Ngàysoạn:
Ngày dạy:
TIẾT 83.TỰ HỌC CÓ HƯỚNG DẪN: BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP
LẬP LUẬN TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Nắm được mốiquanhệgiữa bốcục và phương pháplập luận của bài văn nghị luận.
2. Kỹ năng:
- Biết cách lập bố cụcvà lập luận trong bài văn nghị luận.
3.Thái độ:
- Ý thức học tập bộmôn nghiêm túc
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của thầy:
- Soạn bài, chuẩn bị tư liệu về bài học,đọc tài liệu tham khảo,chuẩn kiến thức kĩ năng...
2. Chuẩn bị của trò:
- Chuẩn bị bài,tư liệu liên quan đến văn bản, trả lời các câu hỏi bài tập.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1.Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số:
2.Kiểm tra bài cũ:
- Hãy nêu cách nhận biết một đề vănnghị luận? Cho ví dụ một đề văn nghị luận và xácđịnh yêu cầu của đềđó.
-Muốn lập ý cho đề vănnghị luận ta phải làm gì?
3. Bài mới:
- Với VB tự sự, miêu tả, biểu cảm…trước khi làm bài, người viết phải tìm hiểu kĩ đề bài và yêu cầu của đề, yêu cầu đề. Với văn nghị luận cũng vậy. Tuy nhiên yêu cầu của bài nghị luận có những đặc điểm riêng.
|
HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ |
NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT |
|
HĐ1. HD tìm hiểu mối quan hệ giữa bố cục và lập luận: H: Em hãy cho biết bố cục trongcác bài văn là gi? * Giáo viên gọi mộthọc sinhđọc văn bản Tinh thần yêu nước của nhândân ta. H: Bài có mấy phần? Mỗi phần phần có mấy đoạn? mỗi đoạn có những nội dung và chức năng gì? CH:Nhắc lại lập luận là gi? CH: Qua sơ đồ em có nhận xét gì cách lậpluận của bài văn? CH:Từ bài tập trên hãy chỉ ra bố cục và lập luận có mối quan hệ như thế nào? HĐ2. HD tìm hiểu mối quan hệ giữa bố cục và lập luận: Giáo viên gọi học sinh đọcbài văn và câu hỏi? H:Bài vănnêu lên tư tưởng nào?Tư tưởng ấy được thực hiện ở những luận điểmnào? CH:Tìm nhữngcâu văn mang luậnđiểm? Giáo viên cho học sinh tìm và nhận xét. CH: Bài có bố cụcmấy phần?hãy cho biết cách lập luận được sử dụng ở trong bài? |
I. Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận: * Bố cục:Là sự bố trí, sắp xếp các phần các đoạn theo một trình tự, một hệ thống rành mạch và hợp lí * Trong văn bản: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. 1. Bố cục: 3 phần -Mở bài: Đặt vấn đề C1: Nêu vấn đề trực tiếp C2: Khẳng định giá trị vấn đề C3: So sánh, mở rộng và xác định phạm vi biểu hiện nổi bật của vấn đề trong cuộc kháng chiến chống xâm lược. - Thân bài: Chứng minh lòng yêu nước: + Lòngyêu nước của nhân dân ta trong quá khứ. C1: Giới thiệu khái quát và chuyển ý C2: Liệt kê dẫn chứng - xác định tình cảm thái độ. C3: Xác định tình cảm, thái độ: ghi nhớ công lao + Trong thực tế cuộc kháng chiến chống Pháp hiện tại (5 câu): C1: Khái quát, chuyển ý C2, 3, 4: Liệt kê dẫn chứng theo các bình diện, các mặt khác nhau. Kết nối dẫn chứng bằng cặp QHT: Từ … đến. C5: Khái quát nhận định, đánh giá -Kết bài: (4 câu): C1: So sánh khái quát giá trị của tinh thần yêu nước C2,3: Hai biểu hiện khác nhau của lòng yêu nước C4: Xác định trách nhiệm, bổn phận của chúng ta * Toàn đoạn gồm 15 câu. Câu1- Nêu vđ. Câu 15 xác định nhiệm vụ cho mọi người trên cơ sở hiểu sâusắc, tự nguyện Tác giả dùng 14 câu làm rõ vấn đề. à đó là bố cục và lập luận 2. Các phương pháp lập luận trong bài: - Hàng ngang 1: quan hệ nhân - quả Hàng ngang 2: quan hệ nhân - quả Hàng ngang 3: Tổng - phân - hợp Hàng ngang 4: Suy luận tương đồng - Hàng dọc 1: suy luận tương đồng theo thời gian. Hàng dọc 2: suy luận tương đồng theo thời gian Hàng dọc 3: Quan hệ so sánh, nhân quả, suy lý - Cách lập luận: Đi từ luận điểm -> luận điểm chứng -> kết luận tạo ra một mối quan hệ rết chặt chẽ, hàm chứa một sự thống nhất trong suy luận, đi từkhả năng ->hiện thực, từ quá khứ đến hiện tại 3.Kết luận: *Ghinhớ: SGk/31 II.Luyện tập: a.Luận điểm chính: - Học cơ bản mới có thể trở thành tài lớn. -Tư tưởng ấy được thể hiện ở những luậnđiểm sau ( điểm nhỏ) +Ở đời có nhiều người đi học những ít ai biết học cho thành tài. +Nếu không có công luyện tập thì không vẽ đúng được đâu. +Chỉ có thầy giỏithì mới đào tạo được trò giỏi. b. Bố cục: 3 phần - Mở bài: ở đời có nhiều…. thành tài - Kếtbài: Đoạn còn lại - Mỗi đoạn có một cách lập luận riêng. + Đoạn 1:Theoquan hệ tương phản “ nhiều người -– ítai” +Đoạn 2: mượn câu chuyện của L. Đơ-vanh-xi làm dẫn chứng minh hoạ cho luận điểm trong phần kết luận. + Đoạn 3: Lập luận theo quan hệ nhân quả. |
4.Củng cố, luyện tập:
CH: Chỉ ra mối quan hệ giữa bố cục và phương pháplập luận.
CH: Chỉ ra một bố cục của mộtbài văn nghị luận vàcác phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận.
5.Hướng dẫn về nhà:
- Ôn nội dung bài học, học thuộc ghi nhớ SGK
- Chuẩn bị bài mới:
- Luyện tập về phương pháp lập luận trong vănnghịluận.
