Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 1
Chúng ta ai cũng có cha có mẹ. Cha mẹ đã sinh ra ta, chăm sóc dạy bảo ta. Vì thế, công ơn cha mẹ dành cho ta rất lớn. Chúng ta phải biết ơn, đền đáp công lao đó. Điều đó đã được ông cha ta nhắn nhủ qua bài ca dao:
"Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con!"
Bài ca dao đã đi sâu vào lòng người bởi những hình ảnh so sánh rất độc đáo: "Công cha với núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ với nước trong nguồn". "Núi Thái Sơn" là ngọn núi cao, đồ sộ vững chãi nhất ở Trung Quốc. "Nước trong nguồn" là dòng nước tinh khiết nhất, mát lành nhất, dạt dào mãi chẳng bao giờ cạn. Từ hiện tượng cụ thể ấy, tác giả dân gian đã ca ngợi công lao của cha mẹ. Tình cha mạnh mẽ, vững chắc, tình mẹ thật ngọt ngào vô tận và trong sáng. Ân nghĩa đó to lớn, sâu nặng biết bao. Chính vì vậy mà chỉ có những hiện tượng to lớn bất diệt của thiên nhiên kì vĩ mới có thể so sánh bằng. Xuất phát từ công lao đó, ông cha ta khuyên mỗi chúng ta phải làm tròn chữ hiếu để bù đắp lại công ơn trời biển của cha mẹ.
Tại sao lại nói công cha và nghĩa mẹ là vô cùng to lớn, bao la, vĩ đại, không có gì so sánh được? Bởi vì cha mẹ là người đã sinh ra ta, không có cha mẹ thì không có bản thân mỗi con người. Cha mẹ lại là người nuôi dưỡng ta từ khi ta mới chào đời cho đến khi ta trưởng thành mà không quản ngại khó khăn vất vả. Cha mẹ còn dạy dỗ ta nên người, dạy cho ta biết cách cư xử sao cho lịch sự, dạy cho ta đạo lí làm người, dạy cho ta cách làm lụng, cách tự chăm sóc cho bản thân, dọn dẹp nhà cửa cho sạch sẽ. . . Cha mẹ là chỗ dựa vững chắc nhất, tin cậy nhất, luôn dang tay mở rộng tình thương đối với các con. Cha mẹ cùng bên nhau sống trọn đời vì con, tạo lập niềm tin tưởng và nền móng vững chắc cho con vào ngưỡng cửa của cuộc đời.
Vậy chúng ta phải làm gì để đền đáp công ơn của cha mẹ? Để đền đáp công ơn của cha mẹ, đạo làm con chúng ta phải biết ơn, phải lễ phép với cha mẹ. Phải luôn ngoan ngoãn và nghe lời cha mẹ, làm theo những điều cha mẹ dạy. Ta phải kính trọng hiếu thảo với cha mẹ; luôn cố gắng học tập thật giỏi để vui lòng cha mẹ. Có như vậy mới là "đạo con".
Bài ca dao đã răn dạy chúng ta một bài học bổ ích. Chúng ta cần phải biết làm gì để luôn nhớ tới và trân trọng công lao to lớn của cha mẹ. Đọc lại bài ca dao, chúng ta càng thấm thía đạo lí làm người.
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 2
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
Có ai đong đếm được công ơn trời biển của cha mẹ đã nuôi nấng ta từ thời tấm bé cho đến khi về già. Thậm chí là, nhiều người còn mãi chẳng chịu lớn để cha mẹ phải lo toan, vất vả cả cuộc đời.
Câu ca dao văng vẳng buổi trưa hè của người mẹ ru con làm cho tôi nhớ về những ngày thơ ấu. Câu ca dao đã ghi sâu trong trí nhớ của tôi tự bao giờ và mỗi khi nghe ai đó cất tiếng đọc hay nhìn thấy đâu đó, lòng của tôi lại dâng lên cảm giác xót xa. Rốt cuộc, bản thân vẫn chưa thật sự trưởng thành để cha mẹ bớt đi phần lo lắng.
Công cha nghĩa mẹ
Có lẽ, tất cả chúng ta đều đã nghe qua câu ca dao này ít nhất một lần trong đời. Nó đã trở nên quá quen thuộc trong tâm thức của người Việt Nam, câu ca dao đi sâu vào trong giấc ngủ và tiềm thức.
Núi Thái Sơn cao lớn, hùng vĩ đến như thế thì công ơn của cha phải nhiều đến mức độ nào? Và công ơn đó làm sao đong đếm cho vừa? “Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”, nước trong nguồn biết khi nào mới cạn? Sự so sánh ở đây liệu có phải đang phóng đại quá mức chăng? Không hề, công ơn của cha mẹ thậm chí còn lớn hơn cả những so sánh tượng hình kia.
Không có cha mẹ thì đã không có chúng ta trên cõi đời này nên công ơn đầu tiên phải tính là công sinh thành. Cha cho ta hình hài còn mẹ là người “mang nặng đẻ đau”, đấng sinh thành có ý nghĩa quan trọng với mỗi người và mỗi chúng ta đều không thể quên đi chuyện đó. Kế đến là công dưỡng dục, nuôi dưỡng một đứa trẻ thật chẳng phải là chuyện dễ dàng gì. Trải qua bao năm tháng, con cái lớn khôn, trưởng thành cũng là lúc lưng cha còng đi, tóc mẹ điểm bạc….
