Dàn ý tổng quát thuyết minh về Nguyễn Trãi hay nhất 1
1. Mở bài
Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Trãi
2. Thân bài
2.1. Cuộc đời Nguyễn Trãi có những thăng trầm gì
- Bối cảnh xã hội thời của Nguyễn Trãi
- Gia đình và những sóng gió Nguyễn Trãi gặp phải
2.2. Sự nghiệp văn chương của Nguyễn Trãi
- Thành quả văn học của Nguyễn Trãi trong từng thể loại
- Nghệ thuật làm văn của Nguyễn Trãi
3. Kết bài
Khẳng định tầm vóc của Nguyễn Trãi
Dàn ý chi tiết thuyết minh về Nguyễn Trãi cực hay 2
1. Mở bài
- Việt Nam ta tự hào khi có tới ba danh nhân văn hóa thế giới được UNESSCO công nhận
- Trong đó không thể không kể đến Nguyễn Trãi, chính trị gia và nhà văn đại tài của dân tộc
2. Thân bài
2.1. Cuộc đời
- Nguyễn Trãi (1380 – 1442) hiệu là Ức Trai, cha ông là Nguyễn Phi Khanh – con rể quan Tư đồ Trần Nguyên Đán dưới thời Trần
- Ông sinh ra trong bối cảnh nhà Trần suy yếu, bị Hồ Quý Ly cướp ngôi, thành lập triều đại nhà Hồ.
- Nguyễn Trãi thi đỗ làm quan Ngự sử đài chính chưởng, nhưng không bao lâu sau đó nhà Minh sang xâm lược với danh nghĩa phù Trần diệt Hồ, lật đổ nhà Hồ.
- Cha Nguyễn Trãi, Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc
- Với khát vọng “ Đền nợ nước, trả thù nhà”, Nguyễn Trãi gia nhập khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi đứng đầu, hiến kế đánh giặc cùng ngoại giao với kẻ thù
- Sau khi đánh bại quân Minh, mở ra triều đại Hậu Lê, Nguyễn Trãi làm quan giữ chức Nhập nội hành khiển và Thừa chỉ dưới hai thời vua
- Năm 1442, Nguyễn Trãi bị tru di tam tộc vì vụ án Lệ Chi Viên
- Ông có năm người vợ và bảy người con nhưng chỉ có Nguyễn Anh Vũ may mắn sống sót sau vụ án tru di này.
- Năm 1464, Nguyễn Trãi được vua Lê Thánh Tông xuống chiếu ân xá
2.2. Sự nghiệp
- Nguyễn Trãi để lại cho đời nhiều tác phẩm thi ca, chính luận đặc sắc song có một số tác phẩm bị thiêu hủy sau vụ án Lệ Chi Viên
- Các tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Trãi còn lưu giữ, tập thơ “ Ức Trai Thi Tập”, “ Quốc Âm Thi Tập”,….. các bài chính luận “Bình Ngô đại cáo”, “Quân trung từ mệnh tập”,” Lam Sơn thực lục” cùng các bài chiếu, cáo khác hay bài về địa lý “Dư Địa Chí”,….
- Tư tưởng chủ đạo trong các thi phẩm, bài chính luận là tư tưởng nhân nghĩa, mệnh trời, tư tưởng nhân dân, sống theo tư tưởng đạo Nho nhưng không gò bó, câu nệ tiểu tiết mà vô cùng khoáng đạt, rộng rãi.
- Nghệ thuật thơ của Nguyễn Trãi có ngôn từ giản dị, gần gũi, hình ảnh thơ giàu tính ước lệ
3. Kết bài
- Nguyễn Trãi là nhà chính trị gia, nhà văn, nhà thơ tài giỏi của dân tộc
- Dù qua gần 6 thế kỷ nhưng sức vóc, tầm ảnh hưởng của ông là không hề thay đổi, luôn in đậm dấu ấn trong lòng bao thế hệ người dân Việt Nam
Dàn ý chi tiết thuyết minh về Nguyễn Trãi 3
I. Mở bài
– Nguyễn Trãi người anh hùng của dân tộc được cả thế giới biết đến.
– Một nhà quân sự nổi tiếng có công sáng lập ra nhà Hậu Lê và cũng là nhà thơ lớn.
– Cuộc đời ông có nhiều điều uất ức và bi thảm nhưng ông để lại nhiều giá trị văn học cho hậu thế.
II. Thân bài
1. Cuộc đời & sự nghiệp
– Nguyễn Trãi (1380 - 1442), hiệu Ức Trai, quê gốc ở Hải Dương.
– Nguyễn Trãi là con của gia đình có truyền thống yêu nước, văn học.
– Vào năm 1400, Nguyễn Trãi đỗ Thái học sinh, cả cha và con đều làm quan.
– Năm 1407, nhà Hồ khởi nghĩa thất bại, giặc Minh chiếm nước ta, cha ông là Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc, còn ông Nguyễn Trãi tham gia nghĩa quân Lam Sơn kháng chiến chống giặc.
– Vào những năm 1428, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giành thắng lợi trước quân Minh, đó cũng là thời gian mà ông viết “Bình Ngô đại cáo”.
– Chỉ sau thời gian ngắn, triều đình lục đục, gian lận lộng hành, ông xin về ở ẩn.
– Vua mời ông ra phụ giúp việc nước nhưng vào năm 1442 ông dính vào vụ án Lệ chi Viên nổi tiếng, gia đình 3 đời bị xử trảm.
– Vụ án Lệ Chi Viên vụ án oan trong lịch sử và được vua Lê Thánh Tông minh oan vào năm 1464.
– Nguyễn Trãi được minh oan và trong sạch để lại tiếng thơm muôn đời.
