Giáo án Ngữ văn 8 Bài Ôn tập về văn thuyết minh mới nhất

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HĐ1.HDHS ôn tập lý thuyết:

H: VB thuyết minh có vai trò & tác dụng như thế nào trong đời sống ?

H: VB thuyết minh có gì khác với VB tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận ?

H: Muốn làm tốt bài văn TM, cần phải chuẩn bị những gì ?

H: Nêu các kiểu đề văn TM ?

+Đồ vật, động vật, thực vật

+Hiện tượng tự nhiên xã hội, 1 phương pháp, 1danh lam thắng cảnh một thể loại VH, GT 1 danh nhân, 1phong tục …

H: Bài văn TM phải làm nổi bật điều

gì ?

H: Bố cục bài văn TM gồm mấy phần ?

HĐ2.HDHS luyện tập:

Bài 1: Hãy nêu cách lập ý & lập dàn ý với các đề bài sau :`

H: Lập ý cần trình bầy ND gì ?

H: Phần dàn ý cần trình bầy những ND gì ?

H: Muốn GT một danh lam thắng cảnh phần lập ý bao gồm những ND nào ?

H:Bố cục bài gồm mấy phần, nội dung từng phần?

Bài 2 :Viết đoạn văn theo các đề bài

a.GT một đồ dùng học tập

b. GT mộ danh lam thắng cảnh quê em

- GV hướng dẫn cách viết

I. Lý thuyết

1. Vai trò tác dụng:

+ Định nghĩa kiểu văn bản

- TM là kiểu VB thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp cho người đọc nghe tri thức ( kiến thức ) về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, ý nghĩa …của các hiện tương sự vật trong tự nhiên xã hội bằng phương thức trình bầy, giới thiệu, giải thích

2.Văn bản thuyết minh có những tính chất khác với VB tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận:

- TM bằng phương thức trình bầy, giới thiệu, giải thích .

- Tự sự : Giới thiệu sự việc, nhân vật.

- Miêu tả : GT cảnh vật, con người, thời gian, không gian.

- Biểu cảm : GT đối tượng gây cảm xúc là con người, cảnh vật...

- Nghi luận :GT luận điểm, luận cứ.

àCác yếu tố Miêu tả, tự sự kể truyện không thể thiếu được trong VB thuyết minh.

3.Bài văn thuyết minh cần phải chuẩn bị

+ND tri thức : Khách quan , xác thực, đáng tin cậy

+Lời văn : Rõ ràng, chặt chẽ, vừa đủ đễ hiểu giản dị, hấp dẫn

- Cần làm rõ và nổi bật đối tượng cần thuyết minh.

- Nêu những phương pháp TM thường được vận dụng ?

+Nêu định nghĩa, giải thích

+Liệt kê, nêu VD, dùng số liệu (con số ), So sánh đối chiếu, phân loại, phân tích

* Bố cục của bài văn thuyết minh:

=>Bài văn thuyết minh gồm3phần:+MB : GT khái quát về đối tượng

+TB : GT từng mặt, phần, từng vấn đề, dặc điểm của đối tượng. Nên TM theo 3 bước (loại bài về phương pháp )là chuẩn bị, quá trình tiến hành, kết quả thành phẩm

+ KB : ý nghĩa của đối tượng hoặc bài học thực tế XH,VH, lịch sử

4. Các phương pháp thuyết minh

+Nêu định nghĩa, giải thích

+Liệt kê

+ nêu VD

+ Dùng số liệu (con số ).

+ So sánh đối chiếu

+ Phân loại, phân tích.

II. Luyện tập

Bài 1

a. Giới thiệu một đồ dùng học tập

+Lập ý :Tên đồ dùng, hình dáng, kích thước, màu sắc, cấu tạo, công dụng của đồ dùng, những điều cần lưu ý khi sử dụng

+ Dàn ý :

- MB – Kq tên đồ dùng & công dụng của nó

- TB- Hình dáng, chất liệu, kích thước, màu sắc cấu tạo, các bộ phận, cách sử dụng.

- KB – Lưu ý khi sử dụng, sự cố cần sửa chữa

*) Muốn GT một danh lam thắng cảnh phần lập ý bao gồm những ND+Lập ý :Tên danh lam, kquát ví trí & ý nghĩa với quê hương cấu trúc, quá trình hình thành, xây dựng, tu bổ, đặc điểm nổi bật

+ Dàn ý :

+)MB:Vị trí & ý nghĩa văn hóa, lịch sử, xã hội của danh lam đối với quê hương đất nước

+) TB :Vị trí địa lí quá trình hình thành, phát triển, tutạo định hình trong quá trình lịch sử àngày nay

- Cấu trúc qui mô, từng khối

- Sơ lược thần tích

- Hiện vật trưng bầy, thờ cúng, phong tục, lễ hội

+) KB :Thái độ tình cảm với danh lam

Bài 2:

b.Giới thiệu danh lam thắng cảnh

+ Lập ý

+ Dàn ý :3 phần

+ Tập viết đoạn văn:

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

CHUẨN KTKN

 CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

H: Văn bản thuyết minh có vai trò và tác dụng ntn trong cuộc sống ?