Nỗi lòng của bậc cha mẹ
Tôi là một người rất yêu gia đình, yêu đến mức khó có thể rời xa nên việc sinh sống và làm việc xa quê hương khiến tôi luôn đầy trăn trở. Thế nhưng, nhà mình còn nghèo, cuộc sống gia đình còn khó khăn mà bản thân lại chẳng giúp gì được thì thật không thể chấp nhận. Vì thế, tôi và những đứa con trong gia đình vẫn phải học cao lên rồi đi làm, sống cảnh “tha hương cầu thực”.
Xem thêm bài viết tham khảo: “Tha hương cầu thực”
Rốt cuộc, ngôi nhà nhỏ đã cô đơn nay càng trở nên vắng bóng, chỉ còn lại cha mẹ già yếu theo thời gian. Nói đâu xa mới dịp lễ 30/4 này về nhà, nét vui vẻ lộ rõ trên khuôn mặt già nua của cha mẹ. Cả nhà lại được dịp quây quần và sum họp cùng nhau. Thế rồi thời gian qua nhanh, lũ con lại phải quay về thành phố phồn hoa đô hội. Ngày tiễn con đi, cha mẹ lại lặng lẽ lau nước mắt tràn ngập khóe mi.
Cả cha mẹ lẫn những đứa con đều không muốn cuộc vui chóng tàn, không muốn nhuốm nỗi buồn của sự chia ly nhưng cuộc sống nào có như mình thường vẫn nghĩ. Cơ sự đâu lại vào đó, người vốn ở đâu cũng phải quay về. Tôi tạm biệt gia đình trở lại nơi đèn màu phố thị và ôm hy vọng kiếm thật nhiều tiền để cha mẹ đỡ phải vất vả hơn.
Lòng cha mẹ không muốn xa con nhưng vẫn muốn con có được cuộc sống sung túc và thoát khỏi cái nghèo nơi làng quê nên đành nén buồn vào trong đáy mắt…
Công lao cha mẹ như trời biển
Thực chất, chúng ta đều biết công ơn của cha mẹ là vô bờ bến. Ai cũng hiểu chỉ có những người cố tình không hiểu. Nuôi một đứa trẻ từ lúc lọt lòng đến lúc nên người chẳng phải là chuyện dễ dàng gì. Cả quá trình hơn hai mươi năm ấy phải bỏ ra rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc.
Thời gian, vừa lo chuyện đồng áng, bếp núc vừa chăm con thì thật đúng là siêu nhân. Mỗi ngày, thời gian cho con ăn uống, tắm rửa, giặt giũ, chơi đùa, đưa đi học, đi chơi,…đã khiến cha mẹ phải kiệt sức rồi. Công sức vừa lo kiếm tiền vừa chăm con với cả tỉ thứ lặt vặt trên đời đã đủ hình dung nỗi vất vả của cha mẹ. Tiền bạc bỏ ra cũng đếm không xuể, nào là tiền ăn, tiền học, tiền quần áo, sắm sửa, thuốc thang, lặt vặt,…kể ra mỗi thứ một ít nhưng bằng hai mươi năm trời thì chắc chắn sẽ là con số khổng lồ.
Có vậy mới thấy, cha mẹ dành cho chúng ta không tiếc một chút gì. Chỉ có cha mẹ mới yêu bạn vô điều kiện, còn những người ngoài kia có điều kiện mới yêu bạn. Cuộc đời mỗi con người nên có những giây phút suy ngẫm, ai tốt với mình, ai thật sự quan tâm mình thì hãy nên trân trọng. Đừng xem lòng tốt của người khác là sự hiển nhiên, nếu không có ngày bạn sẽ cảm thấy hối hận.
Dừng lại trước khi quá muộn
Bên cạnh những người luôn yêu thương và kính trọng cha mẹ của mình lại có những người thật sự không thể chấp nhận. Họ không chỉ không yêu quý mà còn có thái độ và hành động vô cùng bất kính. Việc bỏ cha mẹ già yếu, không chăm sóc chu đáo đã là khó chấp nhận lắm rồi mà họ còn đánh đập, hành hạ cha mẹ một cách tàn nhẫn. Con cái cãi lời cha mẹ, bạo lực với cha mẹ, xúc phạm cha mẹ,…thật khiến trời đất bất dung.
Người đang làm, trời đang nhìn. Những việc bạn làm hôm nay đều phải nhận lại kết quả cho mai sau. Chưa nói đến luật nhân quả không tha cho một ai, việc bạn làm tổn thương cha mẹ đã khiến cho bản thân hối hận rất nhiều rồi. Muôn người ngoài kia, ai là thật dạ và thật lòng đối đãi tốt với bạn? Đừng để bản thân sa ngã quá đà rồi cuối cùng mới nhận ra bến đỗ yên bình vẫn luôn là nhà.
Những người con lầm lỗi hãy quay đầu hiếu kính với cha mẹ ngay từ hôm nay. Thời gian trôi mau và tuổi già đến rất nhanh, bạn sẽ không đuổi kịp sự già nua của cha mẹ đâu. Hy vọng rằng, chúng ta sẽ không làm cho đấng sinh thành phải buồn lo thêm nữa vì những chuyện không đáng.
Đừng để hối hận biến thành muộn màng, hãy hành động ngay hôm nay.
Lời kết
Khi nào làm cha làm mẹ, chúng ta sẽ hiểu hơn về tấm lòng của cha mẹ. Lúc đó, mỗi người mới cảm nhận được sâu sắc và trưởng thành hơn. Hy vọng thời gian qua đi, cha mẹ vẫn giữ được sức khỏe đong đầy và nụ cười luôn nở trên môi.
