Câu 1 trang 72 SGK Ngữ văn 10, tập 1
+ Sự việc chiếc yếm đỏ: Cám lừa lấy hết tôm tép của Tấm và giành được yếm đỏ => Tấm khóc, Bụt hiện lên an ủi và khuyên Tấm đem cá bống còn sót lại về nuôi.
+ Sự việc cá bống: mẹ con Cám rình bắt bống ăn thịt => mất người bạn thân thiết, Tấm khóc, Bụt hiện lên dặn Tấm chôn xương bống vào bốn chân giường.
+ Sự việc Tấm đi xem hội – thử giày: dì ghẻ trộn thóc và gạo bắt Tấm ở nhà nhặt để không cho Tấm đi hội => Tấm khóc, Bụt hiện lên sai đàn chim giúp Tấm nhặt thóc, lại bảo Tấm lấy quần áo dưới bốn chân giường để đi hội.
+ Sự việc cái chết của Tấm: Tấm trèo hái cau để cúng giỗ cha, dì ghẻ ở dưới chặt cây => Tấm chết, dì ghẻ đưa Cám vào thế chỗ Tấm trong cung.
+ Sự việc chim vàng anh: Chim vàng anh về quấn quýt bên vua và cảnh cáo Cám (Phơi áo chồng tao…rách áo chồng tao) => mẹ con Cám bảo nhau giết vàng anh ăn thịt.
+ Sự việc cây xoan đào và khung cửi: Cây xoan đào tỏa bóng mát cho vua nằm võng, khung cửi để dệt áo cho vua, khung cửi kết tội Cám (Cót ca cót két …khoét mắt ra) => mẹ con Cám bảo nhau chặt cây, đốt khung cửi.
+ Sự việc gắn với bà lão hàng nước và quả thị: Tấm hóa thành quả thị rồi về ở với bà hàng nước, sau vua nhờ miếng trầu Tấm têm ở hàng nước mà nhận ra vợ và đưa về cung.
=> Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám phát triển từ thấp đến cao, trở thành mâu thuẫn sống còn. Trong đó, mẹ con Cám tàn nhẫn độc ác, tận diệt Tấm đến cùng. Tấm từ nạn nhân thụ động chỉ biết khóc và nương nhờ vào Bụt trở nên mạnh mẽ, hành động quyết liệt.
=> Mâu thuẫn có 2 giai đoạn: mâu thuẫn quyền lợi trong gia đình (từ đầu đến đoạn Tấm đi hội) và mâu thuẫn xã hội dữ dội một mất một còn (từ khi Tấm chết cho đến hết).
Câu 2 trang 72 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Tấm hóa thân thành chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi, quả thị: đều là những vật bình dị, gần gũi nhưng thơm tho, hữu ích, đáng quý trong đời sống nhân dân.
- Những lần hóa thân này chẳng những gợi vẻ đẹp của Tấm mà còn gợi những phẩm chất tốt đẹp và tinh thần tranh đấu của Tấm (trong những lần hóa thân này, Tấm kết tội Cám, quấn quýt bên nhà vua và vẫn sống trong cung đúng vị trí của mình, Cám không thể thay thế).
- Tấm ẩn mình trong quả thị và sau hóa lại làm người: Tấm trở lại là chính mình và làm lại cuộc đời, chi tiết này cho thấy chiến thắng của Tấm trước mẹ con Cám tàn độc.
=> Quá trình biến hóa thể hiện sức sống mãnh liệt và sự chiến thắng của Tấm.
Câu 3 trang 72 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Tấm trả thù Cám bằng cách dội nước sôi cho Cám chết, dì ghẻ biết tin cũng lăn ra chết.
- Kết thúc này cho thấy tinh thần đấu tranh mạnh mẽ của nhân dân, cái ác phải bị trừng trị, con người không chỉ biết yêu thương hay sống lương thiện mà còn phải biết căm hờn, biết diệt trừ cái xấu.
=> Đây là cái kết hợp lí, thỏa mãn ước mơ công lí của nhân dân.
Câu 4 trang 72 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Mâu thuẫn thứ nhất là mâu thuẫn trong gia đình phụ quyền thời cổ giữa dì ghẻ và con chồng. Nguyên nhân là vấn đề thừa kế gia sản, quyền lợi vật chất giữa các thành viên.
- Mâu thuẫn thứ hai là mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác. Tấm đại diện cho cái thiện, sự ngay thẳng, mẹ con Cám hiện thân của cái ác, giả dối, lười biếng.
- Mâu thuẫn thứ ba là mâu thuẫn giai cấp: mâu thuẫn giữa người bị áp bức với kẻ áp bức.
