I. Tìm hiểu chung Sự sống và cái chết (Trịnh Xuân Thuận)
1. Thể loại: Văn bản thông tin.
2. Xuất xứ: Trích Từ điển yêu thích bầu trời và các vì sao.
3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận.
4. Tóm tắt:
Văn bản bàn về sự sống và cái chết của muôn loài trên Trái Đất, thông qua việc tái hiện tiến trình phát triển của các loài sinh vật, bài viết chỉ ra sự song hành của sự sống và cái chết cũng như ý nghĩa của cái chết đối với sự sống.
5. Bố cục: Chia văn bản thành 4 phần
- Đoạn 1: Từ đầu đến “các loài theo thời gian”: Khái quát về lịch sử sự sống trên Trái Đất.
- Đoạn 2: Tiếp theo đến “làm bạn sợ cứng người”: Sự sống trên Trái Đất cách đây 3 tỉ năm và 140 triệu năm thông qua sự có mặt của các sinh vật.
- Đoạn 3: Tiếp theo đến “các loài chiếm giữ”: Sự ra đời và tuyệt chủng của một số sinh vật.
- Đoạn 4: Còn lại: Tìm ra nguyên nhân vì sao các loài tiến hóa và tự hoàn thiện.
II. Nội dung và nghệ thuật Sự sống và cái chết (Trịnh Xuân Thuận)
1. Giá trị nội dung:
- Văn bản đã giúp nhận ra sự hữu hạn và nhỏ bé của con người trong lịch sử sự sống của Trái Đất.
- Văn bản giúp người đọc suy ngẫm nhiều hơn đến ý nghĩa của cuộc sống, và bản thân cần làm gì để duy trì sự sống.
2. Giá trị nghệ thuật:
- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ dẫn chứng sắc bén, chính xác cụ thể.
- Ngôn ngữ khoa học chính xác dễ hiểu
- Văn phong cô động, xúc tích.
