Giáo án Ngữ văn 8 Bài Hội thoại mới nhất

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HOẠT ĐỘNG 1. HDHS TÌM HIỂU VAI XÃ HỘI TRONG HỘI THOẠI:

- Đọc yêu cầu bài tập sgk .

H: Trong đoạn trích có mấy nhân vật tham gia hội thoại?

H: Trong cuộc hội thoại ai là vai trên ? ai là vai dưới?

H: Trong cuộc hội thoại cách giao tiếp của người cô có điều gì đáng chê trách?

H: Tìm những chi tiết cho thấy bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình đối với cô?

(Nhận ra....xâm phạm đến)

( Đáp lại một cách lễ phép)

H: Giải thích tại sao Hồng phải kìm nén như vậy?

H: Em hiểu vai xã hội là gì?Có những kiểu quan hệ nào trong giao tiếp

H: Khi tham gia hội thoại ta cần chú ý điều gì?

- Đọc ghi nhớ sgk

HOẠT ĐỘNG 2. HDHS LUYỆN TẬP:

H: Đọc và xác định yêu cầu bài tập.

- GV hướng dẫn học sinh tr lời

- Yêu cầu học sinh đọc và xác định yêu cầu bìa tập/94

H: Tìm trong lời thoại và lời văn miêu tả cho thấy thái độ vừa thân tình vừa kính trọngcủa nhân vật ông giáo đối với lão Hạc?

H: Tìm những chi tiết trong lời thoại của lão Hạc và lời miêu tả của nhà văn nói lên thái độ vừa thân tình vừa kính trọng của lão Hạc với ônhg giáo?

Những chi tiết nào thể hiện tâm trạng k vui và giữ ý của lão Hạc ?

- Y c hs đọc và xác định yêu cầu bài 3:

- Gv hướng dẫn hs đặt cuộc hội thoại và phân tích.

I)Vai xã hội trong hội thoại

1) Bài tập:Sgk

*Nhận xét:

- Đoạn trích có hai nhân vật tham gia hội thoại : Bà cô và bé Hồng

- Cô-> Vai trên

- Bé Hồng-> Vai dưới.

- Người cô giao tiếp thiếu thiện trí, không phù hợp, không đúng mực giữa người trên với người dưới.

- Hồng kìm nén vì Hồng là vai dưới có bổn phận tôn trọng người trên.

*Kết luận:

- Vai XH là vị trí người tham gia hội thoại. theo quan hệ XH:

- Qhệ trên - dưới;ngang hàng( theo tuổi tác, thứ bậc trong gia đình và xã hội)

- Quan hệ thân sơ( theo mức độ quen biết, thân tình)

- Tham gia hội thoại- xác định vai xh

->chọn cách nói cho phù hợp.

2. Ghi nhớ: SGK- T94

II.Luyện tập

1.Bài 1: -T94

- Tâm tình: Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền… chẳng kém gì

- Nghiêm khắc: Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn…

-Khoan dung:Nay ta bảo thật các người….nếu các ngươi không biết chuyên tập sách này theo lời dạy bảo cảu ta thì mới phải đạo thân chủ…Ta viết bài hịch này ra để các ngươi biết bụng ta…

2.Bài 2: -T94

a. Xét về địa vị Xh: ông giáo có địa vị cao hơn. lão Hạc thấp hơn.

- Xét về tuổi tác: Lão hạc vai trên; ông giáo vai dưới.

b.Tôi nắm lấy cái vai gầy của lão, ôn tồn bảo -> thân tình; cách gọi cụxưng tôi-> kính trọng người trên; ông con mình-> thân tình…

- Đáp lời: vâng-> kính trọng

- Đối với chúng mình…cười đưa đà.

-> thân tình.

- Từ chối khéo léo-> giữ ý

3. Bài 3- 94

A: Xin lỗi chị cho tôi hỏi thăm đường đi SĐ ạ! -> Kính trọng lịch sự , xã giao

B: Chị cứ đi thẳng khoảng 2 km nữa thì đến-> lịch sự thân chân thành.

A: Vâng cảm ơn chị tôi xin phép.-> lễ phép, lịch sự.

B: Vâng chào chị-> lịch sự

-> Qhệ xã giao -> thân – sơ

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

 HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

GV dẫn dắt vào bài: Trong giao tiếp, có khi chúng ta lúng túng, không biết phaỉ sử dụng ngôi xưng hô như thế nào cho phù hợp. Vậy làm thế nào để khắc  phục nó, chúng ta sẽ giải quyết qua nội dung của bài học hội thọại.

- Nghe, định hướng vào bài

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

H: Em hiểu thế nào là hội thoại?

- Hội thoại là quá trình  con người tham gia vào việc giao tiếp với người khác

GV: giúp HS phân biệt khái niệm hội thoại và đối thoại.

H: Gọi HS đọc đoạn trích SGK/92

H: Trong cuộc hội thoại ấy, các nhân vật tham gia có quan hệ gì với nhau? ( về gia đình, về tuổi tác )

GV:Vị trí của mỗi người trong cuộc hội thoại đó, so với người khác gọi là vai xã hội trong hội thoại. Vậy em hiểu thế nào là vai xã hội trong hội thoại ?

