Giáo án Ngữ văn 9 Bài Phong cách Hồ Chí Minh mới nhất

HĐ1. HDHS đọc và tìm hiểu chú thích

- GV hướng dẫn đọc: đọc chậm rãi, bình tĩnh, khúc triết

- GV đọc mẫu.

- Nhận xét cách đọc của học sinh.

- GV Giới thiệu tác giả tác phẩm.

H: Dựa vào phần chú thích (SGK-7)hãy giải thích ngắn gọn các từ khó?

HĐ2. HDHS đọc hiểu văn bản:

H: Xác định kiểu loại văn bản cho văn bản này?T/chất của nội dung văn bản?

H: Sau khi đọc em hãy xác định bốcục văncục văn bản?

- Một học sinh đọc lại đoạn 1.

H: Trong đoạn văn này tác giả đã khái quát vốn tri thức văn hoá của Bác Hồ như thế nào? (Thể hiện qua câu văn nào?).

H: Nhận xét gì về cách viết của tác giả?

H: Tác dụng của biện pháp so sánh, kể và bình luận ở đây? H: Bác có được vốn văn hoá ấy bằng những con đường nào?nêu dẫn chứng cụ thể ? H :Sự tiếp thu văn hoá đó, đã tạo nên mộtphong cách HCM như thế nào?

-         GV giảng bình

I- Đọc và tìm hiểu chú thích

1. Đọc 2. Chú thích:

a.Tác giả :Lê Anh Trà

b.Tác phẩm: Văn bản được trích từ bài viết “Phong cách HCM cái vĩ đại gắn với cái giản dị” trongHCM và văn hoá VN.

c. Từ khó:

II. Đọc hiểu văn bản:

1. Thể loại: Thuyết minh Nội dung,tính chấtnhật dụng.

2. Bố cục:

- Chia làm 2 phần:

+Đoạn 1: Từ đầu đến “rất hiện đại” Quá trình hình thành và điều kỳ lạ của phong cách văn hoá Hồ Chí Minh.

+Đoạn 2: Tiếp đến hết. Những vẻ đẹp cụ thể của phong cáchsống và làm việc của Bác Hồ

3. Phân tích: a. Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh:

- Vốn tri thức văn hoá của Bác: “Có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hoá thế giới sâu sắc như Hồ Chí Minh.”

- NT: So sánh một cách bao quát đan xen giữa kể và bình luận để khẳng định vốn tri thức văn hoá của Bác rất sâu rộng.

- Trong cuộc đời hoạt động cách mạng,Hồ Chí Minh đã đi qua nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều nền văn hoá.

Cụ thể là: + Nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: pháp, Anh, Hoa, Nga. Người nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ

- Công cụ giao tiếp quan trọng để tìm hiểu và giao lưu văn hoá với các dân tộc trên thế giới.

- Học trong công việc, trong lao động ở mọi lúc, mọi nơi “Làm nhiều nghề khác nhau”.

+ “Học hỏi, tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm”-> Học hỏi tìm hiểu đến mức sâu sắc.

+ “Chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hoá, tiếp thu mọi các đẹp, cái hay cái đẹp” -> Tiếp thu có chọn lọc.

+ “Phê phán những tiêu cực của CNTB” =>Trên nền tảng văn hoá dân tộc mà tiếp thu “Tất thu những ảnh hưởngquốc tế“ Tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc … để trở thành một nhân cách rất Việt Nam … rất hiện đại”. => Đó chính là điều kỳ lạ vì Người đã tiếp thu một cách có chọn lọc những tinh hoa văn hoá nước ngoài. Trên nền tảng văn hoá dân tộc mà tiếp thu những ảnh hưởng quốc tế. Bác đã kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa phương Đông và phương Tây, xưa và nay, dân tộc và quốc tế.

*Tạo nên mộtphong cách HCM vừa truyền thống vừa hiện đại.

