Giáo án Ngữ văn 6 Bài Cây tre Việt Nam mới nhất - Mẫu giáo án số 1
Ngàysoạn:
Ngày dạy:
Tiết 109: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức: + Vẻ đẹp và giá trị của cây tre trong đời sống của dân tộc ta:
+ Tre là hình ảnh tượng trưng cho những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc ta.
+ Tình cảm thiết tha của tác giả dành cho tre cũng là dành cho dân tộc.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, phân tích một văn bản bút kí.
3. Thái độ: có ý thức học tập bộ môn, Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, gắn bó với cây tre- một biểu tưọng cao quý của con người Việt nam.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Trong bài Cô Tô, em thích câu văn nào nhất? Em hãy đọc diễn cảm câu văn đó và cho biết cái hay, cái đẹp trong đó?
- Cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô có gì hay và độc đáo?
3.Dạy học bài mới:
Hình như mỗi đất nước mỗi dân tộc đều chọn một loài cây hoặc một loài hoa làm biểu tượng riêng cho dân tộc của mình. Chẳng hạn: Mía - Cu Ba, Bạch dương- Nga, Bồ đề - ấn Độ, Liễu - Trung Hoa,.... Đất nước và dân tộc VN của chúng ta tự bao đời nay đã chọn cây tre là loại cây tượng trưng tiêu biểu cho tâm hồn, khí phách, tinh hoa của dân tộc. Ca ngợi nhân dân VN anh hùng đạo diễn người Ba Lan cùng các nhà làm phim VN đã dựa vào bài tuỳ bút Cây tre bạn đường của nhà văn nổi tiếng Nguyễn Duy để xây dựng bộ phim tài liệu Cây tre VN năm 1956. Nhà báo lừng danh Thép Mới đã viết bài kí Cây tre VN để thuyết minh cho bộ phim này.
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung kiến thức cần đạt |
|
Hoạt động 1: đọc hiểu chú thích - GV nêu cách đọc sau đó đọc mẫu một đoạn - Yêu cầu đọc: Khi trầm lắng dịu dàng, sôi nổi, khẩn trương, thủ thỉ, tâm tình, hân hoan, phấn chấn, ngắt nhịp đúng chỗ, nhấn đúng các vần lưng. - GV cho HS đọc chú thích về tác giả, tác phẩm trong SGK sau đó tóm tắt những nét chính về tác giả tác phẩm. Cho HS đọc thầm chú thích trong 1 phút Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản Theo em bài kí có thể chia làm mấy đoạn? Bài văn này thuộc thể loại gì? Về mặt thể loại có gì giống và khác bài Cô Tô? - Giống nhau: đều là bút lí - Khác nhau: Bài Cây tre VN có sự kết hợp thuyết minh, giới thiệu phim tài liệu. Theo em, trong văn bản này, tác giả đã dùng phương thức biểu đạt nào? Tác dụng của các phương thức biểu đạt đó? - Tác giả dựa trên căn cứ nào để nhận xét: "Tre là người bạn thân của nông dân VN, của nhân dân VN"? - Tác giả gọi tre là người bạn thân của nhân dân VN em có suy nghĩ gì về cách gọi này? - Hình vẽ trong SGk gợi cho em cảm nghĩ gì? - Tác giả cảm nhận cây tre VN qua các biểu hiện cụ thể nào về: + Vẻ đẹp? + Phẩm chất? Nhận xét về cách dùng từ của tác giả trong các lời văn trên? Qua vẻ đẹp và phẩm chất của trêm liên tưởng đến đức tính nào của con người VN? GV: đoạn văn mở đầu vừa mang tính chất miêu tả giới thiệu và chính luận một cách nhẹ nhàng tươi mát mà lắng sâu. |
