Dàn ý phân tích bức tranh phố huyện trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam chung nhất 1
I. Mở bài: giới thiệu truyện ngắn và bức tranh phố huyện trong Hai đứa trẻ
Ví dụ: Thạch Lam là một nhà văn viết truyện ngắn đặc sắc, các tác phẩm của ông đi sâu vào những hình ảnh giản dị đời thường, những bức tranh cuộc sống chân thực. chính vì những yếu tố ấy mà các tác phẩm của ông luôn được nhiều người yêu mến và yêu thích. Một trong những tác phẩm đặc sắc của ông đó là truyện ngắn Hai đứa trẻ. Tác phẩm thể hiện cuộc sống tại một huyện nghèo và những niềm mong ước nhỏ nhoi của con người nơi đây.
II. Thân bài: Phân tích bức tranh phố huyện trong truyện ngắn Hai đứa trẻ
1. Phố huyện lúc chiều tàn:
Một bức họa đồng quê quen thuộc của những vùng quê Việt Nam
Những tiếng ếch nhái kêu
Tiếng muỗi vo ve
Tiếng trống thu không
Cảnh chiều tàn mang một nét đặc trưng của miền quê Việt Nam
2. Phố huyện vào đêm khuya
Bóng tối bao trùm cả khu phố, khiến khu phố tràn ngập bóng tối
Bóng tối như một ám ảnh đối với con người nơi đây
Sinh hoạt của con người chỉ bên ngọn đèn le lói, nhấp nháy
Sự sống trong phố huyện bế tắc
Niềm hi vọng vào ánh sáng của đoàn tàu
III. Kết bài: nêu cảm nhận của em về bức tranh phố huyện trong truyện ngắn Hai đứa trẻ
Ví dụ: Truyện ngắn Hai đứa trẻ đã được thể hiện cuộc sống khắc khổ và khó khăn của những con người nơi phố huyện nghèo. Một hình ảnh nổi bật vào những năm tháng gian khổ và khó khăn. Đồng thời ta còn thấy được niềm tin, niềm yêu quê hương của tác giả được thể hiện qua truyện ngắn.
Dàn ý phân tích bức tranh phố huyện trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam chi tiết nhất 2
1. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
- Bức tranh phố huyện được vẽ lên dưới ngòi bút tinh tế của Thạch Lam với những kiếp người lam lũ, tàn tạ.
2. Thân bài
a. Cảnh thiên nhiên nơi phố huyện lúc chiều tàn:
- Hình ảnh, âm thanh của thiên nhiên:
+ Hình ảnh: Bầu trời: "Phương Tây đỏ rực … sắp tàn": đẹp rực rỡ, lộng lẫy, mang linh hồn của quê hương, xứ sở.
+ Âm thanh: Những âm thanh quen thuộc: tiếng trống thu không "tiếng trống thu … buổi chiều", "tiếng ếch nhái … đưa vào", "muỗi bắt … vo ve": Vẻ đẹp yên ả của buổi chiều quê hương.
=> Bức tranh thiên nhiên đẹp, thơ mộng, êm ả đối lập với cái tĩnh lặng, tàn tạ, buồn bã, thế lương (mây của hoàng hôn: đẹp nhưng chóng lụi tàn, cảnh chiều với tiếng trống thu không đều đặn, đơn điệu, thê lương).
- Hình ảnh chợ tàn:
+ Chợ quê: là hình ảnh biểu tượng của chốn thôn quê, vui mừng, tấp nập.
+ Chợ ở đây: đã tàn " người về hết … mất", chỉ còn lại rác rưởi "trên đất chỉ … lá mía".
=> Hình ảnh của phố huyện tàn tạ, nghèo đói đến thê lương của một miền quê.
- Tâm trạng của Liên: bao trùm cả tâm hồn nhạy cảm, trong sáng của cô là nỗi buồn:
+ Cô có tấm lòng gắn bó với quê hương: "một mùi âm ẩm … quen thuộc quá".
