Giáo án Ngữ văn 9 Bài Làng mới nhất

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích.

HD hs đọc: to, rõ ràng, chính xác từ ngữ trong văn bản, thể hiện được diễn biến tâm trạng của nhân vật ông Hai.

- GV đọc mẫu - HS đọc.

- GV nhận xét.

- Yêu cầu 1,2 hs tóm tắt văn bản.

H: Giới thiệu những nét chính về tác giả Kim Lân.

H:Tác phẩm được sáng tác trong hoàn cảnh nào?

Chú ý các chú thích từ khó: vạt, gồng, liếp, vưỡn?

HĐ2.HDHS đọc hiểu văn bản:

?Tìm bố cục của văn bản,nêu nội dung chính của từng phần.

- GV kể lại một số chi tiết thể hiện tình yêu làng quê của ông Hai ở phần đầu của truyện.

- GV lưu ý về tình yêu làng của ông Hai trong phần đầu của truyện.

*Tình yêu làng quê của ông Hai trong phần đầu của truyện:

-Tính hay khoe về làng từ xưa cho đến nay:với ông Hai làng chợ Dầu thật không đâu bằng và cái gì cũng đáng tự hào:

+Nhà ngói san sát sầm uất như tỉnh.

+ Đường làng toàn lát đá xanh .

+ Làng có phòng thông tin tuyên truyền sáng sủa,rộng rãi nhất vùng, chòi phát thanh cao bằng ngọn tre ,chiều chiều loa gọi cả làng đều nghe thấy.

+Những ngày kháng chiến dồn dập ở làng,ông gia nhập phong trào từ hồi còn bóng tối.

+Những công trình không để đâu hết (những hố,những ụ, những giao thông hào…)

-Khi chính quyền vận động đi tản cư ông không muốn đi cứ nấn ná mãi…

H: Để khắc hoạ nổi bật chủ đề của chuyện, tính chất của nhân vật . Kim Lân đã đặt nhân vật chính vào 1 tình huống truyện ntn?

H: Cái tin ấy đến khi tâm trạng ông Hai đang ntn?

H: Tình huống truyện ấy có tác dụng ntn?

H:Tâm trạng của ông Hai thể hiện ra sao trong tình huống này?

(diễn biến tâm trạng của ông Hai sẽphân tích sâu hơn ở tiết sau.

H:Tình huống truyện có phù hợp với diễn biến tâm lý của nhân vật không?

H: Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện?

I.Đọc và tìm hiểu chú thích.

1.Đọc - tóm tắt.

2.Tìm hiểu chú thích

a)Tác giả:Kim Lân tên khai sinh là Nguyễn Văn Tài (1920-2007) quê Từ Sơn- Bắc Ninh.

- Sáng tác văn học từ trước năm 1945,là nhà văn có sở trường về truyện ngắn.

- Gắn bó và am hiểu đời sống nông thôn và người nông dân.

- Đề tài chủ yếu: sinh hoạt làng quê và

những cảnh ngộ của người nông dân b)Tác phẩm.

- Viết trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Đăng lần đầu tiên trên tạp chí văn nghệ: 1948.

- Khai thác 1 tình cảm bao trùm và phổ biến trong con người thời kháng chiến tình cảm yêu quê hương , đất nước.

c) Từ khó:

II. Đọc - hiểu văn bản

1.Bố cục: 3 đoạn

- Phần1: Từ đầu đến “không nhúc nhích”:Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu làm Việt gian theo Tây.

- Phần 2: tiếp đến “đôi phần”: Tâm trạng đau khổ , xấu hổ , buồn bực của ông hai ba bốn ngày sau đó.

- Phần 3: Còn lại: Tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng ông không theo giặc.

2.Tình huống truyện

-Tình huông: ông Hai tình cờ nghe được tin làng chợ Dầucủa ông đã trở thành việt gian theo pháp phản k/c , phản Cụ Hồ từ miệng những người tản cư dưới xuôi lên.

- Cái tin ấy đến với ông vào một buổi trưa giữa lúc tâm trạng của ông đang rất phấn chấn vì nghe được nhiều tin ta đánh giặc trên tờ báo ở phòng thông tin.

=> Tác giả diễn tả cụ thể sự mâu thuẫn, giằng xé tâm can, nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sự sợ hãi thường xuyên trong ông Hai cùng với nỗi đau xót, tủi hổ của ông trước cái tin làng mình theo giặc=> Qua tình huống ấytgiả cho thấy tình yêu làng yêu nước chân thành giản dị của người nông dân VN trong cuộc k/ccp

=>Tâm trạng của ông Hai: Từ chỗ sững sờ đến chưa tin hẳn, rồi ông phải tin vì những người nói ra tin đó họ vừa ở dưới xuôi lên

- Tình huống truyện rất phù hợp với diễn biến tâm lý của nhân vật.

-Về mặt nghệ thuật : tạo nên một cái nút thắt trong câu chuyện ,gây ra một mâu thuẫn giằng xé tâm trí ông lão , tạo điều kiện để thể hiện tâm trạng và phẩm chất ,tính cách của nhân vật thêm chân thực và sâu sắc , góp phần giải quyết chủ đề của tác phẩm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀHS

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HĐ1.HDHS đọc hiểu văn bản(tiếp)

- 1HS đọc từ đầubay dật dờ.

