Bài toán tiếp tuyến với đồ thị và sự tiếp xúc của hai đường cong

Câu 41 Trắc nghiệm

Phương trình tiếp tuyến của đồ thị \(y=\frac{2x-1}{x-1}\) tại điểm \(A\left( 2;3 \right)\) là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

\(y'=\frac{-1}{{{\left( x-1 \right)}^{2}}}\Rightarrow y'\left( 2 \right)=\frac{-1}{{{\left( 2-1 \right)}^{2}}}=-1\Rightarrow \) Phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số \(y=\frac{2x-1}{x-1}\) tại \( A\left( 2;3 \right)\) là:

\(y=-\left( x-2 \right)+3=-x+5\) .

Câu 42 Trắc nghiệm

Cho hàm số \(y = \dfrac{1}{4}{x^4} - 2{x^2} + 2\). Hỏi đồ thị hàm số đã cho có bao nhiêu tiếp tuyến song song với trục hoành?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có : \(y' = {x^3} - 4x = 0 \Leftrightarrow \left[ \begin{array}{l}x = 0 \Rightarrow y = 2\\x = 2 \Rightarrow y =  - 2\\x =  - 2 \Rightarrow y =  - 2\end{array} \right.\)

Phương trình tiếp tuyến tại điểm \(\left( {0;2} \right)\) có phương trình \(y = 0\left( {x - 0} \right) + 2 \Leftrightarrow y = 2\).

Phương trình tiếp tuyến tại điểm \(\left( {2; - 2} \right)\) có phương trình \(y = 0\left( {x - 2} \right) - 2 \Leftrightarrow y =  - 2\).

Phương trình tiếp tuyến tại điểm \(\left( { - 2; - 2} \right)\) có phương trình \(y = 0\left( {x + 2} \right) - 2 \Leftrightarrow y =  - 2\).

Vậy có hai tiếp tuyến cần tìm là \(y = 2\) và \(y =  - 2\).

Câu 43 Trắc nghiệm

Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số \(y=\frac{4}{x-1}\)tại điểm có hoành độ \(x=-1.\)

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

\(\begin{array}{l}y = \frac{4}{{x - 1}} \Rightarrow y' =  - \frac{4}{{{{(x - 1)}^2}}}\\y(1) = \frac{4}{{ - 1 - 1}} =  - 2;\,\,\,y'( - 1) =  - \frac{4}{{{{( - 1 - 1)}^2}}} =  - 1\end{array}\)

Phương trình tiếp tuyến cần tìm: \(y=y'(-1)(x+1)+y(1)\Leftrightarrow y=-1.\left( x+1 \right)-2\Leftrightarrow y=-x-3\)

Câu 44 Trắc nghiệm

Cho hàm số \(y={{x}^{3}}+{{x}^{2}}-5x+1\). Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số đã cho tại điểm có hoành độ x = 2.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: \(y'=3{{x}^{2}}+2x-5\Rightarrow y'\left( 2 \right)=11;\,\,y\left( 2 \right)=3\)

\(\Rightarrow \) Phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số đã cho tại điểm có hoành độ x = 2 là: \(y=11\left( x-2 \right)+3=11x-19\).

Câu 45 Trắc nghiệm

Phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số \(y=x+\sqrt{{{x}^{2}}+1}\) tại điểm có hoành độ \(x=0\) là :

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

TXĐ: D = R.

Ta có \(y'=1+\frac{x}{\sqrt{{{x}^{2}}+1}}\Rightarrow y'\left( 0 \right)=1;\,\,y\left( 0 \right)=1\)

\(\Rightarrow \) Phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại điểm có hoành độ \(x=0\) là:

\(y=y'\left( 0 \right)\left( x-0 \right)+y\left( 0 \right)=1\left( x-0 \right)+1=x+1\)

Câu 46 Trắc nghiệm

Cho hàm số \(y = \dfrac{5}{3}{x^3} - {x^2} + 4\) có đồ thị \((C)\). Tiếp tuyến của \((C)\) tại điểm có hoành độ \({x_0} = 3\) có hệ số góc là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

\(y = \dfrac{5}{3}{x^3} - {x^2} + 4 \Rightarrow y' = 5{x^2} - 2x\)

\(y'(3) = {5.3^2} - 2.3 = 39\)

Câu 47 Trắc nghiệm

Cho hàm số \(y={{x}^{3}}-3{{x}^{2}}-2\). Hệ số góc của tiếp tuyến với đồ thị hàm số tại điểm có hoành độ \(x=2\) là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có \({y}'=3{{x}^{2}}-6x\Rightarrow {y}'\left( 2 \right)={{3.2}^{2}}-6.2=0\) nên hệ số góc cần tìm là \(k=0\).

