Tập hợp Q các số hữu tỉ

Câu 1 Trắc nghiệm

Chọn câu đúng.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: \(\mathbb{N} \subset \mathbb{Z} \subset \mathbb{Q}\).

Do đó \(\mathbb{N} \subset \mathbb{Q}\) suy ra A đúng.

Câu 2 Trắc nghiệm

Chọn câu sai.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có: \(3 \in \mathbb{Q}\) nên A đúng.

\(\dfrac{5}{3} \in \mathbb{Q}\) nhưng \(\dfrac{5}{3} \notin \mathbb{Z}\) nên B sai.

\(\dfrac{0}{3} \in \mathbb{Q}\) nên C đúng.

\(\dfrac{1}{2} \in \mathbb{Q};\dfrac{1}{2} \notin \mathbb{N}\) nên D đúng.

Câu 3 Trắc nghiệm

Số nào dưới đây là số hữu tỉ âm?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có: \(\dfrac{{11}}{{13}} > 0\); \( - \dfrac{{ - 1\,2}}{{15}} = \dfrac{{12}}{{15}} > 0;\) \(\dfrac{{ - \,5}}{{ - 7}} = \dfrac{5}{7} > 0;\) \( - \dfrac{2}{{15}} < 0\)

Vậy số hữu tỉ âm là \( - \dfrac{2}{{15}}\).

Câu 4 Trắc nghiệm

Với điều kiện nào của \(b\) thì phân số \(\dfrac{a}{b},a \in \mathbb{Z}\) là số hữu tỉ?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Số hữu tỉ là số viết được dưới dạng phân số \(\dfrac{a}{b}\) với \(a,b \in \mathbb{Z},b \ne 0.\)

Câu 5 Trắc nghiệm

Số \(\dfrac{3}{2}\) được biểu diễn trên trục số bởi hình vẽ nào dưới đây?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

+ Chia đoạn thẳng đơn vị (chẳng hạn đoạn từ điểm \(0\) đến điểm \(1\)) thành \(2\) phần bằng nhau, lấy một đoạn làm đơn vị mới thì đơn vị mới bằng \(\dfrac{1}{2}\) đơn vị cũ.

+ Số \(\dfrac{3}{2}\) được biểu diễn bởi điểm \(M\) nằm bên phải điểm \(0\) và cách điểm \(0\) một đoạn bằng \(3\) đơn vị mới.

Câu 6 Trắc nghiệm

Trong các phân số sau, phân số nào không bằng phân số \(\dfrac{2}{5}\)?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có: \(\dfrac{4}{{10}} = \dfrac{{4:2}}{{10:2}} = \dfrac{2}{5}\);

\( - \dfrac{6}{{15}} = \dfrac{{ - 6}}{{15}} = \dfrac{{ - 6:3}}{{15:3}} = \dfrac{{ - 2}}{5} \ne \dfrac{2}{5};\)

\( - \dfrac{{ - 4}}{{10}} = \dfrac{4}{{10}} = \dfrac{{4:2}}{{10:2}} = \dfrac{2}{5};\)

\(\dfrac{{ - 6}}{{ - 15}} = \dfrac{6}{{15}} = \dfrac{{6:3}}{{15:3}} = \dfrac{2}{5}\).

Vậy phân số không bằng phân số \(\dfrac{2}{5}\) là \( - \dfrac{6}{{15}}\).

Câu 7 Trắc nghiệm

Sắp xếp các số hữu tỉ sau theo thứ tự tăng dần: \(\dfrac{9}{{13}};\dfrac{{ - 11}}{{13}}; - 1;\dfrac{4}{{13}};\dfrac{{ - 9}}{{13}};\dfrac{{ - 15}}{{13}};0\).

