Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bài Sọ dừa mới nhất - Mẫu giáo án số 1
Ngàysoạn:
Ngày dạy:
TIẾT : SỌ DỪA
( Truyện cổ tích)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Giúp học sinh :
1. Kiến thức
- Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyện cổ tích.
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện “Sọ Dừa” và một số đặc điểm tiêu biểu của nhân vật mang lốt xấu xí.
2. Kĩ năng
- Đọc diễn cảm văn bản truyện cổ tích.
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì lạ tiêu biểu trong truyện.
- Kể lại được truyện.
3. Thái độ
- Tự xác định và có thái độ đúng khi tìm hiểu truyện cổ tích.
II. CHUẨN BỊ TÀI LIỆU, THIẾT BỊ DẠY HỌC :
1.Giáo viên : giáo án,sách giáo viên, sách giáo khoa, sách tham khảo…
2.Học sinh : sách giáo khoa, nháp, vở ghi, …
III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC:
1.Ổn định tổ chức :
Kiểm tra sĩ số :
3.Kiểm tra:
- Kể tóm tắt truyện “Sự tích Hồ Gươm”?
- Truyện có những chi tiết kì lạ nào? Ý nghĩa của truyện?
3. Bài mới: Trong văn học dân gian, truyện cổ tích là loại rất tiêu biểu, được mọi người ưa thích. Hôm nay cô trò chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu một câu chuyện cổ tích kể về nhân vật người mang lốt xấu xí đó là “Sọ Dừa”. “Sọ Dừa” là một trong những minh chứng cho ước mơ về công lí xã hội và về sự đổi đời của nhân dân.
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung kiến thức cần đạt |
|
Hoạt động 1: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích. - GV hướng dẫn cách đọc: Đọc rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở những chi tiết kì lạ. - GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi HS đọc. - Nhận xét cách đọc của HS - Hãy kể tóm tắt truyện từ 5-7 câu? - Đọc kĩ phần chú thích (*) và nêu hiểu biết của em về truyện cổ tích ? - Em hãy giải nghĩa các từ: phú ông, trạng nguyên, đi sứ, cá kình… Hoạt động 2: HDHS đọc hiểu văn bản. - Văn bản trên thuộc kiểu văn bản gì? - Văn bản trên có thể được chia làm mấy phần? nội dung từng phần? - Gọi HS đọc đoạn 1 - Truyện kể về ai? Sự ra đời và hình dạng của nhân vật đó có gì đặc biệt? Nhân dân muốn thể hiện điều gì? HS trả lời. Gv nhân xét kết luận. - Gọi HS đọc đoạn 2. - Sự tài giỏi của Sọ Dừa thể hiện ở những chi tiết nào? Nhận xét mối quan hệ giữa hình dạng bên ngoài và phẩm chất bên trong của nhân vật? HS trả lời. Gv nhân xét kết luận. - Bên cạnh nhân vật trung tâm còn có những nhân vật nào? Các nhân vật đó có những điểm nào đáng chú ý? - Tại sao cô Út bằng lòng lấy Sọ Dừa? Nhận xét nhân vật này? - Hai cô chị, phú ông là người như thế nào? + Hai cô chị: ích kỉ, độc ác, trơ trẽn, tham lam, thích địa vị giàu sang… + Phú ông: giàu, tham của nhưng không ác. HS trả lời. Gv nhân xét kết luận. - Truyện kết thúc như thế nào? Kết thúc như thế thể hiện ước mơ gì? HS trả lời. Gv nhân xét kết luận. - Truyện có ý nghĩa như thế nào? HS thảo luận và trình bày. Hoạt động 3: HDHS tổng kết. -Trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản? - GV gọi HS đọc phần ghi nhớ, sgk trang 54. Hoạt động 4: HDHS luyện tập. - Kể một số truyện nhân vật mang lốt xấu xí mà em biết? HS kể chuyện. |
