Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bài Sự việc và nhân vật trong văn tự sự mới nhất

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự

- GV treo bảng phụ đã viết sẵn các sự việc trong truyện “Sơn Tinh, Thuỷ Tinh”?

- Em hãy chỉ ra các sự việc khởi đầu, sự việc phát triển, sự việc cao trào, sự việc kết thúc trong các sự việc trên?

GV : Trong các sự việc trên, không bớt được sự việc nào vì nếu bớt thì thiếu tính liên tục, sự việc sau sẽ không được giải thích rõ.

- Các sự việc được kết hợp theo qua hệ nhân quả, không thể thay đổi.

Vậy mối quan hệ của các sự việc đó như thế nào?

- Qua việc tìm hiểu các sự việc, em hãy rút ra nhận xét về trình tự sắp xếp các sự việc?

HS đọc câu hỏi mục I1.b (SGK - Tr37)

Nếu kể chuyện có đủ 7 sự việc như vậy truyện có hấp dẫn không?vì sao?

Em hãy tìm 6 yếu tố đó trong truyện “ST,TT”?

Có thể xoá bỏ thời gianvà địa điểm trong truyện “ ST,TT” được không?Vì sao?

Việc giới thiệu ST có tài là cần thiết?

Nếu bỏ đk Vua Hùng kén rể có được không?

-TT nổi giận có lí do ko ? ở những sự việc nào?

- 6 Yếu tố trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh có ý nghĩa gì?

- Sự việc nào thể hiện mối thiện cảm của người kể với ST và Vua Hùng?

ST thắng TT mấy lần ? Có ý nghĩa gì?

Có thể cho TT thắng ST được không ? vì sao?

Có thể bỏ chi tiết “ Hằng nămTT lại dâng nước…được không?

- Sự việc trong văn tự sự được trình bày như thế nào?

- 2 HS đọc ghi nhớ .

Hoạt động 2 Luyện tập

- Chỉ ra các sự việc mà các nhân vật trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đó làm?

- Vai trò của các nhân vật?

I. Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự

1. Sựviệc trong văn tự sự

aBài tập (SGK-Tr37).

* Nhận xét : .

Tỡm hiểu các sự việc trong truyện “Sơn Tinh, Thuỷ Tinh”:

- Sự việc mở đầu: 1

- Sự việc phát triển: 2,3,4

- Sự việc cao trào: 5,6

- Sự việc kết thúc: 7

-> các sự việc đó có mốiquan hệ chặt chẽ , không thể đảo lộn ,không thể bớt bỏ.

->Sự việc trong văn tự sự được sắp xếp theo một trật tự có ý nghĩa , sự việc trước giải thích lí do cho sự việc sau, cả chuỗi sự việc khẳng định chiến thắng của Sơn Tinh.

- Truyện mà chỉ có 7 sự việc sẽ khô khan, khó hiểu.

- Truyện phải có sự việc cụ thể, chi tiết , phải nêu rõ được 6 yếu tố:

1 Ai làm ( nhân vật)

2 Xảy ra ở đâu?( địa điểm)

3 Xảy ra lúc nào (thời gian)?

4 Vì sao xảy ra? (nguyên nhân )

5 Xảy ra như thế nào? ( Diễn biến)

6 Kết quả ra sao?

* 6 yếu tố đó trong truyện “ ST,TT”

1 Nhân vật: ST,TT

2 Địa điểm: ở Phong Châu ( đất vua Hùng).

3 Thời gian :Thời vua Hùng.

4 Nguyên nhân : Sự ghen tuông của TT

5 Diễn biến: Những trận đánh nhau dai dẳng của các thần.

6 Kết quả : TT thua nhưng không chịu , hàng năm cuộc chiến giữa 2 thần vẫn xảy ra.

- Không xoá bỏ thời gian và địa điểm trong truyện “ ST,TT” được vì truyện sẽ thiếu sức thuyết phục , không còn là truyền thuyết.

- Việc giới thiệu ST có tài là cần thiết vì thế mới chống lại được TT.

- Sự việc Vua Hùng kén rể ko bỏ được ko có lí do để 2 thần thi tài.

-TT nổi giận vì lí do

+ Rất kiêu ngạo -> Đi đến muộn.

+Mất vợ -> Tức .

+ Tính ghen tuông.

- 6 yếu tố tạo nên tính cụ thể của truyện:

* Giọng kể

-ST có tài xây luỹ chống lụt.

-Món đồ sính lễ dễ cho ST , khó đối với TT.

-ST thắng liên tục , lấy dược vợ , thắng trận liên tiếp-> năm nào cũng thắng ( chiến thắng lũ lụt).

- Vì ND sẽ chìm gập trong nước , chết.