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: \( - 1 = \dfrac{{ - 13}}{{13}};0 = \dfrac{0}{{13}}\)

Vì \( - 15 <  - 13 <  - 11 <  - 9 < 0 < 4 < 9\)  

nên \(\dfrac{{ - 15}}{{13}} < \dfrac{{ - 13}}{{13}} < \dfrac{{ - 11}}{{13}} < \dfrac{{ - 9}}{{13}} < \dfrac{0}{{13}} < \dfrac{4}{{13}} < \dfrac{9}{{13}}\) hay \(\dfrac{{ - 15}}{{13}} <  - 1 < \dfrac{{ - 11}}{{13}} < \dfrac{{ - 9}}{{13}} < 0 < \dfrac{4}{{13}} < \dfrac{9}{{13}}\).

Câu 8 Trắc nghiệm

Số hữu tỉ nhỏ nhất trong các số \(\dfrac{5}{6};\dfrac{{11}}{{12}};\dfrac{{25}}{{26}};\dfrac{{29}}{{30}};\dfrac{8}{9}\) là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Phần bù với \(1\) của các số \(\dfrac{5}{6};\dfrac{{11}}{{12}};\dfrac{{25}}{{26}};\dfrac{{29}}{{30}};\dfrac{8}{9}\) lần lượt là \(\dfrac{1}{6};\,\dfrac{1}{{12}};\dfrac{1}{{26}};\dfrac{1}{{30}};\dfrac{1}{9}\)

Mà \(30 > 26 > 12 > 9 > 6\) nên \(\dfrac{1}{{30}} < \dfrac{1}{{26}} < \dfrac{1}{{12}} < \dfrac{1}{9} < \dfrac{1}{6}\)

Suy ra \(\dfrac{{29}}{{30}} > \dfrac{{25}}{{26}} > \dfrac{{11}}{{12}} > \dfrac{8}{9} > \dfrac{5}{6}\)

Vậy số hữu tỉ nhỏ nhất là: \(\dfrac{5}{6}\).

Câu 9 Trắc nghiệm

So sánh hai số \(a = \dfrac{4}{{15}}\) và \(b =  - \dfrac{{ - 8}}{{21}}\).

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có: \(a = \dfrac{4}{{15}} = \dfrac{{4.7}}{{15.7}} = \dfrac{{28}}{{105}}\);

\(b =  - \dfrac{{ - 8}}{{21}} = \dfrac{8}{{21}} = \dfrac{{8.5}}{{21.5}} = \dfrac{{40}}{{105}}\) 

Vì \(28 < 40 \Rightarrow \dfrac{{28}}{{105}} < \dfrac{{40}}{{105}}\) hay \(a < b\).

Câu 10 Trắc nghiệm

So sánh \(x = \dfrac{{2020}}{{2021}}\) và \(y = \dfrac{{1000}}{{999}}\).

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có: \(x = \dfrac{{2020}}{{2021}} < \dfrac{{2021}}{{2021}} = 1\) hay \(x < 1\);

\(y = \dfrac{{1000}}{{999}} > \dfrac{{999}}{{999}} = 1\) hay \(y > 1\)

Từ đó suy ra \(y > 1 > x\) hay \(y > x\).

Câu 11 Trắc nghiệm

Biểu diễn các số: \(\dfrac{3}{{10}}\); \(2,5\); \(\dfrac{{10}}{4}\); \(\dfrac{6}{{20}};0,3\) bởi các điểm trên cùng một trục số ta được bao nhiêu điểm phân biệt?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có: \(2,5 = \dfrac{{25}}{{10}} = \dfrac{{25:5}}{{10:5}} = \dfrac{5}{2}\);

\(\dfrac{{10}}{4} = \dfrac{{10:2}}{{4:2}} = \dfrac{5}{2}\);

\(\dfrac{6}{{20}} = \dfrac{{6:2}}{{20:2}} = \dfrac{3}{{10}};\)

\(0,3 = \dfrac{3}{{10}}\).

Suy ra \(\dfrac{3}{{10}} = \dfrac{6}{{20}} = 0,3\) và \(2,5 = \dfrac{{10}}{4}\).

Vậy các số: \(\dfrac{3}{{10}}\); \(2,5\); \(\dfrac{{10}}{4}\); \(\dfrac{6}{{20}};0,3\) được biểu diễn bởi hai điểm phân biệt trên cùng một trục số.

