Giáo án Ngữ văn 9 Bài Nghĩa tường minh và hàm ý mới nhất

Ngày soạn:

Ngày giảng:

TIẾT 123. NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý

I.Mục tiêu bài học:

1. Kiến thức:

-Giúp HSxác định được nghĩa tường minh và hàm ý trong câu.

2. Kĩ năng:

-Rèn kĩ năng vận dụng nghĩa tường minh và hàm ý khi giao tiếp .

3. Thái độ:

- Giáo dục học sinh có ý thức sử dụng hàm ý phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.

II. Chuẩn bị tài liệu- tbdh :

1.Giáo viên : SGK,Sgv đọc các tài liệu tham khảo liên quan,chuẩn kiến thức kĩ năng, soạn bài.

2. Học sinh : Chuẩn bị bài, đọc và trả lời câu hỏi bài tập SGK.

III. Tiến trình hoạt động dạy- học:

1. ổn định tổ chức:

Sĩ số :9A:

9B:

9C:

2. Kiểm tra đầu giờ: Việc chuẩn bị bài của học sinh.

3.Bài mới:GV giới thiệu bài.

Trong c/sống có khi người ta dùng cách nói thẳng trực tiếp điềumuốn nói, nhưng cũng có khi người ta không d/đạt điều muốn nói bằng từ ngữ trong câu mà vẫn có thể suy ra từ những từ ngữ ấy. Để hiểu rõ hơn về những cách nói đó, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay.

HĐ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

HDD1. HDHS phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:

- HS đọc và xác định yêu càu bài tập.

H: Câu nói thứ nhất, anh t/niên muốn nói điều gì ?tại sao anh không nói thẳng ra điều đó?

H: Câu nói thứ 2 của anh t/niên có ẩn ý gì không ?

H : T/nào là nghĩa t/minh?Nghĩa hàm ý?

HĐ2. HDHS luyện tập:

- HS đọc và xác định yêu cầu bài tập.

H : Câu nào cho thấy ông họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh t/niên? Từ ngữ nào?

H : Tìm từ ngữ m/tả thái độ của cô gái? T/độ ấy giúp em đoán ra điều gì có l/quan đến chiếc khăn mùi xoa?

- HS Đọc SGK và xác định yêu cầu bài tập.

H : Hàm ý của câu in đậm là gì ?

- HS đọc bài tập và xác định yêu cầu bài tập.

H : Tìm hàm ý câu trong đoạn trích.

H : Các câu in đậm có chứa hàm ý không? Vì sao?

I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:

1. Bài tập:

* Nhận xét:

- Anh TNmuốn nói: rất tiếc.

-Nhưng anh không muốn nói thẳng đ/đó có thể vì ngại ngùng, vì muốn che dấu tình cảm của mình

->Cách nói hàm ý

- Câu nói thứ 2 của anh t/niên không có ẩn ý-> cách nói tường minh.

2. Kết luận:

- Nghĩa tường minh: là phần thông báo đc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu .

- Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.

* Ghinhớ: SGK T75

II. Luyện tập:

1.Bài tập 1:

- Câu: nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy.

Cụm từ: tặc lưỡi-> ông họa sĩ chưa muốn chia tay anh t/niên.

- …mặt đỏ ửng (ngượng)

Nhận lại chiếc khăn( không tránh được)

Quay vội đi (quá ngượng)

-> Cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngượng, cô ngượng vì kín đáo để lại khăn làm kỷ vật cho người t/niên, thế mà anh đã quá thật thà không hiểu ý của cô, tưởng cô bỏ quên, nên gọi cô trả lại.

2.Bài tập 2

- Câu: tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá -> Ông họa sĩ chưa kịp uống nước chè đấy.

3. Bài tập 3

- Câu: cơm chín rồi

- hàm ý: ông vô ăn cơm đi.

4. Bài tập 4:

- Câu 1: câu nói lảng.

- Câu thứ 2: câu nói dở dang

-> Không chứa hàm ý.

4. Củng cố, luyện tập:

- T/nào là nghĩa tường minh, hàm ý?

- Cho VD về tình huống sử dụng hàm ý?

5. Hướng dẫn về nhà:

- Làm lại các bài tập trong SGK.

- Nắm lại ND bài học.

- Đọc trước bài: NL về 1 đoạn thơ, bài thơ ; trả lời các câu hỏi bài tập SGK-> giờ sau học.

**********************************************