I.Đọc và tìm hiểu chú thích 1.Đọc: 2-Tìm hiểu chú thích: - Truyện cổ tích: + Là loại truyện dân gian kể về cuộc đời và số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc: nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh, ngốc nghếch, nhân vật là động vật…. + Thường có yếu tố hoang đường kì ảo. + Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của cái thiện với cái ác. 3. Từkhó ( SGK-T53,54) II. Đọc hiểu văn bản: 1 Kiểu văn bản: Tự sự 2. Bố cục:3 phần - Đoạn 1 (Từ đầu ... đặt tên cho nó là Sọ Dừa): Sự ra đời của Sọ Dừa. - Đoạn 2 (tiếp ... phòng khi dùng đến): Sọ Dừa cưới cô út, trở về hình dáng tuấn tú và thi đỗ trạng nguyên. - Đoạn 3 (còn lại): Biến cố bị hãm hại và sự đoàn tụ vợ chồng. 3. Phân tích a.Sự ra đời của Sọ Dừa: - Hai vợ chồng nghèo ngoài 50 tuổi vẫn chưa có con. - Người vợ uống nước trong sọ dừa và mang thai. - Sinh ra đứa bé không tay chân, tròn như quả dừa , “cứ lăn lông lốc trong nhà, chẳng làm được việc gì”. → tên nhân vật gắn với sự dị hình, dị dạng ấy. => Nhân dân muốn thể hiện: + Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật mang lốt xấu xí. + Quan tâm đến loại người đau khổ nhất, số phận thấp hèn, gợi ở người nghe sự thương cảm với nhân vật. + Mở ra tình huống khác thường để cốt truyện tiếp tục phát triển. b. Tài năng của Sọ Dừa: - Sự tài giỏi của Sọ Dừa: + Chăn bò giỏi: “Ngày nắng cũng như… no căng” + tài thổi sáo. + tự biết khả năng của mình: “gì chứ chăn bò thì con chăn được”, “giục mẹ đến hỏi con gái phú ông làm vợ” + Kiếm đủ sính lễ theo yêu cầu của phú ông. + thông minh khác thường, đỗ trạng nguyên. + tài dự đoán, lo xa chính xác: “khi chia tay quan trạng….phòng khi dùng đến” - Nhận xét mối quan hệ giữa ngoại hình và phẩm chất Sọ Dừa: + Có sự đối lập trái ngược. + Là sự khẳng định tuyệt đối về con người bên trong, đề cao giá trị chân chính của con người. + Thể hiện ước mơ về sự đổi đời của nhân dân lao động. + Mở ra tình huống khác thường để câu chuyện tiếp tục phát triển. c. Nhân vật cô Út. - Cô Út nhận biết thực chất đẹp đẽ của Sọ Dừa nên bằng lòng lấy Sọ Dừa. - Cô út hiền lành, thương người ngay cả khi chưa biết gì về thực chất bên trong Sọ Dừa. Cô đối xử tử tế với chàng, có lòng nhân hậu, thông minh, giàu nghị lực… => Cô được phần thưởng đáng quý: bà Trạng. d. Ước mơ của người lao động: - Kết thúc truyện: + Sọ Dừa dị hình, dị dạng nhưng được làm quan trạng. + Cô út được hưởng hạnh phúc. + Hai cô chị xấu hổ bỏ đi biệt xứ. -Uớc mơ của nhân dân: + mơ ước đổi đời. + mơ ước công bằng. e. Ý nghĩa của truyện: - Đề cao giá trị đích thực, vẻ đẹp bên trong con người. - Đề cao lòng nhân ái đối với người bất hạnh. - Toát lên sức sống mãnh liệt và tinh thần lạc quan của nhân dân lao động. III.Tổng kết 1.Nghệ thuật Chi tiết tưởng tượng hoang đường, kể về nhân vật người mang lốt vật hấp dẫn. 2.Nội dung Đề cao giá trị chân chính của con người và tình thương đối với người bất hạnh. * Ghi nhớ ( sgk –t54) IV. Luyện tập Một số truyện nhân vật mang lốt xấu xí như: Lấy vợ cóc, chàng Bầu, Nàng út ống tre…. |
4.Củng cố, luyện tập:
- Thế nào là truyện cổ tích?