GV tổng hợp ghi bảng.

H: Nếu thay đổi người nói chuyện, thì vai xã họi có thay đổi không?

Từ đó, em rút ra nhận xét gì?

H: Trong hội thoại, ta thường gặp những vai xã hội nào ?

H: Cách ứng xử của bà cô bé Hồng trong đoạn trích như thế  có đúng với các  mối quan hệ đã xác định không? Nếu không thì theo em, phải ứng xử như thế nào cho đúng?

GV : cách  xử sự như thế vừa thiếu sự yêu thương của tình cô cháu lại vừa không đúng  quan hệ trên dưới.

H: Trước cách ứng xử của cô, bé Hồng  ứng xử như thế nào ?

H: Từ đó, em rút ra kết luận gì  cho việc giao tiếp của mình?

H: Qua việc phân tích ví dụ  em rút ra nội dung gì?

GV chốt lại nội dung phần ghi nhớ.

- HS đọc VD

- HS trả lời trước lớp

-> HS khác nhận xét bổ sung.

- HS trình bày khái niệm vai xã hội trong hội thoại .

- Nhận xét.

+ Nếu thay đổi hội thoại thì vai xã hội cũng thay đổi.

Như vậy, vai xã hội trong hội thoại không bao giờ cố định.

+Trong hội thoại, ta thường gặp hai quan hệ : quan hệ thân – sơ, quan hệ trên – dưới .

+ Cách ứng xử như thế chưa thể hiện đúng các mối quan hệ giữa cô với cháu, và cũng không đúng với cách nói của người lớn tuổi với người nhỏ tuổi hơn.

Người cô cần thể hiện sự quan tâm, yêu thương, chăm sóc và tôn trọng cháu.

+ Cố gắng kìm nén bất bình, giữ thái độ lễ phép vì bé Hồng đã giữ đúng vai người dưới đối với người vai trên.

+cần xác định đúng vai xã hội để có cách ứng xử cho thích hợp.

- HS thảo luận theo nhóm bàn trả lời.

- Các nhóm khác nhận xét bổ sung.

- Nghe//ghi.

I. Vai xã hội trong hội thoại

1. Ví dụ: SGK/ 92

2. Nhận xét.

+ Có hai quan hệ :

 - Về tuổi tác : người trên                      – kẻ dưới

  - Về quan hệ gia đình : cô cháu ( quan hệ thân thiết)

-> Có hai quan hệ : trên dưới và thân sơ.

3. Ghi nhớ

- Vai xã hội trong hội thoại  là vị trí xã hội của người tham gia hội thoại đối với người khác trong hội thoại.

- Có hai quan hệ xã hội :

+ Quan hệ thân – sơ

+ Quan hệ trên - dưới

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

GV: Gọi HS đọc và xác định yêu cầu đề BT1.

GV: Yêu cầu HS thực hiện bài tập .

H: nhận xét và  nhắc lại các chi tiết tiêu biểu thể hiện thái độ vừa khoan dung, vừa nghiêm khắc của tác giả ?

- Gọi HS đọc bài tập 2 .

H: Các nhân vật tham gia trong đoạn hội thoại có những quan hệ gì với nhau ?

H: Tìm chi tiết cho thấy thái độ của ông giáo? Của Lão Hạc?

GV: nhận xét, bổ sung.

GV hướng dẫn bài tập 3 cho HS về nhà thực hiện

- HS đọc yêu cầu BT1

- HS trình bày trước lớp theo nhóm

- HS nhóm khác nhận xét bổ sung.

- HS đọc yêu cầu BT1

- HS trả lời trước lớp

->HS khác nhận xét bổ sung.

- HS trả lời trước lớp

->HS khác nhận xét bổ sung.

II. Luyện tập

Bài tập 1 :

- Sự khoan dung :

+ Huống gì ta cùng các ngươi...

+ Không có ăn thì ta cho...

- Sự nghiêm khắc: không biết lo, không biết thẹn, không biết nhục..., lúc bấy giờ...

Bài tập 2 :

a- Vai xã hội :

-Địa vị xã hội : ông giáo là người có học, Lão Hạc là người nông dân.

-Trên dưới : Lão Hạc lớn tuổi, còn ông giáo nhỏ tuổi hơn

b- Ông giáo nói bằng lời lẽ ôn tồn, nắm lấy vai, mời.

c- Gọi “ông giáo”, dùng từ “dạy”

Ông cười đưa đà, cười gượng, thoái thoác  việc ăn khoai.

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

Gọi hai HS thực hiện cuộc hội thoại.

- Thực hiện hội thoại

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

CHUẨN KT, KN CẦN ĐẠT

GHI CHÚ

Gv giao bài tập

- - Tập dùng câu cho đúng vai xã hội trong giao tiếp

+ Lắng nghe, tìm hiểu, nghiên cứu, trao đổi, làm bài tập,trình bày....