Câu 12 Trắc nghiệm

Trong các phân số \(\dfrac{{14}}{{22}};\dfrac{7}{{ - 11}};\dfrac{{21}}{{ - 33}};\dfrac{{28}}{{44}};\dfrac{{77}}{{121}};\dfrac{{ - 55}}{{35}}\), có bao nhiêu phân số bằng phân số \(\dfrac{7}{{11}}\)?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có: \(\dfrac{{14}}{{22}} = \dfrac{{14:2}}{{22:2}} = \dfrac{7}{{11}};\)

\(\dfrac{7}{{ - 11}} = \dfrac{{ - 7}}{{11}} \ne \dfrac{7}{{11}};\)

\(\dfrac{{21}}{{ - 33}} = \dfrac{{ - 21}}{{33}} = \dfrac{{ - 21:3}}{{33:3}} = \dfrac{{ - 7}}{{11}} \ne \dfrac{7}{{11}}\);

\(\dfrac{{28}}{{44}} = \dfrac{{28:4}}{{44:4}} = \dfrac{7}{{11}}\);

\(\dfrac{{77}}{{121}} = \dfrac{{77:11}}{{121:11}} = \dfrac{7}{{11}}\);

\(\dfrac{{ - 55}}{{35}} = \dfrac{{ - 55:5}}{{35:5}} = \dfrac{{ - 11}}{7} \ne \dfrac{7}{{11}}\).

Vậy có ba phân số bằng phân số \(\dfrac{7}{{11}}\) là: \(\dfrac{{14}}{{22}};\dfrac{{28}}{{44}};\dfrac{{77}}{{121}}\).

Câu 13 Trắc nghiệm

Cho số hữu tỉ \(x = \dfrac{{2a - 6}}{3}\,(a \in \mathbb{Z}).\) Với giá trị nào của \(a\) thì \(x\) là số nguyên dương.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Để số hữu tỉ \(x = \dfrac{{2a - 6}}{3}\) là số nguyên dương thì \(2a - 6 > 0\) và \(\left( {2a - 6} \right) \vdots 3\).

Do \(\left( {2a - 6} \right) \vdots 3\) nên \(2a - 6 = 3k\,\left( {k \in \mathbb{Z}} \right)\);

Mặt khác \(2a - 6 > 0\) \( \Rightarrow 3k > 0\) \( \Rightarrow k > 0\,\,(k \in \mathbb{Z})\) tức là \(k \in {\mathbb{N}^*}\).

Vậy \(a = \dfrac{{6 + 3k}}{2}\,\left( {k \in {\mathbb{N}^*}} \right)\) thì \(x\) là số nguyên dương.

Câu 14 Trắc nghiệm

Cho số hữu tỉ \(y = \dfrac{{9 - 12a}}{{2020}}.\) Với giá trị nào của \(a\) thì \(y\) không là số dương và cũng không là số âm.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Vì số hữu tỉ \(0\) không là số hữu tỉ dương cũng không là số hữu tỉ âm nên để \(y = \dfrac{{9 - 12a}}{{2020}}\) không là số dương và cũng không là số âm thì \(y = 0\)  \( \Rightarrow \dfrac{{9 - 12a}}{{2020}} = 0\) \( \Rightarrow 9 - 12a = 0 \Rightarrow 12a = 9 \Rightarrow a = \dfrac{3}{4}\).

Câu 15 Trắc nghiệm

Chọn câu sai:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có: \({\mathbb{N}^*} \subset \mathbb{N} \subset \mathbb{Z} \subset \mathbb{Q}\)

Từ đó có đáp án A, B, D đúng và C sai.