Câu 48 Trắc nghiệm

Tiếp tuyến của đồ thị hàm số \(f\left( x \right)=\frac{1}{3}{{x}^{3}}-\frac{1}{2}{{x}^{2}}-4x+6\) tại điểm có hoành độ là nghiệm của phương trình \({f}''\left( x \right)=0\) có hệ số góc bằng

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Ta có \({f}'\left( x \right)={{x}^{2}}-x-4\Rightarrow \,\,{f}''\left( x \right)=2x-1=0\Leftrightarrow \,\,x=\frac{1}{2}.\)

Suy ra hệ số góc cần tìm là \(k={f}'\left( \frac{1}{2} \right)=-\frac{17}{4}.\)

Câu 49 Trắc nghiệm

Cho hàm số \(y = {x^4} - 1\) có đồ thị \(\left( C \right)\). Tiếp tuyến của đồ thị \(\left( C \right)\) tại điểm với hoành độ bằng 0 có hệ số góc là

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

\(y = {x^4} - 1 \Rightarrow y' = 4{x^3} \Rightarrow y'\left( 0 \right) = 0 \Rightarrow \) Tiếp tuyến của đồ thị \(\left( C \right)\) tại điểm với hoành độ bằng 0 có hệ số góc là 0.

Câu 50 Trắc nghiệm

Cho hàm số \(y = {x^3} - 3x + 2\) có đồ thị \((C)\). Hỏi có bao nhiêu điểm trên đường thẳng \(y = 9x - 14\) sao cho từ đó kẻ được hai tiếp tuyến đến \((C)\) ?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Bước 1: Tham số hóa điểm M. Gọi \(\Delta \) là đường thẳng đi qua \(M\) và có hệ số góc k.

Gọi M là một điểm thuộc d \( \Rightarrow M(a;9a - 14)\).

Gọi \(\Delta \) là đường thẳng đi qua \(M\) và có hệ số góc \(k\)\( \Rightarrow \) \(\Delta :y = k(x - a) + 9a - 14\).

Bước 2: Lập hệ từ điều kiện \(\Delta \) tiếp xúc \((C)\) và giải.

\(\Delta \) tiếp xúc \((C)\)\( \Leftrightarrow \left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{k = 3{x^2} - 3(1)}\\{{x^3} - 3x + 2 = k(x - a) + 9a - 14(2)}\end{array}} \right.\)

Thay (1) vào (2) ta có:

\({x^3} - 3x + 2\)\( = \left( {3{x^2} - 3} \right)(x - a) + 9a - 14\)

\( \Leftrightarrow 2{x^3} - 3a{x^2} + 12a - 16 = 0\)

\( \Leftrightarrow (x - 2)\)\(\left[ {2{x^2} + (4 - 3a)x + 8 - 6a} \right] = 0\)

\( \Leftrightarrow \left[ {\begin{array}{*{20}{l}}{x = 2}\\{2{x^2} + (4 - 3a)x + 8 - 6a = 0(3)}\end{array}} \right.\)

Bước 3: Lập luận để từ \(M\) kẻ được hai tiếp tuyến

Để từ \(M\) kẻ được hai tiếp tuyến thì (3) phải có nghiệm kép khác 2 hoặc (3) phải có hai nghiệm phân biệt, trong đó có một nghiệm \(x = 2\)

\( \Leftrightarrow \left[ {\begin{array}{*{20}{l}}{\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{{\Delta _{(3)}} = 9{a^2} + 24a - 48 = 0}\\{8 + (4 - 3a)2 + 8 - 6a \ne 0}\end{array}} \right.}\\{\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{{\Delta _{(3)}} = 9{a^2} + 24a - 48 > 0}\\{8 + (4 - 3a)2 + 8 - 6a = 0}\end{array}} \right.}\end{array}} \right.\)

\( \Leftrightarrow \left[ {\begin{array}{*{20}{l}}\begin{array}{l}\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{\left[ \begin{array}{l}a = \dfrac{4}{3}\\a =  - 4\end{array} \right.}\\{a \ne 2}\end{array}} \right.\\\left\{ \begin{array}{l}a <  - 4 \cup a > \dfrac{4}{3}\\a = 2\end{array} \right.\end{array}\end{array}} \right. \Leftrightarrow \left[ {\begin{array}{*{20}{l}}{a = \dfrac{4}{3}}\\{a =  - 4}\\{a = 2}\end{array}} \right.\)

Vậy có ba điểm thỏa mãn bài toán.

Câu 51 Trắc nghiệm

Tiếp tuyến của đồ thị hàm số \(y = \dfrac{{2x - 3}}{{2 - x}}\) tại điểm có hoành độ \(x =  - 1\) có hệ số góc bằng bao nhiêu?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

TXĐ \(D = \mathbb{R}\backslash \left\{ 2 \right\}\).