+ Bức tranh ngoại cảnh qua cái nhìn của Liên cũng nhuốm màu tâm trạng: " cái buồn của …ngây thơ của chị", "không hiểu sao … ngày tàn".
=> Đây cũng là nỗi buồn của Thạch Lam trước xã hội đương thời ngưng đọng, không biến chuyển.
b. Cuộc sống nơi phố huyện của những kiếp người tàn:
- Hình ảnh những đứa trẻ:
+ Trên nền cái chợ tàn, "mấy đứa trẻ con … bán hàng để lại"
+ Chúng là những kiếp sống đang dần lụi tàn: phải sống trên đống rác + chờ đợi, gieo hi vọng từ những mảnh rác rưởi của chợ tàn.
=> Cuộc đời chúng thật tối tăm, bế tắc.
+ Cảm xúc của Liên: động lòng thương cảm "nhưng chính chị …chúng nó"=> sự xót xa trong bất lực.
=> Cảm xúc của Thạch Lam trước những con người lao động.
- Hình ảnh của chị Tí:
+ Ngày: Mò cua bắt ốc - Đêm: Mở hàng nước tới khuya => Cuộc sống mưu sinh vất vả của người phụ nữ lao động - thân cò.
+ Hình ảnh quán nước của chị: nhỏ nhoi, còm cõi, tới độ chị có thế xách, đội tất cả - Hàng hóa: bát nước chè, điếu thuốc lào; Khách: bác phu xe, phu gạo, chú lính lệ,… mà chỉ khi cao hứng mới vào.
=> Kết quả: "chả kiếm được bao nhiêu", tiếng than "Ối chao … ăn thua gì" =>Tiếng thở dài ngao ngán cho cảnh đời bế tắc.
+ Cuộc sống khó khăn nhưng đơn điệu, không ánh sáng, không hi vọng vào tương lai, vô ý nghĩa.
- Cảnh đời của gia đình An Liên:
+ Mở ra bằng sự kiện: thầy Liên mất việc => Gia đình lâm vào bế tắc.
+ Gia đình tháo gỡ bế tắc bằng việc chuyển về quê: Mẹ làm hàng xáo, chị em Liên bán hàng tạp hóa
+ Quán tạp hóa của chị em Liên: bé xíu, nghèo nàn
+ Hàng hóa: diêm, thuốc, mấy quả sơn đen, rượu …
+ Khách: nghèo như chị em Liên, mua nửa bánh xà phòng.
=> Khắc thành ấn tượng: Cảnh nghèo của phố huyện + sự bế tắc của gia đình Liên.
+ Kết quả: chẳng đáng là bao "ngày phiên … thua gì" => Sự lặp lại bế tắc, đói nghèo và không hi vong.
=> Cuộc sống của gia đình Liên quẩn quanh, đơn điệu, nhàm chán, mỏi mòn: Sáng dọn ra, tối dọn vào. Còn là trẻ con nhưng hai chị em không biết đến niềm vui của con trẻ => cuộc sống tù túng, ngột ngạt.
- Cảnh đời của Bác Siêu, bác xẩm, cụ Thi điên (hình ảnh điểm xuyết tả thực + biểu tượng):
+ Bác Siêu: bán phở rong: thức quà xa xỉ, hiếm người mua, nên luôn ế khách. Cuộc sống với sự lặp đi lặp lại: Chiều tối: Nhóm lửa; Đêm: gánh về làng => Cuộc sống mỏi mòn trong sự nhàm chán, đơn điệu, đói nghèo.
+ Bác xẩm: mù lòa, hát rong, tha phương cầu thực, không có nhà + Tài sản: manh chiếu, chiếc đàn, thau sắt; Đứa con – biểu tượng của thế hệ tương lai: bò khỏi manh chiếu, nghịch rác bẩn trong cát.
