Ngày soạn:
Ngày giảng:
TIẾT 111. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM:CON CÒ
(Chế Lan Viên)
I.Mục tiêu bài học:
1.kiến thức:
- Giúp HSnắm được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tượng con c̣ò trong lời ru của người mẹ.
-Thấy được sự vận dụng sáng tạo ca dao của t/giả và các đặc điểm về h/ảnh, thể thơ, giọng điệu của bài thơ.
2. Kĩ năng:
-Rèn kĩ năng cảm thụ và phân tích thơ.
3. Thái độ:
- Trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng , kính yêu mẹ, hiểu được ý nghĩa của tình mẹ và lời du của mẹ.
II. Chuẩn bị tài liệu- tbdh :
1.Giáo viên : SGK,Sgv đọc các tài liệu tham khảo liên quan,chuẩn kiến thức kĩ năng, soạn bài.
2. Học sinh : Chuẩn bị bài, đọc và trả lời câu hỏi đọc hiểu SGK.
III. Tiến trình hoạt động dạy- học:
1. Ổn định tổ chức:
Sĩ số :
9A:
9B:
9C:
2. Kiểm tra đầu giờ: Việc chuẩn bị bài của học sinh.
H : Hình tượng sói và cừu trong con mắt của nhà thơ và nhà khoa học khác nhau như thế nào ?
3.Bài mới: GV giới thiệu bài.
- Tình mẫu tử là một đề tài rất xa xưa nhưng không bao giờ cũ. Người ta đã nói nhiều về ý nghĩa và vai tṛò của hát ru với tuổi thơ, với cả cuộc đời mỗi con người. Chế Lan Viên đã khai thác đề tài về tình mẫu tử qua những bài hát ru. Để hiểu hơn nội dung của bài thơ, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu bài: Con cò
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS |
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT |
|
HĐ1. HDHS đọc và tìm hiểu chú thích: - GV hướng dẫn đọc bài - Gọi HS đọc bài thơ. H: Nêu những hiểu biết của em về tác giả ? H:T/phẩm sáng tác vào t/gian nào? HĐ2. HDHS đọc hiểu văn bản: H: Bài thơ làm theo thể thơ nào? H: Bài thơ được chia làm mấy đoạn? ND chính của mỗi đoạn? - HS đọc đoạn 1: H: H/tượng con cò trong lời ru của mẹ đã được vận dụng từ những câu ca dao nào? H: Phân tích ý nghĩa b/tượng từ h/ảnh con cò của các bài ca dao? H: Phân tích, nhận xét về nội dungđoạn kết thúc lời ru I ? - HS đọc đ/thơ II H: H/ảnh con cò với mỗi chặng đường của con người ntn? H: Nhận xét về ý nghĩa b/tượng của h/ảnh cánh cò trong đ/thơ này? H: Hình ảnh cánh cò ở đ/thơ này có nghiă biểu tượng ntn ? - HS đọc đoạn III. H:Từ sự thấu hiểu t/lòng người mẹ, nhà thơ đã k/quát 1 q/luật gì? H:Phân tích ý nghĩa k/quát của các câu thơ cuối? HĐIII. HDHS tổng kết: H: Nêu khái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ? |
I. Đọc và tìm hiểu chú thích: 1.Đọc: 2.Chú thích: a. Tác giả: - Chế Lan Viên (1920- 1989) - Tên khai sinh: Phan Ngọc Hoan. - Quê: Quảng Trị, nhưng lớn lên ở Bình Định. - Ông nổi tiếng trong phong trào Thơ mới ;là nhà thơ có tên tuổi hàng đầu của nền thơ ca hiện đại VN ở thế kỉ XX. - Thơ ông đầy chất suy tưởng, triết lí, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại. - Năm 1996 ông được nhà nước truy tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật. 2. Tác phẩm: - Sáng tác năm 1962, in trong tập “Hoa ngày thường, Chim báo bão”. II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Thể thơ: thơ tự do 2. Bố cục: Gồm 3 đoạn. +) ĐI:Hình ảnh con cò qua những lời hát ru q/thuộc đến với tuổi thơ. +) ĐII:H/ảnh con cò đi vào tiềm thức của t/thơ, trở nên g/gũi và sẽ theo cùng con người trên mọi ch/đường đời. +) ĐIII: Từ h/ ảnh con cò, suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đ/với c/đời của mỗi người. 