1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Lý Bạch: Ông là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc, mang tâm hồn khoáng đạt, thơ thường nói đến cõi tiên nên Lý Bạch được gọi là "thi tiên".
- Giới thiệu về bài thơ:
+ Mạnh Hạo Nhiên: là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc thời Đường, là người bạn văn chương rất thân thiết của Lý Bạch.
+ Bài thơ thể hiện tình cảm sâu sắc, chân thành của nhà thơ.
2. Thân bài:
a. Hai câu thơ đầu
- Mối quan hệ không gian được tạo lập bởi ba hình ảnh:
+ Lầu Hoàng Hạc (một thắng cảnh nổi tiếng, biểu tượng cho sự chia li)
+ Thành Dương Châu (nơi bạn nhà thơ sắp đến - một thắng cảnh đô hội phồn hoa).
+ Ở giữa hai địa danh ấy là dòng Trường Giang rộng mênh mông và xa hun hút.
+ Lầu Hoàng Hạc đã gợi buồn, khoảng cách giữa mình với nơi bạn đến còn gợi buồn hơn.
- Mối quan hệ thời gian: Tháng ba - mùa hoa khói. Đó là vào lúc "xuân vừa chín", sông Trường Giang nhộn nhịp hoa khói mùa xuân (hoa khói cũng tượng trưng cho sự phồn hoa của Dương Châu - nơi Mạnh Hạo Nhiên sắp đến) => Cảnh vào lúc ấy tuy có gợi lên một chút nhộn nhịp nhưng vẫn không át được nỗi buồn lúc chia li.
- Mối quan hệ con người: Tác giả chỉ dành giới thiệu qua hai chữ “cố nhân”=> gợi ra mối quan hệ gắn bó thân thiết từ lâu giữa bạn với nhà thơ.
=> Như vậy, hai câu thơ đầu đã gợi nên bao nỗi bâng khuâng, xao xuyến, nỗi buồn thầm kín của đôi bạn phải xa nhau. Bạn xuôi dòng Trường Giang về Dương Châu là nơi phồn hoa đô hội, người ở lại cảm thấy lẻ loi, cô đơn. Cuộc chia tay diễn ra bên bờ sông, nhưng nhà thơ lại chọn nơi điểm cao để vọng theo bạn. Lên cao để nhìn xa, để nhìn theo bạn. Nỗi lưu luyến, nỗi buồn biệt li như cùng mở ra trong không gian mênh mông.
b. Hai câu thơ sau
- Sông Trường Giang là một huyết mạch giao thông chính của miền Nam Trung Quốc. Vào mùa xuân hẳn phải có rất nhiều thuyền bè xuôi ngược. Vậy mà người đưa tiễn chỉ thấy có một cánh buồm lẻ loi (cô phàm) của cố nhân cứ dần dần lùi sâu vào nước xanh mênh mang thăm thẳm => Người ra đi cô đơn, người đưa tiễn cũng cô đơn, bịn rịn, luyến lưu.
- Duy kiến (chỉ thấy): dòng Trường Giang- dòng sông chứng kiến cảnh biệt ly
- Bạn đã đi xa, cánh buồm chỉ còn là “nền ảnh” thấp thoáng như hư, như thực. Tiếp theo đó là một dòng sông chảy vào cõi trời - một khoảng không xanh biếc, rợn ngợp. Tất cả những hình ảnh ấy đều góp phần diễn tả cái nhìn dõi trông, sự dùng dằng, lưu luyến của kẻ ở - người đi.
=> Tâm trạng của tác giả - người ở lại trở nên bàng hoàng, hẫng hụt.
3. Kết bài:
Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản: Bằng ngôn ngữ hàm súc cô động bằng bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình tài hoa, bài thơ đã thể hiện được vẻ đẹp của một tình bạn cao cả. Qua đó, nhắc nhở con người cần luôn quý trọng tình cảm bạn bè trong cuộc sống.