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 3
Nói đến tình thương và công ơn của con người thì trên cõi đời này không có thứ tình thương, công ơn của cha mẹ đối với con cái. Đó là mối quan hệ hòa đồng trong một gia tộc. cha mẹ đối với các con có một nguồn năng lực trong sự sinh thành và phát triển của con cái. Ông cha ta có câu:
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”
Cha mẹ dù có chịu đựng bao nhiêu gian lao, khổ sở, hoen uế, hay bị khinh bỉ như thế nào đi chăng nữa nhưng cha mẹ vẫn nhẫn nại để nuôi con trong thời thơ ấu cũng như lúc chúng ta trưởng thành, cố gắng lo toan, dạy dỗ con cái nên người. Với tấm lòng thiêng liêng cao cả ấy được ông cha truyền dạy cho con cháu qua những câu ca dao, tục ngữ.
Cha mẹ dạy các con cách đối nhân xử thế hàng ngày, trên phải ra trên, dưới cho ra dưới và thường dặn con cái mình “một câu nhịn, chín câu lành”, nỏ thì phải kính trọng người già cả, lớn thì phải biết thương yêu, đùm bọc con cái:
“Công cha nghĩa mẹ cao vời
Nhọc nhằn chẳng quản, suốt đời vì ta
Nên người ta phải xót xa
Đáp đền nghĩa nặng như là trời cao”’
Con cái phải luôn yêu thương, giúp đỡ và bảo ban lẫn nhau, tối lửa tắt đèn có nhau, như thế là đã đền đáp một phần công lao cho bố mẹ rồi. Cha mẹ có công sinh thành và dạy dỗ chúng ta nên người như ngày hôm nay, đó không phải là ngày một ngày hai mà là một quá trình lâu dai, chăm sóc và dạy dỗ con cái nên người.
Khi về già, con cái phải có nghĩa vụ và trách nhiệm chăm sóc và phụ dưỡng cha mẹ trong sự kính yêu và tôn thờ, phải đối xử trên dưới, sống phải có tình có nghĩa. Đối với cha mẹ con cái luôn là một đứa trẻ, cần mẹ chăm lo và bao bọc:
“Mẹ yêu con bằng dòng sữa ngọt ngào
Cha yêu con bằng giọt mặn mồ hôi”
Cha mẹ sinh con ra là một điều hết sức thiêng liêng và đáng quý rồi nhưng nuôi dưỡng và dạy bảo con cái nên người lại là một nghĩa của vô cùng cao đẹp, bố mẹ hy sinh cả tuổi trẻ, tham vọng, sắc đẹp, mọi thứ để cho con được khôn lớn nên người.
Thế nhưng trong xã hội này, bên cạnh những người con hiếu thảo, quan tâm, chăm lo cho bố mẹ khi ốm đau, về già thì bên cạnh đó lại có những trường hợp xấu xảy ra, chỉ vì thú vui ham chơi, đua đòi, dẫn đến nghiện ngập, đánh bố giết mẹ, phá nát gia đình, phá tan hạnh phúc mà bố mẹ đã gây dựng để con cái được sống trong điều kiện tốt nhất.
Kể làm sao cho hết công lao của cha mẹ, hiếu thảo với cha mẹ đó không những bổn phận, trách nhiệm của mỗi chúng ta mà đó đã trở thành nếp sống, đạo lý làm người được truyền từ đời này sang đời khác mà không ai có thể chối cãi được. đối với cha mẹ con cái là một phần cơ thể của họ, vì thế nếu mất đi hoặc không may bị hư, hỏng thì người đau lòng nhất chính là bố mẹ, ai cũng muốn cho con bằng bạn, bằng bè, dù mẹ có “một nắng hai sương” tần tảo, vất vả để nuôi con thì mẹ cũng chưa bao giờ hối hận và kể công. Chỉ biết rằng con đau là bố mẹ đau, con khổ là bố mẹ cũng khổ theo, con khóc bố mẹ lo, con ngã bố mẹ sầu.
Những ai còn mẹ con cha xin hãy cố gắng hết sức để không làm bố mẹ phải buồn phải sầu vì ta nữa, nếu như hai câu thơ đầu nói về công ơn trời biển của bố mẹ thì hai câu thơ tiếp là nói tới nghãi vụ và trách nhiệm của con cái đối với bố mẹ, người ta thường bảo rằng: “một mẹ có thể nuôi 10 đứa con nhưng 10 đứa con chưa chắc nuôi được bố mẹ”. Vì thế hãy hiếu thảo và yêu thương cha mẹ của mình khi còn có thể đừng để đến lúc hối cũng không kịpnữa.
Câu ca dao chính là lời nhắc nhở, khuyên nhủ của ông cha ta đối với con cái về đạo lý gia đình, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, trải qua bao đời nay, đạo lý đó vẫn còn nguyên giá trị.
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 4
Từ khi bé thơ cho tới khi trưởng thành, công lao của cha mẹ đối với chúng ta vô cùng to lớn. Tình nghĩa cha mẹ thiên liêng suốt đời ta không thế trả hết, bởi lẽ:
"Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra"
Câu ca dao được cha ông ta đúc kết từ hàng ngàn nghìn năm nay nhưng đến tận bây giờ, nó vẫn là bài ca hay nhất về công lao của cha mẹ dành cho con cái.
"Cha mẹ sinh dưỡng", nuôi nấng con nên người. Cha mẹ đã phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, vất vả để mang đến cho con người tiếng cười, niềm hạnh phúc. Dân gian xưa đã lấy hình ảnh ngọn nữ Thái Sơn để ví nhữ công lao của người cha. Đây là một hình ảnh so sánh vừa chân thực, vừa cụ thể. Núi Thái Sơn là một tỏng những ngọn núi cao và hùng vĩ nhất Trung Quốc. Công lao nuôi dưỡng của người cha cũng vậy, không thể nào cân đo đông đếm được. Trong quan niệm phong kiến xưa, người cha được coi là trụ cột của gia đình, là người lo toan gánh vác những công việc to lớn, nặng nhọc. Dân gian ta có câu: "Con có cha như nhà có nóc". Nóc đối với ngôi nhà là vô cùng quan trọng. Nóc nhà che mưa che mưa, gió giúp con người được chắc chắn. Ngôi nhà không có nóc cũng như những đứa trẻ bất hạnh mồ côi cha trong xã hội "trọng nam khinh nữ" xưa nay trong cuộc sống hiện đại ngày nay cũng vô cùng quan trọng.
