Câu 1 (trang 80, SGK Ngữ Văn 10, tập hai)
Tóm tắt câu chuyện trong văn bản trên.
Phương pháp giải:
- Đọc toàn bộ văn bản.
- Đánh dấu những sự kiện chính có trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
Buổi học cuối cùng kể lại câu chuyện về buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở một trường làng vùng An-dát qua lời kể của cậu học trò Phrăng. Bởi ngày hôm sau, các học sinh vùng An-dát sẽ phải học bằng tiếng Đức, bằng thứ tiếng của kẻ chiến thắng trong chiến tranh, nghĩa là bọn họ không còn được học bằng tiếng mẹ đẻ. Buổi học đã diễn ra một cách trang trọng. Thầy Ha-men khác hẳn mọi lần: mặc lễ phục, chuẩn bị giấy viết rất đẹp và nhắc nhở nhẹ nhàng khi Phrăng đến muộn. Thầy đã cho học sinh tập viết tên quê hương An-dát, Lo-ren. Trong tâm trạng ân hận, Phrăng và cả lớp đã tập trung hết sức vào bài học. Đồng hồ nhà thờ điểm 12 tiếng, tiếng kèn của bọn lính Phổ vang lên. Thầy Ha-men dùng hết sức viết lên bảng bốn chữ "Nước Pháp muôn năm" và kết thúc buổi học trong nỗi xúc động tận cùng.
Câu 2 (trang 80, SGK Ngữ Văn 10, tập hai)
Xác định chủ đề và thông điệp của văn bản. Theo bạn, nhan đề Buổi học cuối cùng có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?
Phương pháp giải:
- Đọc toàn bộ văn bản.
- Nêu cảm nhận của bản thân.
Lời giải chi tiết:
- Chủ đề: Lòng yêu nước và ngôn ngữ của mỗi quốc gia.
- Thông điệp:
+ Sự tồn tại của một quốc gia gắn liền với ngôn ngữ của quốc gia đó.
+ Lòng yêu nước luôn gắn liền với những hành động chăm chỉ hàng ngày.
Câu 3 (trang 80, SGK Ngữ Văn 10, tập hai)
Câu chuyện về buổi học cuối cùng được kể qua điểm nhìn của ai? Việc sử dụng điểm nhìn ấy mang lại ưu thế gì cho việc kể lại câu chuyện?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Câu chuyện về buổi học cuối cùng được kể qua điểm nhìn của Phrăng. Việc sử dụng điểm nhìn ấy đem lại sự gần gũi cho văn bản vì nó là câu chuyện được kể từ người trong cuộc, đồng thời là của một cậu bé.
Câu 4 (trang 80, SGK Ngữ Văn 10, tập hai)
Phân tích nhân vật thầy Ha-men trong Buổi học cuối cùng.
Phương pháp giải:
- Đọc toàn bộ văn bản.
- Chú ý những chi tiết miêu tả thầy Ha-men.
Lời giải chi tiết:
- Trang phục: mặc bộ lễ phục chỉ dùng vào những ngày đặc biệt khi có thanh tra hoặc phát thưởng (áo rơ-đanh-gốt màu xanh lục diềm lá sen gấp nếp mịn và đội mũ tròn bằng lụa đen thêu).
- Thái độ đối với học sinh: dịu dàng, không giận dữ quát mắng; kiên nhẫn giảng bài, chuẩn bị bài học chu đáo.
- Những lời nói về việc học tiếng Pháp: ca ngợi tiếng Pháp, tự phê bình mình và mọi người có lúc đã sao nhãng việc học tập và dạy tiếng Pháp. Thầy coi tiếng Pháp là vũ khí, là chìa khóa của chốn lao tù.
- Hành động, cử chỉ lúc buổi học kết thúc: xúc động mạnh, người tái nhợt, nghẹn ngào, không nói được hết câu, nhưng đã dồn sức để viết lên bảng dòng chữ thật to: "Nước Pháp muôn năm".
→ Thầy Ha-men là một người yêu nghề dạy học, yêu tiếng mẹ đẻ, và người yêu nước sâu sắc.
Câu 5 (trang 80, SGK Ngữ Văn 10, tập hai)
Kết thúc câu chuyện gợi cho bạn suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa ngôn ngữ dân tộc và lòng yêu quê hương, đất nước?
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ phần kết truyện.
- Nêu suy nghĩ của bản thân.
Lời giải chi tiết:
Kết thúc câu chuyện gợi cho tôi suy nghĩ về mối quan hệ giữa ngôn ngữ dân tộc và lòng yêu quê hương, đất nước. Tình yêu đất nước, dân tộc cần phải được biểu hiện trong việc gìn giữ và phát huy ngôn ngữ của đất nước, dân tộc đó, không ai có quyền xâm phạm đến.
