Ngàysoạn:
Ngày dạy:
TIẾT 78.RÚT GỌN CÂU
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Năm được cách rút gọn câu và tác dụng của câu rútgọn.
2. Kỹ năng:
- Biết cáchrút gọn câu hợp lí và hiệu quả.
3.Thái độ:
- Yêu thích môn học, có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt.
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của thầy:
- Soạn bài, chuẩn bị tư liệu về văn bản, đọc tài liệu tham khảo,chuẩn kiến thức kĩ năng...
2. Chuẩn bị của trò:
- Chuẩn bị bài,tư liệu liên quan đến văn bản, xem trước các bài tập.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1.Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số:
2.Kiểm tra bài cũ:
-Kiểm tra việcchuẩn bị bài, vở ghi.
3 Bài mới:
- Có những câu khi giao tiếp ta không cần diễn đạt dài dòng mà cần rút gọn để tránh rườm rà.Vậy thế nào là rút gọn câu?
|
HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ |
NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT |
|
HĐ 1. Thế nào là rút gọn: - Giáo viên gọi học sinh đọc bài tập 1 CH: Tìm những tư thế có làm chủ ngữ trong câu a?(Học sinh tìm ra phiếu họctập) CH: Cấu tạo2 câu tục ngữ a và b có giá trịkhácnhau? CH:Theo em vì sao chủ ngữ trong câu a bị lượcbỏ? CH:Tìm thành phần câu bị lược bỏ? CH. Thêm những từ ngữ thích hợp vào những câu in đậm cho đầy đủ nghĩa? CH:Tại sao có thể lược bỏ cả thành phần chủ ngữ và CN,VN ở 2vídụ trên? CH:Tác dụng của việc gút gọn câu? Học sinh đọc ghi nhớ 1 SGK-T 15 HĐ 2. HD sử dụng câu rút gọn: - Giáo viên gọi 1 học sinh đọc bài tập 1 CH:Các câu in đẩm thiếu thành phầnnào? Có nên rút gọn như vậy không? vì sao? CH:Câu thêm những từ ngữ nàovào câu rút gọn trong bài tập để thể hiện thái độ lễ phép? CH:Từ hai bài tập trên hãy cho biết: Khi gút gọn câu chú ý những điểm gì? - Một học sinh đọc ghi nhớ SGK HĐ 3. HD luyện tập: - Giáo viên chia lớp thành các nhóm để thực hiện phần luyện tập - Nhóm 1: Câu 1 a, b - Nhóm 2: Câu 1 c,d HD làm bài tập 2 Nhóm 3: Câu 2 a - Nhóm 4: Câu 2 b - Nhóm 5: Câu 3 Học sinh thảo luận Nhóm trưởng trình bày Các nhóm nhận xét Giáo viên chốt - HD làm tập3 |
I.Thế nào là rút gọn câu: 1. Bài tập a. Bài tập 1: Câu a: Vắng chủ ngữ Câu b: Có chủ ngữ (chúng ta) b.Bài tập 2: Những từ có thế làm chủ ngữcho câu a là: -Em... -Chúng em... -Người Việt Nam... Mọi người… c. Bài tập 3: - Vì đây là một câu tục ngữ đưa ra lời khuyên cho mọi người hoặc nêu một nhận xét chung về đặc điểm của người Việt Nam ta. d. Bài tập 4: - Thành phần lược bỏ: Đuổi theo nó Mình đi Hà Nội a. Hai, ba mgười đuổi theo nó. Rồi ba, bốn người, sáu, bảy người đuổi theo nó. b. Ngày mai mình đi Hà Nội - Lược bỏ được thành phần câu là do có ngữ cảnh vẫn đảm bảo lượngthôngtin truyềnđạt - Tác dụng: Làm cho câu gọn hơn Kết luận: Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần câu, tạo thành câu rút gọn. * Tác dụng: - Làm câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh lặp từ ngữ. - Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ CN) * Ghi nhớ: SGK trang 15 II.Cách dùng câu rút gọn: 1. Bài tập: Bài tập 1: - Các câu đều thiếu chủ ngữ - Không nên rút gọn như vậy vì nó làm cho câu văn khó hiểu. Bài tập2: b. Cần thêm từ "mẹ ạ" Bài kiểm tra toánmẹ ạ! 2.Kết luận: Khi rút gọn câu, cần: - Không làm người đọc, người nghe hiểu sai hoặc không hiểu đầy đủ nội dung câu nói. - Không biến câu nói thành câu cộc lốc, khiếm nhã. 2. Kết luận: Ghi nhớ: SGK trang 16 III. Luyện tập: Bài tập 1: - Câu b,c là câu gút gọn + Câu c: Rút gọn chủ ngữ - Câu d: rút gọn nòng cốt câu => Là câutục ngữ, nó nêu lên quytắc ứng xử chung cho mọi người. Bài tập 2: a. (a, (Tôi) bước tới… (thấy) cỏ cây… …. lom khom… ….. lác đác… Tôi (như) em…nước Tôi (như) cái gia gia…nhà (Tôi) dừng chân… (Tôi cảm thấy chỉ có) một mảnh… b, (Người ta) đồn rằng… (Vua) ban khen… (Quan tướng) đánh giặc… (Quan tướng) trở về… ->Trong thơ, ca dao thường gặp những câu gút gọn bởi thơ, bởi thơ ca dao chuộng lối diễn đạt súc tích và số chữ trong mộtdòng rất hạn chế 3. Bài tập 3: - Vì chú bé đãdùng ba câu rút gọn khiến người khách hiểusai ý nghĩa. + Mất rồi (ý cậu bé: Tờ giấy mất rồi. Người khách hiểu: Bố cậu bé mất rồi) + Thưa … tối hôm qua (ý cậu bé: Tờ giấy mất tối hôm qua. Người khách hiểu: Bố cậu bé mất tối hôm qua) + Cháy ạ (ý cậu bé: Tờ giấy mất vì cháy. Người khách hiểu: Bố cậu bé mất vì cháy) - Cần cẩn thận khi dùng câu gút gọn vì dùng câu rút gọn không đúng sẽ gây hiểu lầm. |
4. Củng cố luyện tập- Thếnào làcâu rút gọn?
- Khi sử dụng câu rút gọn cần chú ýđiềugì?
- Lấy ví dụ về câu rút gọn?
5. Hướng dẫn về nhà:- Ôn nội dung bài học
- Làm bài tập số 4. - Chuẩn bị bài tập: Đặc điểm của văn bảnnghị luận.