=> Nghệ thuật đối lập để khẳng định Phong cách Hồ Chí Minh: Kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, giữa phương Đông và phương Tây, xưa và nay, dân tộc và quốc tế

Bài tập : Nêu những biểu hiện của sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống văn hoá dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân loại của Chủ tịch Hồ Chí Minh?

HĐ1. HDHS đọc hiểu văn bản (tiếp)

- Một học sinh đọc đoạn 2 và đoạn 3.

H: Nhắc lại nội dung chính của đoạn văn?

H: Lối sống của Bác được tác giả đề cập tới ở những phương diện nào? Cụ thể ra sao? (Tích hợp với văn bản: “Đức tính giản dị của Bác Hồ”, vở kịch “Đêm trắng”,các văn bản thơ khác).

- Y/c hs sinh liên hệ với những bài viết đã sưu tầm được.

H: Tác giả đã so sánh lối sống của Bác vớiBác với những ai? Cách so sánh như vậycó tác dụng gì ?

H: Từ đó tác giả đã nhận định như thế nào về lối sốngcủa Bác ?

H: Vì sao nói lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao ?

H: Để làm nổi bật vẻ đẹp trong phong cách Hổcách Hồ Chí Minh tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì ?

H: Nêu tác dụng của các biện pháp Ngh

ệ thuật đó? H: Nêu cảm nhận của bản thân khi học xong văn bản ?

HĐ2 . HDHS tổng kết:

H: Em hiểu ntn là “ cách sống k tự thần thánh hoá khác đời hơn đời”?

H: Em hiểu ntn về câu nói: “Cách sống giản dị của Bác là một quan niệm thẩm mỹ về cuộc sống”?

H: Cảm nhận của em về nội dung vànghệ thuật văn bản?

b.Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh:

- Thể hiện ở lối sống giản dị mà thanh cao của Ngườicụ thể:   

+ Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ: “Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ”… “Chỉ vẹn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ…

+ Trang phục giản dị: “Bộ quần áo bà ba nâu ,chiếc áo trấn thủ,, đôi dép lốp thô sơ”

+ Tư trang ít ỏi:một chiếc valicon với vài bộ quần áo, vài vật kỷ niệm”.

+ Việc ăn uống: “Rất đạm bạc”.Những món ăn dân tộc không cầu kỳ“cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối , cháo hoa…”.

- Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác cũng giống như các nhà nho nổitiếng trước đây (Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm)

->Nét đẹp của lối sống rất dân tộc, rất Việt Nam

- Lối sống giản dị, trong sáng màvô cùng thanh cao, sang trọng

 - Đó là cách sống k tự đề cao, k tự đặt mình lên trên mọi thứ thông thường ở đời của những con người tự vui trong cảnh nghèo khó.

=> Đây là phong cách sống có văn hoá thể hiện một quan niệm thẩm mỹ: cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên

*Một phong cách vừa mang vẻ đẹp của đạo đức vừa mang vẻ đẹp của trí tuệ Sống như Bác đó là sống đẹp.

c. Đặc sắc nghệ thuật của bài viết :

- Nghệ thuật: Kết hợp giữa kể và bình luận, so sánh, dẫn thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm,

- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng (dùng các loạt từ Hán Việt Tiết chế, hiền triết, thuần đức, danh nho di dưỡng tinh thần, thanh đạm, thanh cao,…)

- Kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự,biểu cảm,lập luận.

- Sử dụng thành công nghệ thuật đối lập,các hình thức so sánh…

- Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu trong phong cách và lối sống của Bác ,làm cho bài văn giàu sức thuyết phục..

- Tác dụng:người đọc cảm nhận sâu sắc nét đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của Chủ tịchHồ Chí Minh.

- Giúp người đọc thấy được sự gần gũi giữa Bác Hồ với các vị hiền triết của dân tộc.

III. Tổng kết *Ghi nhớ SGK t 8