– Nguyễn Trãi chính thức trở thành danh nhân văn hóa thế giới vào năm 1980.
2. Đóng góp vào văn học
– Không chỉ là nhà quân sự, Nguyễn Trãi có rất nhiều những đóng góp quan trọng vào văn học đương thời và có giá trị đến hiện nay.
– Nguyễn Trãi nhiều tác phẩm nổi tiếng văn chính luận, thơ trữ tình. Các tác phẩm của ông được viết bằng chữ Nôm và chữ Hán.
+ Ông là nhà thơ trữ tình xuất sắc với các tập thơ: “Ức Trai thi tập”, “Quốc âm thi tập”. Qua đó đã khắc họa được hình tượng người anh hùng vĩ đại với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước thương dân lúc nào cũng thiết tha, mãnh liệt; phẩm chất và ý chí ngời sáng.
Thơ trữ tình Nguyễn Trãi có đóng góp lớn cho văn học dân tộc từ sự phát triển của ngôn ngữ (chữ Nôm), Việt hóa thể thơ Đường cà sáng tạo ra thể thất ngôn xen lục ngôn. Thơ Nguyễn Trãi giàu hình ảnh ước lệ, nhưng cũng mang hơi thở cuộc sống, vừa có khuynh hướng trang nhã vừa có xu hướng bình dị.
+ Ông là nhà chính luận nổi tiếng: “Quân trung từ mệnh tập”, “Bình Ngô đại cáo”, các thể loại chiếu… Về tư tưởng chủ đạo xuyên suốt những văn bản chính luận của Nguyễn Trãi là nhân nghĩa, yêu nước thương dân. Còn trong nghệ thuật, văn chính luận của ông đạt trình độ mẫu mực trong việc xác định đối tượng, mục đích để sử dụng biện pháp thích hợp; kết cấu chặt chẽ, lập luận sắc bén.
=> Nguyễn Trãi là một thiên tài Văn học của dân tộc, thơ văn Nguyễn Trãi vừa kết tinh truyền thống Văn học Lí – Trần, vừa mở đường cho cả một giai đoạn phát triển mới. Các tác phẩm của ông đều thể hiện lòng yêu nước, thương dân, lý tưởng nhân nghĩa. Thơ trữ tình của ông chân thực, giản dị và gần gũi với thực tế.
III. Kết bài
- Nguyễn Trãi không chỉ suốt đời cống hiến cho sự nghiệp “trí quân trạch dân” mà còn đóng góp rất lớn cho sự phát triển của văn học dân tộc. Ông xứng đáng là người hùng dân tộc, nhà thơ, nhà văn hóa lớn của thời đại.
- Cuộc đời của ông để lại nhiều đau thương, bị thảm nhưng tiếng thơm muôn đời và sự kính phục của thế hệ sau.
Dàn ý tổng quát thuyết minh về nhà văn Nguyễn Trãi 4
Mở bài
- Nguyễn Trãi là vị anh hùng của dân tộc Việt Nam thế kỉ XV.
- Ông không những là một nhà quân sự đại tài mà còn nhà văn nhà thơ lớn của dân tộc.
- Dù cuộc đời ông phải gánh chịu nhiều bất hạnh, trải qua nhiều thăng trầm và chết trong oan khuất nhưng ông vẫn để lại cho đời một sự nghiệp văn học đồ sộ, có giá trị nhiều mặt.
Thân bài
a, Nguyễn Trãi không chỉ có tài năng chính trị, quân sự mà còn là một đại quan thanh liêm, hết lòng vì dân vì nước:
- Nguyễn Trãi (1380-1442), hiệu là Ức Trai, quê gốc ở Chí Linh - Hải Dương, sau chuyển về Hà Tây.
- Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước và văn hóa, văn học. Cha là Nguyễn Phi Khanh, đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ) đời Trần. Mẹ là Trần Thị Thái – con quan Tư đồ (Tể tướng) Trần Nguyên Đán.
– Tuổi thơ Nguyễn Trãi chịu nhiều mất mát: 5 tuổi chịu tang mẹ, 10 tuổi chịu tang ông ngoại.
- Năm 1400, Nguyễn Trãi đỗ Thái học sinh, hai cha con cùng ra làm quan cho nhà Hồ.
- Năm 1407, giặc Minh cướp nước ta, Nguyễn Phi Khanh bị bắt đưa sang Trung Quốc, ghi sâu lời dặn của cha, Nguyễn Trãi tham gia nghĩa quân Lam Sơn.
- Cuối năm 1427 đầu năm 1428, khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng, Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết “Bình Ngô đại cáo”.
- Năm 1439, triều đình ngày càng rối ren, gian thần lộng hành, trung thần bị sát hại, Nguyễn Trãi xin về ở ẩn tại Côn Sơn.
- Năm 1440, Nguyễn Trãi được Lê Thái Tông mời ra giúp nước. Ông lại hăng hái nhiệt tình phò vua giúp nước cứu đời.
- Năm 1442, Nguyễn Trãi mắc oan án Lệ Chi Viên, bị tru di tam tộc.
- Năm 1464, Lê Thánh Tông minh oan cho Nguyễn Trãi.
→ Nguyễn Trãi là một bậc anh hùng dân tộc, một nhà văn hóa lớn. Năm 1980, UNESCO công nhận Nguyễn Trãi là danh nhân văn hóa thế giới.
b, Nguyễn Trãi để lại cho nền văn học Việt Nam một sự nghiệp sáng tác văn học có giá trị lớn lao:
- Nguyễn Trãi sáng tác ở rất nhiều thể loại, viết bằng chữ Nôm và chữ Hán, thành công ở cả văn chính luận và thơ trữ tình. Ông để lại một khối lượng tác phẩm lớn, có giá trị đối với nền Văn học dân tộc.
