I. Thiên nhiên cuộc sống phương Nam
- Không gian: rừng tràm U Minh
- Thời gian:
+ Buổi sáng: bình yên, trong vắt, mát lành.
+ Buổi trưa: tràn đầy ánh nắng, ngây ngất hương thơm hoa tràm, tiếng chim hót líu lo và hàng ngàn con chim bay lên; những loài cây và màu sắc của từng phiến lá, những loài côn trùng bé nhỏ, kì lạ; thế giới loài ong nhiều bí ẩn…
-> Vẻ đẹp đầy chất thơ, hoang dã của rừng U Minh, sức sống đa dạng của các loài sinh vật mang đến sự hấp dẫn, lôi cuốn người đọc.
- Cảnh sắc thiên nhiên được tái hiện qua cái nhìn của nhân vật An, từ đoc cho thấy khả năng quan sát tinh tế, trong sáng, biết phát hiện, cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên của nhân vật này.
II. Các nhân vật trong truyện
a. Tía nuôi
- Hình dáng bên ngoài: toát lên vẻ đẹp của một người lao động từng trải, can đảm: vóc dáng khoẻ mạnh, vững chãi; cử chỉ mạnh mẽ, dứt khoát,...
- Lời nói, cách cư xử của ông với An thể hiện sự quan tâm, tình yêu thương dành cho cậu con nuôi.
- Ông gác kèo cho ong rừng làm tổ rất giỏi và bảo vệ đàn ong, trân trọng sự sống.
-> Tía là một người lao động dày dạn kinh nghiệm; tính cách mạnh mẽ; giàu lòng nhân hậu, yêu thương con người và thiên nhiên.
b. Nhân vật Cò
- Cò nhanh nhẹn, tháo vát, dẻo dai: Đùi như đùi nai, đi khắp nơi trong rừng, Khi An mệt và muốn nghỉ, Cò lại vẫn có thể đi tiếp.
=> Cò hiện thân là chú bé của núi rừng. Cuộc sống gắn bó với núi rừng từ nhỏ giúp Cò có cơ thể khỏe mạnh.
- Cò hiểu rõ về rừng U Minh:
+ Cò hiểu biết rất rõ về sân chim, sự xuất hiện của ong mật, nơi ong làm tổ…
+ Cò trợ giúp tía lấy mật ong.
=> Cò là một cậu bé sinh ra và lớn lên ở đất rừng phương Nam nên có sự am hiểu và gắn bó với thiên nhiên.
c. Nhân vật An
- An là người có lòng yêu thiên nhiên. Trong quá trình đi lấy mật An cảm nhận được những khung cảnh thiên nhiên trong rừng U Minh trong trẻo, mát mẻ và an lành.
+ Không khí mát lạnh.
+ Cái lành lạnh của không khí sông ngòi thấm vào đất, thở ra từ bình minh.
+ Ánh sáng trong vắt đậu trên những cành hoa tràm.
+ Khi nhìn thấy tổ ong, An quên ngay những bực tức trong lòng…
=> An là chú bé có sự tinh tế trong việc quan sát và cảm nhận. Nhờ sự tinh tế nên cậu mới có thể cảm nhận rõ vẻ đẹp của thiên nhiên đến vậy.
- An là người ham học hỏi và rất thông minh:
+ An thắc mắc về quá trình làm kèo cho ong về làm tổ với má nuôi và ghi nhớ từng lời má nói.
+ An thấy Cò bị ong đốt bèn ngay lập tức đưa mồi đến cho tía để tía đốt ong.
+ An có hiểu biết về việc con người khắp nơi nuôi ong.
=> An là đứa trẻ ham học hỏi và có hiểu biết nên mới ghi nhớ và hiểu biết về loài ong như vậy.
- An là chú bé có lòng tự trọng cao. An không muốn hỏi Cò về sân chim vì ngại rằng Cò sẽ cười mình.
