Ngày soạn:
Ngày giảng:
TIẾT 22. ĐỌC THÊM: CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
Trích: “Vũ trung tuỳ bút”
(Phạm Đình Hổ)
I. Mục tiêu bài học:
Thông qua bài học giúp học sinh hiểu đuợc:
1.Kiến thức :
-Sơ giản về thể loại tuỳ bút thời trung đại.
- Cuộc sống xa hoa vô độ của vua chúa và sự sách nhiễu dân chúng củaquanlại dưới thời Lê-Trịnh.
- Những đặc điểm n/t củamột vb viết theo thể loại tuỳ bútthời kỳ trung đại
ở“Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”
2.Kỹ năng :
- Đọc hiểumột vb tuỳ bút thời trung đại. Tự tìm hiểu một số địadanh,chứcsắc,nghi lễ thời Lê- Trịnh.
3.Thái độ :
- Biết phê phán lối sống xa hoa tầm thường không vì dân.
II.Chuẩn bị tài liệu, thiết bị dạy học:
1. Giáo viên :
+ Soạnbài ,đọc tài liệu tham khảo, tài liệu chuẩn kiến thức kĩnăng,
S GV, bồi dưỡng văn 9...
2.Học sinh :
+ Đọc trước bài, chuẩn bị bài ( trả lời câu hỏi sgk)
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:
1. Ổn định tổ chức:
Kiểm diện : Sĩ số
9A:
9C:
2.Kiểm tra đầu giờ : Kiểm tra 15 phút:
Câu 1 : Nguyên nhân dẫn đếnnỗi oan khuất của Vũ Nương ?
Câu 2 : Cảmnghĩcủa em gì về số phận của người phụ nữ trong xã hội phong
kiến trước đây?
3.Bài mới :
- Dưới thời Lê- Trịnh xa hội phong kiến bắt đầu suy tàn ,vua chúa ăn chơi
hưởng lạc không chăm lo đến đời sống nhân dân , không những thế chúng còn sách
nhiễu gây bao phiền toái cho nhân dân . Tất cả hiện thực đõ đã được tác giả Phạm
Đình Hô ghi lại trung thực, đầy ấn tượng về mộtthời lịch sử của đất nước trong văn
bản “Chuyện cũ… chúa Trịnh”.
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS |
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT |
|
HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích - Giáo viên đọc mẫu - Hướng dẫn đọc. - Mời học sinh đọc văn bản H: Trình bày vài nét về tác giả Phạm Đình Hổ? H: Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm: Vũ Trung…và đoạn trích? - Yêu cầu hs lưu ý các chú thích 7,8,13,14 HĐ2.HDHS đọc- hiểu văn bản: H: Xác định thể loại? H: Nêu bố cục và nội dung chính của văn bản? H: Nêu các chi tiết nói về sở thích của chúa? Các chi tiết nói về c/sg của chúa trịnh và vua quan? H: Thực chất của các cuộc đi chơi đó là gì ? H: Tác giả đã miêu tả cảnh vật và âm thanh trong phủ chúa như thế nào ? H: Theo t/g cảnh vật và âm thanh ấy khiến cho những ng có học cảm nhận ntn? H: Em nx ntn về thái độ kể chuyện của t/g? H: T/g đã sử dụng những b/p n/t nào để kể chuyện? H: Từ đó em tưởng tượng ntn về vương triều nhà chúa Trịnh? - Giáo viên giảng bình, chốt kiến thức. H: Nêu những thủ đoạn mà bọn hầu cận dùng để sách nhiễu dân chúng? H: Em nx ntn về hành động trên của bọn chúng? H: Người dân phải đối phó với chúng bằng cách nào? H:Nêu các biện pháp nt đã được sử dụng ?tác dụng của các biện pháp đó ? H: Cách kết thúc có gì đặc biệt ? H:ý nghĩa của đoạn văn dẫn truyện ở cuối vb? H: Bộ mặy xh p/k đương thời hiện lên ntn? HĐ3. Hướng dẫn hs tổng kết: H: Nêu những cảm nhận của em về nd và n/t sau khi học vb? H:Thông qua văn bản tác giả muốn nói điều gì ? - HS đọc ghi nhớ SGK |
