn thuyền trong “cơn hấp hối”. Lão chài buông sợi dây xuống, giẫm chân giữ, nhấc cao ngọn lao, vận hết sức bình sinh phóng lao xuống sườn con cá, ngay sau cái ngực đồ sộ của nó. Con cá kiếm bị trúng lao “rơi sầm xuống làm nước bắn tung trùm cả ông lão và con thuyền”. Đôi tay lão chài “xây xát”; còn con cá “nằm ngửa phơi bụng ánh bạc của nó lên trời”. Biển đổi màu “bởi máu đỏ loang từ tim cá”, làn máu đen sẫm loang ra trong làn nước biếc sâu hơn ngàn thước, tựa đám mây. Trên mặt biển, “con cá trắng bạc và thẳng dơ bồng bềnh theo sóng”.
Thành quả lao động đã nắm trong tay, trận đấu đã kết thúc, khi mặt trời đã xế trưa. Khát, đói và mệt rã rời. Lao chài phải lấy dây và thòng lọng buộc cá vào cái mấu đằng mũi thuyền, chuẩn bị dựng cột, giong thuyền trở về. Lão say sưa ngắm con cá kiếm: “Da cá chuyển từ màu gốc, màu tía ánh bạc, sang màu trắng bạc và những cái sọc phô cùng màu tím nhạt... còn mắt nó dửng dưng như những tấm kính trong kính viễn vọng hay như một vị Thánh trong đám rước”.
Giờ đây, lão chài cảm thấy “khoẻ hơn”, đầu óc “tỉnh táo”. Lão nhìn con cá hơn nửa tấn, nhẩm số tiền bán cá sẽ thu được với giá ba mươi cend một pound. Lão vui sướng tự hào nghĩ “Di Maggio vĩ đại sẽ về ta hôm nay”. Còn có niềm vui sướng, hạnh phúc nào to lớn hơn niềm vui sướng hạnh phúc của lão chài khi chuẩn bị giong thuyền đưa cá về bến? Đó là cái giá và ý nghĩa của lao động.
Bữa cơm trưa của lão chài giữa biển khơi tuy đơn sơ mà ngon lành. Toàn đồ tươi sống của hương vị biển. Lão chài bắt vội được hơn mười con tôm nhỏ, lão “rứt đầu rồi nhai gọn cả vỏ lẫn đuôi”. Uống vài ngụm nước còn lại trong chai, lão cảm thấy thật dễ chịu. Lão nghĩ đến chuyện lấy nước mặn chữa lành đôi tay chảy máu. Nhìn đám mây tích và dải mây tơ, lao giong thuyên êm xuôi về bến trong làn gió nhẹ.
Nghệ thuật miêu tả và tự sự của Hê-minh-uê còn ít nhiều làm chúng ta “bỡ ngỡ” nhất là sự đan cài lời độc thoại, độc thoại nội tâm với lời kể. Qua đoạn trích, hình ảnh lão chài và con cá kiếm khổng lồ đã để lại cho ta nhiều ấn tượng sâu sắc. Lao động thật sự là bài ca của lòng kiên nhẫn và tinh thần dũng cảm. Lao động đem đến cho con người bao niềm vui giữa thiên nhiên và biển cả bao la. Chính cái giá của lao động mới làm cho chúng ta thấy rõ hơn ý nghĩa về hạnh phúc mà do bàn tay sáng tạo và lòng dũng cảm đem lại.
Các nhà lí luận thường nói đến “tảng băng trôi” ý nghĩa hàm ẩn trong tác phẩm của Hê-minh-uê. “Ông già và biển cả” đem đến vinh dự giải thưởng Pu-lit-ze (1953) cho tác giả, nó là một ẩn dụ ca ngợi ý chí, tính kiên nhẫn, sức mạnh và lòng dũng cảm của con người trong lao động và khám phá thiên nhiên. Nó đã khơi dậy trong lòng mỗi chúng ta bao ý nghĩ tốt đẹp về con người và lao động, về con người và thiên nhiên.
Bài văn mẫu số 4
Hê-ming-uê là một nhà văn Mĩ nổi tiếng, văn phong của ông giản dị, trong sáng, ẩn chứa nhiều triết lý sâu sắc về thế giới tự nhiên và con người. Một trong các tác phẩm nổi tiếng của ông là tiểu thuyết “Ông già và biển cả”, đây là một bản anh hùng ca ca ngợi con người và sức lao động của con người “Con người được sinh ra không phải để dành cho thất bại. Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”. Trong tác phẩm, nổi bật nhất là đoạn trích miêu tả trận chiến của Xan-chi-a-gô với con cá kiếm hung dữ để chinh phục được nó.
