Tia hồng ngoại - Tia tử ngoại - Tia X

Tia hồng ngoại có bản chất là sóng điện từ => có khả năng giao thoa và nhiễu xạ. Không có khả năng: ion hóa không khí mạnh, đâm xuyên mạnh và kích thích một số chất phát quang

Ta có:

+ Mọi vật có nhiệt độ  cao hơn 0K đều phát ra tia hồng ngoại.

+ Những vật có nhiệt độ cao (từ 2000 C trở lên) đều phát tia tử ngoại.

+ Ống Cu-lít-giơ (hay  ống tia X): Chùm electron có năng luợng lớn đập vào kim loại nguyên tử lượng lớn → làm phát ra tia X

Trong chân không, tia tử ngoại có bước sóng trong khoảng từ vài nanômét đến 380 nm (ngắn hơn bước sóng của ánh sáng tím)

Ứng dụng của tia X: Chụp chiếu điện, chữa ung thư; dò tìm khuyết tật bên trong các vật bằng kim loại; nghiên cứu cấu trúc tinh thể; kiểm tra hành lí của hành khách.

Để kiểm tra hành lý tại sân bay người ta dùng tia Rơn – ghen

Trong các bức xạ trên, bức xạ có bước sóng ngắn nhất là tia X  => Bức xạ có khả năng đâm xuyên mạnh nhất là: tia X

Trong công nghiệp cơ khí, dựa vào tính chất kích thích phát quang nhiều chất của tia tử ngoại mà người ta sử dụng để tìm vết nứt trên bề mặt các vật kim loại.

Tia X được sử dụng để chụp phim, để chẩn đoán bệnh là dựa vào tính chất đâm xuyên và làm đen kính ảnh.

Ta có: tia tử ngoại, tia hồng ngoại, tia gamma, tia X có bản chất là sóng điện từ

Ta có:

λ= cT = 24,75.10^-8 m. thuộc vùng tử ngoại

Ta có:

\(\begin{array}{l}eU = \dfrac{{hc}}{\lambda }\\ \Rightarrow U = \dfrac{{hc}}{{e\lambda }} = \dfrac{{6,{{625.10}^{ - 34}}{{.3.10}^8}}}{{1,{{6.10}^{ - 19}}.6,{{8.10}^{ - 11}}}} \\= 18267,5V \approx 18,3kV\end{array}\)

Trong các máy lọc nước RO ở các hộ gia đình hiện nay, bức xạ được sử dụng để tiêu diệt hoặc làm biến dạng hoàn toàn vi khuẩn là tia tử ngoại

1. Khả năng đâm xuyên của các tia:

- Tia \(\alpha \) chỉ đi được tối đa khoảng 8 cm trong không khí, không đi qua được tờ bìa dày 1 mm.

- Tia \(\beta \) có thể xuyên qua được lá nhôm dày cỡ milimet.

- Tia \(\gamma \) có thể đâm xuyên qua được tấm chì dày cỡ centimet.

→ L là tia \(\alpha \), M là tia \(\beta \), N là tia \(\gamma \)

2. Bị lệch trong điện trường và từ trường

- Tia \(\beta \) có điện tích lớn nhất trong 3 tia → bị lệch nhiều nhất trong điện trường và từ trường

→ P, Z là tia \(\beta \)

- Tia \(\gamma \) không bị lệch trong điện trường và từ trường

→ Q, Y là tia \(\gamma \)

→ R, X là tia \(\alpha \)

Vậy nhóm các tia kí hiệu cho kết quả cùng một loại bức xạ là:

- Bức xạ \(\alpha \): L, R, X

- Bức xạ \(\beta \): M, P, Z

- Bức xạ \(\gamma \): N, Q, Y

Cơ thể người phát ra tia hồng ngoại. Máy sấy tay hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng tia hồng ngoại phát ra từ bàn tay.

Tia X được dụng trong chiếu điện, chup điện (X quang)

\( \Rightarrow \) Thiết bị để chụp hình ở trên đã sử dụng tia X.