Phóng xạ - Lí thuyết chung

- Tia \(\alpha \) thực chất hạt nhân của nguyên tử Heli, kí hiệu là \({}_2^4He.\)

- Tia \(\beta \) (bao gồm \({\beta ^ + }\) và \({\beta ^ - }\)) là các hạt phóng xạ với tốc độ lớn, làm ion hoá không khí và yếu hơn tia \(\alpha .\)

- Tia \(\gamma \) là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn, cũng là hạt phôtôn có năng lượng cao, thường đi kèm trong các phóng xạ \({\beta ^ + }\) và \({\beta ^ - }\)

Trong phân rã \({\beta ^ - }\) đồng thời phát ra hạt phản nơtrinô

- Tia \(\alpha \) thực chất hạt nhân của nguyên tử Heli, kí hiệu là \({}_2^4He.\)

- Tia \(\beta \) (bao gồm \({\beta ^ + }\) và \({\beta ^ - }\)) là các hạt phóng xạ với tốc độ lớn, làm ion hoá không khí và yếu hơn tia \(\alpha .\)

- Tia \(\gamma \) là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn, cũng là hạt phôtôn có năng lượng cao, thường đi kèm trong các phóng xạ \({\beta ^ + }\) và \({\beta ^ - }\)

Trong các tia \(\alpha ,{\beta ^ - },{\beta ^ + },\gamma \)  thì tia \(\gamma \) là tia có bản chất là sóng điện từ

Tia \(X\) không phải là tia phóng xạ

- Phóng xạ β^- là các dòng electron.

- Phóng xạ β⁺ là các dòng electron dương (pôzitron).

Ta có:

+ Hiện tượng phóng xạ là hiện tượng một hạt nhân không bền vững tự phát phân rã, phát ra các tia phóng xạ và biến đổi thành hạt nhân khác.

+ Hiện tượng phóng xạ xảy ra không phụ thuộc vào các tác động bên ngoài.

+ Tia phóng xạ \(\gamma \)  không bị lệch trong điện trường hoặc từ trường.

=> Hiện tượng phóng xạ xảy ra không phụ thuộc vào các tác động bên ngoài

Ta có:

+ Phóng xạ là phản ứng tỏa năng lượng nên \({\rm{W}} > 0\)

+ Mặt khác, ta có:

\(\begin{array}{l}{\rm{W}} = \left( {{m_t} - {m_s}} \right){c^2} > 0\\ \Rightarrow {m_t} > {m_s}\end{array}\)

=> Tổng khối lượng của các hạt tạo thành nhỏ hơn khối lượng của hạt nhân mẹ

=> Phương án B – sai

Ta có: Tia \(\alpha \) là dòng các hạt nhân \({}_2^4He\)

Ta có:

+ Tia α phóng ra từ hạt nhân với vận tốc 2.10⁷ m/s.

+ Vận tốc ánh sáng trong chân không c = 3.10⁸ m/s

=> Phương án B - sai

+ Ta có phương trình phóng xạ: \({}_{84}^{210}Po \to {}_2^4\alpha  + {}_Z^AX\)

+ Áp dụng định luật bảo toàn số nuclon: 210 = 4 + A =>  A = 206

Tia \({\beta ^ - }\)  là dòng hạt êlectron \(({}_{ - 1}^0e)\), vận tốc \( \approx c\)

Có các tính chất:

- Ion hoá yếu hơn nhưng đâm xuyên mạnh hơn tia a.

- Bị lệch về phía tụ điện tích điện dương

- Bay được vài mét trong không khí

=> Các phương án:

A, B, C – đúng

D - sai

Phương trình phản ứng : \({}_7^{12}N \to {\beta ^ + } + {}_6^{12}X\)

=> Hạt nhân con có \(6\) proton và \(\left( {12 - 6} \right) = 6\) notron.

Phương trình phản ứng là: \({}_6^{14}C \to {}_{ - 1}^0e + {}_7^{14}X\)

=> Hạt nhân con sinh ra có 7p và 7n.

Tia gamma là sóng điện từ  có vận tốc bằng vận tốc ánh sáng

=> Phương án D - sai

D – sai vì: Tia \(\gamma \) là sóng điện từ

Tia \(\gamma \) là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn, là hạt photon có năng lượng cao, là tia không mang điện tích.

Tia \(\beta \) bị lệch nhiều hơn tia \(\alpha \) , vì khối lượng của chúng nhỏ hơn nhiều lần so với hạt \(\alpha \).

Các tia phóng xạ gồm: α, β⁺, β^-, γ

=> Trong các tia trên: Tia gamma là tia phóng xạ

\({}_Z^AG \to {}_{Z + 1}^AL + {\beta ^ - };{}_{Z + 1}^AL \to {}_{Z - 1}^{A - 4}Q + \alpha ;{}_{Z - 1}^{A - 4}Q \to {}_{Z - 1}^{A - 4}Q + \gamma \)

=> Các tia phóng xạ được phóng ra theo thứ tự  \({\beta ^ - },\alpha ,\gamma \)