Công lao sinh dưỡng của mẹ lại càng to lớn: "Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra". Đây là một hình ảnh so sánh rất đẹp, rất hay. Bởi lẽ nước rong nguồn không bao giờ chạy hết cũng như tình cảm của mẹ dành cho con cũng không bao giờ vơi cạn. Mẹ mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày rồi cho con bú mớm, rồi nuôi dưỡng con nên người. "Nước trong nguồn chảy ra" cũng ngọt ngào, dịu mát như dòng sữa mẹ vậy. Dòng sữa trắng trong chứa đựng biết bao tình cảm, sự hi sinh của người mẹ dành cho con.
Công cha nghĩa mẹ đối với con cái thật to lớn. Chúng ta sinh ra được sống trong vòng tay đầy âu yếm, đầy tình thương, đầy những lo toan, vất vả mà cha mẹ đã phải chịu đựng: "Nuôi cho con được vuông tròn / Mẹ thầy dầu dãi xương mòn gối con''. Vậy chúng ta với trách nhiệm là những người con phải làm tròn chữ hiếu để đền đáp công lao của cha mẹ:
"Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con".
Trong xã hội xưa biết bao nhiêu câu chuyện cảm động về lòng hiếu thảo: Chuyện về một người con đã lấy thịt mình làm thuốc cho mẹ; chuyện về Lão Tai Tử người nước Sở lúc bảy mươi tuổi còn mặc áo ngũ sắc nhảy múa để mua vui cho cha mẹ. Chữ "hiếu" được thể hiện ngay trong hành động, ngay trong tình cảm mà chúng ta dành cho cha mẹ. Bổn phận của người làm con trước hết là tu dưỡng học hành, đỗ đạt thành tài để làm cha mẹ vui lòng. Sau đó tận tình chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ khi đau ốm, lúc tuổi già. Đạo làm con không phải "một sóm một chiều" mà phải làm trọn vẹn chữ "hiếu", dành trọn cả tấm lòng để đền đáp công lao sinh thành của cha mẹ.
Tình cảm cha mẹ dành cho con cái thật thiêng liêng biết bao. Công cha, nghĩa mẹ vô bờ bến, suốt đời con không thể trả hết:
"Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra".
Câu ca dao từ mấy nghìn năm trước nhưng vẫn luôn vang vọng suy nghĩ của rất nhiều thế hệ. Câu ca dao không chỉ ngợi ca tình cảm của cha mẹ bao la, rộng lớn mà còn muốn nhắn nhủ người làm con phải giữ trọn bổn phận, giữ trọn chữ hiếu. Đối với riêng cá nhân tôi, trước hế phải là vâng lời cha mẹ, tu dưỡng đạo đức, học hành chăm chỉ để làm cho cha mẹ vui lòng.
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 5
Người Việt Nam ta rất coi trọng đời sống tình cảm, nhất là tình cảm gia đình. Có lẽ không ai là không biết đến câu ca dao mà tác giả dângian đã viết ddeer nói vềcông lao của cha mẹ, truyền lại cho những thế hệ đời sau:
Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mệ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Công lao to lớn của cha mẹ đã được khẳng định qua hình ảnh so sánh giàu ý nghĩa tượng trưng:
" Công cha như núi Thái Sơn" và "Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra".
Qua việc sử dụng nghệ thuật so sánh trê, chúng ta đã hình dung và cảm nhận được rất rõ về:
Công sinh thành, dưỡng dục con cái của người cha: lớn lao, vĩ đại như ngọn núi Thái Sơn cao nổi tiếng của Trung Quốc.
Tình thương của mẹ dành cho các con : vô hạn như dòng nước trong nguồn bất tận, chảy không bao giờ cạn.
" Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con".
Đạo con là đạo đức, trách nhiệm làm con. Bổn phận của con cái là phải bày tỏ lòng biết ơn và thái độ kính mến, chăm sóc cha mẹ lúc tuổi già yếu.Tình cảm đối với cha mẹ phải chân thành và được thể hiện qua những thái độ, hành động xứng đáng với đạo làm con.
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 6
Những bài ca dao dân ca trong văn học dân gian nói chung và những bài ca dao nói về tình cảm gia đình nói riêng luôn là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng con người Việt Nam từ thuở mới lọt lòng. Những lời ru của bà của mẹ về công lao sinh thành của cha mẹ đã thấm sâu và trong tâm hồn tuổi thơ của mỗi người.
