Ngày soạn:
Ngày giảng:
TIẾT 129. NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (TIẾP)
I.Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Giúp HSnhận biết được 2 đ/kiện sử dụng hàm ý: người nói- viết- có ý thức đưa hàm ý vào câu nói; người nghe- đọc- có năng lực giải mã hàm ý.
2. Kĩ năng:
-Rèn kĩ năngsử dụng hàm ý hợp lí, phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng giao tiếp khi nói, viết.
3. Thái độ:
- Giáo dục học sinh ý thức học tập, có ý thức đưa hàm ý vào câu nói trong những hoàn cảnh phù hợp, không tùy tiện sử dụng hàm ý khi không phù hợp .
II. Chuẩn bị tài liệu- tbdh :
1.Giáo viên : SGK,Sgv đọc các tài liệu tham khảo liên quan,chuẩn kiến thức kĩ năng, soạn bài.
2. Học sinh : Chuẩn bị bài, đọc và trả lời câu hỏi bài tập SGK.
III. Tiến trình hoạt động dạy- học:
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số :
9A:
9B:
9C:
2. Kiểm tra đầu giờ: Việc chuẩn bị bài của học sinh.
H:Em hiểu thế nào là nghĩa tường minh ? thế nào là hàm ý ?Cho ví dụ minh họa ?
3.Bài mới:GV giới thiệu bài.
Hàm ý là những điều người nói muốn người nghe suy ra từ câu nói của mình. Khi người nghe hiểu được hàm ý, nghĩa là hàm ý được sử dụng thành công. Vậy muốn sử dụng hàm ý trong lời nói cần có điều kiện gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học.
|
HĐ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH |
NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT |
|
HĐ1.HDHS tìm hiểu điều kiện sử dụng hàm ý: - HS đọc và xác định yêu cầu bài tập SGK. H: Nêu hàm ý của những câu in đậm ? H: Vì sao chị Dậu không nói thẳng ra với con? H: Hàm ý câu nào của chị Dậu rõ hơn? H: Chi tiết nào cho thấy cái Tư đã hiểu hàm ý trong câu của mẹ? H: Đ/kiện để sử dụng hàm ý là gì? - Người nói, người nghe thuộc đối tượng, tuổi tác như thế nào? - Hàm ý của câu nói? - Người nghe có hiểu hàm ý của người nói không? HĐ2.HDHS luyện tập: - HS đọc và xác định yêu cầu bài tập . H: Hàm ý của những câu in đậm là gì? H:Ngườidụng hàm ý trên có có thành công không? - HS đọcbài tập SGK, xác định yêu cầu bài tập . H: Xác định hàm ý trong câu nói của bé Thu? Tại sao bé Thu phải dùng hàm ý?Bé dùng hàm ý có thành công không vì sao? -Đọcvà xác định yêu cầu bài tập. - Chia lớp làm 2 nhóm. H:Điền vào lượt lời của B trong đoạn thoại để có 1 câu có hàm ý từ chối? H: Tìm hàm ý của Lỗ Tấn qua việc ông so sánh “hi vọng” với “con đường”? - Đọc bài tập H: Tìm những câu có hàm ý mời mọc hoặc từ chối trong các đoạn đối thoại trong bài: Mây và sóng? Viết thêm câu có hàm ý mời mọc rõ hơn? |
I. Điều kiện sử dụng hàm ý: 1. Bài tập: - Câu 1: sau bữa ăn này con không không được ở nhà với thầy mẹ và các em nữa. Mẹ đă bán con-> điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thẳng ra. - Câu 2: Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị, thôn Đoài. - Hàm ý của câu 2 rõ hơn vì cái Tý không hiểu hàm ý của câu thứ nhất. - Sự giãy nảy trong tiếng khóc: U bán con thật đấy ư-> cái Tý hiểu hàm ý. 2.Kết luận: Ghinhớ SGK. II. Luyện tập: 1.Bài tập 1: a.Người nói là anh thanh niên, người nghe là ông họa sĩ, cô gái. - Hàm ý: mời bác và cô vào nhà uống nước. - Chi tiết: ông liền theo anh thanh niên vào nhà và ngồi xuống ghế -> người nghe hiểu hàm ý. b. Người nói: anh Tấn- người nghe: thím Hai Dương. - Hàm ý: chúng tôi không thể cho được. - Câu nói: Thật là càng giàu…giàu có-> hiểu hàm ý. c.Người nói: Thúy Kiều- người nghe: Hoạn Thư. - Hàm ý: câu 1: mát mẻ, chế giễu: quyền quý như tiểu thư cũng phải đến trước “hoa nô” này ư ? - Câu 2: Hãy chuẩn bị nhận lấy sự báo oán thích đáng. - Câu : Hoạn Thư hồn lạc…kêu ca-> đã hiểu hàm ý. 2.Bài tập 2: -Hàm ý: chắt giùm nước để cơm khỏi nhão. Em không nói thẳng ra vì trước đó đã nói thẳng rồi mà không có hiệu quả và vì bực mình. - Anh Sáu vẫn ngồi im-> anh Sáu tỏ ra không cộng tác-> không thành công. 3. Bài tập 3 B: Mai mẹ mìnhmuốn mình cùng về quê ngoại. 4. Bài tập 4: - Hàm ý: tuy hi vọng chưa thể nói ra là thực hay hư, nhưng nếu cố gắng t/hiện thì có thể đạt được. 5. Bài tập 5: - 2 câu mở đầu: bọn tớ chơi. - Câu có hàm ý chối: mẹ mình đang…, làm sao. VD: chơi với bọn tớ thích lắm đấy. |
4. Củng cố, luyện tập:
H:Nghĩa tường minh, hàm ý là gì?
H: Nêu điều kiện để sử dụng hàm ý?
5. Hướng dẫn về nhà:
- Ôn tập lại toàn bộ những TP thơ hiện đại đã học.Xem lại và lập dàn bài trước cho bài viết số 6 ở nhà.
********************************************