- Nguyễn Trãi là một nhà văn chính luận xuất sắc.
+ Với “Quân trung từ mệnh tập” (có sức mạnh bằng mười vạn quân), “Bình Ngô đại cáo” và nhiều văn bản chiếu, biểu, Nguyễn Trãi được coi là bậc thầy của văn chính luận Trung đại.
+ Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt những văn bản chính luận của Nguyễn Trãi là nhân nghĩa, yêu nước thương dân.
+ Về nghệ thuật, văn chính luận Nguyễn Trãi đạt trình độ mẫu mực trong việc xác định đối tượng, mục đích để sử dụng biện pháp thích hợp; kết cấu chặt chẽ, lập luận sắc bén.
- Nguyễn Trãi còn là một nhà thơ trữ tình sâu sắc.
+ Hai tập thơ “Ức Trai thi tập” (chữ Hán) và “Quốc âm thi tập” (chữ Nôm) đã khắc họa được hình tượng người anh hùng vĩ đại với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước thương dân lúc nào cũng thiết tha, mãnh liệt; phẩm chất và ý chí ngời sáng.
“Bui một tấc lòng trung lẫn hiếu
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông”
+ Bên cạnh hình ảnh người anh hùng, con người trần thế hiện lên rõ nét: Nguyễn Trãi đau với nỗi đau của con người (đau trước thói đời đen bạc: “Bui một lòng người cực hiểm thay”) và yêu tình yêu của con người (yêu thiên nhiên, đất nước, con người, cuộc sống):
“Phượng những tiếc cao diều hãy liệng
Hoa thường hay héo cỏ thường tươi”
+ Thơ trữ tình Nguyễn Trãi có đóng góp lớn cho văn học dân tộc từ sự phát triển của ngôn ngữ (chữ Nôm), Việt hóa thể thơ Đường cả sáng tạo ra thể thất ngôn xen lục ngôn. Thơ Nguyễn Trãi giàu hình ảnh ước lệ, nhưng cũng mang hơi thở cuộc sống, vừa có khuynh hướng trang nhã vừa có xu hướng bình dị.
→Nguyễn Trãi là một thiên tài Văn học của dân tộc, thơ văn Nguyễn Trãi vừa kết tinh truyền thống Văn học Lí – Trần, vừa mở đường cho cả một giai đoạn phát triển mới. Về nội dung, thơ Nguyễn Trãi chứa đựng hai nguồn cảm hứng lớn của dân tộc: Yêu nước, nhân đạo. Về nghệ thuật, thơ văn Nguyễn Trãi đóng góp to lớn cho Văn học dân tộc cả về thể loại và ngôn ngữ.
Kết bài
- Nguyễn Trãi không chỉ suốt đời cống hiến cho sự nghiệp “trí quân trạch dân” mà còn đóng góp rất lớn cho sự phát triển của văn học dân tộc.
- Nguyễn Trãi là ngôi sao Khuê ngời sáng trên bầu trời Việt Nam.
- Cuộc đời và sự nghiệp của Ức Trai đáng để chúng ta kính phục và trân trọng đến muôn đời.
Dàn ý thuyết minh về nhà thơ Nguyễn Trãi 5
A, MB: Giới thiệu tac giả Nguyễn Trãi
B, TB
i. Cuộc đời và sự nghiệp
- Nguyễn Trãi (1380-1442), hiệu Ức Trai, quê gốc ở Hải Dương, sống chủ yếu ở Thường Tín-Hà Nội.
- Ông là con của Nguyễn Phi Khanh, cháu ngoại của quan tư đồ Trần Nguyên Đán - một quý tộc đời Trần.
- Hiệu: Ức Trai. Quê gốc ở làng Chi Ngại (Chí Linh- Hải Dương).Sau rời về Nhị Khê (Thường Tín- Hà Tây)
- Xuất thân; trong một gia đình có truyền thống văn hóa, văn học và yêu nước. Cha: Nguyễn Phi Khanh đỗ Tiến sĩ làm quan dưới triều đại nhà Hồ; Mẹ: Trần Thị Thái dòng dõi quý tộc, con của Trần Nguyên Đán.
- Nguyễn Trãi sớm chịu nhiều mất mát, đau thương. - 1407: giặc Minh cướp nước ta, nghe theo lời cha Nguyễn Trãi nuôi chí ”đền nợ nước, trả thù nhà” vì vậy theo làm quân sư cho Lê Lợi, sau một thời gian xin về ở ẩn ở Côn Sơn.
- 1440, Lê Thánh Tông mời ông ra làm quan. 1442 Vua bị chết đột ngột → bị vu oan và bị khép tội tru di tam tộc.
=> Cuộc đời của Nguyễn Trãi là cuộc đời của một đại anh hùng dân tộc, một nhân vật lịch sử toàn tài hiếm có. Ở ông có một nhà chính trị, một nhà văn, một nhà thơ tầm cỡ kiệt xuất. Cuộc đời của ông là cuộc đời của một con người chịu oan khiên thảm khốc.
– Nguyễn Trãi chính thức trở thành danh nhân văn hóa thế giới vào năm 1980.
II. Đóng góp cho văn học
- Văn hóa dân tộc: đóng góp cho việc xây dựng nền văn hiến nước nhà. Văn hiến bao gồm các tác phẩm có giá trị và người hiền tài: Quân trung từ mệnh tập, Đại cáo Bình Ngô thể hiện Nguyễn Trãi là nhà văn chính luận xuất sắc. 'Quốc âm thi tập" là tập thơ nôm sớm nhất, nhiều bài nhất và hay nhất cho đến hiện nay.