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
Lời ca dao vẫn mang đậm chất giản dị và gần gũi nhưng lại có ý nghĩa thật lớn lao, vừa ca ngợi công lao trời biển của cha mẹ, vừa nhắc nhở đạo làm con phải lấy chữ hiếu làm đầu. Các tác giả dân gian đã bằng những hình tượng kì vĩ của thiên nhiên, vũ trụ để ví von với công lao của cha mẹ, cách nói ấy đồng thời cũng tạo ra hình ảnh vừa cụ thể vừa song song với nhau: công cha đi liền với nghĩa mẹ
Cũng không phải ngẫu nhiên mà dân gian ta mượn hình ảnh núi Thái Sơn (một ngọn núi cao ở Trung Quốc) và nước trong nguồn vô tận để so sánh với công cha nghĩa mẹ. Cha mẹ sinh con ra đã bao nhiêu khó nhọc, rồi lại cả một cuộc đời chăm lo, dưỡng dục cho con nên người, tấm lòng cha mẹ dành cho con là vô tận và chẳng có gì có thể đong đếm hết được, nó chỉ có thể so sánh với những hình tượng núi sông hùng vĩ trường tồn mà thôi, bởi tình cảm yêu thương con của cha mẹ chẳng bao giờ thay đổi chỉ càng sâu sắc hơn thôi.
Mẹ đã trải qua chín tháng mang nặng đẻ đau, chắt chiu từng giọt sữa ngọt ngào nuôi con khôn lớn, dù khi khỏe mạnh hay lúc ốm đau lòng mẹ đều hướng về con, nhiều khi quên đi cả bản thân mình. Còn cha, công cha cao vời vợi, cha sớm hôm vất vả để chăm lo cho gia đình, cho con có cơm ăn áo mặc rồi cho con được học hành, dạy cho con những bài học để con khôn lớn thành người. Người cha chính là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con và ca gia đình. Câu ca dao đã nâng công lao của cha mẹ lên tầm kì vĩ sánh với vũ trụ, trời đất, hình ảnh giản dị, gần gũi mà đơn sơ, thấm đượm lòng biết ơn vô hạn của con cái đối với cha mẹ.
Câu ca dao cũng là lời nhắc nhở cho kẻ làm con phải giữ trọn bổn phận làm con, làm tròn chữ hiếu. Hiếu ở đây là hiếu thuận và hiếu nghĩa, trên mọi phương diện và hành động ứng xử với cha mẹ, chúng ta phải làm sao cho kính trọng và yêu thương. Phận làm con phải có nghĩa vụ kính trọng và chăm sóc cha mẹ khi về già, đó cũng là truyền thống tốt đẹp muôn đời của dân tộc ta “uống nước nhớ nguồn”. Chúng ta may mắn được cha mẹ sinh ra, được giáo dục để trở thành một con người, chúng ta hãy biết trân trọng chính bản thân mình, sống cho xứng đáng là con người.
Thế nhưng cũng có những người đã không thấu cảm được công ơn ấy, không biết kính trọng và biết ơn người đã cho mình cuộc sống này, ngược lại con khinh thường cha mẹ, đó là những đứa con bất hiếu, vô ơn. Những người như vậy không đáng được sống trong xã hội, bài ca dao cũng chính là lời thức tỉnh với những kẻ đã và đang sống thiếu trách nhiệm, thiếu lương tri hãy quay về làm tròn chữ hiếu.
Bài ca dao với nghệ thuật so sánh, ví von, lời thơ gần gũi, giản dị mà sâu sắc đã ca ngợi công lao của cha mẹ, giáo dục tình cảm gia đình sâu sắc. Ngày nay chữ hiếu còn được mở rộng ra với nhân dân và đất nước, từ một gia đình có hiếu thuận đạo đức sẽ xây dựng lên một xã hội lành mạnh và nhân văn.
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 7
Tình cảm giữa con cái đối với cha mẹ hay tình cảm của cha mẹ đối với con cái là một tình cảm thiêng liêng.Tình cảm ấy được cha ông ta khẳng định từ bao đời nay trở thành một truyền thống đạo đức của nhân dân ta.Nói về tình cảm này thì rất nhiều câu ca dao tục ngữ đã được cha ông ta gửi gắm vào trong đó những chuẩn mực tình cảm đạo đức giữa cha mẹ đối với con cái và ngược lại.nhắc đến tình cảm này ta không thể không thể không nhắc đến câu tục ngữ nhắc nhở con cái phải có hiếu với cha mẹ:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn xảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con
Trước tiên ta cần phải hiểu được câu tục ngữ trên có nghĩa là gì. Ngọn núi Thái Sơn là một ngọn núi cao ở Trong Quốc. Ví công lao của cha như ngọn núi Thái Sơn một ngọn núi cao nhất của Trung Quốc. Sự so sánh như thế cho ta thấy được công lao của cha không gì so sánh được như ngọn núi Thái Sơn suốt đời vẫn thế vẫn sừng sững đứng dưới nắng mưa trường tồn không bao giờ lay động. Câu thơ còn cho ta thấy mối quan hệ phụ hệ trong quan niệm của người Việt từ xa xưa người đàn ông luôn là trụ cột của gia đình gánh vác tất cả mọi phong ba sóng gió trong gia đình là chỗ dự vững chắc để mọi người trong gia đình tin tưởng dư dẫm vào đó.
Sánh với câu thơ đó nghĩa mẹ cũng được so sánh với trong nguồn. Câu thơ thật ý nghĩa biết nhường nào. Tình mẹ đối với chúng ta rộng lớn bao là như nước nguồn vậy.Như chúng ta đã biết nước nguồn là một dòng nước rất trong xanh mát lành khiến con người ta chỉ cần nhìn thấy cũng cảm nhận nó rất đỗi thoải mái sảng khoái. Bên cạnh đó ta cũng có thể hiểu được câu tục ngữ ở đây còn muốn nói dòng sữa mẹ trao cho chúng ta là vô vàn là dạt dào là không bao giờ cạn và nó rất tinh khiết nguyên vẹn tinh khôi như chính tình cảm của mẹ dành cho chúng ta vậy.
