Ôn tập chương 5

(1) Sau bước 2, chưa có bọt khí thoát ra tại bề mặt của hai thanh kim loại.

⟹ Sai vì ngay lúc đầu Zn phản ứng với H₂SO₄ theo phản ứng: Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

(2) Sau bước 3, kim điện kế quay chứng tỏ xuất hiện dòng điện.

⟹ Đúng do có sự dịch chuyển electron trong dây dẫn

(3) Trong dây dẫn, dòng electron di chuyển từ anot sang catot.

⟹ Đúng

(4) Sau bước 3, bọt khí thoát ra ở cả hai điện cực kẽm và đồng.

⟹ Đúng

(5) Sau bước 3, thanh đồng bị ăn mòn điện hóa đồng thời với sự tạo thành dòng điện.

⟹ Sai, sau bước 3 thanh kẽm bị ăn mòn điện hóa

Vậy có 3 phát biểu đúng.

D đúng vì thứ tự cặp oxi hóa – khử là: $\dfrac{{Z{n^{2 + }}}}{{Zn}};\,\dfrac{{F{e^{2 + }}}}{{Fe}};\,\dfrac{{N{i^{2 + }}}}{{Ni}};\,\dfrac{{S{n^{2 + }}}}{{Sn}};\,\dfrac{{P{b^{2 + }}}}{{Pb}}$

→ Thứ tự tính oxi hóa giảm dần: Pb²⁺ > Sn²⁺ > Ni²⁺ > Fe²⁺ > Zn²⁺

C đúng vì Cr → Cr³⁺ + 3e;    Sn²⁺ + 2e → Sn

2FeBr₂  + Br₂  $\xrightarrow{{}}$ 2FeBr₃

→ Fe²⁺ : chất khử mạnh hơn $B{r^ - }$ , Br₂ : chất oxi hóa mạnh hơn Fe³⁺ (1)

2NaBr + Cl₂  $\xrightarrow{{}}$ 2NaCl + Br₂

→$B{r^ - }$: chất khử mạnh hơn $C{l^ - }$ , Cl₂ : chất oxi hóa mạnh hơn Br₂ (2)

Từ  (1) và (2) => Cl₂ có tính oxi hóa mạnh hơn Fe³⁺

Vì $\dfrac{{C{u^{2 + }}}}{{Cu}}$ đứng sau  $\dfrac{{A{l^{3 + }}}}{{Al}}$ → (b) không phản ứng

Cặp $\dfrac{{S{n^{2 + }}}}{{Sn}}$ đứng sau $\dfrac{{F{e^{2 + }}}}{{Fe}}$→ (d) không phản ứng

→ A, B, D sai

C đúng vì (a)  Fe + CuSO₄ $\xrightarrow{{}}$ FeSO₄ + Cu↓ 

                  (c)  Sn + CuSO₄ $\xrightarrow{{}}$ SnSO₄ +Cu↓         

Ta có dãy điện hóa kim loại

Theo chiều từ trái qua phải tính oxi hóa của ion kim loại tăng dần và tính khử của kim loại giảm dần. Do đó:

A. Đúng

B. Đúng. Theo quy tắc anpha: Fe + Cu²⁺ → Fe²⁺ + Cu

C. Sai

D. Đúng. Theo quy tắc anpha: 2Fe³⁺ + Cu → 2Fe²⁺ + Cu²⁺

X phản ứng được với dung dịch H₂SO₄ → X đứng trước H trong dãy điện hóa → Loại đáp án B vì có Cu, loại C vì có Ag

Y tác dụng được với Fe³⁺ → Loại đáp án D

Đáp án A:    X là Fe, Y là Cu

Fe + H₂SO_{4 loãng} $\xrightarrow{{}}$ FeSO₄ + H₂↑

Cu + 2Fe(NO₃)₃ $\xrightarrow{{}}$ 2Fe(NO₃)₂ + Cu(NO₃)₂

A sai vì Cu không phản ứng với HCl, phản ứng với HNO₃ đặc, nguội

B đúng vì Fe, Al, Cr đều phản ứng với HCl nhưng bị thụ động hóa trong HNO₃ đặc nguội

C sai vì Ag, Cu không phản ứng với HCl và phản ứng với HNO₃ đặc, nguội

D sai vì Mg phản ứng với HNO₃ đặc, nguội

Y gồm hai kim loại có tính khử yếu nhất: Ag, Cu

X gồm  hai muối của kim loại có tính khử mạnh nhất: Fe(NO₃)_2, Cu(NO₃)₂, không có muối Fe(NO₃)₃ vì do có Cu

       Fe + 2AgNO₃ $\xrightarrow{{}}$ Fe(NO₃)₂ + 2Ag↓

       Fe + Cu(NO₃)_{2 dư} $\xrightarrow{{}}$ Fe(NO₃)₂ + Cu↓

Chất rắn Y gồm hai kim loại có tính khử yếu nhất là: Ag, Fe

Dung dịch X gồm hai muối của kim loại có tính khử mạnh nhất, mà Fe dư

 → Hai muối trong X là Mg(NO₃)₂ và Fe(NO₃)₂. 

