Giáo án Ngữ văn 7 Bài Mẹ tôi mới nhất

HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích:

H:Hãy nêu yêu cầu đọc đôi với văn bản này?

- GVcùng 3 học sinh nối tiếp nhau đọc toàn bộ văn bản 1 lần.

H: Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả A – mi – xi?

H: Nêu xuất xứ của văn bản “Mẹ tôi”

- HS đọc kỹ phần chú thích SGK.

- GV giải nghĩa những từ mà HS chưa rõ.

HĐ2.HDHS đọc - hiểu văn bản:

H: Xác định thể loại, kiểu văn bản của văn bản trên?

H: Xác định ngôi kể trong văn bản?

(Gọi ý: nhân vật tôi kể về bức thư người cha viết cho mình sau khi…..mắc lỗi với mẹ)

H:Văn bản trên có thể chia bố cục như thế nào? Nêu nội dung của từng phần?

H: Tại sao văn bản là một bức thư người bố gửi cho con, nhưng nhan đềvăn bản lấy tên là “Mẹ tôi”?

- Qua bức thư người bố gửi cho người con. Người đọc vừa thấy hiện lên một người mẹ cao cả và lớn lao, vừa thấy được những tình cảm và thái độ quý trọng của người bố đối với mẹ và sự xúc động của nhân vật “tôi”…

(Mỗi chuyện nhỏ trong “Những tấm lòng cao cả” đều có một nhan đề do chính tác giả đặt)

H: Hình ảnh người mẹ En - ri - cô hiện lên như thế nào trong bức thư của người cha? Chỉ ra những chi tiết cụ thể?

H: Em có nhận xét gì về phẩm chất đó?

H: Người cha đã nói già về ý nghĩa của người mẹ trong cuộc đời con người ?

H:Trước lỗi lầm của con, người cha có tâm trạng như thế nào?

H:Tâm trạng ấy xuất phát từ tình cảm nào của người cha?

H:Trước lỗi lầm của con người cha đã dạy bảo con như thế nào?

H: Em hiểu thế nào là tình cảm thiêngliêng. (tình cảm đáng trân trọng, tôn thờ)

H: Em hiểu như thế nào là nỗi nhục nhã và xấu hổ, trong lời khuyên của người cha?

-> Làm việc xấu, tự thấy hổ thẹn

-> Bị người khác coi thường và lên án.

H:Em có nhận xét gì vềnhững lời tâm tình của người cha?

H:Người cha đã tỏ thái độ rõ ràng của mìnhqua những chi tiết nào?

H. Nhận xét của em về kiểu câu mà người cha dùng khi bày tỏ thái độ với con?

H: Đó là thái độ như thế nào?

H:Trước những thái độ đó, người cha đã thể hiện mong muốn gì ở con?

H:Em hiểu như thế nào về câu: “Con hãy cầu xin mẹhôn con”….trán con”

-> Cái hôn tha thứ, cái hôn của lòng bao dung của người mẹ.

-> Cái hôn xoá đi nỗi đau của người mẹ và sự bội bạc của đứa con.

H: Em suy nghĩ như thế nào về câu nói: “Bố rất yêu con ….bội bạc”

-> Người cha rất yêu con nhưng có quy định rõ ràng chỉ yêu con nếu con là người tử tế.

H: Em có đồng tình với suy nghĩ đó của người cha không: Vì sao? (Học sinh nêu ý kiến cá nhân)

H:Thông qua tâm trạng và những lời dạy dỗ của người cha, em thấy cha En ri cô là người thế nào?

- Chỉ bằng một bức thư ngắn nhưng chứa đựng tâm trạng, bằng những lời dạy bảo vừa chân tình vừa nghiêm khắc, người cha đã cho con thấy rõ tình yêu thương cha mẹ và tình cảm thiêng liêng nhất mà những người con cần trân trọng và tôn thờ.

H:Tại sao En ri cô lại cảm thấy xúc động khi đọc bức thư của bố?

H:Từ văn bản “Mẹ tôi”, em cảm nhận được những điều sâu sắc nào của tình cảm con người?

H: Theo em văn bản này có cách thể hiện điều gì độc đáo? Tác dụng của cách thể hiện đó.

I. Đọc và tìm hiểu chú thích

1. Đọc

- Giọng chậm rãi, tình cảm, tha thiết và nghiêm khắc. chú ý các câu cảm, câu cầu khiến.