1/ Những tác phẩm chính:
a) Văn:
* Trung Quân Từ Mệnh tập: (thư) đánh vào lòng địch → thuộc lĩnh vực quân sự.
* Bình Ngô Đại Cáo: Tuyên ngôn độc lập, áng hùng văn bậc nhất trong LS nước nhà → bài cáo đã phát biểu một cách có hệ thống CN yêu nước của Nguyễn Trãi: văn bản thuộc lĩnh vực chính trị- lịch sử.
* Lam Sơn thực lục: cuốn sử nói về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn của Lê Lợi. * Dư địa chí: địa lý lịch sử Việt Nam.
b) Thơ ca: có 2 tập thơ: Ức Trai thi tập: thơ chữ Hán & Quốc âm thi tập: thơ chữ Nôm
- Thơ chữ Hán: giàu chất trữ tình, tả cảnh thiên nhiên, tả di tích lịch sử, tả tâm tình, tả ý chí.
- Thơ chữ Nôm: là lời than của một người đau xót vì không thực hiện được lý tưởng của mình, lo lắng vì đời ngày càng rối ren.
2/ Nguyễn Trãi là nhà văn chính luận kiệt xuất: - Vì ông đã viết được 2 tác phẩm tuyệt bút với các luận điểm vững chắc, lập luận sắc bén, giọng điệu linh hoạt, đặc biệt là ông thể hiện rõ lập trường và tư tưởng của mình: nhân nghĩa, yêu nước, thương dân. Đó là: Bình Ngô Đại Cáo và Trung quân từ mệnh tập.
3/ Nguyễn Trãi là nhà thơ trữ tình sâu sắc:
- Thể hiện con người bình thường- con người trần thế thống nhất và hòa quyện với con người anh hùng vĩ đại.
- Lý tưởng nhân nghĩa kết hợp với lòng thương dân, vì dân trừ bạo.
- Ví mình như cây trúc, cây mai, cây tùng, cứng cỏi, thanh cao, trong sáng → những phẩm chất cao quý của người quân tử dành để giúp nước, trợ dân
- Nỗi đau con người: yêu tình yêu con người, đau đớn chứng kiến thói đời nghịch cảnh ”Hoa thường hay héo cỏ thường tươi Bui một lòng người cực hiểm thay”
- Khao khát dân giàu nước mạnh, ấm no, hạnh phúc
- Tình yêu thiên nhiên phong phú: khi thì hoành tráng, khi thì xinh xắn tinh vi, khi thì êm đềm ngọt ngào. - Tình cảm vua tôi, cha con, bạn bè chân thành...
4/ Nghệ thuật:
- Sáng tạo cải biến thể loại:
+ Thơ lục ngôn: 6 tiếng
+ Thơ Đường luật thất ngôn chen 1 số câu 6 tiếng.
- Sử dụng hình ảnh quen thuộc, dân dã bình thường rất Việt Nam. - Cảm xúc tứ thơ rất tinh tế.
C, KB: Nguyễn Trãi xứng đáng là người hùng dân tộc, nhà thơ, nhà văn hóa lớn của thời đại.
Dàn ý thuyết minh về nhà thơ nguyễn trãi6
1. Mở bài
Giới thiệu Nguyễn Trãi.
2. Thân bài
a. Cuộc đời, thân thế, sự nghiệp chính trị, quân sự:
- Nguyễn Trãi (1380-1442), tên hiệu là Ức Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại, huyện Phượng Sơn, lộ Lạng Giang.
- Xuất thân trong một gia đình danh giá, cha Nguyễn Trãi là Nguyễn Ứng Long (sau đổi thành Nguyễn Phi Khanh), mẹ ông là bà Trần Thị Thái con gái thứ ba của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán.
- Chịu nhiều mất mát đau thương:
+ 5 tuổi thì mẹ mất, 10 tuổi thì ông ngoại qua đời.
+ Năm 1407 nhà Hồ sụp đổ, Nguyễn Phi Khanh bị giặc áp giải về Trung Quốc. Nguyễn Trãi từ biệt thân phụ ông tại ải Nam Quan, lần chia tay này cũng là lần cuối ông gặp mặt cha mình.
- Nguyễn Trãi quay về được Trương Phụ, viên quan nhà Minh chiêu dụ cho ra làm quan, Nguyễn Trãi kiên quyết không cam chịu đầu hàng giặc, rồi bị giam lỏng ở thành Đông Quan suốt 10 năm trời.
- Nguyễn Trãi đã tìm cách trốn khỏi thành Đông Quan và về dưới trướng của Lê Lợi, gia nhập nghĩa quân Lam Sơn, trở thành một vị quân sư tài ba, giỏi thao lược, có nhiều đóng góp to lớn cho sự thắng lợi của cuộc khởi nghĩa, cũng như việc xây dựng một triều đại mới - triều Hậu Lê.
- Cuối năm 1427 đầu năm 1428, Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Bình Ngô Đại cáo, đây được xem là bản tuyên ngôn độc lập lần thứ hai của Đại Việt.
- Lê Thái Tổ băng hà, triều đình lâm vào khủng hoảng, với những mâu thuẫn nội bộ sâu sắc, hàng loạt các bậc khai quốc công thần đời đầu bị nghi kỵ, Nguyễn Trãi, bản thân ông đã không được tin dùng trong suốt 10 năm trời.
- Năm 1438 Nguyễn Trãi chán nản, bất đắc chí nên xin về ở ẩn tại Côn Sơn.