H: Khi nghe tin do những người tản cư cho biết: cả làng chúng nó Việt gian theo Tây thì thái độ và tâm trạng ông Hai ntn? ( PT cử chỉ và những câu nói của ông Hai )

H: Về nhà nằm vật ra giường như bị cảm, nhìn lũ con chơi với nhau tâm trạng của ông Hai diễn biến ntn?

H: Khi trò chuyện với vợ tâm trạng và thái độ của ông Hai ntn?

H: Những điều trên đã chứng tỏ tin xấu ảnh hưởng đến ông Hai ntn?

Những ngày sau nghe tin làng theo Tây ông Hai có tâm trạng gì ?

H: Qua những chi tiết trên đây. Hãy hệ thống tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ đầu theo Tây?

H: Qua câu chuyện với mụ chủ nhà, vợ chồng ông Hai đã bị đẩy tới tình cảnh nào?

H:Trong bản thân ông Hai đã có sự đấu tranh ntn? Sự đấu tranh đó thể hiện điều gì ở ông Hai?( xung đột nội tâm)

H: Qua đoạn trò chuyện với đứa con út , em cảm nhận được gì ở nhân vật ông Hai.

H: Tác giả đã giải quyết tình huống trong văn bản như thế nào?

H: Tâm trạng của nhân vật ông Hai đã có sự thay đổi ra sao khi nghe tin cải chính làng chợ Dầu không phải theo Tây. Lúc này cử chỉ của ông Hai có gì đặc biệt? Những cử chỉ đó p/á nội tâm ntn?

H: Tư đó tác giả khẳng định tình cảm gì của nhân vật ông Hai?

HĐ2.HDHS tổng kết:

H: Nêu những biện pháp nghệ thuật nhà văn sử dụng khi kể chuyện?

H: Nêu nhựng nội dung cần nắm được sau khi học văn bản?

- HS đọc mục ghi nhớ Sgk

3. Phân tích:

a. Tâm trạng của Ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo việt gian

- Tin đến đột ngột , bất ngờ làm ông sững sờ,bàng hoàng “Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại,da mặt tê rân rân , nước mắt giàn ra, giọng lạc đi” ->Cảm xúc: đau đớn, tê tái, bẽ bàng

- Lảng chuyện cười nhạt thếch, cúi mặt mà đi -> Trốn tránh vì xấu hổ và nhục nhã

- Về nhà: “Nằm vật ra giường” … “Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ dàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ dúng hắt hủi đấy ư? …”-> Thương con

=> Căm giận dân làng->gọi là chúng bay->Căm ghét, khinh bỉ, nguyền rủa họ phản bội ,bán nước

- Khi trò chuyện với vợ ông Hai bực bội, gắt gỏng vô cớ, đau đớn, trằn trọc thở dài rồi lo lắng-> chân tay rủn ra,nín thở, lắng nghe không nhúc nhích.

=> Nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sự sợ hãi thường xuyên cùng nỗi đau xót , tủi hổ trước cái tin làng mình theo giặc.

* Tâm trạng của ông Hai mấy ngày sau đó:

- Suốt mấy hôm ông không dám đi đâu, chỉ ở trong nhà nghe ngóng tình hình trong sự sợ hãi, lo lắng,luôn bị ám ảnh về chuyện làng theo Tây. Cứ thấy một đám đông túm lại … ông cũng chột dạ …

“ thoáng nghe những tiếng Tây Việt gian … lủi ra một góc nhà , nín thít. Thôi lại chuyện ấy rồi!”

- Gia đình ông không biết sẽ sống nhờ ở đâu, tâm trạng của ông lúc này thật bế tắc tuyệt vọng.

+ Có ý nghĩ “Hay là quay về làng” nhưng

“ vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức phản đối ngay” … “nước mắt ông dàn ra. Về làng … làm nô lệ cho thằng tây .. thế rồi ông quyết định “ Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.

=>Tình cảm tự do tình cảm cách mạng, lòng yêu làng, yêu nước đã thực sự hoà quện trong tâm hồn ông. Mối mâu thũân trong nội tâm và tình thế của nhân vật dường như đã thành sự bế tắc, đòi hỏi phải được giải quyết.

- Ông Hai trò chuyện với đứa con út.

+ Muốn đứa con ghi nhớ “ Nhà ta ở làng chợ Dầu”-> Tình yêu sâu nặng với làng quê.

- Tấm lòng thuỷ chung với kháng chiến với cách mạng với Cụ Hồ." Cụ Hồ muôn năm…"

-Tình cảm sâu nặng, bền vững, thiêng liêng của ông, của gia đình ông với kháng chiến, với cách mạng, ông yêu làng nhưng phải yêu đất nước-> ông là người có tâm hồn ngay thẳng , trọng danh dự, yêu ghét rạch ròi

c.Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cải chính:

- Biết sự thật làng không theo tây còn chiến đấu anh dũng ,ông Hai tươi vui rạng rỡ hẳn lên,Ông mua quà cho con

+ Ông Hai vui mừng phấn chấn đi khoe khắp nơi nhà ông bị tây đốt cháy lấy làm tự hào vì đó là bằng chứng làng ông không theo tây"vén quần lên tận bẹn mà nói chuyện về làng-> sung sướng hả hê đến cực điểm.

-> Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai thật chân thật, giản dị mà sâu sắc.

III.Tổng kết

1.nghệ thuật.

- Xây dựng cốt truyện tâm lý.

- NT miêu tả tâm lý nhân vật sâu sắc, tinh tế.

- Ngôn ngữ nhân vật sinh động, giàu tính khẩu ngữ thể hiện cá tính của nhân vật.

2. Nội dung:

* Ghi nhớ : SGK/174