Câu 16 Trắc nghiệm

Sắp xếp các số hữu tỉ sau theo thứ tự tăng dần: \(-1; \frac{{-10}}{{-22}};\frac{9}{{33}};\frac{-8}{{-11}};1; \frac{{35}}{{55}}\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có:

 \(\begin{array}{l}\frac{{-10}}{{-22}} = \frac{5}{{11}}\\\frac{9}{{33}} = \frac{3}{{11}}\\\frac{-8}{{-11}} = \frac{8}{{11}}\\\frac{{35}}{{55}} = \frac{7}{{11}}\\ \Rightarrow -1<\frac{3}{{11}} < \frac{5}{{11}} < \frac{7}{{11}} < \frac{8}{{11}}<1\,\,\,\,\,\,Hay\,\,\,-1<\frac{9}{{33}} < \frac{{10}}{{22}} < \frac{{35}}{{55}} < \frac{8}{{11}}<1\end{array}\)

Sắp xếp theo thứ tự tăng dần ta được: \(-1; \frac{9}{{33}};\frac{{-10}}{{-22}};\frac{{35}}{{55}};\frac{-8}{{-11}}; 1\)

Chọn D

Câu 17 Trắc nghiệm

Cho các câu sau:

(I) Số hữu tỉ dương lớn hơn 0

(II) Số hữu tỉ dương lớn hơn số tự nhiên

(III) Số $0$ là số hữu tỉ dương

(IV) Số nguyên dương là số hữu tỉ.

Số các câu đúng trong các câu trên là

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

(I) đúng

(II) sai vì số hữu tỉ dương chưa chắc lớn hơn số tự nhiên. Ví dụ: \(\dfrac{5}{4} < 2\) .

(III) sai vì số 0 không là số hữu tỉ dương cũng không là số hữu tỉ âm

(IV) đúng vì mọi số nguyên dương đều là số hữu tỉ với mẫu số là \(1\).

Vậy có hai câu đúng.

Câu 18 Trắc nghiệm
Cho số hữu tỉ \(y = \dfrac{{4a - 8}}{{ - 2021}}.\) Với giá trị nào của $a$  thì $y$  không  là số dương và cũng không là số âm.
Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Vì số hữu tỉ \(0\) không là số dương cũng không là số âm nên để \(y = \dfrac{{4a - 8}}{{ - 2021}}\)  không dương cũng không âm thì

\(y = 0\) suy ra \(\dfrac{{4a - 8}}{{ - 2021}} = 0\) \( \Rightarrow 4a - 8 = 0 \Rightarrow a = 2\) .

Câu 19 Trắc nghiệm
Cho số hữu tỉ \(x = \dfrac{{a - 5}}{7}.\) Với giá trị nào của $a$ thì $x$ là số nguyên dương;
Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Để \(x = \dfrac{{a - 5}}{7}\) là số nguyên dương thì \(\left( {a - 5} \right) > 0\) và \(\left( {a - 5} \right) \vdots 7\)

Giả sử \(a - 5 = 7k\,\left( {k \in {\mathbb{N}^*}} \right)\) suy ra \(a = 5 + 7k\,\left( {k \in {\mathbb{N}^*}} \right)\)

Câu 20 Trắc nghiệm

Trong các phân số: \(\frac{{ - 15}}{{39}};\,\frac{{10}}{{26}};\,\frac{{ - 25}}{{65}};\frac{{35}}{{78}};\frac{{ - 7}}{{ - 26}}\) có bao nhiêu phân số bằng phân số \(\frac{{ - 5}}{{13}}\):

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có:

\(\frac{{ - 15}}{{39}} = \frac{{ - 5}}{{13}}\); \(\frac{{ - 25}}{{65}} = \frac{{ - 5}}{{13}}\).

Mà: \(\frac{{ - 7}}{{ - 26}} = \frac{7}{{26}}\) nên các phân số \(\frac{{10}}{{26}};\frac{{35}}{{78}};\frac{{ - 7}}{{ - 26}}\) đều là các phân số dương

       \(\frac{{ - 5}}{{13}}\) là phân số âm

=> Các phân số \(\frac{{10}}{{26}};\frac{{35}}{{78}};\frac{{ - 7}}{{ - 26}}\) không bằng \(\frac{{ - 5}}{{13}}\)

Vậy có 2 phân số bằng phân số \(\frac{{ - 5}}{{13}}\) là: \(\frac{{ - 15}}{{39}}\); \(\frac{{ - 25}}{{65}}\)