=> Biểu tượng cho một kiếp người tàn: nghèo đói, tăm tối, không có ánh sáng tương lai.
+ Bà cụ Thi điên: Kiếp người đã tàn tạ hẳn, khi tuổi giả, điên khùng, nghiện rượu.
=> Hình ảnh cụ đi vào bóng tối "tiếng cười …phía làng": tiếng cười cho một kiếp người tàn.
=> Bức tranh phố huyện hiện lên qua đôi mắt Liên: Thiên nhiên đẹp nhưng buồn, những số kiếp tàn tạ, tăm tối.
=> Qua cảm xúc của Liên, Thạch Lam bộc lộ cảm xúc của mình với những người lao động.
c. Bức tranh phố huyện khép lại bằng cảnh đêm tối mịt mù:
- Đêm mùa hạ( thiên nhiên):
+ Bầu trời: gió mát, "vòm trời …cành cây" => đẹp rực rỡ, lộng lẫy.
+ Mặt đất: Bao phủ bởi bóng tối: "Tối hết cả … sẫm đen hơn nữa", tiếng trống cầm canh "đánh tung … bóng tối" => Bóng tối bao trùm, chiếm lĩnh phố huyện => Ẩn dụ cho cuộc sống trong xã hội đương thời: tăm tối, ngột ngạt, tù túng.
- Sự sống của con người: như những hạt sáng, khe sáng, quầng sáng, chấm sáng: bé nhỏ, leo lét, chập chờn => Ẩn dụ cho kiếp người với cuộc sống tăm tối, vô ý nghĩa.
d. Kết luận:
- Bức tranh phố huyện với thiên nhiên và cuộc sống con người là bức tranh toàn cảnh xã hội Việt Nam đương thời thời Pháp thuộc: ngột ngạt, tù túng, mất tự do, cuộc sống con người mòn mỏi, vô ý nghĩa, đói nghèo.
- Nghệ thuật: Xây dựng bức tranh bằng chất liệu hiện thực và cảm hứng lãng mạn.
- Bức tranh phố huyện được miêu tả qua sự vận động của thời gian: từ chiếu tối tới đêm đen và qua tâm trạng của Liên – một cô gái mới lớn với tâm hồn trong sáng, tinh tế, mong manh.
- Thạch Lam gửi gắm tình yêu quê hương, niềm cảm thông với những kiếp người tàn và kín đáo phê phán xã hội đương thời không đảm bảo được quyền sống cho con người.
3. Kết bài
- Khẳng định lại vấn đề
Dàn ý phân tích bức tranh phố huyện trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam 3
1. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về Thạch Lam: nổi tiếng với văn phong lãng mạn, giọng văn đầy chất thơ nhưng không ủy mị, thảm sầu như những nhà văn lãng mạn cùng thời.
- Giới thiệu chung về truyện ngắn "Hai đứa trẻ".
- Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận
2. Thân bài:
a. Bức tranh phố huyện tăm tối quẩn quanh và tâm trạng của Liên
* Cảnh ngày tàn:
- Âm thanh: tiếng trống thu không nhỏ dần từ xa vọng lại, tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng, tiếng muỗi vo ve.
- Màu sắc:
+ “chân trời phương tây đỏ rực như lửa cháy và những áng mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”
+ “màu đen của dãy tre làng cắt hình rõ rệt trên nền trời”
⇒ Âm thanh và màu sắc gợi nỗi buồn thấm thía, cảm giác tàn lụi.
- Không gian: hẹp như bị chặn lại.
- Từng bước chân thời gian chầm chậm bước tới chiều rồi tối.
⇒ Qua ngòi bút của Thạch Lam buổi chiều như buồn hơn, ngày tàn đến nhanh hơn, phố huyện phơi bày vẻ tiêu điều xác sơ, mòn mỏi.
- Tâm trạng của Liên:
Tâm hồn cô bé nhạy cảm, tinh tế, xao xuyến một nỗi buồn man mác: “Liên không hiểu sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn”.