- Trong truyện em thích nhất nhân vật nào? Vì sao?
- Nêu ý nghĩa của truyện?
5. HDHS học tập ở nhà :
- Học bài, tóm tắt truyện
- Soạn bài : Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ.
Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bài Sọ dừa mới nhất - Mẫu giáo án số 2
Ngày soạn : Tiết : 17-18
Ngày dạy:
SỌ DỪA
(Cổ tích)
I. YÊU CẦU :
- Hiểu sơ lược khái niệm truyện cổ tích.
- Hiểu nội dung ý nghĩa truyện Sọ Dừa, một số đặc điểm của kiểu nhân vật mang lốt xấu xí.
- Kể lại được truyện.
II. CHUẨN BỊ :
- GV : Tham khảo tài liệu SGK, SGV, tranh ảnh có liên quan, bảng phụ.
- HS : Đọc – trả lời câu hỏi SGK .
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :
|
Nội dung hoạt động |
Hoạt động giáo viên |
Hoạt động học sinh |
|
+ Hoạt động 1 : Khởi động. ( 5 phút) - Ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ. - Giới thiệu bài mới. |
- Ổn định nề nếp – kiểm tra sỉ số. Hỏi: Hãy nêu ý nghĩa truyện Sự tích Hồ Gươm? Theo em, cách Long Quân cho mượn gươm có ý nghĩa gì? - Giới thiệu khái quát về thể loại truyện cổ tích à Dẫn vào bài à Ghi tựa. |
- Báo cáo sỉ số. - Trả lời cá nhân. - Nghe, ghi tựa. |
|
+ Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. (72 phút) - Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chú thích, bố cục. I. Tìm hiểu chung văn bản: (20 phút) 1. Truyện cổ tích: SGK. 2. Bố cục: - Sự ra đời của Sọ Dừa. - Tài năng, phẩm chất của Sọ Dừa. - Ý nghĩa truyện. - Hướng dẫn tìm hiểu câu hỏi phần đọc - hiểu II. Tìm hiểu nội dung văn bản: (20 phút ) 1. Sự ra đời của Sọ Dừa: - Bà mẹ uống nước trong Sọ Dừa rồi thụ thai. - Hình dạng: Không chân, không tay, tròn như quả dừa. à Lạ lùng, dị dạng. TIẾT 2 2. Tài năng và phẩm chất của Sọ Dừa: Chăn bò giỏi, thổi sáo hay, tìm đủ sính lễ, đỗ Trạng Nguyên, lo xa, dự đoán chính xác. à Chăm chỉ, thông minh và tài năng. 3. Các nhân vật khác: a. Cô Út: Hiền lành, thương người, biết nhận thức cái đẹp. b. Hai cô chị: Kiêu căng, độc ác. 4. Ý nghĩa truyện: Đề cao giá trị chân chính đối với con người và tình thương đối với người bất hạnh. |
- Gọi HS đọc chú thích dấu sao. - Nhấn mạnh các ý cơ bản của chú thích à rút ra khái niệm truyện cổ tích. - GV hướng dẫn HS đọc, đọc mẫu à gọi HS đọc tiếp. - GV tạm chia văn bản 3 đoạn, yêu cầu HS nêu ý chính từng đoạn. - GV nhận xét à ghi bảng. - Lưu ý HS các chú thích 1, 6, 8, 10, 11. Chuyển ý. - Cho HS đọc đoạn 1. Hỏi: Sự ra đời của Sọ Dừa có gì khác thường? - Treo bảng phụ à cho HS trắc nghiệm: Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật nào trong