- Năm 1439, vua Lê Thái Tông mời ông ra giúp nước, Nguyễn Trãi vui mừng, dành nhiều tâm sức phụng sự đất nước, hăng hái tham gia các công cuộc kiến thiết, xây dựng hoàn thiện thể chế triều đình.
- Năm 1442, thảm án Lệ Chi viên xảy ra Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ bị khép vào tội giết vua, phải chịu án tru di tam tộc, kết thúc cuộc đời nhiều vẻ vang nhưng cũng lắm thăng trầm của một vĩ nhân.
b. Sự nghiệp sáng tác:
* Nguyễn Trãi là một bậc kỳ tài có am hiểu trong nhiều lĩnh vực:
- Lịch sử:
+ Vĩnh Lăng thần đạo bi là bài văn bia kể về thân thế và sự nghiệp của vua Lê Thái Tổ.
+ Lam Sơn thực lục, kể về cuộc khởi nghĩa hơn 10 năm của nghĩa quân Lam Sơn.
+ Chí Linh sơn phú.
+ Băng Hồ di sự lục.
- Địa lý: Dư địa chí hay còn gọi với các tên khác như Ức Trai thi tập Nam Việt Dư địa chí, hoặc Lê triều cống pháp, được xem là một bộ sách về địa lý cổ nhất của Việt Nam, ghi chép lại những đặc điểm về sản vật và con người Việt thời trung đại.
- Chính trị, quân sự: Có Bình Ngô Đại cáo và Quân trung từ mệnh tập, ngoài ra còn một số các tác phẩm khác bao gồm các bài biểu, bài chiếu viết dưới hai thời vua Lê.
- Trong lĩnh vực văn học, Nguyễn Trãi để lại nhiều tập thơ xuất sắc viết bằng chữ Hán và chữ Nôm như Ức Trai thi tập, Quốc âm thi tập.
* Trong sự nghiệp thơ văn của mình Nguyễn Trãi được mệnh danh là một nhà văn chính luận kiệt xuất đồng thời là một nhà thơ trữ tình sâu sắc:
- Nhà văn chính luận kiệt xuất:
+ Tác phẩm Bình Ngô đại cáo được xem là bản tuyên ngôn độc lập lần hai, là "áng thiên cổ hùng ca ngàn đời".
+ Quân trung từ mệnh tập bao gồm các thư từ gửi tướng lĩnh của giặc trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, có giá trị như các tài liệu ngoại giao, và các bài văn răn đe tướng sĩ, củng cố tinh thần quân đội.
+ 28 tác phẩm biểu, chiếu khác nhau.
=> Nội dung xuyên suốt là tư tưởng nhân nghĩa, lòng yêu nước thương dân, với nghệ thuật lập luận, bố cục chặt chẽ, luận điểm luận cứ linh hoạt, sắc bén, chính vì vậy hầu hết các tác phẩm chính luận của Nguyễn Trãi đều được xem là áng văn chính luận mẫu mực mà người đời sau cần học hỏi.
- Nhà thơ trữ tình sâu sắc:
+ Sáng tác chữ Hán hiện còn tập thơ Ức Trai thi tập, sáng tác chữ Nôm hiện còn Quốc m thi tập - tập thơ viết bằng tiếng Việt đầu tiên duy nhất còn sót lại cho đến ngày hôm nay.
+ Các sáng tác thơ của Nguyễn Trãi đều tập trung thể hiện một nội dung chính ấy là con người Nguyễn Trãi với hình ảnh người anh hùng vĩ đại và con người trần thế.
3. Kết bài
Nêu cảm nhận.
Dàn ý thuyết minh về nhà thơ Nguyễn Trãi 7
– Vài nét về tiểu sử, cuộc đời, những mốc quan trọng:
+ Nguyễn Trãi sinh năm 1380, hiệu là Ức Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại (Hải Dương), sau dời đến làng Ngọc Ôi (Hà Tây). :
+ Cha là Nguyễn Ứng Long (Nguyễn Phi Khanh), mẹ là là Trần Thị Thái, con quan Tư đồ Trần Nguyên Đán.
+ Nguyễn Trãi sống trong thời đại xảy ra nhiều biến động đữ dội:
• Nhà Trần suy vi, Hồ Quý Li lên thay, lập ra nhà Hồ. Quân Minh sang cướp nước ta, chúng bắt cha con Hồ Quý Li cùng các triểu thần đem về Trung Quốc, trong đó có Nguyễn Phi Khanh. Nguyễn Trãi nghe lời cha tìm cách rửa nhục cho nước.
• Nguyễn Trãi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn, cùng Lê Lợi giải phóng đất nước.
• Cuộc kháng chiến chống quân Minh thắng lợi, Nguyễn Trãi không còn được Lê Lợi tin dùng. Năm 1439, ông xin cáo quan về ở Côn Sơn nhưng chỉ mấy tháng sau Lê Thái Tông lại vời ông ra làm việc nước. Năm 1442, oan án Lệ Chi Viên đã khiến ông và tam tộc phải chết.
+ Năm 1464, vua Lê Thánh Tông xuống chiếu giải oan cho ông.
– Sự nghiệp sáng tác, những tác phẩm chính, vài nét về một số tác phẩm tiêu biểu:
+ Về quân sự và chính trị: Quân trung từ mệnh tập; Bình Ngô đại cáo; Chí Linh sơn phú, Băng Hồ di sự lục…
+ Về lịch sử: Lam Sơn thực lục, Văn bia Vĩnh Lăng.
+ Về địa lí: Dư địa chí..
+ Về văn học: Ức Trai thi tập, Quốc âm thị tập.
– Đặc điểm nội dung và nghệ thuật: ‘
+ Thơ văn Nguyễn Trãi thấm nhuần tư tưởng nhân nghĩa, triết lí thế sự và tình yêu thiên nhiên.