I. Đọc tìm hiểu chú thích 1.Hướng dẫn đọc: 2.chú thích a. Tác giả: Phạm Đình Hổ( 1768-1839) tênchữ là Tùng Niên hoặc Bỉnh Trực hiệu là Đông Dã Tiều tục gọi là Chiêu Hổ. - Người làng Đan Loan- huyện Đường An- Hải Dương nay là xã nhân Quyền- huyện Bình Giang - Hải Dương - Là nho sĩ ,ông sống vào thời buổi loạn lạc nên có tư tưởng ẩn cư và sáng tác văn chương-> Ông để lại nhiều công trình khảo cứu thuộc các lĩnh vực xã hộicó giá trị . b.Tác phẩm: - “Vũ trung tuỳ bút” ra đời đầu thế kỷ XI X gồm 88 mẩu truyện nhỏ viết theo thể tuỳ bút .Ông bàn về các thứ lễ nghi, phong tục, tập quán...Ghi chép những việc xẩy ra trong xh lúc đó.T/p vừa có g/tr văn chương vừa có g/tr địa lí, l/s, xhội học. - “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”là một trong 88 mẩu chuyện của “Tuỳ bút Vũ Trung” ghi lại chân thực những việc sảy ra trong phủ chúa của tác giả. c.Giải nghĩa từ khó: II. Đọc- hiểu văn bản: 1. Thể loại : Tuỳ bút trung đại 2.Bố cục: Gồm 2 phần : +Phần 1 Từ đầu => triệu bất tường ->Cuộc sống xa hoa hưởng lạc của Thịnh Vương (Trịnh Sâm) +phần 2(còn lại ):Lũ hoạn quan thừa gió bẻ măng. 3. Phân tích: a.Cuộc sống xa hoa của chúa Trịnh và bọn quan lại: - Xây dựng nhiều cung điện, đền đài lãng phí hao tốn tiền của. -Thích chơi đèn đuốc, ngắm cảnh đẹp. -Tổ chức những cuộc dạo chơi bày trò giải trí lố lăng, tốn kém. (Mỗi tháng vài ba lần Vương ra cung Thuỵ Liên) - Thu tìm cây cảnh, chim thú quý hiếm ( thực chất là cướp đoạt của quý hiếm trong thiên hạ) * Phủ chúa: - Cảnh vật cây cối um tùm. -Đêm về âm thanh gợi cảm giác ghê rợn, lạnh lẽo,tan tác, đau thương. - Một cảm giác về sự báo trước sự suy vong tất yếu của một triều đại chỉ biết ăn chơi hưởng lạc “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”. - Thái độ t/g: chân thực khách quan, mtả sinh động. phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến Trịnh-Lê. - NT:So sánh,liệt kê,m/t. *Tác giả đã khắc hoạ rõ nét cuộc sống ăn chơi xa đoạ vô độ của vua chúa, quan lại thờiLê- Trịnh. b.Sự sách nhiễu dân chúng của bọn quan lại hầu cận: - Ngang nhiên hoành hành ăn cướp bằng cách: viết chữ: “phụng thủ”vào chậu hoa cây cảnh ->vu oan cho các nhà giàu là giấu của cung phụng. Thủ đoạn vừa ăn cắp vừa la làng. - Hành động đê hèn xấu xa. - Dân chúng bi cướp bóc chiếm đoạt phải bỏ của cải ra kêu oan, đập bỏ hòn non bộ, phá bỏ cây cảnh quý. - NT: Sử dụng hình ẳnh đối lập, phương pháp so sánh, liệt kê, nêu những sự việc cụ thể chân thực. Tác giảđã phơi bày hành vi thủ đoạn xấu xa của bọn quan lại hầu cận. - Cách kết thúc kín đáo thể hiện sự phê phán bất bình. “ nhà ta ...vì lẽ ấy” - Cách dẫn truyện làm tăng tính chân thực cho lời kể. * Bức tranh một xh p/k tàn tạ trên đà suy vong hiện lên chân thực,sinh động. III.Tổng kết: * Ghi nhớ sgk T(63) |
4. Củng cố - luyện tập:
- Hệ thống nội dung bài, khắc sâu kiến thức cho học sinh.
- Đọc lại ghi nhớ.
H:So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa thể loại tuỳ bút, bút ký, ký sự với
truyện? Tuỳ bút
*Tuỳ bút:
- Cốt truyện đơn giản, mờ nhạt.
- Kết cấu lỏng lẻo tuỳ cảm xúc người viết.
- Giàu cảm xúc chủ quan.
- Chi tiết sự việc chân thực
*Truyện
- Thuộc loại tự sự,văn xuôi có chi tiết,sự việc, nhân vật,cảm xúc,..
- Phải có cốt truyện, phức tạp, lắt léo.
- Kết cấu chặt chẽ, có dụng ý nghệ thuật.
- Tính cảm xúc, chủ quan được thể hiện kín đáo.
- Chi tiết sự việc được hư cấu.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học kỹ nội dung bài.
- Chuẩn bị bài: “Hoàng Lê nhất thống chí”.
***********************************