3. Phân tích: a.Hình ảnh con cò qua những lời hát ru q/thuộc đến với tuổi thơ. - Tác giả chỉ lấy vài chữ trong mỗi câu ca dao -> gợi nhớ cả câu. Thể hiện sự phong phú trong ý nghĩa biểu tượng của h/ảnh con cò ở ca dao. +) Trong con cò bay la Con cò Đồng Đăng => Gợi vẻ …thong thả, nhịp nhàng, bình yên của c/s ítbiến động thủa xưa. +) Con c̣ò đi ăn đêm…-> Tượng trưng cho người phụ nữ, người nông dân nhọc nhằn, vất vả lam lũ kiếm sống. - Qualời ru của mẹ, h/ảnh con cò đi vào tiềm thức tuổi thơ một cách vô thức. Đây là sự khởi đầu đi vào t/giới t/hồn con người. - Những câu kết đoạn: Ngủ yên! ngủ yên! …con ngủ chẳng phân vân. -> Ở tuổi ấu thơ, đứa trẻ chưa thể hiểu ND của những lời ru này, chúng chỉ cần được vỗ về trong những lời ru âu yếm, ngọt ngào được cảm nhận bằng trực giác sự che chở củangười mẹ dành cho bé. b. H/ảnh con cò theo cùng con người trên mọi ch/đường đời: - Khi ấu thơ: Con ngủ yên thì cò mới ngủ …..đắp chung đôi. - Đến tuổi tới trường: “Mai khôn lớn…theo cò đi hoc”. …theo gót đôi chân”. - Lúc trưởng thành: “Cánh cò trắng lại theo hoài… Trước hiên nhà. ….hơi mát câu văn” -> Hình ảnh cánh cò từ trong lời ru đã đi vào tâm thức tuổi thơ, t/tục sống trong tâm thức con người và nâng đỡ con người trên mỗi chặng đường đời. - H/ảnh cánh cò được XD bằng các liên tưởng, t/tượng của t/giả-> gợi ý nghĩa b/tượng về ḷòng mẹ, về sự d́ìu dắt, nâng đỡ dịu dàng và bền bỉ của người mẹ. c. Suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đ/với c/đời của mỗi người: - Ý nghĩa biểu tượng của h/ảnh con cò: - Dù ở gần con… …cò mãi yêu con => Con cò b/tượngcho người mẹ lúc nào cũng ở bên con suốt cả cuộc đời. - Quy luật tình cảm: Con dù lớn vẫn là con của mẹ …..lòng mẹ vẫn theo con. -> Tình mẫu tử có ý nghĩa bền vững sâu sắc. - Phần cuối bài thơ: “Một con cò thôi …Vỗ cánh qua nôi. -> Lời thơ thấm đẫm chất triết lí ,trí tuệNgười mẹ nghĩ về thân phận những con cò nhỏ bé, đáng thương trong c/đời. - Đoạn thơ đúc kết ý nghĩa phong phú của h/tượng con cò trong những lời ru. III. Tổng kết: - ND: K/thác h/tượng con cò trong những lời hát ru, bài thơ n/ca tình mẫu tử và ý nghĩa của lời ru đ/với c/sống mỗi con người. -NT: Thể thơ tự do, bài thơ gợi âm hưởng lời hát ru, giọng thơ gợi sự suy ngẫm, triết lí. Vận dụng sáng tạo hình ảnh con cò trong ca dao. |
4. Củng cố, luyện tập:
H: Đọc diễn cảm bài thơ? Nêu cảm nghĩ của em về b/thơ ?
H: Ý nghĩa của hình tượng cò trong lời du?
5. Hướng dẫn học bài ở nhà:
- VN học thuộc lòng bài thơ, nắm nội dung của bài
Chuẩn bị : “Viếng lăng Bác” Đọc bài thơ chia bố cục và trả lời câu hỏi đọc hiểu.
********************************