* Cảnh chợ tàn
- Hình ảnh chợ huyện lúc vãn: “trên nền chợ đầy rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía”.
- Những đứa trẻ nghèo nhặt rác, chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bất cứ cái gì có thể dùng được.....
- Tâm trạng Liên: động lòng thương cảm.
* Những con người nơi phố huyện
- Mẹ con chị Tí:
+ Ngày ngày mò cua bắt ốc, đêm đến lại lầm lũi dọn hàng nước.
+ Khách hàng toàn là những người dưới đáy xã hội.
+ Dẫu chả kiếm được bao nhiêu nhưng đêm nào mẹ con chị Tí cũng dọn hàng.
⇒ Mẹ con chị đang cầm cự trong sự sống.
- Chị em Liên với của hàng tạp hóa sơ sài.... chẳng đáng là bao.
- Bà cụ Thi là nhân vật điển hình cho số phận tàn tạ trong cái đêm đen của xã hội ấy.
⇒ Diễn biến tâm trạng Liên thể hiện một tâm hồn tinh tế nhạy cảm và đồng cảm với những con người không tương lai, không hạnh phúc.
3. Kết bài:
- Khái quát lại vấn đề
Dàn ý phân tích bức tranh phố huyện trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam hay nhất 4
I.Mở bài
– Đôi nét về tác giả Thạch Lam và truyện ngắn Hai đứa trẻ: Thạch Lam là một cây bút viết truyện ngắn tài hoa xuất sắc. Hai đưa trẻ là một trong những truyện ngăn tiêu biểu của ông
– Cảm nhận chung về bức tranh phố huyện lúc chiều tàn: Đây là bức tranh giàu ý nghĩa
II. Thân bài
Bức tranh Phố huyện vào thời điểm chiều tàn được vẽ nên bằng sự hòa phối giữa con người và cảnh vật, đó là khung cảnh ngày tàn, cảnh chợ tàn cùng những kiếp người nhỏ bé và đặc biệt nữa là tâm trạng của Liên trước thời khắc của ngày tàn:
1. Khung cảnh ngày tàn
– Âm thanh:
+ Tiếng trống thu không: Tiếng trống khép lại một buổi chiều quê lặng lẽ
+ Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng.
+ Tiếng muỗi vo ve.
⇒ Âm thanh xuất hiện dường như lại càng nhấn mạnh cho sự tĩnh lặng của buổi chiều tàn
– Hình ảnh, màu sắc:
+ “Phương tây đỏ rực như lửa cháy”,
+ “Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”.
⇒ Màu sắc đẹp nhưng gợi lên một buổi chiều tàn lặng lẽ ảm đạm
– Đường nét: dãy tre làng cắt hình rõ rệt trên nền trời.
⇒ Bức hoạ đồng quê quen thuộc, bình dị, thơ mộng, gợi cảm, mang cốt cách Việt Nam.
– Nhịp điệu chậm, giàu hình ảnh và nhạc điệu
⇒ Khung cảnh thiên nhiên đượm buồn, đồng thời thấy được sự cảm nhận tinh tế
2. Cảnh chợ tàn và những kiếp người nơi phố huyện
– Cảnh chợ tàn cộng hưởng với khung cảnh thiên nhiên ngày tàn
+ Chợ đã vãn từ lâu, người về hết và tiếng ồn ào cũng mất
+ Chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía.
⇒ Khung cảnh buồn, tàn tạ, trống vắng, quạnh hiu
– Con người:
+ Mấy đứa trẻ con nhà nghèo tìm tòi, nhặt nhanh những thứ còn sót lại ở chợ: dường như gánh nặng cuộc đời cũng đè lên đôi vai chúng
+ Mẹ con chị Tí: với cái hàng nước đơn sơ, vắng khách.
+ Bà cụ Thi: hơi điên đến mua rượu lúc đêm tối rồi đi lần vào bóng tối.
