I. Tìm hiểu chung Chữ bầu lên nhà thơ (Lê Đạt)
1. Xuất xứ
- "Chữ bầu lên nhà thơ" được in lần đầu trên báo Văn nghệ, số 34, năm 1994. Tác phẩm được trích trong Đối thoại với đời & thơ, NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2011.
2. Thể loại
- Tiểu luận.
3. Bố cục: 3 phần
- Phần 1 (Từ đầu đến khác nhau về hóa trị): Sự khác nhau giữa làm thơ và viết văn.
- Phần 2 (Tiếp theo đến cuộc bỏ phiếu của chữ): Quan niệm của tác giả về những nhà thơ đích thực.
- Phần 3 (còn lại): Khái quát lại quan điểm về con đường thơ.
4. Tóm tắt
Văn bản Chữ bầu lên nhà thơ bày tỏ quan niệm về nhà thơ, về quá trình làm thơ của tác giả Lê Đạt. Theo tác giả, nhà thơ là một nghề nghiệp không dễ làm, để tạo ra một bài thơ thì nhà thơ cần phải thông qua một cuộc bầu cử chữ. Chữ trong thơ cũng không giống chữ trong văn chương, không thể chỉ hiểu theo nghĩa từ điển mà phải hiểu theo “ý tại ngôn ngoại”. Trong quá trình sáng tạo chữ, nhà thơ sẽ có những phát bất chợt, những cảm hứng ngắn ngủi hoặc phải làm việc chăm chỉ trên những trang giấy để tạo ra những câu thơ hay và ý nghĩa. Một nhà thơ có thành công tạo ra một bài thơ xuất sắc hay không là phải nhờ vào ngôn ngữ, ý nghĩa thơ.
II. Giá trị nội dung và nghệ thuật Chữ bầu lên nhà thơ (Lê Đạt)
1. Giá trị nội dung
Văn bản thể hiện rõ quan niệm của Lê Đạt về nghề thơ, giúp soi sáng phần nào hướng tìm tòi độc đáo trong thơ ông. Theo tác giả, nhà thơ là một nghề nghiệp không dễ làm, để tạo ra một bài thơ thì nhà thơ cần phải thông qua một cuộc bầu cử chữ; sáng tạo thơ ca là một loại lao động có tính đặc thù, đòi hỏi nhà thơ phải nghiêm túc, miệt mài để làm nên những sản phẩm ngôn từ độc đáo, đặc sắc.
2. Giá trị nghệ thuật
- Lời văn chính xác, rành mạch.
- Cách trình bày luận điểm rõ ràng.
- Lời văn súc tích, dễ hiểu.
- Có sự liên hệ, minh chứng cụ thể.