Mg   +  2Ag⁺ $\xrightarrow{{}}$ Mg²⁺    +   2Ag↓

Fe   +  2Ag⁺ $\xrightarrow{{}}$ Fe²⁺    +   2Ag ↓     

M phản ứng với dung dịch HCl → loại D

M không phản ứng với dung dịch HNO₃ đặc nguội → loại A và C

→ đáp án B đúng. Kim loại M là Zn

Phương trình phản ứng:

Zn + 2HCl $\xrightarrow{{}}$ ZnCl₂ + H₂↑

Zn + Cu(NO₃)₂ $\xrightarrow{{}}$ Zn(NO₃)₂ + Cu↓

Zn + 4HNO₃ (đặc, nguội) $\xrightarrow{{}}$Zn(NO₃)₂ + 2NO₂↑ + 2H₂O

Thứ tự các chất trong dãy điện hóa: $\dfrac{{A{l^{3 + }}}}{{Al}};\,\dfrac{{F{e^{2 + }}}}{{Fe}};\,\dfrac{{C{u^{2 + }}}}{{Cu}};\,\dfrac{{F{e^{3 + }}}}{{F{e^{2 + }}}};\,\dfrac{{A{g^ + }}}{{Ag}}$

Hỗn hợp rắn gồm 3 kim loại là 3 kim loại có tính khử yếu nhất: Ag, Cu, Fe

Nhận xét: X và Y đều là 2 muối clorua của kim loại M → M có nhiều hóa trị → M là Fe

2Fe + 3Cl₂  $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$ 2FeCl₃

                              X

Fe + 2HCl $\xrightarrow{{}}$ FeCl₂ + H₂↑

                           Y

Cl₂ + 2FeCl₂ $\xrightarrow{{}}$ 2FeCl₃

              Y                 X

Nguyên tắc: ${M^{n + }}\,\, + \,\,\,ne\,\,\,\xrightarrow{{}}\,\,\,M$

A: Phương pháp thuỷ luyện

B: Phương pháp nhiệt luyện

C, D: Phương pháp điện phân

Phương pháp điện phân dung dịch để điều chế các kim loại trung bình, yếu.

→ B sai vì loại Mg.

    C sai vì loại Al

    D sai vì loại Ba

FeSO₄ + H₂O $\xrightarrow{{đp{\text{dd}}}}$  Fe + $\dfrac{1}{2}$ O₂ ↑+ H₂SO₄

CuSO₄ + H₂O $\xrightarrow{{đp{\text{dd}}}}$ Cu + $\dfrac{1}{2}$  O₂ ↑+ H₂SO₄

2AgNO₃ + H₂O $\xrightarrow{{đp{\text{dd}}}}$ 2Ag + $\dfrac{1}{2}$ O₂ ↑ + 2HNO₃

Phương pháp điện phân dung dịch để điều chế các kim loại trung bình, yếu.

CuSO₄ + H₂O $\xrightarrow{{đp{\text{dd}}}}$ Cu↓ + $\dfrac{1}{2}$  O₂ ↑+ H₂SO₄

2AgNO₃ + H₂O $\xrightarrow{{đp{\text{dd}}}}$ 2Ag↓ +$\dfrac{1}{2}$ O₂ ↑ + 2HNO₃

CO khử được các oxit của kim loại đứng sau Al trong dãy hoạt động hoá học.

CO + Al₂O₃ → không phản ứng

CO + MgO → không phản ứng

4CO + Fe₃O₄ $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$ 3Fe + 4CO₂

CO + CuO $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$ Cu + CO₂

→ Hỗn hợp Y: Al₂O₃, MgO, Cu, Fe

Al₂O₃ + 2NaOH $\xrightarrow{{}}$ 2NaAlO₂ + H₂O

→ Hỗn hợp Z: MgO, Fe, Cu

Phương pháp điện phân nóng chảy thường dùng để điều chế kim loại nhóm IA, IIA, Al

A sai vì loại Fe

C sai vì loại Cu

D sai vì loại Zn

NaCl $\xrightarrow{{đp{\text{nc}}}}$ Na + $\dfrac{1}{2}$ Cl₂ ↑

CaCl₂ $\xrightarrow{{đp{\text{nc}}}}$ Ca + Cl₂ ↑

Al₂O₃ $\xrightarrow{{đp{\text{nc}}}}$ 2Al + $\dfrac{3}{2}$  O₂ ↑

Al khử được các oxit kim loại đứng sau Al trong dãy hoạt động hoá học: FeO, CuO, Fe₃O₄, SnO, Cr₂O₃, PbO

2Al + 3FeO $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$  Al₂O₃ + 3Fe

2Al + 3CuO $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$  Al₂O₃ + 3Cu

8Al + 3Fe₃O₄ $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$  4Al₂O₃ + 9Fe

2Al + 3SnO $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$  Al₂O₃ + 3Sn

2Al + Cr₂O₃ $\xrightarrow{{{t^ \circ }}}$  Al₂O₃ + 2Cr