Ngàysoạn:
Ngày dạy:
TIẾT 79. ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Nắm được đặc điểm của văn bản nghị luận.
2. Kỹ năng:
+ Nhận biết được đặc điểm của văn bản nghị luận.
+ Biết xác định luận điểm, luận cứ, lập luận trong VB mẫu
+ Biết xây dựng luận điểm, luận cứ và triển khai lập luận cho một đề bài
3.Thái độ:
- Yêu thích môn học, có ý thức tìm hiểu và rèn kĩ năng làm văn nghị luận.
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của thầy:
- Soạn bài, chuẩn bị tư liệu về bài học,đọc tài liệu tham khảo,chuẩn kiến thức kĩ năng...
2. Chuẩn bị của trò:
- Chuẩn bị bài,tư liệu liên quan đến văn bản, xem trước các bài tập.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1.Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số:
2.Kiểm tra bài cũ:
H:Văn nghịluận là kiểu văn bản như thế nào?Văn nghị luậnkhác văn tự sự, văn biểu cảm ở chỗnào?
3. Bài mới:
- Mỗi kiểu văn bản có một đặc điểm riêng, văn bản nghị luận cũng vậy. Tiết học ngày hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu đặc điểm của văn nghị luận.
|
HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ |
NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT |
|
HĐ1.HD HS tìm hiểu luận điểm, luận cứ và lập luận: H: Thế nào là luậnđiểm? - Giáo viên gọihọc sinh đọc lại bài văn chống nạn thất học. H: Luận điểm chính của văn bản“Chống nạn thất học, là gì?” H: Lụân điểm đó được nêu ra dướidạng nào? Và cụ thể hoá thành những câu văn nào? H: Luận điểm đóng vai trò gì trong bài văn nghị luận? H:Luận điểm muốn thuyết phục người đọc thì phải đạt yêu cầu gì? H:Luận điểm là gì? Luận điểm được thể hiện ởđâu? căn cứ vào đâu để xác định luậnđiểm? H: Thếnào là luậncứ? H: Luận cứ thường trả lời cho những câu hỏinhư thế nào? H:Em hãy chỉ ra những luận cứ trong văn bản “chống nạn thấthọc”? H: Những luận cứ ấy đóng vai trò gì? (Làm cơ sở cho luận điểm) H:Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ phải đạt yêu cầu gì? H:Thế nào là lập luận cho bài văn nghị luận? H:Em hãy chỉ ratrình tự lập luận của văn bản “chống nạn thấthọc” H:Chỉ ra ưu điểm của cáchlập luận trên? Giáo viên gọi mộthọc sinh đọc rõràng phần ghi nhớ SGK. - Giáo viên gọimột học sinh đọc bài tập. H: Chỉ ra luận điểm, luận cứ và lập luận trong bài “ Cần tạo ra thói quen tốt trongđời sống” H: Nhận xétsức thuyết phục của bài văn. |
I. Luận điểm, luân cư vàlâp luận: 1. Luận điểm: a. Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận. b.Văn bản: Chống nạn thất học: - Luận điểmchính: Chống nạn thất học - Luận điểm này được trình bày dưới dạng khẳng định đầy đủ ở câu: "Mọi người Việt Nam … chữ quốc ngữ" -> Cụ thể hoá: + Những người biết chữ dạy những người chưa biết chữ. + Những người chưa biết hãy gắng sức mà học cho biết. + Phụ nữ lại càng cần phải học như thế tức là chống nạn thất học một việc phải làm ngay. * Vai trò của lụân điểm:Thốngnhất các đoạn văn thànhmột khối. c.Luận điểm cẩn phải: - Đúng đắn, chân thực, sángtỏ, dễ hiểu *Kết luận: - Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng của bài văn nghị luận. - Luận điểm được thể hiện dưới dạng câu khẳng định nhiệm vụ chung (luận điểm chính). 2. Luận cứ; - Luận cứ làlílẽ, dẫn chứngđưa ra làm cơ sở cho luận điểm, dẫn đến luận điểm như là kết luận của những lí lẽ và dẫn chứng đó. - Luận cứtrả lời các câu hỏi +Vì sao phải nêu ra luậnđiểm? + Nêu rađể làm gì? + Luận điểm ấy có đángtin cậy không? * Trong văn bản: Chống nạnthất học - Luận cứ: + Lí lẽ 1: Do chính sách ngu dân của TD pháp làm cho hầu hếtngười Việt Nammù chữ nước Việt Nam không tiến bộ được (…………) + Lĩ lẽ 2: Nay nước độc lập, muốntiến bộ thì phải cấp tối nâng cao dântrí ® đềra nhiệm vụ( mọingười ViệtNamphải biết đọc, biết chữ quốc ngữ đưa ra cách chống nạn thất học) + Dẫn chứng: Đi đôi với lí lẽ - Luận cứ phải chânthực, đúng đắn, tiêu biểu *Kết luận: - Ý 3 của ghi nhớ. 3. Lập luận: - Là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. - Trongvăn bản “ Chống nạn thất học” + Chống nạn thấthọc bằng cách nào? - Yêu cầu: Luận điểm phải chặt chẽ, hợp lí. Tác dụng: Làm cho văn bản chặt chẽ, lôgic - Kết luận: ý 4, ghi nhớ (SGK T19) * Kết luận chung:( ghi nhớ SGK) - Luận điểm: Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội. - Luận cứ: + Có thói quentốt và thói quen xấu + Cóngười biết phân biệt tốt,xấu nhưng vì đã thành thói quen nên khó bỏ, khó sửa. + Tạo được thói quen tốt làrất khó, những nhiễm thói quen xấuthì dễ. - Lậpluận: + Mở bài: Giới thiệu về thói quen tốt vàxấu + Thân bài: Dẫn chứng về thói quen xấu và thái độ phê phán. +Kết bài: Đề rahướngcó thói quen tốt. |
4. Củng cố, luyện tập:
H:Thế nào là luận điểm, luận cứ và lập luận trong văn bản nghị luận.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Ôn nội dung bài học, học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập chỉ ra luận điểm, luận cứ và lập luận trong văn bản “ Học thấy, học bạn.
- Chuẩn bị bài: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận.
