BÀI 39: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I/. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu, thực chất quá trình tạo thành nước tiểu, quá trình bài tiết nước tiểu
- Phân biệt được: Nước tiểu đầu và huyết tương, nước tiểu đầu và nước tiểu sau
2. Kỹ năng:
- Quan sát, phân tích và tổng hợp để tiếp nhận kiến thức mới
3. Thái độ:
- Tích cực học tập, vận dụng kiến thức thực tiễn vào giải quyết vấn đề và vận dụng bài học vào thực tiễn cuộc sống
- Xây dựng ý thức bảo vệ sức khỏe, bảo vệ cơ quan bài tiết
*Trọng tâm: quá trình tạo thành và bài tiết nước tiểu
II/. CHUẨN BỊ:
1/. Giáo viên: tranh phóng to hình 39.1, video mô tả quá trình hình thành và thải nước tiểu
2/. Học sinh: SGK, vở ghi
III/. PHƯƠNG PHÁP: trực quan + thuyết trình
IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1/. Ổn định tổ chức: (1’) Giáo viên kiểm tra sĩ số và sự chuẩn bị của học sinh
2/. Kiểm tra bài cũ: Không
3/. Bài mới:
+ Giới thiệu bài: Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng tham gia lọc máu và hình thành nước tiểu. Vậy, quá trình tạo thành nước tiểu xảy ra như thế nào, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay.
|
HĐ 1: Tìm hiểu sự tạo thành nước tiểu Mục tiêu: học sinh trình bày được các đặc điểm của quá trình hình thành nước tiểu, phân biệt được thành phần của máu, nước tiểu đầu, nước tiểu chính thức, Phương pháp: thuyết trình + trực quan Phát triển năng lực: quan sát, phân tích, tổng hợp Thời gian: 15’ |
|||
|
Hoạt động của GV |
Hoạt động của HS |
Nội dung cần đạt |
|
|
Yêu cầu HS thảo luận theo bàn, quan sát video và dựa vào kiến thức mục I SGK suy nghĩ và trả lời câu hỏi: + Quá trình tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu? + Quá trình bài tiết nước tiểu gồm mấy giai đoạn? Đó là những giai đoạn nào? + Chỉ ra sự khác biệt của máu, nước tiểu đầu, nước tiểu chính thức Yêu cầu đại diện bàn trình bày ý kiến Tổng kết, chốt kiến thức |
+ Quan sát video, thảo luận nhóm, suy nghĩ trả lời câu hỏi + Đại diện nhóm trả lời + Bổ sung ý kiến đóng góp + Lắng nghe GV củng cố + Ghi vở |
I.Tạo thành nước tiểu - Nơi diễn ra: các đơn vị chức năng của thận. - Gồm 3 quá trình: + Lọc máu ở cầu thận tạo nước tiểu đầu (nồng độ chất loãng, nhiều chất dinh dưỡng, ít chất độc hại) + Hấp thụ lại các chất cần thiết + Bài tiết tiếp các chất không cần thiết, chất có hại => Tạo nước tiểu chính thức (nồng độ chất đặc, ít chất dinh dưỡng, nhiều chất độc hại) |
|
|
HĐ 2: Thải nước tiểu Mục tiêu: HS trình bày đc cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu Phương pháp: vấn đáp + thuyết trình + trực quan Phát triển năng lực: quan sát, phân tích, tổng hợp Thời gian: 15’ |
|||
|
Hoạt động của GV |
Hoạt động của HS |
Nội dung cần đạt |
|
|
Yêu cầu HS quan sát hình vẽ bóng đái, mô tả đặc điểm cấu tạo? Yêu cầu HS đọc nội dung II SGK, suy nghĩ trả lời câu hỏi: Mô tả đường đi của nước tiểu chính thức? Yêu cầu HS dự đoán: Vì sao quá trình hình thành nước tiểu diễn ra liên lục nhưng sự thải nước tiểu chỉ diễn ra trong những thời điểm nhất định? Tổng kết, chốt kiến thức |
Quan sát hình vẽ, suy nghĩ trả lời câu hỏi Đọc thông tin SGK, suy nghĩ, trả lời câu hỏi Suy nghĩ, dự đoán, trả lời câu hỏi Lắng nghe GV củng cố Ghi vở |
II. Quá trình bài thải nước tiểu chính thức của cơ thể: Khi lượng nước tiểu trong bóng đái khoảng 200ml sẽ làm căng bóng đái, tăng P bóng đái và gây cảm giác buồn đi tiểu |
|
4/. Củng cố, luyện tập
|
HĐ 3: Tổng kết, củng cố Mục tiêu: học sinh củng cố nhanh nội dung bài học và ghi nhớ kiến thức trọng tâm Phương pháp: thuyết trình, trực quan Phát triển năng lực: tự học, tự đánh giá Thời gian: 10’ |
||
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của học sinh |
Nội dung cần đạt |
|
+ Yêu cầu HS trả lời câu hỏi lệnh, đọc nội dung ghi nhớ, trả lời câu hỏi cuối bài và đọc nội dung em có biết + Yêu cầu HS suy nghĩ, trả lời: có nên nhịn đi tiểu không? vì sao? + Tổng kết lại các kiến thức trọng tâm bài học |
+ Trả lời câu hỏi lệnh +Đọc ghi nhớ + Trả lời câu hỏi cuối bài + Đọc mục em có biết + Suy nghĩ, trả lời câu hỏi + Lắng nghe GV tổng kết nội dung bài học |
HS ghi nhớ nhanh kiến thức bài học |
5/. Hướng dẫn học sinh học và chuẩn bị bài ở nhà
|
HĐ 4: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài mới Mục tiêu: học sinh nắm được các nội dung chính của Bài 40: Vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu, tìm hiểu trước các nguyên nhân gây hại hệ bài tiết và biện pháp bảo vệ Phương pháp: thuyết trình Phát triển năng lực: sử dụng sách giáo khoa, tự học có hướng dẫn Thời gian: 1’ |
||
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của học sinh |
Nội dung cần đạt |
|
Yêu cầu học sinh đọc trước nội dung bài 40, tìm hiểu các bệnh suy thận, sỏi thận và bệnh đái tháo đường |
Ghi lại yêu cầu của gv vào vở |
Học sinh khái quát được nội dung bài 40, chuẩn bị được thông tin về bệnh suy thận, sỏi thận, đái tháo đường |
