Phân tích bài thơTỏ lòng

Hoành sóc: cầm ngang ngọn giáo.

Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu

Hoành sóc: cầm ngang ngọn giáo

=> Bản dịch dịch là “múa giáo” làm mất đi tư thế hùng dũng, hiên ngang của con người.

Không gian kì vĩ: giang sơn – núi sông.

- Đúng

- Thời gian kì vĩ: Kháp kỉ thu – đã mấy thu

=> Thời gian dài đằng đẵng, không biết bao nhiêu mùa thu, bao nhiêu năm đi qua, thể hiện quá trình đấu tranh bền bỉ, dai dẳng.

Hình ảnh con người thời Trần qua câu thơ đầu:

- Hình ảnh người tráng sĩ với tư thế hiên ngang, mạnh mẽ, hào hùng, sẵn sàng lập nên chiến công vang dội.

- Hình ảnh, tầm vóc con người sánh ngang với núi sông, đất nước.

Tam quân: chỉ quân đội nói chung.

Cả hai cách hiểu trên đều đúng. Người dịch thơ nghiêng về cách hiểu thứ nhất.

Nghệ thuật so sánh, phóng đại cùng giọng điệu hào hùng thể hiện được tầm vóc, sức mạnh của quân đội nhà Trần.

Phạm Ngũ Lão nhắc đến món nợ công danh.

“Nợ” công danh mà tác giả nói tới trong bài Tỏ lòng có thể hiểu theo 2 nghĩa:

- Thể hiện chí làm trai theo tinh thần Nho giáo: lập công (để lại sự nghiệp), lập danh (để lại tiếng thơm)

- Chưa hoàn thành nghĩa vụ với dân, với nước

Vũ Hầu – Gia Cát Lượng.

Phạm Ngũ Lão thấy hổ “thẹn” khi nghe chuyện Vũ hầu bởi ông thấy mình chưa lập được công, được danh và chưa hoàn thành nghĩa vũ với đất nước.

Giọng thơ trầm lắng, suy tư.

- Đúng

- Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão thể hiện khát khao, hoài bão, lí tưởng, nhân cách cao cả, đánh thức ý chí làm trai, chí hướng lập công danh cho các trang nam tử.

Hai câu thơ trên là của Nguyễn Công Trứ.