Tác phẩm kể về lão chài Xan-chi-a-go thường ra vùng biển nóng đánh cá. Ông theo đuổi khát vọng chinh phục được con cá lớn xứng đáng với tài nghệ của mình, nhằm khẳng định ý nghĩa của tồn tại. Suốt 84 ngày đêm ra khơi, ông chẳng câu được con cá nào. Lần này ông lại ra biển, đưa thuyền đến tận vùng Giếng lớn – nơi có nhiều cá nhất. Buông câu từ sáng sớm mãi đến non trưa, phao câu mới động đậy. Một con cá kiếm khổng lồ mắc câu và kéo chiếc thuyền của ông ra tận khơi xa. Dũng cảm chịu đựng và đương đầu với con cá suốt 3 ngày đêm, bàn tay bị dây câu cứa rách nát ứa máu, không một mẩu bánh mì bỏ bụng, chân tay tê dại, tuy nhiên, ông lão nhất định không bỏ cuộc. Sáng ngày thứ 3, con cá đuối dần, lão chài dùng lao đâm chết cá, buộc con cá vào đuôi thuyền, hân hoan trở về bến. Trên đường về, đàn cá mập đuổi theo chiếc thuyền, xông vào đớp và rỉa con cá kiếm. Lão chài dùng mái chèo quật tới tấp vào đàn cá dữ trong đêm tối nhưng khi lão chài về bến con cá chỉ còn lại bộ xương. Lão nằm vật ra lều và ngủ thiếp đi “mơ thấy đàn sư tử”.
Tác giả miêu tả vẻ ngoài con cá kiếm cực lớn “một cái bóng đen vượt dài qua dưới con thuyền đến mức lão không thể tin nổi độ dài của nó”, rồi khi nó nổi lên, cái đuôi nhô khỏi mặt nước thì “cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái lớn, màu tím hồng dựng trên mặt đại dương xanh thẳm”. Thân hình và cái đuôi con cá thì đồ sộ với “bộ vây to sụ bên sườn xòe rộng”, nó trông điềm tĩnh và tuyệt đẹp. Con cá kiếm giữ cho mình một phong độ hiên ngang ngay cả khi đã đuối sức. Ngay cả cái chết của con cá kiếm cũng được miêu tả một cách oai hùng và nhanh đến bất ngờ, dường như ngay cả nó cũng chưa kịp nhận ra cái chết đã ập tới. Có thể nói, con cá kiếm toát lên một sức mạnh ghê ghớm và sự oai phong, đĩnh đạc.
Ông lão vừa yêu quý con cá (lão gọi nó là người anh em) nhưng đồng thời lại xem nó là một địch thủ mà ông quyết tâm phải giết cho bằng được. Đây là một trạng thái tâm lý hết sức phức tạp nhưng có thể lý giải được của ông lão. Xanchiago làm nghề câu cá, sau bao nhiêu thất bại trong 84 ngày qua, con cá đối với ông bây giờ là mục tiêu bắt buộc phải chinh phục vì danh dự của mình. Nhưng trong cuộc chinh phục đó, con cá kiếm lại bộc lộ những phẩm chất cao quý mà con người cần có, nó không lồng lên làm đắm thuyền, không lặn sâu xuống biển làm đứt dây câu mà chấp nhận một cuộc đấu sức sằng phẳng là mải miết kéo ông lão ra khơi xa. Ông lão rất khâm phục hành động đó của con cá kiếm, ông đã thốt lên “Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ!” Đây chính là một trận chiến không cân sức, bởi con cá kiếm vừa to lớn, khổng lồ, vừa có một sức mạnh ghê gớm và sự oai hùng, đĩnh đạc. Trong khi đó, ông lão chỉ có một mình, giữa đại dương mênh mông, nhưng với bàn tay điêu luyện và niềm tin, ý chí, nghị lực, ông đã chiến thắng cả sức mạnh của tự nhiên. Dù trong hoàn cảnh cam go, đối đầu với bao khó khăn thử thách, ông lão vẫn vững tin vào con người và chính mình. Xanchiago hiện lên như một dũng sĩ ngoan cường, người quyết tâm theo đuổi khát vọng lớn lao là bắt được con cá lớn xứng đáng với tài nghệ của mình. Ông lão đã thể hiện được điều mà ông lão tôn thờ: “Con người có thể bị hủy diệt chứ không thể bị đánh bại”. Lão đã khẳng định được niềm tin và sức mạnh, khả năng tồn tại của con người trước sức mạnh của tự nhiên. Lão tin chắc rằng mình sẽ giết được con cá kiếm khổng lồ, tin rằng “ta sẽ có nó”, “tao sẽ tóm mày ở đường lượn”,.. và ông đã nói với con cá “cá ơi cá, đằng nào mà mày cũng phải chết mà thôi”. Như vậy, niềm tin đã giúp ông lão nuôi vững quyết tâm chinh phục con cá khổng lồ. Nó được biểu hiện cụ thể qua ý chí, nghị lực của Xanchiago.
Cuộc chiến đấu và chinh phục được cá kiếm thể hiện tài nghệ, ý chí và nghị lực của ông lão Xanchiago. Đồng thời đoạn trích còn thể hiện tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt toàn bộ sự nghiệp sáng tác của Hê-ming-uê: Niềm tin bất diệt vào con người: con người luôn dũng cảm đấu tranh, luôn theo đuổi khát vọng nhưng cũng tỉnh táo ý thức được giới hạn của mình.
