Phân tích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ

Các yếu tố ngoại cảnh thể hiện tâm trạng người chinh phụ: ngọn đèn, tiếng gà, bóng cây hòe.

Dạo hiên vắng thềm gieo từng bước,

Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.

Người chinh phụ rủ rèm rồi lại cuốn rèm, đi đi lại lại trong hiên vắng như để chờ đợi một tin tốt lành báo người chồng sắp trở về mà không nhận được một tin tức nào.

=> Cách tả cho thấy sự tù túng, bế tắc của người phụ nữ.

Tả đèn chính là để tả không gian mênh mông và sự cô đơn của con người.

Gà eo óc gáy sương năm trống,

Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.

- Tả tiếng gà gáy nhằm làm tăng thêm ấn tượng vắng vẻ, tịch mịch . Bóng cây hòe trong đêm gợi cảm giác hoang vắng, cô đơn đáng sợ.

Khắc giờ đằng đẵng như niên,

Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa.

Biện pháp so sánh kết hợp với các từ láy “dằng dặc, đằng đẵng” cho thấy sự cảm nhận khác về thời gian, mỗi phút mỗi giờ ngắn ngủi trôi qua mà nặng nề như một năm, thời gian càng dài mối sầu càng nặng nề hơn.

Hương gượng đốt hồn đà mê mải,

Gương gượng soi lệ lại châu chan.

- Điệp từ “gượng” nhấn mạnh sự cố gắng gò ép bản thân mình của người phụ nữ.

Dây đàn chùng là điểm gở, gợi nên sự không may mắn của lứa đôi đang xa nhau.

Gió đông: (đông phong) gió mùa xuân.

- Nghệ thuật điệp vòng “non Yên”

- Non Yên là hình ảnh ẩn dụ cho nơi chiến trận ngoài biên ải xa xôi.

Hai câu thơ cuối:

Cảnh buồn người thiết tha lòng,

Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun

(Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ)

Hai câu thơ cuối đoạn trích có điểm tương đồng với hai câu thơ trong đoạn trích Nỗi thương mình (Truyện Kiều):

Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu

Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ

(Nỗi thương mình – Truyện Kiều)

=> Cảnh và người đều gặp nhau ở nỗi buồn và niềm đau. Cảnh vốn vô tri vô giác nhưng tâm trạng con người đã nhuốm màu cảnh vật.