I. Tìm hiểu chung Prô-mê-tê và loài người
1. Xuất xứ
Theo Nguyễn Văn Khỏa, Thần thoại Hy Lạp, tập 1, NXB Giáo dục, 1999)
2. Thể loại
Thần thoại.
3. Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Từ đầu đến “để sống được ở thế gian”. (Sự xuất hiện của các loài vật).
- Phần 2: Tiếp theo đến “trao cho loài người”. (Thần Prô-mê-tê trao vũ khí cho loài người).
- Phần 3: Đoạn còn lại (Thế giới sinh động, hoàn hảo hơn khi có món quà của các vị thần).
4. Tóm tắt
Thuở ấy thế gian chỉ mới có các vị thần, mặt đất mênh mông nhưng khá vắng vẻ. Vì vậy, hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã xin phép U-ra-nôx và Gai-a tạo cho thế gian đông vui hơn. Nói rồi, cậu em Ê-pi-mê-tê lập tức lấy đất và nước nhào nặn ra các loài vật và ban cho mỗi loài một đặc ân của thần và “vũ khí” riêng để chúng có thể tự phòng thân. Con thì được ban chạy nhanh như gió, con thì có đôi mắt sáng nhìn thấu đêm đen, ... Khi công việc xong xuôi, Ê-pi-mê-tê gọi Prô-mê-tê đến xem xét thì mọi việc rất tốt nhưng thiếu một con cũng cần “vũ khí” – con người. Bằng trí thông minh của mình cùng nỗi lo lắng dành cho con người, Prô-mê-tê đã dựa theo thân hình trang nhã của các vị thần để tái tạo lại cho họ một thân hình thanh tao hơn, giúp con người đứng thẳng, đi bằng hai chân, làm việc bằng đôi tay. Không chỉ vậy, Prô-mê-tê còn lên tận cỗ xe của thần Mặt Trời Hê-li-ôx để lấy lửa châm vào ngọn đuốc của mình rồi trao cho con người. Nhờ ngọn lửa đó, cuộc sống của con người bừng sáng hơn, thoát khỏi cảnh tối tăm, lạnh giá, đói khát, cuộc sống cũng trở nên văn minh và hạnh phúc hơn.
II. Giá trị nội dung và nghệ thuật Prô-mê-tê và loài người
1. Giá trị nội dung
Truyện giúp người đọc hình dung sự hình thành con người và thế giới muôn loài. Từ đó, ca ngợi công lao to lớn của hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã cho mỗi loại có những đặc ân, “vũ khí” riêng và giúp cuộc sống trở nên tươi sáng và phong phú hơn.
2. Giá trị nghệ thuật
- Truyện thần thoại Prô-mê-tê và loài người cho thấy sự sáng tạo của dân gian. Tuy truyện có nhiều yếu tố hoang đường, phóng đại nhưng cũng gửi gắm nhiều thông điệp về sức mạnh và ý chí của con người.
- Mọi chi tiết kể và tả Prô-mê-tê đều gợi những vòng hào quang, điểm tô tính chất kỳ lạ, phi thường của nhân vật, thần thoại.
