Ôn tập chương 3

chất Y (C₆H₁₅O₃N₃, mạch hở) là muối amoni của đipeptit, tác dụng với NaOH cho amin trong CTPT có 2 nguyên tử 

=> CTCT của Y là NH₂-CH₂-CONH-CH₂-COONH₃C₂H₅. 

=> Amin do Y tạo ra có CTCT là C₂H₅NH₂ hoặc CH₃NHCH₃

Chất X (C₆H₁₆O₄N₂) là muối amoni của axit cacboxylic, tác dụng với NaOH cho amin có 2 nguyên tử C trong CTCT tuy nhiên không phải là đồng phân của C2H7N

=> CTCT của X là (CH₃COONH₃)₂C₂H₄

Vậy, từ kết quả trên ta nhận thấy: (1), (4) đúng và (2); (3) sai 

(1) đúng

(2) đúng do lysin có 2NH₂ > 1COOH nên có MT bazơ

(3) đúng vì riêu cua bản chất là protein nên khi đun nóng bị đông tụ

(4) đúng vì peptit sẽ chứa nhóm NH₂ của aminoaxit mở đầu và nhóm COOH của aminoaxit cuối

(5) sai vì:

+ Nilon-6,6 là (-OC-[CH₂]₄-CONH-[CH₂]₆-NH-)_n có C, H, O, N

+ Lapsan là (-OC-C₆H₄-COO-CH₂CH₂O-)_n chỉ có C, H, O

⟹ 4 phát biểu đúng

Từ sơ đồ trên ta xác định được:

X₃ là ClH₃N-CH₂-COOCH₃

X₂ là ClH₃N-CH₂-COOH

X₁ là H₂N-CH₂-COONa

X là H₂N-CH₂-COOC₂H₅

Các PTHH:

(1) H₂N-CH₂-COOC₂H₅ + NaOH \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) H₂N-CH₂-COONa + C₂H₅OH

(2) H₂N-CH₂-COONa + 2HCl → ClH₃N-CH₂-COOH + NaCl

(3) ClH₃N-CH₂-COOH + CH₃OH \(\xrightarrow{{HCl(khan)}}\) ClH₃N-CH₂-COOCH₃ + H₂O

(4) ClH₃N-CH₂-COOCH₃ + KOH \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) H₂N-CH₂-COOK + KCl + CH₃OH + H₂O

X + dung dịch I₂ → màu xanh tím nên X là hồ tinh bột ⇒ loại C

Y + Cu(OH)₂/OH^- tạo màu tím nên Y là peptit có từ 3 aminoaxit trở lên ⇒ Y là lòng trắng trứng ⇒ loại B

Z + AgNO₃/NH₃ dư, đun nóng → ↓ Ag nên Z không thể là phenyl amoni clorua được, Z là fructozơ ⇒ loại D

T + NaOH → tách lớp ⇒ thỏa mãn T là phenol amoni clorua vì C₆H₅NH₃Cl + NaOH → C₆H₅NH₂ + NaCl + H₂O thì aninlin tạo thành không tan trong nước nên tách lớp khỏi dung dịch

Dựa vào pH có:

+ T có pH < 7 nên T là axit CH₃COOH

+ Z có pH = 7 nên Z là este HCOOCH₃

+ X, Y có pH > 7 nên X và Y là amin

Vì X có pH lớn hơn Y nên X có tính bazơ mạnh hơn Y

⇒ X là amin bậc 2 (CH₃)₂NH và Y là CH₃CH₂NH₂

­Bước 1: Xác định thành phần hợp chất trong Y

- Dung dịch Y chỉ gồm các chất vô cơ ⟹ 2 chất ban đầu là muối của các axit vô cơ (H₂CO₃ và HNO₃).

- Sau phản ứng thu được 2 chất hữu cơ đơn chức (đều làm xanh giấy quỳ tím ẩm) ⟹ 2 chất hữu cơ này là amin.

­Bước 2: Tính số mol C₃H₁₂N₂O₃ và C₂H₈N₂O₃

X gồm (CH₃NH₃)₂CO₃ (a mol) và C₂H₅NH₃NO₃ (b mol)

⟹  m_X = 124a + 108b = 3,4 (1)

(CH₃NH₃)₂CO₃ + 2NaOH → Na₂CO₃ + 2CH₃NH₂ ↑ + 2H₂O

           a                               →     a    →        2a                      (mol)

C₂H₅NH₃NO₃ + NaOH → NaNO₃ + C₂H₅NH₂ ↑ + H₂O

         b                          →      b     →        b                            (mol)

⟹ n_amin = 2a + b = 0,04 (2)

Từ (1)(2) ⟹ a = 0,01; b = 0,02.