Công cha to lớn như thế ví cả đời cha gắn với đồng ruộng gắn với bao gian nan vất vả của cuộc đời.Có mào đâu một lời than phiền cha vẫn chỉ lặng yên không nói cha mệt không cằn nhằn một lời khó nhọc.Cả cuộc đời cha dường như chỉ có hai tiếng công việc và con cái. Cha không hay tâm sự cha không nói nhiều thế nên mỗi lời cha nói ra khiến mỗi chúng ta cần trân trọng và ghi nhớ suốt cuộc đời này. Nghĩa mẹ cũng muôn phần to lớn khi mẹ mang thai chín tháng mười ngày,khi đó mấy ai hiểu được sự vất vả khi mang một đứa bé trong bụng rồi đi làm lụng vất vả sẽ khó nhọc biết nhường nào mẹ chăm lo chăm sóc chúng ta từng bữa ăn giấc ngủ cho cha yên tâm làm việc.Mẹ chăm sóc chúng ta từng bước đi khi chập chững vào đời đến khi mẹ khuất bóng.
Tình cảm ấy liệu biển cả đã đo được. Bên cạnh đó ta cũng thấy câu tục ngữ đúng nhưng có phần chưa đủ.Ngọn núi Thái Sơn kia theo năm tháng sẽ bị bào mòn,dòng suối trong vắt kia cũng có thể cạn có khi vơi có khi đầy. Nhưng tình cảm của cha mẹ đối với chúng ta nào đâu có phai dần theo năm tháng nào đâu có cạn dần theo thòi gian theo thời tiết?Tình cảm ấy vẫn cứ trường tồn vẫn mãnh liệt vẫn bao la rộng lớn xiết bao.Vậy còn có gì so sánh được với tình cảm cha mẹ dành cho chúng ta đây.Điều đó cho chúng ta thấy tình cảm cha mẹ là thiêng liêng rộng lớn bao là không bao giờ thay đổi không những nó không phai nhòa theo năm tháng và thậm chí càng ngàng nó càng soi rọi tỏa sáng và ngày càng trường tồn vĩnh viễn.
Công lao của cha mẹ thật to lớn thật vô tận xiết bao vì vậy ta phải luôn luôn ghi nhớ thờ kình phụng dưỡng cha mẹ vì cha mẹ đã tuổi gài sức yếu.Cha mẹ đã sinh ra ta cưu mang ta cho ta cái ăn cái mặc cho at một cuộc sống như ngày hôm nay vì vậy ta phải biết ơn giữ chữ hiếu Hiếu ở đây là hiếu thuận, hiếu nghĩa, là cư xử làm sao cho kính trọng, yêu thương. Đó cũng là cách sống, cách thức làm người, lẽ sống của con người. Với cha mẹ phải thương yêu ngoan ngoãn vâng lời, lúc nhỏ thì chăm ngoan học giỏi, lớn lên trở thành người công dân tốt, đứa con hiếu thuận trong gia đình. Phải tuân theo những cách thức ứng xử hợp đạo lý. Hai chữ một lòng thế hiện niềm thủy chung, son sắt không thay đổi.
Luật gia đình của chúng ta ngày nay quy định bậc con cái phải có nghĩa vụ kính trọng cha mẹ, săn sóc cha mẹ khi già yếu chính là kế tục truyền thống tốt đẹp muôn đời của dân tộc ta uống nước nhớ nguồn. Những kẻ đi ngược lại đạo lý ấy thì sẽ không bao giờ tốt với ai hết, và dĩ nhiên kẻ ấy không bao giờ trở thành một công dân tốt cho xã hội. Những kẻ ấy nếu sống ở trên đời sẽ là những ung nhọt bệnh hoạn của gia đình, xã hội mà chúng ta thường gọi là bất nhân bất nghĩa.Còn gì là đau buồn hơn khi trong xã hội ngày nay đồng tiền chi phối mọi thứ tình cảm trong xã hội,con người không còn coi trọng những tình cảm đạo đức được coi là chuẩn mực đạo đức của nhân dân ta của dân tộc ta từ bao đời nay.
Ta không khỏi cầm được nước mắt khi biết dược những vụ con giết mẹ giết cha để giành giật tài sản.Những kẻ như thế khiến tôi không thể không đặt câu hỏi rằng họ được sinh ra trên đời để làm gì.Còn những người không yêu thương hay ghét bỏ bố mẹ cũng khiến chúng ta cần chê trách.Thử hỏi những kẻ đó không yêu thương được cha mẹ mình không yêu thương được những người sinh ra mình chăm sóc cho mình thì liệu có thể yêu thương được ai trên đời này được nữa.
Chúng ta được sinh ra trên đời này là do ơn sinh thành ơn dưỡng dục của cha mẹ vì thế phải biết sống sao cho xứng đáng cho phải đọa với công lao to lớn ấy.Ngày nay chữ hiếu không chỉ dừng ở góc độ gia đình, rộng hơn là hiếu với dân, với nước. Có được như vậy mới nhằm xây dựng một xã hội lành mạnh, đẹp đẽ hơn, mà trước hết phải từ gia đình sống với nhau hiếu thuận có đạo đức
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 8
Tục ngữ ca dao xưa có nhiều bài rất hay, rất sâu sắc nói về đạo đức, về cách ăn ở, cư xử của những người trong gia đình, trong làng xóm và rộng hơn là trong một vùng, một nước. Trong số đó, bài ca dao mà người Việt Nam nào cũng nhớ, cũng thuộc là bài ca dao nói về công cha, nghĩa mẹ và đạo làm con:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Vì sao mà ai cũng biết đến bài ca dao này? Có lẽ vì nó nêu rõ và khẳng định công lao to lớn của cha mẹ, nhắc nhở trách nhiệm làm con của mỗi người. Nó đề cập tới mối quan hệ giữa cha và mẹ và con cái trong gia đình. Nhưng có lẽ điều quan trọng nhất là ai ai cũng có mẹ có cha, cũng do cha mẹ sinh ra, cũng mang ơn sinh thành của cha mẹ từ khi trứng nước.
