Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bài Con rồng cháu tiên mới nhất - Mẫu giáo án số 1
Ngàysoạn:............................................
Ngày dạy:.............................................
TIẾT 1 : Đọc thêm: CON RỒNG CHÁU TIÊN
( Truyền thuyết)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Giúp học sinh :
1. Kiến thức
-Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết.
- Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi giống dân tộc qua truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên”.
- Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện.
- Bóng dáng lịch sử thời kì dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kì dựng nước.
2. Kĩ năng
- Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết.
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
3. Thái độ
- Tự xác định và có thái độ đúng khi giải thích, ngợi ca nguồn gốc cao quý của dân tộc.
II. CHUẨN BỊ TÀI LIỆU, THIẾT BỊ DẠY HỌC :
1. Giáo viên : giáo án,sách giáo viên, sách giáo khoa, sách tham khảo…
2. Học sinh : sách giáo khoa, nháp, vở ghi, …
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức :
Kiểm tra sĩ số :
2. Kiểm tra:
Sách vở của học
3. Bài mới: Hầu như lịch sử nào cũng bắt đầu bằng truyền thuyết. Đó là những truyền thuyết về thời dựng nước của họ. Ở nước ta, đó là những truyền thuyết về thời các vua Hùng. Vậy người sinh ra vua Hùng là ai? Nguồn gốc của dân tộc tanhư thế nào ? Truyện “Con Rồng cháu Tiên” mà các em học hôm nay chính là lời giải đáp
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung kiến thức cần đạt |
||||||||||||
|
Hoạt động 1: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích. - GV hướng dẫn cách đọc: Đọc rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở những chi tiết kì lạ phi thường . - GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi HS đọc. - Nhận xét cách đọc của HS - Hãy kể tóm tắt truyện từ 5-7 câu? - Đọc kĩ phần chú thích (*) và nêu hiểu biết của em vềtruyền thuyết? - Em hãy giải nghĩa các từ: ngư tinh, mộc tinh, hồ tinh và tập quán? Hoạt động 2: HDHS đọc hiểu văn bản. - Văn bản trên thuộc kiểu văn bản gì? - Văn bản trên có thể được chia làm mấy phần? nội dung từng phần? - Gọi HS đọc đoạn 1 - Lạc Long Quân và Âu cơ được giới thiệu qua những chi tiết nào? (Nguồn gốc, hình dáng, tài năng) - Em có nhận xét gì về chi tiết miêu tả Lạc Long Quân và Âu cơ? - Tại sao tác giả dân gian không tưởng tượng LLQ và Âu cơ có nguồn gốc từ các loài vật khác mà tưởng tượng LLQ nòi rồng, Âu Cơ dòng dõi tiên? Điều đó có ý nghĩa gì? - Vậy qua các chi tiết trên, em thấy hình tượng LLQ và Âu Cơ hiện lên như thế nào? - Gọi HS đọc đoạn 2. - Âu Cơ sinh nở có gì kì lạ? đây là chi tiết ntn? Nó có ý nghĩa gì? - Em hãy quan sát bức tranh trong SGK và cho biết tranh minh hoạ cảnh gì? - Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con như thế nào? -Việc chia tay thể hiện ý nguyện gì? - Bằng sự hiểu biết của em về LS chống ngoại xâm và công cuộc xây dựng đất nước, em thấy lời căn dặn của thần sau này có được con cháu thực hiện không? - Trong tuyện dân gian thường có chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? - Trong truyện này, chi tiết nói về LLQ và Âu Cơ; việc Âu Cơ sinh nở kì lạ là những chi tiết tưởng tượng kì ảo. Vai trò của nó trong truyện này như thế nào? - Gọi HS đọc đoạn cuối - Em hãy cho biết, truyện kết thúc bằng những sự việc nào? Việc kết thúc như vậy có ý nghĩa gì? - Vậy theo em, cốt lõi sự thật LS trong truyện là ở chỗ nào? * GV: Cốt lõi sự thật LS làmười mấy đời vua Hùng trị vì. còn một bằng chứng nữa khẳng định sự thật trên đó là lăng tưởng niệm các vua Hùng mà tại đây hàng năm vẫn diễn ra một lễ hội rất lớn đó là lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trở thành một ngày quốc giỗ của cả dân tộc, ngày cả nước hành quân về cội nguồn: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba và chúng ta tự hào về điều đó. Một lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở VN! Hoạt động 3: HDHS tổng kết. -Trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản? -GV gọi HS đọc phần ghi nhớ, sgk trang 8. Hoạt động 4: HDHS luyện tập. |