+ Thơ văn Nguyễn Trãi là đỉnh cao chói lọi trong nền văn học dân tộc
– Thành tựu mà tác giả đã đạt được: Danh nhân văn hóa lỗi lạc. Năm 1980, ông được Unesco công nhận là Danh nhân văn hóa thế giới và tổ chức kỉ niệm 600 năm năm sinh của ông.
– Những đóng góp của tác giả cho nền văn học nước nhà: Nguyễn Trãi là người có công đầu trong việc đặt nền móng cho thi ca Việt Nam.
Dàn ý thuyết minh về nhà thơ Nguyễn Trãi 8
I. Phần mở bài: Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi
- Nguyễn Trãi danh nhân văn hóa, nhà quân sự, tác giả văn học nổi tiếng trong thời kì Hậu Lê.
- Ông đóng góp nhiều tác phẩm giá trị cho nền văn học nước nhà.
II. Phần thân bài
Vài nét cuộc đời & sự nghiệp
- Nguyễn Trãi sinh năm 1380 mất vào 1442, có tên hiệu là Ức Trai, quê gốc tại Hải Dương.
- Nguyễn Trãi sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống yêu nước, cha mẹ đều là những người nổi tiếng, thành danh trong xã hội.
- Năm 1407, giặc Minh xâm lược nước ta, nhà Hồ thất bại trong chống giặc ngoại xâm, cha ông Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc, Nguyễn Trãi ở lại quê nhà cùng nghĩa quân Lam Sơn kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
- Thời gian vào 1428, khởi nghĩa Lam Sơn thành công khi đánh đuổi giặc Minh về nước.
- Trong thời gian ngắn sau đó, ông cáo quan về quê ở ẩn vì không muốn dính líu đến chuyện quan trường.
- Năm 1442 ông và vợ của mình dính vào án oan đó là vụ Lệ Chi Viên vụ án giết vua, ông và cả gia đình bị tru di tam tộc.
- Sau khi Nguyễn Trãi chết vua Lê Thánh Tông minh oan giải oan cho Nguyễn Trãi vào năm 1464.
- Sau đó một thời gian dài vào năm 1980 Nguyễn Trãi công nhận là danh nhân văn hóa thế giới.
Một số các đóng góp văn học
- Nguyễn Trãi có nhiều đóng góp trong quân sự và cả những đóng góp cho nền văn học nước nhà.
- Một vài các tập thơ có tiếng của ông gồm có “Ức Trai thi tập”, “Quốc âm thi tập”.
- Một vài tác phẩm chính luận làm nên tên tuổi ông như Bình Ngô Đại Cáo, thể loại chiếu...
- Ông còn sáng tác nhiều bài thơ hay.
- Phần lớn các tác phẩm của Nguyễn Trãi thể hiện tinh thần yêu nước, nhân nghĩa, còn có một số tác phẩm về thơ thể hiện sự gần gũi, giản dị, yêu thiên nhiên.
- Với nhiều sự đóng góp cho văn học ông đã được công nhận là danh nhân văn hóa thế giới.
III. Phần kết bài
- Cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Trãi đóng góp nhiều về quân sự và các tác phẩm văn học giá trị cho nước nhà.
- Các tác phẩm thể hiện tinh thần yêu nước, thương dân, nhân nghĩa cao cả. Cổ vũ tinh thần yêu nước kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
- Nguyễn Trãi là người anh hùng dân tộc, tác giả văn học xứng đáng được ca ngợi, tôn vinh.
Dàn ý thuyết minh về tác giả Nguyễn Trãi 9
1, Mở bài
– Giới thiệu về vấn đề thuyết minh – tác giả Nguyễn Trãi.
2, Thân bài
a, Tiểu sử và cuộc đời
– Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai, sinh năm 1380, mất năm 1442 tại quê gốc là xã Chi Ngại (nay là xã Cộng Hòa, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương) rồi sau đó chuyển tới làng Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây, nay là Hà Nội)
– Gia đình:
+ Sinh ra trong một gia đình có cả bên nội và bên ngoại đều giàu truyền thống yêu nước và văn học – ông ngoại là quan Đại tư đồ Trần Nguyên Đán, cha là Nguyễn ứng Long.
+ Những truyền thống lớn ấy của gia đình là cái nôi văn hóa, giáo dục nuôi dưỡng Nguyễn Trãi sớm được tiếp xúc, thấu hiểu và đi theo con đường đạo đức tư tưởng của Nho giáo
– Thời đại: Nguyễn Trãi sinh ra và lớn lên trong thời buổi loạn lạc, có nhiều biến động
+ Nhà Trần suy vi, Hồ Quý Ly lên ngôi và lập nghiệp chưa được bao lâu thì giặc Minh tiến vào nước ta xâm lược, đời sống nhân dân hết sức cơ cực lam lũ, phong trào đấu tranh của nhân dân nổ ra trên khắp cả nước,…
+ Chính bối cảnh thời đại ấy đã góp phần tạo nên ở Nguyễn Trãi tư tưởng thân dân và con mắt hiện thực trong việc miêu tả và quan sát đời sống hiện thực.
– Cuộc đời:
+ Lên năm tuổi, ông mồ côi mẹ.
+ Năm 1400, Nguyễn Trãi thi đậu Thái học sinh và cùng cha làm quan dưới triều Hồ
+ Khi giặc Minh xâm lược, Nguyễn Trãi đã theo Lê Lợi tham gia khởi nghĩa và đóng góp một phần to lớn vào chiến thắng vang dội của dân tộc
+ Năm 1439, khi chưa kịp thực hiện hoài bão của mình, Nguyễn Trãi bị nghi ngờ và phải cáo quan lui về sống ấn dật ở núi Côn Sơn.