2. Chú thích

a. Tác giả, tác phẩm:

- E. A-mi-xi (1846- 1908) là nhà văn

I- ta-li-a.

Văn bản “Mẹ tôi trích từ tập truyện “Những tấm lòng cao cả” (1886)

b. Từ khó

- Chú ý chú thích 9,10 SGK

II. Đọc- hiểu văn bản

1. Kiểu văn bản: Biểu cảm

- Hình thức:Viết thư

- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất “tôi”

2. Bố cục.

- Đoạn 1: Từ đầu -> vô cùng: Lí do viết thư.

- Đoạn 2: tiếp -> yêu thương đó: Hình ảnh người mẹ trong tâm trạng của người cha.

- Đoạn 3: còn lại:Thái độ của người cha trước lỗi lầm của con.

3. Phân tích.

a. Nhan đề văn bản: “Mẹ tôi”

- Bà mẹ tuy không xuất hiện trực tiếp nhưng là tiêu điểm mà các nhânvật và các chi tiết trong văn bản đều hướng tới.

b. Hình ảnh của người mẹ trong tâm trạng của người cha

- Những kỉ niệm về người mẹ:

+ Thức suốt đêm, cúi mình trong chiếc nôi……

+ Quằn quại về nỗi lo sợ, khóc nức nở…..

+ Sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn.

+ Có thể ăn xin để nuôi con

+ Có thể hy sinh tính mạng để cứu sống con.

-> Người mẹ có tình yêu thương con thắm thiết, sâu nặng.

->Người mẹcó đức hy sinh cao cả.

=> Đó là những phẩm chất chung, tiêu biểu của những người mẹ..

*Ý nghĩa của người mẹ:

+ Nỗi buồn thảm nhất của con người là khi mất mẹ.

+ Mẹ là chổ dựa tinh thần, là nguồn an ủi, che chở cho con ngay cả khi đã trưởng thành.

c. Những lời nhắn nhủ, tâm tình và thái độ của người cha trước lỗi lầm của con.

* Tâm trạng của người cha trước lỗi lầm của con.

+ “Con đã thiếu lễ độ với mẹ”

+ “Sự hỗn láo của con như một vết dao đâm vào tim bố vậy”

-> Đau lòng, tức giận và thấtvọng về con. Vì:

+ Người cha hết mực yêu quý và thông cảm với vợ, vì tình yêu con của mình.

*Những lời dạy bảo chân tình, sâu sắc của người cha.

- Gợi lại những kỷ niệm về hình ảnh người mẹ En-ri- cô chăm sóc con.

- Ông chỉ rõ cho con thấy:

+ Ý nghĩa thiêng liêng của người mẹ trong cuộc sống của mỗi con người.

+ Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả, thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó.

-> Đó là những lời dạy như lời tâm sự mà thấu tình đạt lí.

*Thái độ của cha trước lỗi lầm của con:

+ Việc như thế con không bao giờ được tái phạm nữa.

+ Không bao giờ con được thốt ra lời nói với mẹ

+ Con phải xin lỗi mẹ thành khẩn

+ Cầuxin mẹ hôn con

+ Bố rất yêu con ….bội bạc

-> Các câu yêu cầu, mệnh lệnh.

T/dụng:

-> Thái độ yêu cầu dứt khoát, nghiêm khắc như mệnh lệnh.

->Người cha muốn con thành khẩn hối lỗi và sự hối lỗi phải xuát phát từ chính tình yêu thương cha mẹ và đạo lý làm người

-> Cha En ri cô là người có tình yêu thương sâu sắc, là người vừa nghiêm khắc nhưng lại rất tế nhị trong cách dạy con.

d. En-ri-cô xúc động khi đọc bức thư của bố vì:

- Bố gợi lại những kỉ niệm xúc động giữa mẹ và En ri cô.

- Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố.

- Vì những lời nói chân tình và sâu sắc của bố.

- Vì En ri cô thấy xấu hổ và ân hận vì lỗi lầm của mình.

4. Tổng kết.

- Nội dung:Ghi nhớ: SGKT12

- Nghệ thuật:

+ Sử dụng linh hoạt các phương thức biểu đạt: nhật kí, tự sự, viết thư, nghị luận.

+ Dùng hình thức viết thư.

Tác dụng:

-> Người viết có cơ hội bày tỏ trực tiếp cảm xúc một cách chân thành, cặn kẻ.

-> Thể hiện sự tế nhị, kín đáo của người nói, không làm cho người mắc lỗi mất đi tự trọng.