I.Đọc và tìm hiểu chú thích 1.Đọc: 2. Tìm hiểu chú thích: - Truyền thuyết: + Truyện dân gian kể về các nhân vật, sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. + Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. + Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. 3. Từ khó ( SGK-T 7,8) II. Đọc hiểu văn bản: 1 Kiểu văn bản: Tự sự 2. Bố cục: 3 phần a. Từ đầu đến...Long Trang : Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ b. Tiếp...lên đường : Chuyện Âu Cơ sinh nở kì lạ và Lạc Long Quân, Âu Cơ chia con. c. Còn lại : Giải thích nguồn gốc con Rồng, cháu Tiên. 3. Phân tích a.Giới thiệu Lạc Long Quân - Âu cơ
-> Đẹp, kì lạ, lớn lao với nguồn gốc vô cùng cao quí. b. Diễn biến truyện *. Âu Cơ sinh nở kì lạ - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, khôi ngô, không cần bú mớm, lớn nhanh như thổi. -> Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì nhấn mạnh sự gắn bó keo sơn, thể hiện ý nguyện đoàn kết giữa các cộng đồng người Việt. *. Âu Cơ và Lạc Long Quân chia con - 50 người con xuống biển; - 50 Người con lên núi - Cùng nhau cai quản các phương, dựng xây đất nước. -> Cuộc chia tay phản ánh nhu cầu phát triển dân tộc: làm ăn,mở rộng và giữ vững đất đai. Thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất DT. Mọi người ở mọi vùng đất nước đều có chung một nguồn gốc, ý chí và sức mạnh. * Ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo: - Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết không có thật được dân gian sáng tạo ra nhằm mục đích nhất định. - Ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyện: + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các nhân vật, sự kiện. + Thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc. + Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm. c. Kết thúc truyện - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước. - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rồng, cháu Tiên. -> Cách kết thúc muốn khẳng định nguồn gốc con Rồng, cháu Tiên là có thật III.Tổng kết 1.Nghệ thuật Chi tiết tưởng tượng hoang đường, hình tượng thần đẹp kì vĩ. 2.Nội dung Giải thích, suy tôn nguồn gốc, ý nguyện đoàn kết của dân tộc ta * Ghi nhớ ( sgk –t 8) IV. Luyện tập 1. Học xong truyện: Con Rồng, cháu Tiên em thích nhất chi tiết nào? vì sao? 2. Kể tên một số truyện tương tự giải thích nguồn gốc của dân tộc VN mà em biết? - Kinh và Ba Na là anh em - Quả trứng to nở ra con người (mường) - Quả bầu mẹ (khơ me) |
4.Củng cố, luyện tập:
- Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở tỉnh nào trên đất nước ta?
- Theo em, tại sao truyện này được gọi là truyền thuyết? Truyện có ý nghĩa gì?
5. HDHS học tập ở nhà :
- Học bài, tóm tắt truyện
- Soạn bài : Bánh chưng bánh giày
Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bài Con rồng cháu tiên mới nhất - Mẫu giáo án số 2
Ngày dạy:..........................................
Tiết 1:Văn bản CON RỒNG - CHÁU TIÊN
( Truyền thuyết)
I. Mục tiêu: Giúp HS.
1.Kiến thức:
- Hiểu được khái niệm về truyền thuyết.
- Hiểu được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu.
- Bóng dáng lịch sử thời kì dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kì dựng nước
2. Kĩ năng:
- Đọc diễn cảm văn bản.
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
3. Thái độ: - Giáo dục lòng tự hào, tôn kính về nòi giống dân tộc.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Tranh: Con rồng cháu tiên , bảng phụ.
