Câu 1 trang 42 SGK Ngữ văn 10, tập 1
a. An Dương Vương được thần linh giúp đỡ bởi đây là vị vua yêu nước (có ý thức xây thành bảo vệ đất nước, có ý chí khi thành đổ nhiều lần vẫn không bỏ cuộc) và biết coi trọng thần linh, dốc lòng dốc sức xây thành (lập đàn cầu đảo, kính cẩn trọng đãi Rùa Vàng).
- Kể về sự giúp đỡ thần kì đó, nhân dân bày tỏ thái độ trân trọng, tự hào, ngợi ca của nhân dân đối với vị vua yêu nước thương dân, có tầm nhìn xa trông rộng.
b. Sự mất cảnh giác của An Dương Vương thể hiện ở việc chấp nhận cho con trai của giặc làm phò mã, lọt vào làm nội gián, khi giặc đến còn có thái độ ỉ lại vào vũ khí mà không đề phòng.
c. Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu và nhà vua chém đầu con gái, nhân dân biểu lộ thái độ cảm thông đối với nhà vua và giải thích về việc mất nước Âu Lạc nhằm xoa dịu nỗi đau mất nước.
Câu 2 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Việc Mị Châu lén đưa cho Trọng Thủy xem nỏ thần là chỉ thuận theo tình cảm vợ chồng mà quên nghĩa vụ với đất nước.
- Mị Châu vì nhẹ dạ cả tin mà vô tình mắc bẫy kẻ thù.
Câu 3 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Chi tiết Mị Châu bị Rùa Vàng kết tội là giặc, lại bị vua cha chém đầu: nhân dân phê phán và thẳng thắn kết tội, bắt nàng phải trả giá cho lỗi lầm lịch sử của mình.
- Chi tiết máu nàng lại hóa thành ngọc trai, xác hóa thành ngọc thạch (kiểu hóa thân kéo dài sự sống): nhân dân thể hiện sự bao dung, vị tha, thấu hiểu cho sự ngây thơ, trong trắng của Mị Châu khi vô tình phạm tội.
=> Cách đánh giá và phân xử thấu tình đạt lí của nhân dân. Qua đó, nhân dân muốn để lại bài học cho trai gái nước Việt muôn đời về mối quan hệ giữa nhà và nước, riêng và chung.
Câu 4 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1
Hình ảnh hư cấu ngọc trai – giếng nước thể hiện cách nhìn của nhân dân:
- Chi tiết ngọc trai ứng với lời khấn của Mị Châu trước khi chết nhằm chiêu tuyết cho danh dự, chứng thực tấm lòng trong sáng của nàng.
- Chi tiết giếng nước có hồn Trọng Thủy hòa cùng nỗi hối hận là sự chứng nhận cho mong muốn hóa giải tội lỗi của hắn.
- Chi tiết ngọc trai đem rửa trong giếng nước lại càng sáng đẹp nói lên rằng Trọng Thủy đã tìm được sự hóa giải trong tình cảm của Mị Châu ở thế giới bên kia.
Câu 5 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Cốt lõi lịch sử của truyện bao gồm: nước Âu Lạc vào thời An Dương Vương đã được dựng lên, có thành cao, hào sâu, vũ khí đủ mạnh để chiến thắng cuộc xâm lược của Triệu Đà nhưng sau đó bị rơi vào tay kẻ thù (ngày nay còn nhiều di tích của những sự thật lịch sử này: dấu vết thành Cổ Loa ở Đông Anh, hiện vật bằng đồng đào được ở Cổ Loa, đền thờ An Dương Vương, am thờ Mị Châu,…).
- Chi tiết hoang đường kì ảo: Rùa Vàng giúp đỡ nhằm thần kì hóa chiến công xây thành, chế nỏ của dân tộc mà đứng đầu là An Dương Vương; những chi tiết về mối tình Trọng Thủy – Mị Châu (cho xem nỏ thần, dặn dò, rắc áo lông ngỗng…); chi tiết Rùa Vàng kết tội Mị Châu và đón An Dương Vương xuống biển và chi tiết hóa thân của Mị Châu nhằm giải thích lí do mất nước Âu Lạc là sự thần kì hóa nhằm tôn vinh dân tộc, hạ thấp kẻ thù, giải thích rõ nhà vua và đất nước không kém cỏi mà vì kẻ thù dùng thủ đoạn hèn hạ, xảo trá.
