Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bài Thạch Sanh mới nhất

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1 Đọc và tìm hiểu chú thích.

- GV nêu yêu cầu đọc : Chậm, rõ ràng, gợi không khí cổ tích, chú ý phân biệt giọng kể và giọng nhân vật.

- Đọc mẫu 1 đoạn.

- Gọi HS đọc tiếp.

- Hãy tóm tắt lại truyện Thạch Sanh bằng một chuỗi sự việc chính?

→ Các sự việc chính :

+ Thạch Sanh ra đời.

+ Thạch Sanh lớn lên học võ và phép thần thông.

+ Thạch Sanh kết nghĩa anh em với Lí Thông.

+ Mẹ con Lí Thông lừa Thạch Sanh đi chết thay cho mình.

+ Thạch Sanh diệt chằn tinh bị Lí Thông cướp công.

+ Thạch Sanh diệt đại bàng cứu công chúa, lại bị cướp công.

+ Thạch Sanh diệt hồ tinh, cứu thái tử bị vu oan vào tù.

+ Thạch Sanh được giải oan lấy công chúa.

+ Thạch Sanh chiến thắng quân 18 nước chư hầu,lên ngôi vua.

-HS đọc chú thchs sgk.

Hoạt động 2 Đọc và tìm hiểu văn bản.

-Truyện TS thuộc kiểu văn bản nào ?

Văn bản có bố cục mấy phần ? Nội dung của từng phần ?

-Tìm hiểu sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có gì bình thường ?

-Em có nhận xét gì về các chi tiết này ?

-sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có gì khác thường ?

-Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch sanh như vậy nhằm mục đích gì?

I Đọc và tìm hiểu chú thích.

1. Đọc và kể

2. Chú thích: Giải nghĩa các chú thích: 3,6,7,13.

II Đọc và tìm hiểu văn bản.

1 Kiểu văn bản : Tự sự

2. Bố cục : 2 đoạn

- Đoạn 1 : Từ đầu -> phép thần thông : Sự ra đời của Thạch Sanh.

- Đoạn 2 : Còn lại : Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh.

3 . Phân tích

a. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh

- Bình thường:

+ Là con một người nông dân tốt bụng.

+ Sống nghèo khổ bằng nghề kiếm củi trên rừng.

-> Cuộc đời và số phận gần gũi với nhân dân.

- Khác thường

+ Là thái tử con Ngọc Hoàng.

+ Mẹ mang thai trong nhiều năm.

+ Được thiên thần dạy đủ võ nghệ...

- Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh, nhân dân ta nhằm:

+ Tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ cho nhân vật, làm tăng sức hấp dẫn của truyện.

+ Thể hiện ước mơ, niềm tin: con người bình thường cũng là những con người có tài năng phẩm chất kì lạ.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu văn bản (tiếp)

- Kể tóm tắt lại truyện?

-Trước khi kết hôn với công chúa TS phải trải qua những thử thách nào và chàng đã lập những chiến công nào?

- Sau khi kết hôn với công chúa TS phải trải qua   những thử thách nào và chàng đãlập những chiến công nào?

- Em cú nhận xét gì về mức độ và tính chất các cuộc thử thách và những chiến công của Thạch Sanh đạt được?

- Trải qua những thử thách, em thấy Thạch Sanh bộc lộ những phẩm chất gì?

* GV : những phẩm chất của Thạch Sanh cũng là những phẩm chất tiêu biểu của nhân dân ta. Vì thế truyện cổ tích được nhân dân ta rất yêu thích.

- Trong truyện ,TS và LT  luôn đối lập nhau về tính cách và hành động ,em hãy chỉ ra sự đối lập này?

* GV: Trong truyện cổ tích, nhân vật chính và phản  diện luôn đối lập nhau về hành động và tính cách. đây là một đặc điểm XD nhân vật của thể loại.

- Vậy, trong số những vũ khí thần kì, em thấy vũ khí nào đặc biệt nhất? Tại sao?

- Nếu thay từ niêu cơm bằng nồi cơm thì ý nghĩa   hình ảnh có thay đổi không? Vì sao?