I.Đọc- Tìm hiểu chú thích: 1. Đọc 2. Tìm hiểu chú thích. a. Tác giả - tác phẩm: - Tác giả: Thép Mới (1925 - 1991), tên khai sinh là Hà Văn Lộc, quê ở quận Tây Hồ - HN. Ngoài báo chí, Thép Mới còn viết nhiều bút kí, thuyết minh phim. - Tác phẩm: Bài Cây tre VN là lời bình cho bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan b. Tìm hiểu từ khó: 11 từ II. Đọc hiểu văn bản: 1. Tìm hiểu chung về văn bản: a.Bố cục: Chia bốn đoạn - Từ đầu đến.. Như người: Giới thiệu về cây tre trong mối quan hệ với con người VN. - Tiếp đến... Chung thuỷ: Cây tre người bạn thân của nhân dânVN anh hùng trong lao động. - Tiếp đến... Chiến đấu: Cây tre, người đồng chí - anh hùng chiến đấu. - Đoạn còn lại: Cây tre trong tương lai, biểu tượng đẹp và sáng ngời của đất nước. b.Thể loại: - Bút kí chính luận trữ tình thuyết minh, giới thiệu phim tài liệu. - Phương thức biểu đạt: miêu tả xen biểu cảm - Tác dụng: Vừa cho người đọc cảm nhận được hình ảnh tre một cách sinh động, vừa bộc lộ cảm nghĩ của tác giả về cây tre VN 2. Phân tích chi tiết a. Tre - người bạn của nhân dân Việt Nam: - Cây tre có mặt ở khắp mọi miền đất nước: tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre ngút ngàn Điện Biên Phủ, luỹ tre thân mật làng tôi. - Tác giả gọi tre là người bạn thân củanhân dân VN: đây là cách gọi rất đúng vì tre gần gũi, gắn bó, thân thuộc với đời sống của con người VN. Cách gọi ấy chứng tỏ tác giả từng gắn bó với tre, hiểu và quí trọng cây tre của dân tộc. - Tre gần gũi thân thuộc, gắn bó với làng quê VN; là hình ảnh của làng quê VN. b. Vẻ đẹp của cây tre Việt nam: - Vẻ đẹp của tre: Măng mọc thẳng, dáng vươn mộc mạc, màu tươi nhũn nhặn. - Phẩm chất của tre: vào đâu cũng sống, ở đâu cũng xanh tốt; cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Þ Tác giả dùng nhiều tính từ (thẳng, mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc), có tác dụng gợi tả vẻ đẹp và những phấm chất đáng quí của cây tre VN - Tất cả những phẩm chất cao quí ấy của cây tre cũng giống, cũng gần gũi biết bao với những phẩm chất và tính cách của nhân dân VN đó là đức tính thanh cao, giản dị, bền bỉ. |
4. Củng cố,luyện tập:
Suy nghĩ của em về vẻ đẹp của cây tre Việt Nam?
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
-Soạn tiếp các câu hỏi còn lại.
--------------------------------------------------------
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 110: CÂY TRE VIỆT NAM (tiếp)
(Thép Mới)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức: + Vẻ đẹp và giá trị của cây tre trong đời sống của dân tộc ta:
+ Tre là hình ảnh tượng trưng cho những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc ta.
+ Tình cảm thiết tha của tác giả dành cho tre cũng là dành cho dân tộc.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, phân tích một văn bản bút kí.
3. Thái độ: có ý thức học tập bộ môn, Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, gắn bó với cây tre- một biểu tưọng cao quý của con người Việt nam.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
-Nêu những nét chính về Thép Mới?
-Phân tích những vẻ đẹp của cây tre Việt Nam?
3.Dạy học bài mới:
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung kiến thức cần đạt |
|
Hoạt động 1: đọc hiểu văn bản - Sự gắn bó của tre với đời sống hàng ngày của người VN đã được giới thiệu như thế nào trên các mặt sinh hoạt: + Làm ăn? + Niềm vui? + Nỗi buồn? Hãy chỉ ra nét NT nổi bật trong các lời văn trên? nêu tác dụng của chúng? Câu văn: "Cối xay tre, nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc..." có cấu trúc đặc biệt như thế nào? Có gì đặc sắc trong các lời văn trên? Khúc nhạc đồng quê của tre được tác giả cảm nhận qua những âm thanh nào? Lời văn ở đây có đặc điểm gì? Qua đó giá trị của tre được phát hiện ở phương diện nào? - Vị trí của tre trong tương lai đã được tác giả dự đoán như thế nào? Tác giả dựa vào đâu để dự đoán như thế? - Kết thúc bài văn tác giả viết: "Cây tre VN! Cây tre xanh nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao qúi của dân tộc VN.". Em hiểu gì về cảm nghĩ đó của tác giả? Hoạt động 2: Tổng kết và luyện tập - Em cảm nhận được gì về cây tre VN qua văn bản này? - NT nổi bật trong văn bản? - HS rút ra phần ghi nhớ |
