Giáo án Ngữ văn 8 Bài Luyện nói kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm mới nhất

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HĐ1.HDHS ôn tập lại kiến thức về ngôi kể:

H: Thế nào là ngôi kể?

H: Thế nào là kể chuyện theo ngôi thứ nhất?

H:Kể theo ngôi thứ ba là kể như thế nào?

H:Lấy một vd về cách kể theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba?

- Lão Hạc, Tôi đi học: ngôi thứ nhất.

- Tức nước vỡ bờ: ngôi thứ ba.

H: Theo em tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể?

HĐ2.HDHS luyện nói trước lớp:

- Y/c học sinh đọc đoạn trích và kể lại theo lời chi Dậu:

H: Muốn kể lại đoạn trích theo ngôi thứ nhất thì phải thay đổi những gì?

- HS dựa vào bài chuẩn bị ở nhà trình bày trước tổ.

- Tổ trưởng điều hành, thư kí ghi lại nội dung nhận xét.

- HS nhận xét bài của bạn: tác phong, diễn đạt, nội dung, lời nói...

- GVgọi Hs nói trước lớp.

- HS khác nhận xét.

- GV sửa chữa, bổ sung.

* Chú ý: Khi nói trước đông người cần tự tin, bình tĩnh, nói có ngữ điệu, không nói như đọc, chú ý yếu tố miêu tả, biểu cảm.( có thể kết hợp các động tác , cử chỉ, nét mặt…để miêu tả và thể hiện tình cảm.

- Khi thay đổi ngôi kể phải chú ý cách xưng hô, thay đổi đoạn dẫn thoại.

I. Kiểm tra việc chuẩn bị ở nhà:

1.Ôn tập về ngôi kể:

- Ngôi kể là vị trí giao tiếpmà người kể sử dụng để kể chuyện.

- Kể theo ngôi thứ nhất: người kể xưng tôi, có thể trực tiếp nói ra những điều mình nghe thấy, nhìn Ithấy, trải qua, những suy nghĩ, tình cảm của chính mình -> tăng tính chân thực, thuyết phục.

- Kể theo ngôi thứ ba: người kể giấu mình, gọi nhân vật bằng tên gọi của chúng -> linh hoạt, tự do hơn.

- Tuỳ thuộc vào cốt truyện cụ thể, ở những tình huống cụ thể mà người viết, nói lựa chọ ngôi kể cho phù hợp.cũng có khi trong một truyện,người viết dùng các ngôi kể khác nhau (thay đổi ngôi kể) để soi chiếu sự việc, nhân vật bằng các điểm nhìn khác nhau, tăng tính sinh động, phong phú khi miêu tả sự vật, sự việc và con người...

II. Luyện nói:

1. Chuẩn bị luyện nói:

- Thay đổi ngôi kể từ ngôi thứ ba sang ngôi thứ nhất.

- Chuyển lời thoại trực tiếp thành lời kể gián tiếp.

- Chọn chi tiết miêu tả và lời biểu cảm cho sát với nhôi thứ nhất …

2. Học sinh nói trước tổ, nhóm:

3. Học sinh nói trước lớp:

- HS khá giỏi nói trước, HS yếu nói sau.

- Kể lại đoạn trích chị Dậu đánh nhau với cai lệ ở ngôi thứ nhất.

VD: Tôi tái xám mặt, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay người nhà lí trưởng và van xin : “ cháu van ông , nhà cháu vừa tỉnh được một lúc , ông tha cho ! , “Tha này! tha này!” vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực tôi mấy bịch rồi lại sấn đến để trói chồng tôi….

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Nội dung cần đạt

* Hoạt động 1: Ôn tập về ngôi kể

? Kể theo ngôi thứ nhất là kể ntn?

GV: Treo bảng phụ có ví dụ SGK?

- Kể theo ngôi thứ nhất là cách kể mà người kể xưng tôi để dẫn dắt câu chuyện, giúp người nghe hiểu được sự việc chính câu chuyện với ngôi kể này, người kể có tư cách là người trong cuộc, tham gia vào các sự việc và kể lại có độ tin cậy cao.

I. Ôn tập về ngôi kể:

? Như thế nào là kể theo ngôi thứ ba? nêu tác dụng của mỗi loại ngôi kể?

- Kể theo ngôi thứ 3 là kể mà người kể giấu mình đi, gọi tên các nhân vật một cách khách quan. Với ngôi kể này, người kể có tư cách là người chứng kiến các sự việc và kể lại, do đó có thể kể linh hoạt thông qua nhiều mối quan hệ của nhân vật.

? Lấy VD về cách kể theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ 3 ở một vài tác phẩm hay đoạn trích văn tự sự đã học?

- Ngôi thứ nhất: Tôi đi học, lão Hạc, những ngày thơ ấu…

- Kể ngôi thứ ba: tắt đèn, cô bé bán diêm, chiếc lá.

? Tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể?

- Thay đổi ngôi kể là để:

- Thay đổi thái độ miêu tả, biểu cảm.

- Thay đổi điểm nhìn với sự việc và nhân vật.

- Sự việc có liên quan đến người kể khác sự việc không liên quan đến người kể.

* Hoạt động 2:

? Theo dõi đoạn trích ở phần 2.

? Sự việc, nhân vật chính và ngôi kể trong đoạn văn?

? Các yếu tố biểu cảm nổi bật trong đoạn văn?

- Sự việc: cuộc đối đầu giữa những kẻ đi thúc sưu với người xin khất sưu.

- Nhân vật chính: Chị Dậu, cai lệ, người nhà Lý trưởng.

II. Lập dàn ý kể chuyện.

- Các yếu tố biểu cảm nổi bật nhất là các từ xưng hô: van xin, nín nhịn, cháu van ông…

- Bị ức hiếp, phẫn nộ: chồng tôi đau yếu…

- Căm thù, vùng lên: mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!

- Ngôi kể: thứ ba

? Xác định các yếu tố miêu tả và nêu tác dụng của chúng?

- Các yếu tố miêu tả.

+ Chị Dậu xám mặt…

+ Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện… người đàn bà lực điền… ngã chỏng quèo… nham nhảm thét…

+ … anh chàng hầu cận ông Lý… chị chòng con mọn… ngã nhào ra thềm…

- Tác dụng: nêu bật sức mạnh của lòng căm thù đã khiến: người đàn bà lực điền chiến thắng anh chàng nghiện.

+ Chị chàng con mọn chiến thắng anh chàng hầu cận ông Lý.

? Hãy đóng vai chị Dậu kể lại câu chuyện theo ngôi thứ nhất?

-> Học sinh lên nói.

* Đóng vai chị Dậu.

Tôi tái xám mặt, vội vàng đặt con bé xuống đất chạy tới đỡ tay người nhà lý trưởng, van xin:

- Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại, xin ông tha cho!.

Nhưng tên người nhà lý trưởng vừa đấm vào ngực tôi vừa hùng hổ sấn tới định trói chồng tôi. Vừa thương chồng, vừa uất ức trước thái độ bất nhân của hắn, tôi dằn giọng:

- Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!.

Cai lệ tát vào mặt tôi một cách thô bạo rồi lao tới chỗ chồng tôi. Tôi nghiến răng:

- Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem, tiện tay, tôi túm cổ hắn, ấn giúi ra cửa. Hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, nhưng miệng vẫn thét trói như một thằng điên…