* GV: Nếuthay nghĩa hình ảnh giảm đi: nồi đất nhỏ nhất gợi chất dân gian. Nồi có thể là nồi vừa, có thể là nồi to nhưng niêu thì nhất định là nồi rất nhỏ rồi. Do đó, tính chất thần kì vô tận về sức chứa của niêu cơm Thạch Sanh ngày càng được tăng lên

- Kết thúc truyện Thạch Sanh như thế nào?

 Kết thúc ấy có hợp với nhân vật Thạch Sanh không? Vì sao?

GV :  Kết hợp lí, xứng đáng với những thử thách mà Thạch Sanh đã vượt qua và công lao của chàng.

- Hậu quả mẹ con Lớ Thông phải chịu là gì? Qua   đó nói lên điều gì?

GV : Trời khụng dung

- Hóa thành bọ hung -> bẩn thỉu, bị khinh rẻ

-> Gieo gió gặt bão, ác giả ác báo.

- Nhận xét gì về cách kết thúc của truyện? Cách kết ấy thể hiện điều gì?

Hoạt động 2Tổng kết

- Nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện?

- Nội dung của truyện? ( Truyện ca ngợi, phê phán điều gì?)

2  HS đọc ghi nhớ sgk

* Hoạt động 3 :Luyện tập

I Đọc và tìm hiểu chú thích.

II Đọc và tìm hiểu văn bản.

1 Kiểu văn bản :

2. Bố cục :

3 . Phân tích

a. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh

b. Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh

-> Thử thách ngày một tăng, mức độ ngày càng nguy hiểm, chiến công ngày rực rỡ vẻ vang.

+ Phẩm chất:

- Sự thật thà chất phác.

- Sự dũng cảm và tài năng.

- Nhân hậu, cao thượng, yêu hoà bình.

( Nhân vật chức năng : hành động theo lẽ phải)

* Sự đối lập giữa Thạch Sanh  vàLí Thông 

+ Chi tiết tiếng đàn thần kì:

- Tiếng đàn giúp cho nhân vật được giải oan, giải thoát. Nhờ tiếng đàn mà công chúa khỏi câm, giải thoát cho Thạch Sanh, Lí Thông bị vạch mặt,đó là tiếng đàn của công lí. Tác giả dân gian đó sử dụng chi tiết thần kì để thể hiện quan niệm và ước mơ công lí của mình.

- Tiếng đàn làm cho quân 18 nước chư hầu phải cuốn giáp xin hàng. Nó là vũ khí đặc biệt để cảm hoá kẻ thù. Tiếng đàn là đại diện cho cái thiện và tinh thần yêu chuộng hoà bình của nhân dân ta.

* Chi tiết niêu cơm thần kì:

- Niêu cơm có sức mạnh phi thường cứ ăn hết lại đầy, làm cho quân 18 nước chư hầu phải từ chỗ coi thường, chế giễu, phải ngạc nhiên, khâm phục.

- Niêu cơm và lời thách đố đó chứng tỏ sự tài giỏi   của thạch Sanh.

- Niêu cơm thần kì là tượng trưng cho tấm lòng nhân đạo, tư tưởng yêu hoà bình của nhân dân.

c. Kết thúc truyện

- Thạc Sanh lấy công chúa- được vua nhường ngôi.

- Hậu quả mẹ con Lí Thông : Sét đánh chết.

- Cách kết thúc có hậu thể hiện công lí xã hội (ở hiền gặp lành, cái thiện chiến thắng cái ác) và ước mơ của nhân dân ta về một sự đổi đời. Đây là cách kết thúc phổ biến trong truyện cổ tích.

III- Tổng kết

1- Nghệ thuật

Kết cấu, bố cục mạch lạc, tình tiết rõ ràng, nhân vật đối lập, chi tiết thần kì.

2- Nội dung

Ca ngợi Thạch Sanh, thể hiện ước mơ, niềm tin, tư tưởng yêu hòa bình của nhân dân. Phê phán cái xấu, cái ác và hậu quả của nó.

* Ghi nhớ: ( sgk tr67 )

IV- Luyện tập

1.Bài tập 1

 Theo em, bức tranh tr.65 minh hoạ cảnh gì? Dùng ngôn ngữ của mình để kể lại đoạn truyện đó?

2Bài tập 2. Hãy dùng một hai câu văn của em nói lên tình cảm của mình đối với nhân vật Thạch Sanh?