Phân tích tác phẩm Phú sông Bạch Đằng

- Đúng

- “Khách” là sự tư xưng của tác giả, tạo nên lối chủ - khách đối đáp thường dùng trong thể phú.

Mục đích dạo chơi thiên nhiên, chiến địa của nhân vật khách:

- “Khách” dạo chơi không chỉ để thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên mà còn nghiên cứu cảnh trí đất nước, bồi bổ trí thức.

Tâm thế du ngoạn của nhân vật khách: ung dung, tự do, khoáng đạt, mang hoài bão lớn.

Các địa danh Nguyên Tương, Vũ Huyệt, Cửu Giang,..là các địa danh nổi tiếng của Trung Quốc.

- Sai

- Những địa danh của Trung Quốc là những địa danh được biết đến qua sách vở, qua trí tưởng tượng của tác giả.

Những địa danh Đại Than, Đông Triều, Bạch Đằng là những địa danh nổi tiếng của Việt Nam.

- Đúng

- Những địa danh ở Việt Nam là những hình ảnh thật, có tính chất đương đại, đang hiện ra trước mắt và được tác giả trực tiếp mô tả.

Cảnh sắc thiên nhiên trên sông Bạch Đằng:

- Hùng vĩ, tráng lệ

- Thơ mộng, trữ tình

- Hoang vu, hiu hắt

“Bờ lau san sát, bến lách đìu hiu

Sông chìm giáo gãy, gò đầy xương khô,

Buồn vì cảnh thảm, đứng lặng giờ lâu”.

=> Tác giả buồn đau, tiếc nuối vì chiến trường xưa một thời oanh liệt nay trơ trọi, hoang vu, dòng thời gian làm mờ bao dấu vết.

Hình ảnh các bô lão: có thể là những nhân vật có thật, là các vị cao niên sống ở hai bên bờ sông Bạch Đằng, cũng có thể là nhân vật hư cấu, sự phân thân của chính tác giả để khách quan kể về những chiến công trên sông Bạch Đằng.

Các chiến công tiêu biểu:

- Ngô Quyền đánh quân Nam Hán, Hoằng Tháo thua trận và chết ở sông Bạch Đằng năm 938.

- Trần Hưng nhị thánh bắt sống Ô Mã Nhi năm 1288

Ghê gớm thay sắc phong vân phải đổi

Thảm đạm thay ánh nhật nguyệt phải mờ

(Đại cáo Bình Ngô – Nguyễn Trãi)

- Đúng

- Thái độ, giọng điệu của các bô lão khi kể về chiến công Bạch Đằng đầy nhiệt huyết, tự hào. Lời kể súc tích, cô đọng, khái quát nhưng gợi lại được diễn biến, không khí của trận đánh hết sức sinh động.

- Ba yếu tố làm nên thắng lợi của cuộc chiến: thiên thời – địa lợi – nhân hòa

- Bài Phú sông Bạch Đằng cũng nhắc tới ba yếu tố: thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Tuy nhiên, thắng giặc không cốt ở đất hiểm mà chủ yếu ở đức lớn, ở sức mạnh con người.

- Hai vị thánh quân tức Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông.

- Lời ca trên là của các bô lão

- Đúng

“Sông Đằng một dải dài ghê

Luồng to sóng lớn dồn về biển Đông

Những kẻ bất nghĩa tiêu vong

Nghìn thu chỉ có anh hùng lưu danh”

Tác giả khẳng định sự vĩnh hằng của chân lí: bất nghĩa thì tiêu vong, còn người nhân nghĩa thì lưu danh muôn đời, cũng giống như sông Bạch Đằng kia đêm ngày “luồng to sóng lớn đổ về biển Đông” theo quy luật tự nhiên muôn đời.

Khách cũng nói tiếp mà ca rằng:

Anh minh hai vị thánh quân

Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh

Giặc tan muôn thuở thăng bình

Bởi đâu đất hiểm cốt mình đức cao.

Lời của khách:

- Ca ngợi hai vị thánh quân nhà Trần

- Ca ngợi dòng sông Bạch Đằng đã ghi dấu bao chiến công lịch sử

- Khẳng định vai trò của con người