+ Năm 1440, Nguyễn Trãi lại được vua Lê Thái Tông mời ra giúp nước
+ Năm 1442, Nguyễn Trãi chịu án chu di tam tộc trong vụ án Lệ Chi Viên
+ Năm 1464, vua Lê Thánh Tông lên ngôi đã minh oan cho Nguyễn Trãi và cho sưu tập lại thơ văn của ông.
c, Sự nghiệp sáng tác
– Tác phẩm viết bằng chữ Hán: Bình ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Ức Trai thi tập, Chí Linh sơn phú, Băng Hồ di sự lục, Lam Sơn thực lục, Văn bia Vĩnh Lăng, Văn loại.
– Tác phẩm viết bằng chữ Nôm: Quốc âm thi tập với 254 bài thơ được viết theo thể Đường luật hoặc Đường luật xen lục ngôn.
– Ngoài sáng tác văn thơ bằng chữ Nôm và chữ Hán, Nguyễn Trãi còn để lại một bộ sách địa lí cổ nhất Việt Nam – bộ sách Dư địa chí
3, Kết bài
Khái quát về tác giả Nguyễn Trãi và nêu cảm nghĩ của bản thân.
Dàn bài tóm tắt: Cuộc đời và sự nghiệp của thiên tài Nguyễn Trãi 10
I. Cuộc đời Nguyễn Trãi.
1. Gia đình:
– Nguyễn Trãi (1930 – 1442) hiệu là Ức Trai. Ông quê gốc ở Chi Ngại Chí Linh – Hải Dương sau dời về Nhị Khê – Thường Tín – Hà Tây. Nguyễn Trãi là con trai của Nguyễn Phi Khanh và bà Trần Thị Thái, cháu ngoại của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán. Sinh ra trong một gia đình có hai truyền thống lớn: yêu nước và văn hoá, văn học.
2. Quá trình trưởng thành:
– Tuổi thơ Nguyễn Trãi có nhiều bất hạnh: 5 tuổi mất mẹ; 10 tuổi, ông ngoại qua đời.
– Sống trong thời đại có nhiều biến động dữ dội:
+ 1400 thi đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ), ra làm quan với nhà Hồ.
+ Năm 1407, giặc Minh cướp nước ta, cha bị bắt đưa về trung Quốc, Nguyễn Trãi gạt lệ chia tay khắc sâu lời cha dặn: lập chí, rửa nhục nước, trả thù nhà mới là đại hiếu.
+ Thoát khỏi sự giam lỏng của giặc ở Đông Quan, Nguyễn Trãi theo Lê Lợi làm nên chiến thắng ở Lam Sơn, Thanh Hoá
+ 1407 – 1420 : 10 năm thoát tay giặc, nương náu trong dân, tìm đường cứu nước. Sống giản dị, gần gũi với nhân dân lao động. Đây là tiền đề cho tư tưởng “dựa vào dân” (lấy dân làm gốc): Nhân nghĩa là yên dân, trừ bạo.
+ 1420 : Nguyễn Trãi tìm đến Lê Lợi dâng Bình Ngô sách.
+ 1427 : Nguyễn Trãi viết thư, thảo hịch dụ hàng quân địch (Vương Thông)
+ 1428 : Thừa lệnh Lê Lợi, Nguyễn Trãi viết “Bình Ngô đại cáo”
+ 1431 – 1438 : buồn phiền vì không được tin dùng.
+ 1439 : xin về ở ẩn ở Côn Sơn.
+ 1440 : vua Lê Thái Tông mời làm việc (chủ khảo kì thi tiến sĩ)
+ 1442 : bị mắc vào án oan Lệ Chi Viên, dẫn đến việc bị tru di tam tộc (họ cha – mẹ – vợ)
⇒ Có thể nói rõ về vụ án Lệ Chi Viên khơi gợi sự thương xót Nguyễn Trãi – bậc kỳ tài, trung quân.
– 1464 : vua Lê Thánh Tông xuống chiếu minh oan cho Nguyễn Trãi: “Ức Trai lòng dạ sáng sao Khuê”.
– 1980 được UNESCO công nhận là danh nhân văn hoá thế giới
⇒ Nguyễn Trãi là bậc anh hùng dân tộc, một nhân vật toàn tài hiếm có, danh nhân văn hoá thế giới. Một con người phải chịu những oan khiên thảm khốc nhất trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam.
II Sự nghiệp thơ văn:
1. Những tác phẩm chính :
Nguyễn Trãi là tác giả xuất sắc về nhiều thể loại: quân sự, chính trị, ngoại giao, văn hoá, văn học bằng chữ Hán, Nôm
* Tác phẩm viết bằng chữ Hán :
– Quân trung từ mệnh tập (quân sự – ngoại giao),
– Bình Ngô đại cáo (chính trị – lịch sử),
– Chí Linh sơn phú,
– Băng Hồ di sự lục,
– Văn bia Vĩnh Lăng,
– Lam Sơn thực lục (lịch sử ),
– Dư địa chí (bộ sách Địa lí cổ nhất Việt Nam),
– Ức Trai thi tập (Thơ ca)…
* Tác phẩm viết bằng chữ Nôm: Quốc âm thi tập (254 bài)
2. Nguyễn Trãi – nhà văn chính luận kiệt xuất :
– Tác phẩm chính: Quân trung từ mệnh tập, Bình ngô đại cáo, chiếu biểu (thời Lê)…
– Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt trong các áng văn chính luận : tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước thương dân → luận điểm cốt lõi.