Công cha nặng lắm ai ơi
Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang.
Trở lại bài ca dao chúng ta cần bình luận. Không phải ngẫu nhiên mà công cha được so sánh với núi Thái Sơn. Chỉ nghe nói núi Thái Sơn, ngọn núi to lớn, sừng sững đã có từ lâu ở Trung Quốc. Đây là một hình ảnh tượng trưng mà người xưa thường lấy để ví những gì to lớn nhất và không có gì thay thế "Công cha như núi Thái Sơn". Vậy là công cha lớn lắm, cũng vô tận như nghĩa mẹ: "Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra". Nước trong nguồn là thức nước chảy từ suối, ra sống rồi đổ ra biển cả mênh mông không bao giờ cạn. Thứ nước khởi thuỷ đó trong nhất, mát nhất, tinh khiết nhất như nghĩa mẹ ngọt ngào, bất tận. Ca ngợi và đề cao công cha nghĩa mẹ như thế có đúng không? Câu ca dao ấy đã đúng, đang đúng và sẽ mãi đúng đắn. Tại sao một câu ca dao lại có khả năng xuyên suốt lịch sử như vậy? Bởi nó đã nêu lên một chân lí vĩnh hằng: Cha mẹ là người sinh ta ra, là trụ cột của gia đình. Gia đình như ngôi nhà, cha như cái nóc. Nhà không có nóc là nhà trống, nhà vô giá trị. Có lẽ chính vì vậy nên trong kho tàng tục ngữ đã có câu: "Con có cha như nhà có nóc". Cha là người đã nuôi gia đình, che chở cho con cái, là chỗ dựa cho con cái. Chỉ khi nào ta cảm hết nỗi đau của những đứa trẻ không cha như bé Xi-mông thì ta mới thấy cần cha đến mức nào. Ta cũng phải công nhận rằng mẹ là người gần ta nhất. Mẹ đã mang nặng đẻ đau. Mẹ đã nâng niu, bú mớm, dành tất cả những gì ngọt ngào cho ta:
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương
Ai chưa tận hưởng được sự ngọt ngào của bầu vú mẹ? Ai chưa nghe những lời ru thiết tha từ đáy lòng người mẹ? Mẹ đã dành cho chúng ta tất cả: cả cuộc đời, cả tình yêu, cả nụ cười và nước mắt. Mẹ đã chăm sóc ta, che chở cho ta, lo lắng về ta. Cứ như vậy, tuổi xuân của mẹ trôi đi theo tháng năm. Tóc mẹ phai màu vì những nỗi lo chất chứa đã lớn dần lên, như những đứa con của mẹ. Thật là thiết tha và da diết, một tác giả nào đó đã viết: "Mẹ là nước chứa chan, trôi dùm con phiền muộn". Mẹ là thế, như nước trong nguồn chảy mãi, lai láng đến vô cùng.
Công ơn của cha mẹ không sao kể hết. Vấn đề đặt ra là thái độ của chúng ta với cha mẹ như thế nào? Bài ca dao đã khuyên nhủ:
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho trong chữ hiếu mới là đạo con.
Chữ “hiếu” là quan niệm đạo đức của người xưa nói về thái độ, về bổn phận của con cái đối với cha mẹ. Chữ “hiếu” đó được cụ thể hoá bằng thái độ kính trọng, tôn thờ cha mẹ. Biết bao tấm gương hiếu thảo đã được nêu trong ca dao, trong các tác phẩm văn học:
Đói lòng ăn hạt chà là
Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng.
Thuý Kiều đã hi sinh mối tình đầu của mình để cứu cả gia đình, trước hết là cứu mẹ, cha:
Để lời thệ hải minh sơn
Làm con trước phải đền ơn sinh thành.
Có bao nhiêu là cách để bày tỏ tình cảm hiếu thảo với cha mẹ. Quan tâm đến cha mẹ, giúp đỡ cha mẹ làm những việc như thổi cơm, rứa bát, quét nhà… luôn có gắng làm một người con ngoan, trò giỏi. Lớn lên làm một người công dân tốt, người lao động giỏi. Vậy là ta đã luôn làm cho cha mẹ vui lòng, như thế là ta đã đền đáp một phần công ơn cha mẹ
Cây khô chưa dễ mọc chồi
Mẹ cha chưa dễ ở đời với ta.
Không có người cha người mẹ nào có thể sống mãi cùng với con cái, vì vậy cơ hội để cho ta phụng dưỡng cha mẹ cũng không phải là nhiều. Tuy thế trong xã hội vẫn có người làm khổ mẹ khổ cha vì những thói hư tật xấu của mình. Vẫn có nhiều học sinh không chịu học hành, chơi bời hoặc tệ hại hơn theo bạn bẻ xấu rủ rê vào nghiện hút. Những việc làm ấy không những không “tròn đạo hiếu” mà còn bất hiếu. Trong thời đại kinh tế thị trường có người mải làm ăn mà quên cả cha mẹ, có người chạy theo tiền, ngược đãi hay đối xử tệ bạc với cha mẹ. Những hiện tượng đó tuy không nhiều và phổ biến nhưng xã hội cần phải phê phán và lên án, bởi vì điều đó đi ngược lại với truyền thống đạo đức dân tộc ta.
