Lí thuyết chung về ankin

CaC₂ + 2H₂O → Ca(OH)₂ + C₂H₂↑

Al₄C₃ + H₂O → Al(OH)₃↓ + CH₄↑

Hỗn hợp khí X có chứa C₂H₂ và CH₄. Cho hh này qua dd Br₂ thì C₂H₂ bị giữ lại, còn CH₄ thoát ra ngoài.

C₂H₂ + 2Br₂ → C₂H₂Br₄

Vì CH₄ không tan trong nước bằng cách đẩy nước. => Khí Y là CH₄

Đáp án A sai vì CH₂=CH-CH=CH₂ cũng có CTPT C_nH_2n-2 nhưng không phải ankin.

Đáp án B sai vì CH≡C-CH=CH₂ có liên kết ba nhưng không phải ankin.

Đáp án C sai vì axetilen và các đồng đẳng gọi chung là các ankin.

Quy tắc:

1. Mạch chính là mạch cacbon dài nhất chứa nối ba.

2. Đánh số Cacbon từ đầu gần nối ba nhất.

X có tên gọi là 4 – metylpent-2-in

Quy tắc:

1. Mạch chính là mạch cacbon dài nhất chứa nối ba.

2. Đánh số Cacbon từ đầu gần nối ba nhất.

\(C{H_3} - CH(C{H_3}) - C \equiv C - C{H_2} - C{H_3}\)có tên gọi là 2-metylhex-3-in hoặc etylisopropylaxetilen

Theo IUPAC \(C{H_3} - CH({C_2}{H_5}) - C \equiv C - CH(C{H_3}) - C{H_2} - C{H_2} - C{H_3}\)có tên gọi là 3,6 – đimetylnon-4-in

C₄H₆ có các đồng phân mạch hở dạng ankin hoặc ankadien

• HC≡C-CH₂-CH₃
• H₃C-C≡C-CH₃
• CH₂=C=CH-CH₃
• CH₂=CH-CH=CH₂

• CH≡C-CH₂-CH₂-CH₃
• CH₃-C≡C-CH₂-CH₃
• CH≡C-CH(CH₃)-CH₃

Gọi công thức phân tử ankin là C_nH_2n-2 (n ≥ 2)

\(\% {m_H} = \dfrac{{2n - 2}}{{14n - 2}}.100\%  = 12,2\%  \to n \approx 6\)

CTPT của ankin X là C₆H₁₀

CTCT:

• CH≡C-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃
• CH₃-C≡C-CH₂-CH₂-CH₃
• CH₃-CH₂-C≡C-CH₂-CH₃
• CH≡C-CH(CH₃)-CH₂-CH₃
• CH≡C-CH₂-CH(CH₃)₂
• CH≡C-C(CH₃)₃

• \(C{H_3} - C \equiv C - CH{(C{H_3})_2}\)

Gọi CTPT của X là C_nH_2n-2

Vì % khối lượng C gấp 8 lần % khối lượng của hidro

\( \to \dfrac{{\% {m_C}}}{{\% {m_H}}} = \dfrac{{12n}}{{2n - 2}} = 8 \to n = 4\)

CTCT của ankin C₄H₆ là

• CH≡C-CH₂-CH₃
• CH₃-C≡C-CH₃

Axetilen CH≡CH liên kết ba giữa hai cacbon gồm 2 liên kết (π) và 1 liên kết xích ma \((\sigma )\)

CH₂=CHCl; CH₂=CCl-CH₃ không có đphh vì a và b giống nhau ( đều là H)

CH₃CH₂CH₂CH₃ không có liên kết đôi => không có đphh

Bảo toàn nguyên tố C, ta có

\(({n_{C(C{H_4})}} = 2{n_{C\left( {PVC} \right)}} = \frac{{2n.250000}}{{62,5n}} = 8000(mol))\)

\((V = \frac{{22,4.{n_{C{H_4}}}}}{{1000.80\% .50\% }} = \frac{{22,4.8000}}{{1000.80\% .50\% }} = 448({m^3}))\)

CaC₂ + 2H₂O → C₂H₂ + Ca(OH)₂

Độ tinh khiết của mẫu CaC₂

\(\dfrac{{{m_{Ca{C_2}}}}}{{20}}.100\%  = \dfrac{{19,2}}{{20}}.100\%  = 96\% \)

Gọi số mol ban đầu của metan là 1 mol, số mol metan phản ứng là 2x mol.

                                2CH₄  \(\xrightarrow{{{1500}^{0}}C}\)  C₂H₂  +  3H₂

Ban đầu                    1

Cân bằng             1-2x                        x              3x

\(\begin{array}{l}{d_{A/{H_2}}} = 5 \to {M_A} = 10\\ \to \dfrac{{16(1 - 2x) + 26x + 2.3x}}{{1 + 2x}} = 10 \to x = 0,3\\H = \dfrac{{2.0,3}}{1}.100\%  = 60\% \end{array}\)

Gọi số mol CaC₂ là a mol; số mol Ca là b mol

CaC₂ + 2H₂O → C₂H₂ ↑ + Ca(OH)₂

Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂ ↑

64a + 40b = 4,96  (1)

a + b = 0,1 (2)

Từ (1) và (2), ta được a = 0,04; b = 0,06

X gồm C₂H₂ và H₂

=> \({m_X} = 1,16(gam)\)

Bảo toàn khối lượng có

\(\begin{array}{l}{m_X} = {m_Y} = 1,16\\{n_Z} = 0,04\\{d_{Z/{H_2}}} = 4,5 \to {M_Z} = 9\\ \to {m_z} = 0,04.9 = 0,36(gam)\end{array}\)

=> Khối lượng bình Brom tăng \( = {m_Y} - {m_Z} = 0,8(gam)\)

Ankin có CTPT là C_nH_2n-2 với n ≥ 2

- \({n_{{C_2}{H_2}}} = \dfrac{{17,92}}{{22,4}} = 0,8(mol)\)

- PTHH: CaC₂ + 2H₂O ⟶ Ca(OH)₂ + C₂H₂↑

\( \Rightarrow {n_{Ca{C_2}}} = {n_{{C_2}{H_2}}} = 0,8(mol) \Rightarrow {m_{Ca{C_2}}} = 51,2(g)\)

Vậy khối lượng của đất đèn là \(m = \dfrac{{51,2.100\% }}{{80\% }} = 64(g)\)

- \({V_{P{H_3}}} = 0,112(l) \Rightarrow {n_{P{H_3}}} = {5.10^{ - 3}}(mol)\)

- PTHH: Ca₃P₂ + 6H₂O ⟶ 3Ca(OH)₂ + 2PH₃↑

\( \Rightarrow {n_{C{a_3}{P_2}}} = \dfrac{{{n_{P{H_3}}}}}{2} = 2,{5.10^{ - 3}}(mol) \Rightarrow {m_{C{a_3}{P_2}}} = 0,455(g)\)

Vậy phần trăm khối lượng tạp chất Ca₃P₂ có trong 3 gam đất đèn là \(\% {m_{C{a_3}{P_2}}} = \dfrac{{0,455.100\% }}{3} = 15,17\% \)

Đất đèn được sản xuất từ vôi sống (CaO) và than cốc (C) trong các lò hồ quang điện với nhiệt độ 2000^oC.

PTHH: CaO + 3C \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) CaC₂ + CO.