-Không vì đó là hiện tượng xảy ra hàng năm ở nước ta

-> Sự việc và chi tiết trong văn tự sự phải được lựa chon cho phù hợp với chủ đề ,tư tưởng muốn biểu đạt.

* Kết luận:

Ghi nhớ ý 1(sgk-t38)

II. Luyện tập

Bài 1(tr38)

- Vua Hùng: kén rể, mời lạc hầu vào bàn bạc. gả Mị Nương cho Sơn Tinh.

- Mị Nương: theo chồng về núi.

- Sơn Tinh: Cầu hôn, đem sính lễ, rước Mị Nương về núi, giao chiến với Thuỷ Tinh.

- Thuỷ Tinh: đến cầu hôn...

* Vai trò của các nhân vật:

+ Vua Hùng: nhân vật phụ: quan điểm cuộc hôn nhân.

+ Mị Nương: đầu mối cuộc xung đột.

+ Thuỷ Tinh: Nhân vật chính : thần thoại hoá sức mạnh của mưa gió..

+ Sơn Tinh: nhân vật chính: người anh hùng chống lũ lụt của nhân dân Việt cổ.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu nhân vật trong văn tự sự

- Em hãy kể tên các nhân vật trong văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh?

+ Ai là người làm ra sự việc?

+ Ai được nói đến nhiều nhất?

+ Ai là nhân vật chính?

+ Ai là nhân vật phụ?

+ Nhân vật phụ có cần thiết không? Có bỏ đi được không? vì sao ?

- Nhân vật trong văn tự sự có vai trò gì?

- Các nhân vật được thể hiện như thế nào?

*GV chốt: Đó là dấu hiệu để nhận ra nhân vật đồng thời là dấu hiệu ta phải thể hiện khi muốn kể về nhân vật.

- Em hãy gọi tên, giới thiệu tên, lai lịch, tài năng, việc làm của các nhân vật trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh?

* GV nhấn mạnh: Không phải nhân vật nào cũng đủ các yếu tố trên nhưng tên NV thì phải có và việc làm của nhân vật.

-2 HS đọc ghi nhớ .

Hoạt động 2 : Luyện tập

- Tóm tắt truyện Sơn Tinh, Thủy tinh?

  - Cách đặt tên truyện như thế nào

I. Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự

1. Sự  việc trong văn tự sự

2. Nhân vật trong văn tự sự

a  Bài tập(SGK-Tr38)  .

* Nhận xét :

- Người nói đến nhiều nhất: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh

- Nhân vật chính: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh

- Nhân vật phụ:Vua Hùng, Mị Nương, Lạc hầu không thể bỏ đi được.Vì thế lại không thành chuyện.

* Vai trò của nhân vật:

+ Nhân vật trong văn tự sự  là kẻ thực hiện sự việc và là kẻ được thể hiện trong văn bản.

+ Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện chủ đề tưởng của tác phẩm.

+ Nhân vật phụ giúp nhân vật chính hoạt động.

* Cách thể hiện của nhân vật:

- Được gọi tên.

- Được giới thiệu lai lịch, tính tình, tài năng.

- Được kể việc làm.

- Được miêu tả.

3 Kết luận  :

* Ghi nhớ ý2  (sgk t38)

II. Luyện tập

1. Bài tập 1(sgk t38,39)

b. Tóm tắt truyện theo sự việc của các nhân vật chính:

     - Thời vua Hùng Vương thứ 18, ở vùng núi Tản Viên có chàng ST có nhiều tài lạ...ở miền nước thẳm có chàng TT tài năng không kém. Nghe tin vua Hùng kén chồng cho công chúa Mị Nương, hai chàng đến cầu hôn. Vua Hùng kén rể bằng cách đọ tài. ST đem lễ vật đến trước lấy được Mị Nương. TT tức giận đuổi theo hòng cướp lại Mị Nương. Hai bên đánh nhau dữ dội. ST thắng bảo vệ được hạnh phúc của mình, TT thua mãi mãi ôm mối hận thù. Hàng năm TT đem quân đánh ST nhưng đều thua gây ra lũ lụt ở lưu vực sông Hồng.

c. Đặt tên gọi theo nhân vật chính:

- Gọi: Vua Hùng kén rể : Chưa nói đựơc thực chất của truyện.

- Gọi: Truyện Vua Hùng..: dài dòng, đánh đồng nhân vật, không thoả đáng.

2.Bài tập 2:(sgk t39)Tưởng tượng để kể

- Nhan đề :   Một lần không vâng lời

- Kể việc :không vâng lời  mẹ

- Nhân vật chính là ai? VD tên là Vân

- Chuyện xảy ra bao giờ? ở đâu?

- Nguyên nhân? Diễn biến? kết quả?    

- Rút ra bài học ?