+ Bác Siêu với gánh hàng phở – một thứ quà xa xỉ.
+ Gia đình bác xẩm mù sống bằng lời ca tiếng đàn và lòng hảo tâm của khách qua đường.
⇒ Cảnh chợ tàn và những kiếp người tàn tạ: sự tàn lụi, sự nghèo đói, tiêu điều của phố huyện nghèo.
3. Tâm trạng của Liên trước thời khắc ngày tàn
– Cảm nhận rất rõ: “mùi riêng của đất, của quê hương này” từ tâm hồn nhạy cảm
– Cảnh ngày tàn và những kiếp người tàn tạ: gợi cho Liên nỗi buồn thậm thía
– Động lòng thương những đứa trẻ nhà nghèo nhưng chính chị cũng không có tiền mà cho chúng.
– Xót thương mẹ con chị Tí: ngày mò cua bắt tép, tối dọn cái hàng nước chè tươi chả kiếm được bao nhiêu.
⇒ Liên là một cô bé có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, có lòng trắc ẩn, yêu thương con người. Đây cũng là nhân vật mà Thạch Lam gửi gắm tâm tư của mình
⇒ Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn được Thạch Lam xây dựng trong tác phẩm mang vẻ trầm buồn hiu hắt của một vùng quê nghèo mà con người luôn quẩn quanh, tẻ nhạt nhưng đồng thời gửi gắm bao suy tư của tác giả về quê hương xứ sở
III. Kết bài
– Đánh giá chung về những nét đặc sắc nghệ thuật làm nên thành công trong việc xây dựng bức tranh phố huyện lúc chiều tàn nói chung và toàn truyện ngắn nói riêng
– Trình bày một vài cảm nhận cá nhân
Dàn ý phân tích bức tranh phố huyện trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam chi tiết nhất 5
I. Mở bài:
Dẫn dắt giới thiệu vấn đề:
"Hai đứa trẻ" của nhà văn Thạch Lam là một truyện ngắn được rất nhiều người đọc biết đến và yêu thích. Trong truyện ngắn này, bức tranh cảnh phố huyện là một trong những yếu tố gây ấn tượng sâu sắc với bạn đọc, khiến họ mỗi lần nhắc đến tác phẩm là lại nhớ về bức tranh đó.
II. Thân bài:
1. Cảnh phố huyện lúc chiều tàn:
Buổi chiều phố huyện: buồn hiu hắt, vắng lặng, êm ả với những hình ảnh, đường nét, âm thanh quen thuộc nhưng có sức gợi không nhỏ. Một bức họa đồng quê quen thuộc, gần gũi và gợi cảm đã được phác họa nên hết sức chân thực và sống động.
Thời gian: ngày tàn, đây là khoảng thời gian kết thúc một ngày và mở ra đêm tối, khoảng thời gian gợi nhiều nỗi niềm, nhất là nỗi buồn.
Không gian: yên tĩnh, êm đềm của buổi chiều chuyển dần vào đêm. "Màu sắc" như nhòe đi, "bóng tối" như một cái gì đó hãi hùng bắt đầu hoạt động, bắt đầu thâm nhập vào mọi vật: "dãy tre làng đen lại", "cửa hàng hơi tối, muỗi bắt đầu vo ve"...
Ánh sáng: có xuất hiện nhưng ít ỏi, chỉ là những "hột sáng" không đủ sức xua đi bóng tối làm cho không gian càng trở nên mênh mông, chập chờn, mờ ảo, vừa hữu hình vừa vô hình.