II. tìm hiểu văn bản: 2.Phân tích chi tiết a. Tre - người bạn của nhân dân Việt Nam: b. Vẻ đẹp của cây tre Việt nam: c.Tre gắn bó với đời sống của con người VN: c1. Trong đời sống hàng ngày: - Làm ăn: Dưới bóng te xanh, người dân cày VN dựng nhà, dựng cửa , vỡ ruộng, khai hoang, tre là cánh tay của người nông dân. Cối xay tre, nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc. - Niềm vui: Giang trẻ lạt, buộc mềm, khít chặt như những mối tình quê; là niềm vui của tuổi thơ đánh chắt, dánh chuyền; tuổi già vớ chiếc điếu cày tre là khoan khoái... - Nỗi buồn: Suốt một đời người, từ thuở lọt làng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay nằm trên giường tre... Þ Nét NT nổi bật: Nhân hóa,xen thơ vào lời văn, tạo nhịp cho lời văn (Cối xay tre, nặng nề quay). Có tác dụng tăng thêm cảm giác gần gũi, thân thuộc của tre đối với người. Lời văn dễ nghe, dễ nhớ. Bộc lộ cảm xúc tha thiết của người viết đối với tre. c2.Trong kháng chiến chống Pháp: - Ngọn tầm vông dựng thành đồng Tổ quốc. - Cái chông tre sông Hồng. - Tre chống lại sắt thép quân thù. - Tre xung phong vào xe tăng. - Tre hi sinh để bảo về con người. Þ NT: Điệp từ tre, hình ảnh nhân hoá đã khẳng định sức mạnh và công lao của tre trong cuộc kháng chiến gian khổ của dân tộc VN. C3. Tre là người bạn đồng hành của nhân dân VN: - âm thanh rung lên man mác trong gió buổi trưa hè nơi khóm tre làng; sáo tre, sáo trúc vang lưng trời. Þ Câu văn ngắn, cấu trúc như thơ. Qua đó ta thấy được giá trị của tre: là âm nhạc của làng quê. Là cái phần lãng mạn của sự sống làng quê VN. c4. Vị trí của tre trong tương lai: Sắt thép có thể nhiều hơn tre nứa, nhưng tre sẽ còn mãi trong tâm hồn dân tộc VN. Þ Tác giả đã dựa vào sự tiến bộ của xã hội , dựa vào sự gắn bó của tre với đời sống dân tộc, nhất là tâm hồn dân tộc để dự đoán. - Tác giả cảm nhận cây từ tre những phẩm chất cao quí của dân tộc VN; đầy lòng tin vào sức sống lâu bền của cây tre VN, cũng là sức sống của dân tộc ta. III. Tổng kết: SGK - Tr 100 |
4. Củng cố,luyện tập:
Đọc bài thơ “Tre Việt Nam” của Nguyễn Duy?
Đọc diễn cảm đoạn văn mà em thích nhất.
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
-Học thuộc ghi nhớ.
-Soạn bài: Câu trần thuật đơn.
Giáo án Ngữ văn 6 Bài Cây tre Việt Nam mới nhất - Mẫu giáo án số 2
Ngày soạn:
Tuần : 29
Tiết : 109
CÂY TRE VIỆT NAM
A - Mục đích yêu cầu:Giúp học sinh
-Hiểu và cảm nhận được giá trị nhiều mặt của cây tre và sự gắn bó giữa cây tre với cuộc sống của dân tộc Việt Nam; cây tre thành 1 biểu tượng của Việt nam
-Nắm được những đặc điểm nghệ thuật của bài ký: Giấu chi tiết và hình ảnh, kết hợp miêu tả và bình luận, lời văn giàu nhịp điệu
B - Trọng tâm:những phẩm chất của cây tre, sự gắn bó của nó với dân tộc Việt nam
C - Phương pháp:Gợi tìm, tích hợp
D - Chuẩn bị:
E - Các bước lên lớp:
1) Ổn định lớp:
2) Kiểm tra bài cũ:
-Cảnh mặt trời mọc trên biển trong bài Cô Tô được tác giả miêu tả như thế nào?
-Cảnh sinh hoạt và lao động của con người ở đây ra sao?