– Văn chính luận của ông đạt tới trình độ nghệ thuật mẫu mực, bố cục súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, chứng cứ cụ thể, giọng điệu linh hoạt (khi hào hùng, khi ôn tồn)…
3. Nguyễn Trãi – nhà thơ trữ tình sâu sắc :
* Hai tập thơ “Ức Trai thi tập” và “Quốc âm thi tập” ghi lại hình ảnh Nguyễn Trãi vừa là người anh hùng vĩ đại vừa là con người trần thế.
a. Chân dung tinh thần của người anh hùng vĩ đại:
– Lí tưởng anh hùng: nhân nghĩa hòa hợp với yêu nước thương dân.
“Bui một tấm lòng ưu ái cũ
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông”
(Thuật hứng 2)
– Con người bình thường hoà quyện với con người anh hùng. Phẩm chất, ý chí người anh hùng: mạnh mẽ kiên trung, vì dân vì nước chiến đấu chống ngoại xâm và chống cường quyền bạo ngược. Vd : Tự thán 40, Tùng.
b. Con người trần thế :
– Nỗi đau thế sự, tình yêu thương con người. Vd : Tự thuật – bài 9.
– Tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước. Vd : Bảo kính cảnh giới – bài 26.
– Nghĩa vua tôi, tình cha con sâu nặng. Vd : Ngôn chí – bài 7
– Tình bằng hữu sáng trong. Vd : “Lòng bạn trăng vằng vặt cao”
⇒ Qua thơ, thấy được vẻ đẹp nhân bản của người anh hùng Nguyễn Trãi với những tình cảm bình dị sâu sắc.
4. Nghệ thuật:
– Sáng tạo thơ lục ngôn (6 tiếng)
– Việt hoá thơ Đường
– Hình ảnh thơ quen thuộc, gần gũi, bình dị
– Cảm xúc tinh tế
⇒ Các tác phẩm thơ Nôm của Nguyễn Trãi là bông hoa đầu mùa tuyệt đẹp của thơ Nôm Việt Nam (Lê Trí Viễn)
Kết bài:
Văn chương Nguyễn Trãi hội tụ hai nguồn cảm hứng lớn của văn học dân tộc là yêu nước và nhân đạo. Nêu cao chủ nghĩa yêu nước : ca ngợi cuộc chiến đấu vì độc lập dân tộc, vì đạo lí chính nghĩa. Thể hiện tinh thần nhân đạo : tư tưởng nhân nghĩa, yên dân trừ bạo. Nguyễn Trãi có đóng góp lớn về thể loại và ngôn ngữ. Về thể loại, ông tạo ra những áng văn chính luận xuất sắc, mở đường cho thơ Nôm Đường luật phát triển. Ông cũng là người đưa ngôn ngữ tiếng Việt trở thành ngôn ngữ giàu và đẹp.
Dàn ý thuyết minh về nhà thơ Nguyễn Trãi 11
Mở bài:
+ Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi
- Sinh năm 1380, mất năm 1442.
- Là nhà văn, nhà thơ yêu nước.
- Danh nhân văn hóa thế giới.
- Có công lớn trong khởi nghĩa Lam Sơn, phò Lê Lợi thắng giặc Minh.
- Cuộc đời của ông là một tấm gương sáng cho hậu thế về cốt cách thanh cao ghi một số cảm xúc của bạn và chuyển ý sang phần thân bài.
Thân Bài:
- Sinh tại Thăng Long, ở gia đình nhà mẹ là dinh quan Tư đồ Trần Nguyên Đán.
- Thuở nhỏ sống với ông ngoại. Mẹ mất sớm, về sống với cha.
- Năm Canh Thìn 1400Nguyễn Trãi đỗ Thái học sinh, làm quan cho nhà Hồ 1406 quân Minh xâm lược, sau đó chúng bắt cha Nguyễn Trãi.
- 1416 Hội thề Lũng Nhai giữa Lê Lợi, 18 nghĩa binh và Nguyễn Trãi.
- 1418 khởi nghĩa Lam Sơn.
- 1427 thắng lợi.
- Lê Lợi giao cho Nguyễn Trãi viết Bình Ngô Đại cáo.
- 1428-1442 Nguyễn Trãi làm quan cho triều Lê.
- 1442 sau vụ án Lệ Chi Viên, Nguyễn Trãi bị vu cáo tội giết vua Lê Thái Tông. 16/8 ông cùng vợ lẽ yêu là bà Nguyễn Thị Lộ và cả gia tộc bị tru di.
- 1464 Lê Thánh Tông rửa oan cho Nguyễn Trãi, ca ngợi " Lòng Ức Trai sáng như sao Khuê".
- Cả cuộc đời Nguyễn Trãi luôn hăng hái giúp vua, giúp nước, góp phần thắng lợi cho khởi nghĩa Lam Sơn, nhưng vì sự khẳng khái, ngay thật nên bị bọn gian thần thù ghét âm mưu hãm hại cho dù ông đã về ở ẩn.
- Tác phẩm Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Lam Sơn thực lục, Dư địa chí, Chí Linh sơn phú, Ức Trai thi tập.
Ông có tình yêu, gắn bó tha thiết với quê hương gia đình, hòa nhập với thiên nhiên (dẫn chứng bài Côn Sơn ca), đời sống trong sạch suốt đời 1 lòng vì nước vì dân.
- Ngoài ra bạn thêm vào những câu chuyện về ông Nguyễn Trãi cho thêm phần phong phú:
- Cuộc đối đáp văn thơ giữa Nguyễn Trãi và Thị Lộ => 2 người lấy nhau.
- Huyền thoại rắn trắng báo thù.
Kết bài:
- Nêu cảm nghĩ của bạn về Nguyễn Trãi, danh nhân văn hóa.