Ta có \(y = \dfrac{{2x - 3}}{{2 - x}} = \dfrac{{2x - 3}}{{ - x + 2}} \Rightarrow y' = \dfrac{1}{{{{\left( {2 - x} \right)}^2}}}\).

Vậy hệ số góc của tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại điểm có hoành độ \(x =  - 1\) là \(k = y'\left( { - 1} \right) = \dfrac{1}{9}\).

Câu 52 Trắc nghiệm

Hệ số góc của tiếp tuyến của đồ thị hàm số $y = \dfrac{{{x^4}}}{4} + \dfrac{{{x^2}}}{2} - 1$ tại điểm có hoành độ $x =  - 1$ là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Ta có $y' = {x^3} + x$

$ \Rightarrow $ Hệ số góc của tiếp tuyến với đồ thị hàm số tại điểm có hoành độ $x=-1$ là $k = y'( - 1) =  - 2$ 

Câu 53 Trắc nghiệm

Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số $y =  - 2{x^3} + 4x + 2$ tại điểm có hoành độ bằng $0.$

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Bước 1:  Gọi tiếp điểm của tiếp tuyến với đồ thị hàm số là $A\left( {0;2} \right).$

Bước 2: Phương trình tiếp tuyến tại điểm A có dạng $y = y'\left( 0 \right)\left( {x - 0} \right) + 2.$

Ta có $y' =  - 6{x^2} + 4 \Rightarrow y'\left( 0 \right) = 4.$ Do đó phương trình tiếp tuyến là $y = 4x + 2.$

Câu 54 Trắc nghiệm

Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số $y =  - {x^4} + 6{x^2} - 5$ tại điểm cực tiểu của nó.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Ta có: $y' =  - 4{{\text{x}}^3} + 12{\text{x}}$$ \Rightarrow y' = 0 \Leftrightarrow x = 0$ hoặc $x = \sqrt 3 $ hoặc $x =  - \sqrt 3 $

Ta có bảng biến thiên

Quan sát bảng biến thiên ta thấy tiếp điểm là $(0;-5)$ và $y'(0)=0$.

Vậy phương trình đường tiếp tuyến tại điểm cực tiểu của đồ thị hàm số là $y =  - 5$

Câu 55 Trắc nghiệm

Có bao nhiêu tiếp tuyến với đồ thị $\left( C \right):y = {x^4} - 2{x^2}$ đi qua gốc tọa độ $O$?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Giả sử $\left( {{x_0};{y_0}} \right)$ là điểm thuộc đồ thị hàm số $\left( C \right)$ có tiếp tuyến đi qua gốc tọa độ $O$

Ta có: $y' = 4{{\text{x}}^3} - 4{\text{x}}$

Ta có phương trình đường thẳng tiếp tuyến tại điểm $\left( {{x_0};{y_0}} \right)$

$y = \left( {4{\text{x}}_0^3 - 4{{\text{x}}_0}} \right)\left( {x - {x_0}} \right) + {y_0}$$ \Leftrightarrow y = \left( {4{\text{x}}_0^3 - 4{{\text{x}}_0}} \right)\left( {x - {x_0}} \right) + {x_0}^4 - 2x_0^2$

Thay $\left( {0;0} \right)$ vào phương trình trên ta được:

\(\begin{array}{l}0 = \left( {4{\rm{x}}_0^3 - 4{{\rm{x}}_0}} \right)\left( {0 - {x_0}} \right) + {x_0}^4 - 2x_0^2\\ \Leftrightarrow  - 3x_0^4 + 2x_0^2 = 0 \Leftrightarrow x_0^2\left( { - 3x_0^2 + 2} \right) = 0 \Leftrightarrow \left[ \begin{array}{l}{x_0} = 0\\{x_0} =  \pm \sqrt {\dfrac{2}{3}} \end{array} \right.\end{array}\)

Vậy có ba điểm có tiếp tuyến đi qua gốc tọa độ.

Câu 56 Trắc nghiệm

Tiếp tuyến của đồ thị hàm số $y = \dfrac{{{x^3}}}{3} - 2{x^2} + x + 2$ song song với đường thẳng $y =  - 2x + 5$ có phương trình là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Tiếp tuyến $(d)$ song song với đường thẳng $y =  - 2x + 5$ nên có hệ số góc .