Âm thanh: cố thu nhỏ lại: "tiếng trống thu không từng tiếng một vang xa" - thưa thớt, chậm rãi, buồn bã, "văng vẳng tiếng ếch nhái, tiếng côn trùng kêu ran" - âm thanh có vẻ rộn rã, náo động nhưng vẳng lại từ rất xa gợi sự heo hút vắng lặng, "tiếng muỗi vo ve" - âm thanh gần gợi sự tăm tối tù đọng, tiếng "chõng nan cót két" gợi sự tàn tạ. Những âm thanh ấy không sôi động mà càng nhấn sâu hơn vào sự trống vắng, buồn tẻ, tàn lụi của cuộc sống nơi đây, vô tình gieo vào lòng người một nỗi buồn trống vắng, man mác.
Như vậy buổi chiều phố huyện mang không khí tàn, buồn đậm đặc cho đoạn mở đầu tác phẩm. Không khí ấy đượm vào từng câu chữ, nhịp văn.
Chỉ một đoạn ngắn mà tác giả dùng tới 5 từ "chiều", 2 từ "tối", 2 từ "tàn", 2 từ "buồn". Mỗi câu văn lại như mở ra một cảnh, cảnh trong câu trước như gợi dậy cảnh trong câu sau: tiếng trống gọi buổi chiều => phương Tây đỏ rực...=> dãy tre làng đen lại...
Nhạc văn chậm rãi như ngân như ru hồn người vào một chiều xưa đã từng đi qua bao trang thơ cổ: "Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hôn/ Tiếng ốc xa đưa vắng trống dồn" (Bà Huyện Thanh Quan)
Những câu văn có sức gợi mênh mang như thơ về một miền mênh mông, mơ hồ, man mác rất đặc trưng cho hồn quê xứ sở Việt Nam những năm đầu thế kỉ trước.
2. Cảnh phố huyện về đêm khuya:
Dưới ánh mắt của Liên, cảnh phố huyện về đêm càng trở nên buồn tẻ.
Không gian: bóng tối đã trùm lên tất cả, ánh sáng yếu ớt nơi ngọn đèn của chị Tí không đủ sức xé rách màn đêm. Nó trở đi trở lại trong tác phẩm (7 lần) gây nên nỗi ám ảnh lớn. Nó là thế giới của những con người nghèo khó nơi phố huyện thu nhỏ, là biểu tượng cho những kiếp người nhỏ nhoi, le lói trong màn đêm đen tối.
Đối lập với bóng tối là ánh sáng nhưng ít ỏi: những quầng sáng, hột sáng, khe sáng, vầng sáng...Thứ ánh sáng thuộc về thề giới khác: của những người giàu. Vậy là, ngay trong cái thế giới tẻ nhạt ấy cũng có hai thế giới không bao giờ tiệm cận: thế giới của những kiếp nghèo khó và thế giới của người giàu. Đồng thời, sự đối lập giữa ánh sáng và bóng tối còn gợi lên "cuộc sống tối tăm nơi phố huyện chôn vùi những kiếp người nhỏ bé". Phố huyện như một miền đời bị lãng quên, ánh sáng yếu ớt không đủ sức xua đi bóng tối nhưng cũng thắp lên niềm hi vọng mong manh.
Nhịp sống của những người dân vẫn lặp đi lặp lại một cách tẻ nhạt: vẫn những động tác quan thuộc: chị Tí dọn hàng, bác phở Siêu thổi lửa, gia đình bác xẩm với cái thau trước mặt, vẫn những suy nghĩ và mong đợi như mọi ngày...Họ nuôi ước mơ về một cái gì đó tươi sáng hơn nhưng vẫn rất mơ hồ.
III. Kết bài:
Khẳng định lại vấn đề:
Ám ảnh, đó thực sự là cảm giác mà người đọc cảm nhận được khi đọc và tưởng tượng ra bức tranh phố huyện qua trang văn Thạch Lam. Chân thực, gần gũi mà đầy tinh tế, cách nhìn, cách tả ấy của nhà văn có lẽ sẽ mãi lưu lại một dấu ấn đậm sâu trong trái tim rất nhiều bạn đọc, đặc biệt là những người yêu và say mê khám phá văn chương Việt Nam hiện đại.