H: Văn bản thuyết minh có những tính chất gì khác với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận?

H: Muốn làm tốt bài văn thuyết minh cần phải chuẩn bị những gì? Bài văn thuyết minh phải làm nổi bật điều gì?

H: Những phương pháp TM nào thường được chú ý vận dụng?

- HS khái quát nội dung kiến thức đã học trả lời.

- HS khác nhận xét bổ sung

- HS nghe, ghi

- HS khái quát nội dung kiến thức đã học trả lời.

- HS khác nhận xét bổ sung

- HS nghe, ghi

- HS khái quát nội dung kiến thức đã học trả lời.

- HS khác nhận xét bổ sung

- HS nghe, ghi

- HS khái quát nội dung kiến thức đã học trả lời.

- HS khác nhận xét bổ sung

- HS nghe, ghi

I. Lý thuyết

1. Vai trò, tác dụng của văn bản thuyết minh trong đời sống

- Là kiểu VB thường dùng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức, thông tin về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội bằng cách trình bày,  giới thiệu, giải thích vấn đề.

2. Tính chất của văn bản thuyết minh

- Chủ yếu trình bày tri thức một cách khách quan, chính xác, đầy đủ giúp con người hiểu biết về đối tượng.

3. Yêu cầu, cách làm bài thuyết minh

- Người viết phải quan sát, tìm hiểu sự vật, hiện tượng cần thuyết minh, phải nắm bắt được bản chất, đặc trưng của chúng -> Trình bày theo trình tự thích hợp để người đọc dễ hiểu, làm nổi bật đặc điểm chủ yếu, quan trọng của đối tượng thuyết minh.

- Sử dụng phối hợp nhiều phương pháp thuyết minh : nêu định nghĩa, giải thích, liệt kê, nêu VD, dùng số liệu, so sánh, phân tích, phân loại.

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

CHUẨN KTKN

 CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

H: Nêu cách thuyết minh về 1 thứ đồ dùng?

H: Nêu cách lập dàn ý của kiểu bài này?

H: Khi thuyết minh về một thể loại văn học cần chú ý điều gì?

H: Khi thuyết minh gới thiệu về một phương pháp (cách làm) cần chú ý điều gì ?

H: Cách lập dàn ý của đề bài thuyết minh về danh lam thắng cảnh?

Cho HS lần lượt viết phần mở bài cho các đề b,d,g.

- HS nhắc lại cách thuyết minh về một thứ đồ dùng.

- HS nêu cách lập dàn ý đã chuẩn bị ở nhà

- HS khác nhận xét bổ sung

- HS nhắc lại cách thuyết minh về một thể loại văn học

- HS nhắc lại cách thuyết minh về một phương pháp (cách làm) ?

- HS nêu cách lập dàn ý đã chuẩn bị ở nhà

- HS khác nhận xét bổ sung

- Tập viết đoạn các đề b,d,g.

II. Luyện tập

BT1: Nêu cách lập dàn ý

1. Gthiệu 1 đồ dùng

a. MB: Gthiệu khái quát đồ dùng

b. TB:

- Gthiệu lần lượt những bộ phận tạo thành.

- Gthiệu tác dụng và cách sử dụng.

- Cách bảo quản.

c. KB: Nhấn mạnh ý nghĩa, tác dụng của đồ dùng.

2. Gthiệu 1 thể loại văn học.

- Thuyết minh đặc điểm 1 thể loại văn học phải quan sát, nhận xét, sau đó khái quát thành những đặc điểm. Cần lựa chọn những đặc điểm nổi bật.

3. Gthiệu 1 phương pháp

- Người thuyết minh phải tìm hiểu, nắm chắc phương pháp.

- Cần trình bày rõ nguyên liệu, cách thức, trình tự để thực hiện và yêu cầu chất lượng với sản phẩm.

4. Gthiệu 1 danh lam thắng cảnh

a.MB: Gthiệu về danh lam thắng cảnh

b. TB:

- Vị trí

- S (mđộ rộng hẹp)

- Gthiệu cụ thể chi tiết về từng khu vực của danh lam.

c. KB: Vị trí của danh lam thắng cảnh trong đời sống của con người

BT2: Viết đoạn văn

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

CHUẨN KT, KN CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

Gv giao bài tập

- Hs : Lập dàn ý cho bài thuyết minh về một loài hoa ngày Tết.

Lắng nghe, tìm hiểu, nghiên cứu, trao đổi,làm bài tập, trình bày....

……….

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

CHUẨN KT, KN CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

Gv giao bài tập

- Vẽ sơ đồ tư duy cho bài học

+ Lắng nghe, tìm hiểu, nghiên cứu, trao đổi, làm bài tập,trình bày....