truyện cổ tích? à Qua đó nhân dân muốn chú ý đến những con người như thế nào trong xã hội xưa? - GV diễn giảng thêm về nỗi khổ của Sọ Dừa bộc lộ qua câu nói: “Mẹ ơi tội nghiệp” (Có thể so sánh với câu nói của Thánh Gióng) Chuyển ý. - Cho HS đọc đoạn 2. Hỏi: Sọ Dừa có hình thù xấu xí nhưng có tài năng. Đó là những tài năng nào? - GV nhận xét, bổ sung. Hỏi: Qua những việc làm ấy bộc lộ phẩm chất tốt đẹp nào ở Sọ Dừa? - GV diễn giảng thêm về tình yêu thương mẹ của Sọ Dừa qua việc giúp mẹ đi chăn bò. à Giáo dục HS tình cảm gia đình. Hỏi: Em nhận xét như thế nào về nhân vật Sọ Dừa? Từ đó rút ra bài học gì khi đánh giá một con người? - Cho HS xem tranh. Hỏi: Cảnh trong tranh nằm ở nội dung nào của truyện? Chuyển ý. - Nêu câu hỏi 3 SGK: Theo em, tại sao cô Út bằng lòng lấy Sọ Dừa à em nhận xét như thế nào về nhân vật cô Út? Cho HS thảo luận. - GV nhận xét câu trả lời HS. Hỏi: Em nhận xét gì về 2 cô chị? - GV cho HS tìm hiểu thêm về nhân vật phú ông và bà mẹ. Hỏi: Qua kết cục truyện, người lao động mơ ước điều gì? - Yêu cầu HS thảo luận tìm ra ý nghĩa truyện. |
- HS đọc chú thích. - Nắm khái niệm truyện cổ tích. - 2 HS đọc SGK. - Suy nghĩ, phát hiện ý chính từng đoạn. - Nghe, ghi. - Đọc thầm. - Đọc SGK. - Cá nhân dựa vào SGK trả lời. - Chọn câu đúng. Kiểu nhân vật mang lốt xấu xí. - Cá nhân trình bày cảm nghĩ của mình. - Nghe. - Đọc SGK. - Cá nhân phát hiện tài năng Sọ Dừa. - Suy nghĩ trả lời: Chăm chỉ, thông minh, tài lạ. - Nghe – nhận thức được tình cảm gia đình. - Suy nghĩ, thảo luận và rút ra bài học. - Xem tranh. - Cá nhân phát hiện nội dung 2. - Thảo luận à rút ra nhận xét - Thảo luận à rút ra nhận xét: Kiêu căng, độc ác - Thảo luận à nhận xét - Cá nhân trả lời: Mơ ước đổi đời, Sự công bằng xã hội. - Thảo luận à ý nghĩa. |
|
+ Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết: (5) III. Tổng kết. Ghi nhớ SGK. |
Hỏi: Hãy nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện. - Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. |
- Thảo luận nhóm (2 HS) giá trị nội dung + nghệ thuật. - Đọc ghi nhớ SGK. |
|
+ Hoạt động 4: Củng cố – dặn dò. (8 phút) - Củng cố: Bài tập 1. Đọc thêm SGK. Bài tập 2: Kể diễn cảm truyện Sọ Dừa. - Dặn dò: |
- Cho HS đọc thêm SGK. - Yêu cầu HS kể diễn cảm truyện. Lưu ý: + Kể đúng chi tiết chính. + Kể diễn cảm bằng lời văn của em. - Yêu cầu HS: Nắm ghi nhớ + kể truyện. - Chuẩn bị: Từ nhiều nghĩa hiện tượng chuyển nghĩa của từ. - Trả bài: Nghĩa của từ. |
- Đọc SGK. - Kể diễn cảm -> lớp nhận xét. - Thực hiện theo yêu cầu GV. |