3) Bài mới:Giáo viên giới thiệu vào bài
|
Hoạt động của thầy |
Hoạt động của trò |
Ghi bảng |
|
-Gọi học sinh đọc phần giới thiệu tác giả, tác phẩm ở chú thích? -Nêu những nét chính về tác giả? -xuất xứ của tác phẩm? -Giáo viên hướng dẫn đọc -Gọi học sinh đọc, tìm hiểu chú thích -Nêu đại ý bài ký -Dựa vào đại ý đó, hãy tìm bố cục của bài văn? Ý mỗi đoạn? -Gọi học sinh đọc lại đoạn 1? -Giới thiệu gì về tre? -Trong bài văn, phẩm chất nào của cây tre được nói đến? -Biện pháp nghệ thuật nổi bật sử dụng có hiệu quả khi thể hiện phẩm chất của tre? -những từ ngữ thể hiện phẩm chất của tre khác từ loại gì? -tác giả đã tôn vinh cây tre bằng những danh hiệu nào? -nhận xét cây tre đã có những phẩm chất nào? -Gọi học sinh đọc đoạn 2, 3? -Giáo viên nêu lại đại ý của bài -Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự gắn bó của tre với con người trong lao động sản xuất, cuộc sống? -Vậy cây tre gắn bó với con người khi nào? -tác giả dùng nghệ thuật gì để nói lên sự gắn bó của tre với người? -Cây tre còn gắn bó với con người trong hoàn cảnh nào? -Khi này tre có tác dụng? -Vai trò lớn lao của tre được khái quát bằng câu văn nào? -Gọi học sinh đọc đoạn kết? -tác giả mở đầu phần này bằng hình ảnh nào? -Cây tre còn thể hiện sự gắn bó với con người về mặt nào nữa? -hình ảnh có ỹ nghĩa đặc biệt là hình ảnh nào? -Vì sao nó là hình ảnh có ỹ nghĩa? -hình ảnh đó được sử dụng với nghệ thuật gì? -ỹ nghĩa của hình ảnh tre già măng mọc? -Trong thực tế của quá trình CM sắt, thép… lấn dần tre nữa. Điều này đáng mừng hay tiết? -Gọi học sinh đọc 3 câu cuối? -Vai trò của các câu đó với câu mở đầu bài? -hướng dẫn học sinh tìm hiểu, làm bài tập Luyện tập |
- học sinh đọc - Hà Văn Lộc, ở Hà Nội, viết báo chí, bút ký… - Lời bình cho bộ phim cùng tên của các nhà điện ảnh Ba Lan - học sinh đọc - Gồm 4 đoạn - học sinh đọc đoạn 1 - Nơi ở và phẩm chất - Mọc xanh tốt ở mọi nơi, tre vương mộc mạc, thanh cao - nhân hóa, so sánh - tính từ - Anh hùng lao động, anh hùng chiến đấu - học sinh đọc - Tre có mặt khắp noi, lũy tre bao bọc xóm làng. Dưới bóng… văn hóa - Thuở lọt lòng nằm trong nôi tre->nhắm mắt xuôi tay trên giường - Điệp ngữ, nhân hóa, hoán dụ - Cuộc đấu tranh giữ nước - Làm vũ khí - Tre anh hùng lao động ……chiến đấu - học sinh đọc - Nhạc của trúc, của tre, tiếng sáo diều bay lưng trời - tinh thần - măng mọc thẳng - Vì nó được gắn trên phù hiệu thiếu nhi - ẩn dụ, hoán dụ - Trở thành biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam - học sinh đọc - khái quát toàn bộ đức tính của tre |
I - Giới thiệu tác giả, tác phẩm: 1 - tác giả:Thép Mới - Tên là Hà Văn Lộc, quê ở Tây Hồ, Hà Nội - Viết báo chí, bút ký, thuyết minh phim 2 - tác phẩm:“Câu tre Việt nam” là lời bình cho bộ phim cùng tên của các nhà điện ảnh Ba Lan *Đại ý: Cây tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam. Tre có mặt ở khắp nơi, tre gắn bó lâu đời và giúp ích cho con người trong cuộc sống, lao động sản xuất và chiến đấu trong quá khứ, hiệ tại và tương lại II – Tìm hiểu văn bản: 1 - Đọc: 2 – Phân tích: a)những phẩm chất của cây tre - Sức sống bền bỉ, ngay thẳng - Cần cù, siêng năng - Dũng cảm, bất khuất - Lạc quan, yêu đời à miêu tả, nhân hóa, điệp ngữ, sử dung tính từ: Tre mang giá trị cao quý như con người b)Sự gắn bó của cây tre với con người và dân tộc Việt nam: - Có mặt khắp noi, bao bọc xóm làng - Dưới bóng tre xanh, từ lâu người nông dân Việt nam dựng nhà, dựng cửa. làm ăn sinh sống, gìn giữ 1 nền văn hóa - Tre giúp con người trong sản xuất, tre như cánh tay người nông dân - Tre gắn bó với con người ở mọi lứa tuổi trong đời sống, sinh hoạt à so sánh, nhân hóa, hoán dụ, điệp ngữ: Tre gắn bó với con người, dân tộc Việt Nam từ thuở lọt lòng đến lúc nhắm mắt xuôi tay c)Cây tre gắn bó với dân tộc Việt nam trong hiện tại , tương lai: - Tre gắn bó với cuộc sống tinh thần “Tre già măng mọc” -> ẩn dụ, hoán dụ: biểu tượng của thế hệ trẻ - tương lai của đất nước. hình ảnh nối tiếp của thế hệ Việt nam, truyền thống bền vững - tự hào 3 - Tổng kết:Ghi nhớ III - Luyện tập: |
4) Củng cố:Bài văn gợi cho em cảm nghĩ gì về dân tộc Việt nam?
5) Dặn dò:Học bài, làm bài tập Luyện tập;Chuẩn bị “Lòng yêu nước”
F – Rút kinh nghiệm:
------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