Bước 3: Tính m muối khan

- Muối khan thu được sau phản ứng gồm: Na₂CO₃ (0,01 mol); NaNO₃ (0,02 mol)

⟹ m = 0,01.106 + 0,02.85 = 2,76 gam.

(a) CH₃NH₂ là amin bậc 1.

⟹ Đúng. Ghi nhớ: Bậc của amin là số nguyên tử H của NH₃ bị thay thế bởi gốc hiđrocacbon.

(b) Cho lòng trắng trứng vào Cu(OH)₂ trong NaOH thấy xuất hiện màu tím.

⟹ Đúng. Vì thành phần chính của lòng trắng trứng là protein nên có phản ứng màu biure tạo phức màu tím.

(c) Để rửa sạch ống nghiệm có dính anilin, có thể dùng dung dịch NaOH.

⟹ Sai. Vì C₆H₅NH₂ không phản ứng với NaOH.

Để làm sạch ống nghiệm dính C₆H₅NH₂ ta có thể dùng dung dịch HCl vì có phản ứng:

C₆H₅NH₂ + HCl → C₆H₅NH₃Cl

Phản ứng tạo thành C₆H₅NH₃Cl là chất tan tốt trong nước nên dễ bị rửa trôi.

(d) H₂N-CH₂-CH₂-CONH-CH₂-COOH là một đipeptit.

⟹ Sai, vì peptit được tạo nên từ các α-amino axit. Ta thấy H₂N-CH₂-CH₂-COOH không phải là α-amino axit.

(e) Ở điều kiện thường H₂NCH₂COOH là chất rắn, dễ tan trong nước.

⟹ Đúng

Vậy có 3 nhận định đúng.

(1) ClH₃NCH₂COOH + 2NaOH → H₂NCH₂COONa + NaCl + H₂O

⟹ Thu được 2 muối là H₂NCH₂COONa, NaCl.

(2) H₂NCH(CH₃)-CONH-CH₂COOH + 2NaOH → H₂NCH(CH₃)-COONa + H₂N-CH₂COONa + H₂O

⟹ Thu được 2 muối là H₂NCH(CH₃)-COONa, H₂N-CH₂COONa.

(3) CH₃-NH₃NO₃ + NaOH → NaNO₃ + CH₃-NH₂ + H₂O

⟹ Thu được 1 muối là NaNO₃.

(4) (HOOCCH₂NH₃)₂SO₄ + 4NaOH → 2H₂N-CH₂-COONa + Na₂SO₄ + 4H₂O

⟹ Thu được 2 muối là H₂N-CH₂-COONa, Na₂SO₄.

(5) ClH₃N-CH₂-CONH-CH₂-COOH + 3NaOH → 2H₂N-CH₂-COONa + NaCl + 2H₂O

⟹ Thu được 2 muối là H₂N-CH₂-COONa, NaCl.

(6) CH₃COOC₆H₅ + 2NaOH → CH₃COONa + C₆H₅ONa + H₂O

⟹ Thu được 2 muối là CH₃COONa, C₆H₅ONa.

Vậy có 5 chất tác dụng với dung dịch NaOH (dư, đun nóng) thu được dung dịch chứa 2 muối.

(a) sai, điều kiện thường, trimetylamin là chất khí.

(b) đúng.

(c) sai, vì oligopeptit gồm các peptit có từ 2 đến 10 gốc α - aminoaxit và là cơ sở tạo nên protein.

(d) sai, vì tính bazo của anilin rất yếu nên không làm đổi màu giấy quỳ tím.

Vậy có 1 phát biểu đúng.

- Phương án A: Phân tử Gly-Ala-Ala có bốn nguyên tử oxi.

⟹ Đúng, peptit tạo bởi n phân tử amino axit có 1 nhóm COOH có số O là n + 1.

- Phương án B: Dung dịch protein có phản ứng màu biure.

⟹ Đúng.

- Phương án C: Phân tử lysin có một nguyên tử nitơ.

⟹ Sai, phân tử Lys có 2 nguyên tử N.

- Phương án D: Anilin là chất lỏng ít tan trong nước.

⟹ Đúng.