2. HS: - Sách, vở, đọc và soạn bài.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học:
1. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
2. Các hoạt động dạy - học (35’): Giới thiệu truyện bằng tranh minh hoạ.
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung kiến thúc |
|
HĐ 1: Tìm hiểu KN truyền thuyết - GV yêu cầu HS đọc chú thích dấu (*) SGK. ? Truyền thuyết là một thể loại văn học ntn? Có đặc điểm gì? - HS dựa chú thích trả lời. - GV lưu ý HS tính truyền miệng, nhân vật và sự kiện lịch sử yếu tố tưởng tượng kì ảo. GV: Giới thiệu về tác phẩm. HĐ 2: Tìm hiểu văn bản - GV đọc mẫu. ? Em có nhận xét gì về giọng đọc? - GV yêu cầu 3 HS đọc nối tiếp nhau. ? Giải thích nghĩa của từ “Tinh” trong các từ “mộc tinh”, “Sơn tinh”, “thuỷ tinh”. HS dựa SGK trả lời. ? Theo em truyện có thể chia làm mấy phần? Nêu rõ nội dung từng phần? - HS trả lời và học sinh khác nhận xét. - GV treo đáp án: Bố cục truyện: 3 phần . Đ1: từ đầu đến cung điện Long Trang. Lạc Long Quân và Âu Cơ lên duyên vợ chồng. Đ2: Tiếp đến lên đường. Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm con, 2 người chia tay. Đ3: Còn lại: nguồn gốc dân tộc. - GV: Giới thiệu bức tranh con Rồng cháu tiên. - HS dựa vào tranh tóm tắt các sự việc chính của truyện theo thứ tự trước sau. - Giáo viên nêu đáp án tóm tắt truyện: + Lạc Long Quân con trai thần Long nữ có sức khoẻ vô địch có nhiều phép lạ giúp dân diệt yêu quái, trồng trọt... + Âu Cơ dòng họ thần nông xinh đẹp tuyệt trần. + Lạc Long Quân và Âu Cơ kết duyên vợ chồng. + Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm người con. + Lạc Long Quân và Âu Cơ chia tay nhau hẹn khi có việc thì cùng giúp đỡ. + Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn làm vua hiệu là Hùng Vương đặt tên nước là Văn Lang. ? Tìm những chi tiết thể hiện tính chất lớn lao kì lạ đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng của 2 nhân vật Lạc Long Quân và Âu Cơ? - HS dựa SGK trả lời. ? Nhận xét về nguồn gốc, hình dạng, tài năng của Lạc Long Quân và Âu cơ? - HS trả lời - GV nhận xét chốt và ghi bảng. ? Các chi tiết kì lạ của truyện là những chi tiết tưởng tượng vậy chi tiết tưởng tượng kì ảo này có vai trò gì? - HS suy nghĩ trả lời. - GV giảng: tưởng tượng kì ảo là những chi tiết không có thật được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định ( VD: tô đậm tính chất lớn lao đẹp đẽ của nhân vật lịch sử) ở đây yếu tốt tưởng tượng làm tăng tính thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi dân tộc, tăng lòng tự hoà tôn kính tổ tiên dân tộc mình). - GV phát phiếu học tập - HS thảo luận nhóm. ? Vì sao tác giả dân gian lại để cho Lạc Long Quân có nguồn gốc nòi Rồng và Âu Cơ thuộc họ thần nông ( tiên) khi xây dựng câu chuyện này? - HS suy nghĩ -> từng nhóm trả lời và nhận xét. ? Hình ảnh bọc trăm trứng có ý nghĩa gì? - HS suy nghĩ trả lời. ? Từ hình ảnh bọc trăm trứng nở thành trăm con đến việc chia tay và lời hẹn khi có việc thì giúp đỡ nhau em có suy nghĩ ntn? - GV bình: Từ nguồn gốc của các nhân vật trong truyện truyện muốn giải thích suy tôn nguồn gốc cao quí thiêng liêng của cộng đồng người Việt. Thể hiện lòng tự hào về nguồn gốc dòng giống Tiên Rồng rất đẹp, rất cao quý linh thiêng. Hình ảnh bọc trăm trứng biểu hiện ý nguyện thống nhất của nhân dân ta ở mọi miền đất nước. ? Giải nghĩa từ Đồng bào? - HS đọc ghi nhớ SGK. HĐ 3: Luyện tập ? Câu nói nào của Bác nhắc nhở chúng ta nhớ đến công ơn các Vua Hùng. ? Em biết những truyện nào giải thích nguồn gốc dân tộc Việt. GV mở rộng: Sự giống nhau về nội dung truyện KĐ sự gần gũi về nguồn gốc và giao lưu văn hoá giữa các dân tộc. |
I. TÌM HIỂU CHUNG (3’) * Khái niệm truyền thuyết: - Là một loại truyện dân gian kể về nhân vật sự kiện liên quan đến lịch sử quá khứ. Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. * Tác phẩm thuộc nhóm các truyền thuyết thời đại Hùng Vương giai đoạn đầu. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN (28’). 1. Đọc, tìm hiểu chú thích (5’). 2. Tìm hiểu bố cục và tóm tắt truyện (5’). * Bố cục: 3 phần. * Tóm tắt truyện. 3. Phân tích (16’) a. Lạc Long Quân và Âu Cơ. - Nguồn gốc: cao quý. - Hình dạng và tài năng: lớn lao, kì lạ, đẹp đẽ. - Kết duyên kì lạ: Rồng và Tiên. b. ý nghĩa truyện. - GiẢi thích Nguồn gốc cao quí của người Việt. - Biểu hiện ý nguyện ĐK thống nhất của nhân dân ta. - Người Việt Nam miền xuôi hay ngược đều chung một cội nguồn. 4. Ghi nhớ ( SGK) 2’. III. LUYỆN TẬP (4’) - Câu nói: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. - Truyện : Quả trứng to nở...... Quả bầu mẹ |
3. Củng cố (3’). - Nhắc lại KN truyền thuyết?
- Ý nghĩa truyện? Bức tranh minh hoạ cho sự việc nào của truyện.
4. Hướng dẫn học ở nhà (2’): - Đọc lại truyện, kể lại truyện.
- Xem lại nội dung bài học.
- Soạn bài Bánh trưng bánh giầy.