Đạo hiếu là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Truyền thống đó phải được kế thừa và phát huy. Bác Hồ đã phát triển chữ “hiếu” rộng hơn phạm vi gia đình. “Trung với nước, hiếu với dân”. Một người con có hiếu với cha mẹ còn phải là một con người có hiếu với nhân dân. Khi đất nước và nhân dân yêu cầu, người con có hiếu không những ngày đêm phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ mình mà lên đường đi chiến đấu, có khi ra đi vĩnh viễn không bao giờ trở lại. Biết bao liệt sĩ đa hi sinh trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ. Họ không còn được chăm sóc cha mẹ mình, nhưng Tổ quốc và nhân dân đời đời ghi nhớ công ơn họ. Họ vẫn là những con chí hiếu vì đã làm rạng rỡ truyền thống tốt đẹp của gia đình, đất nước.
Bài ca dao đã nêu lên một quan niệm đạo đức đúng đắn. Nó có tác dụng giáo dục mọi người trong mọi thời đại. Chắc chắn bài ca dao đó sẽ còn giúp ích cho chúng ta khi xây dựng một xã hội mới ngày càng văn minh, công bằng và tốt đẹp
Phân tích câu ca dao Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 9
Con người luôn trưởng thành trong 3 môi trường cơ bản, môi trường giáo dục gia đình, môi trường giáo dục nhà trường và môi trường xã hội. Đề cập tới môi trường gia đình, có lẽ tình thương của cha mẹ là yếu tố quan trọng nhất giúp con người hoàn thiện trong ý thức đạo đức. Bàn về tình thương của cha mẹ, ca dao có câu:
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.
Ta có thể hiểu câu ca dao này theo đúng nghĩa đen của nó. Câu ca dao dưới dạng thơ lục bát, sử dụng biện pháp so sánh. Ở đây, “Công cha” được ví như “núi Thái Sơn” và “nghĩa mẹ” được so sánh với “nước trong nguồn”. Công cha và nghĩa mẹ là công lao, ơn nghĩa, nói cách khác là tình yêu thương, tấm lòng lo lắng, chăm sóc, dưỡng dục mà cha mẹ cho con cái. Núi Thái Sơn là ngọn núi cao nhất, đồ sộ nhất ở Trung Quốc. Còn nước nguồn là dòng nước tinh khiêt nhất, mát lành nhất, gần như chẳng bao giờ cạn. Hai hình ảnh núi và nước rất có sức biểu tượng. Núi cao lớn và vững chắc như cánh tay, bờ vai mạnh mẽ của người cha vậy. Mẹ là người “mang nặng đẻ đau” suốt 9 tháng 10 ngày. Mẹ sinh ra ta và ta lớn lên bằng sữa mẹ. Mạch nước ngầm tinh túy và dạt dào như nguồn sữa tốt lành, giàu dinh dưỡng giúp ta lớn lên khỏe mạnh. Như vậy, câu nói muốn nhấn mạnh rằng: công ơn sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ cũng hùng vĩ, lớn lao và dạt dào vô tận như núi Thái Sơn, như nước nguồn.
Ca ngợi công ơn cha mẹ, thơ ca Việt Nam không thiếu:
“Đi khắp thế gian không ai sánh bằng mẹ
Gian khổ cuộc đời ai nặng gánh hơn cha.”
“Nước biển mênh mông không đong đầy tình mẹ
Mây trời lồng lộng không phủ kín công cha.”
Thật vậy! Chẳng có ai thương con bằng cha mẹ. Dân tộc Việt Nam có chung người cha già Hồ Chí Minh. Vị Cha ấy cả đời miệt mài lao động để hàng triệu người con Việt Nam có cơm no, áo ấm, có ruộng, có nhà.
Chắc các bạn vẫn nhớ câu chuyện “Điểm tám”? Hình ảnh người cha nông dân vốn chỉ quen cày quốc lần đầu cầm bút viết thư cho con khiến trái tim mỗi đứa con không khỏi rung động: “Con Con iu thươn của ba. Chìu hôm qua ba kiu người báng con heo đễ có tiềng gưởi cho con. Con nhớ nhà khôn? Cã nhà nhớ con nhìu lấm cố họch nge chừn nào mùa màn xong ba má sẻ ra thăm con…”
Mặt khác, nguyên văn bài ca dao này như sau:
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.”
Ta có thể thấy, câu nói không chỉ đề cập tới một phía tình thương cha mẹ mà còn là lời nhắc nhở con cái phải biết đặt chữ hiếu lên đầu. Đó là việc chào hỏi cha mẹ khi đi học về, mời ba mẹ khi ăn cơm, hỏi thăm ba mẹ những ngày trời trở gió, khen mẹ nấu ăn ngon, khen ba gói bánh chưng giỏi…. Đó là biểu hiện cơ bản nhất của đạo hiếu.
Là một học sinh còn đang ngồi trên ghế nhà trường, có lẽ cách tốt nhất để báo hiếu là học tập thật tốt. Tôi luôn tin rằng, những bông hoa điểm chín, điểm mười kia đủ để thay cho lời cảm ơn thành kính nhất với cha mẹ. Và tôi cũng tin, chỉ cần tôi trưởng thành và thành công trong cuộc sống, đó sẽ là niềm vui lớn nhất đối với những bậc sinh thành.
Chắc hẳn, ai trong mỗi chúng ta đều đã có tuổi thơ gắn liền với câu ca dao:
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.
Công cha nghĩa mẹ vô cùng thiêng liêng và cao quý mà suốt cả đời này con cái không thể trả ơn. Vì thế con cái phải biết ghi nhớ và nỗ lực để báo hiếu công ơn thiêng liêng đó. Câu ca dao đã ghim sâu vào lòng bao thế hệ con cái, là bài học làm người cơ bản và quan trọng nhất.