Suy ra $y' =  - 2$ hay ${x^2} - 4x + 1 =  - 2 \Leftrightarrow \left( {x - 1} \right)\left( {x - 3} \right) = 0$ $ \Rightarrow \left[ \begin{gathered}x = 1,y = \dfrac{4}{3} \hfill \\x = 3,y =  - 4 \hfill \\ \end{gathered}  \right.$

Với $x = 1;y = \dfrac{4}{3}$ thì ${d_1}:y =  - 2\left( {x - 1} \right) + \dfrac{4}{3}$  hay ${d_1}:y =  - 2x + \dfrac{{10}}{3}$

Với $x = 3;y =  - 4$ thì ${d_2}:y =  - 2\left( {x - 3} \right) - 4$ hay ${d_2}:y =  - 2x + 2$

Câu 57 Trắc nghiệm

Giả sử tiếp tuyến của đồ thị hàm số $y = 2{x^3} - 6{x^2} + 18x + 1$ song song với đường thẳng $d:12x - y = 0$ có dạng $y = ax + b$. Khi đó tổng $a + b$ là:

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Ta có: $y' = 6{{\text{x}}^2} - 12{\text{x}} + 18$

Tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại điểm $\left( {{x_0};{y_0}} \right)$ có hệ số góc $k = y'\left( {{x_0}} \right)$

Do tiếp tuyến song song với đường thẳng $y = 12x$ nên:

$k = 12 \Leftrightarrow 6x_0^2 - 12{x_0} + 18 = 12 \Leftrightarrow {\left( {{x_0} - 1} \right)^2} = 0 \Leftrightarrow {x_0} = 1 \Rightarrow {y_0} = 15$$ \Rightarrow y = 12\left( {x - 1} \right) + 15 \Rightarrow y = 12x + 3$

Vậy $a = 12,b = 3 \Rightarrow a + b = 15$

Câu 58 Trắc nghiệm

Đồ thị hàm số nào sau đây có tiếp tuyến tại giao điểm của đồ thị và trục tung có hệ số góc âm?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Đối với hàm số $y = \dfrac{{5x + 1}}{{x + 1}}$thì $y' = \dfrac{4}{{{{\left( {x + 1} \right)}^2}}} > 0,\forall x \ne  - 1$

⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến luôn dương.

Đối với hàm số: $y = \dfrac{{2x + 1}}{{x + 1}}$ thì $y' = \dfrac{1}{{{{\left( {x + 1} \right)}^2}}} > 0,\forall x \ne  - 1$

⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến luôn dương.

Đối với hàm số $y = \dfrac{1}{3}{x^3} + {x^2} + 4x + 1 =  > y' = {x^2} + 2x + 4 = {(x + 1)^2} + 3 > 0,\forall x$

⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến luôn dương.

Xét hàm số $y = \dfrac{1}{{x + 1}}$: Có giao điểm của đồ thị hàm số với trục tung là: $A(0;1)$

Có $y' = \dfrac{{ - 1}}{{{{\left( {x + 1} \right)}^2}}} < 0\,\forall x \ne 1 \Rightarrow y'\left( 0 \right) < 0$

⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến tại $A$ có hệ số âm.

Câu 59 Trắc nghiệm

Cho hàm số $y = {x^3} - 3{x^2} + 5x - 2$ có đồ thị $(C)$. Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị $(C)$ có hệ số góc nhỏ nhất.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Xét hàm số: $y = {x^3} - 3{x^2} + 5x - 2$ trên $R$ 

Có $y' = 3{x^2} - 6x + 5 = 3{\left( {x - 1} \right)^2} + 2 \geqslant 2.$ 

Dấu “=” xảy ra $x = 1.$

Với $x = 1 \Rightarrow y = 1.$

Vậy đường thẳng cần tìm là: $y - 1 = 2\left( {x - 1} \right) \Leftrightarrow y = 2x - 1.$

Câu 60 Trắc nghiệm

Cho hàm số: $y={{x}^{3}}-{{x}^{2}}+1$  . Tìm điểm nằm trên đồ thị hàm số sao cho tiếp tuyến tại điểm đó có hệ số góc nhỏ nhất.

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Giả sử $M(a;b)$ là điểm thuộc đồ thị hàm sao cho tiếp tuyến $\left( \Delta  \right)$ tại đó có hệ số góc nhỏ nhất là $k$.

\( \Rightarrow \left( \Delta  \right):y = y'\left( a \right).(x - a) + b\)

Do \({k_{\min }} \Rightarrow \left( {3{a^2} - 2a} \right)\min \)

Xét \(3\left( {{a^2} - 2.\dfrac{1}{3}a + \dfrac{1}{9}} \right) = 3{\left( {a - \dfrac{1}{3}} \right)^2} \ge 0 \Leftrightarrow 3{a^2} - 2a + \dfrac{1}{3} \ge 0 \Leftrightarrow 3{a^2} - 2a \ge \dfrac{{ - 1}}{3}\)

\( \Rightarrow k =  - \dfrac{1}{3}\)khi \(a = \dfrac{1}{3} \Rightarrow b = \dfrac{{25}}{{27}}\)