I. Câu chuyện bắn chim thằng chài và bị má đánh đòn
- Chim thằng chài là loài chim ăn cá, mỏ đỏ, lông xanh, ngực nâu, còn gọi là chim bói cá.
- Người kể chuyện đang hồi tưởng lại về kí ức tuổi thơ, khi còn là một đứa trẻ, nhân vật “tôi” đã cùng đám trẻ rình bắn thằng chài.
- Tác giả nhớ về lần bị má đánh đòn khi bắn thằng chài rớt bến sông: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” và đã ra bến vớt nó lên theo lời má dặn, và chim thằng chài được cứu sống.
-> Người thực sự đã cứu sống chim thằng chài là má của nhân vật tôi. Bởi chỉ sau khi nghe câu hỏi của má: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” đã thức tỉnh nhân vật tôi. Sau đó là một loạt hành động của nhân vật tôi chăm sóc và cứu sống chim thằng chài. Đó cũng chính là kỉ niệm tuổi thơ khó quên của tác giả.
II. Suy ngẫm của tác giả về câu chuyện tuổi thơ
- Nghĩ lại chuyện mình đã bắn chim thằng chài, tác giả cảm thấy hối hận và bối rối.
- Tần ngần nhìn bầu trời xanh và ngẫm nghĩ, thằng chài chính cống “thú diện nhơn tâm” (mặt của loài chim cầm thú nhưng
+ Không thể nào quên câu nói của má: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?”.
+ Không thể dứt ra được sự hối hận và bối rối mỗi khi nhớ lại chuyện cũ.
- Câu hỏi của người má: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” được lặp lại hai lần trong văn bản. Việc lặp lại câu hỏi ấy vừa góp phần làm nổi bật tính chất của câu chuyện bởi đây là chuyện được kể lại, vừa nhằm nhấn mạnh tâm trạng hối hận, nỗi nhớ không quên được về lời má dặn của nhân vật tôi.
III. Mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, loài vật
Câu chuyện bắn chim thằng chài của nhân vật tôi đã gợi cho người đọc suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, loài vật. Con người, thiên nhiên và cảnh vật là những yếu tố có mối quan hệ gần gũi với nhau bởi tất cả đều luôn hiện hữu xung quanh nhau. Bởi vậy, không có lí do gì để con người phá vỡ mối quan hệ đó. Hãy biết bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ thiên nhiên để cuộc sống của con người trở nên trọn vẹn và tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó, Lời má năm xưa là câu chuyện nhắc nhở con người về lòng nhân hậu. Hãy đặt mình vào vị trí của người khác, suy nghĩ thấu đáo trước khi hành động để không phải ân hận sau này.
